Sông Hương số Đặc biệt đầu năm 2018, với những bài rất đáng quan tâm, vừa như lật tìm những vỉa tầng mới mẻ trong thi phẩm xưa (Địa danh trong thơ chữ Hán Nguyễn Du), vừa là góc suy tư về vấn đề thời sự ẩn kín trong những dòng văn khắc khoải (truyện ngắn Khói).
Bìa Sông Hương Đặc Biệt - Số 28 - tháng 3 – 2018
Bước phát triển đầu tiên của nghệ thuật nhiếp ảnh thế giới khởi từ nước Pháp vào 1839, thì 6 năm sau (1845), hai bức ảnh đầu tiên chụp về Việt Nam xuất hiện và hiện được trưng bày tại Bảo tàng Nhiếp ảnh Pháp. Những sự kiện, câu chuyện về nghệ thuật nhiếp ảnh sơ khai, về ông tổ của nhiếp ảnh Việt Nam Đặng Huy Trứ cùng nhiều tư liệu hay liên quan đến những bức ảnh chụp về triều Nguyễn sẽ được giới thiệu.
Rất nhiều bạn đọc, và cả những bạn viết thử nghiệm sáng tác thơ Tân hình thức lâu nay vẫn cho rằng: “Đếm chữ xuống dòng là một trở ngại mang tính bản chất của thơ Tân hình thức”. Đây là một nhầm lẫn đáng tiếc khiến thơ Tân hình thức Việt bị hiểu lệch, bị biến dạng và do đó tạo nên lực cản đối với sự hòa nhập của thể loại này vào biển thi ca. Một bài viết kỹ lưỡng sẽ luận giải thấu đáo gửi tới bạn đọc.
Công chúa Huyền Trân qua 7 thế kỷ vẫn trung trinh một bóng hình, là tượng đài tâm thức sáng lòa, như một thần nữ trọn vẹn tình đời lung linh trong tấm gương Đạo nghiệp. Chuyên đề Vọng niệm Huyền Trân là góc nhìn từ lịch sử đến hiện đại về sự kiện kết giao đặc biệt hòa lẫn giữa tính dân gian và sắc màu chính trị. Đây cũng là mốc thời gian trong một không gian lãng đãng đậm đầy nhân văn làm thăng hoa cho các loại hình nghệ thuật xuyên suốt trong tâm thức các chủ thể sáng tạo tiếp nối. Những bài viết đã thể hiện niềm mong mỏi đợi chờ sự hiện diện của tượng đài Huyền Trân công chúa tại Cồn Hến ngay giữa sông Hương; nỗi suy tư cho ra một vở sân khấu về Nàng công chúa “đền nợ Ô Ly”; những hoài niệm còn tinh tươm trong ký ức về con đường Huyền Trân gắn với dấu ấn văn hóa rải rác sót lại từ một góc Huế thơ mộng, v.v. Mảng sáng tác dành cho Chuyên đề là chuỗi “hồi ức” sâu lắng về một mối tình nhiều khúc quanh, về những ẩn ức phận người khi đã phần nào nhẹ bớt gánh nặng mà tổ quốc phó thác.
Một lời vĩnh biệt dành cho Nghệ nhân Minh Mẫn với những lời ca lịm ngọt đã làm thăng hoa giá trị của những làn điệu cổ xứ Huế “khiến người nghe ngây ngất suốt đêm dài”… Vĩnh biệt thiên tài vật lý Stephen Hawking, người đã phần nào làm thay đổi tư duy khoa học thế giới không những bằng nhiều khám phá vĩ đại và hơn thế là sự nhiệt huyết và nỗ lực vượt lên số phận ngặt nghèo, “thích ứng với những thay đổi”. Và đó cũng chính là ẩn nghĩa mà ông đã chạm đến tinh hoa trí tuệ của con người vượt ra những khuôn sáo và định luật.
Dưới đây là MỤC LỤC:
- Thư Tòa soạn
- Doanh nghiệp Huế, những động lực phát triển - VĨNH AN
CHUYÊN ĐỀ VỌNG NIỆM HUYỀN TRÂN
- Lời giới thiệu - Phạm Tấn Hầu (gt)
- Vọng Huyền Trân - HẠ NGUYÊN
- Công chúa Huyền Trân trong tâm thức của hậu thế - TRẦN ĐẠI VINH
- Khắc họa hình tượng công chúa Huyền Trân - Bao giờ Huế có một vở diễn sân khấu trọn vẹn - TRƯƠNG TRỌNG BÌNH
- Chùm tranh ký họa về văn hóa Champa của họa sĩ PHAN NGỌC MINH
TRUYỆN NGẮN, TÙY BÚT:
- Vọng niệm về nàng dâu dưới bóng tháp Chàm - TRẦN NGUYÊN
- Từ trong tiếng mõ cầu kinh - TRẦN CHÂU LONG
NHẠC:
- Con đường cái quan - PHẠM DUY
- Ai Về Cầu Ngói Thanh Toàn - Nhạc: Nguyễn Việt Hoàng & Lời: Kiều Giáp Thành
THƠ:
- NGÀN THƯƠNG
+ Nghiêng xuống phương này
- ĐÔNG HÀ
+ Xuân khúc Huyền Trân
- NGUYÊN QUÂN
+ Giấc mơ Huyền Trân
- LÊ VĨNH THÁI
+ Đêm huyền sử
- MAI VĂN HOAN
+ Nỗi niềm Huyền Trân
- Con đường Huyền Trân Công Chúa - TRẦN KIÊM ĐOÀN
CHUYỆN MẤY LỐI:
- Quyết ra kinh khiếu kiện - PHẠM XUÂN DŨNG
- Huế và những dấu ấn đầu tiên của nghệ thuật nhiếp ảnh Việt Nam - NGUYỄN XUÂN HOA
CHUYỆN ÍT AI BIẾT:
- Thắt thẻo chiều quê - Cao Thị Hoàng
- Các nhà văn Huế tuổi 80: Còn chan chứa nghiệp văn chương lắm! - NGÔ MINH
- Nhớ cô Minh Mẫn - HÀN NHÃ LẠC
- Đớn đau lòng Minh Mẫn đã đi xa… - Thơ VÕ QUÊ
SÁNG TÁC:
- Khói - TRU SA
- Chìm - NGUYÊN HƯƠNG
- Phù hư - NGÔ ĐÌNH HẢI
- Kẻ dối trá - ALEKSANDAR HEMON (Nguyễn Huy Hoàng dịch)
Thơ:
- NAM NGUYÊN
+ Nhìn nắng đang lên
+ Một ký ức buồn
+ Khi một bài thơ đã chết
- NGUYỄN HOÀNG THỌ
+ Giữa những giới hạn
- HOÀN NGUYỄN
+ Hai cái bóng trên tường vôi trắng
+ Trong thơ em chúng mình yêu nhau
- PHẠM QUYÊN CHI
+ Chuyện của cô gái
- NGUYỄN HỮU PHÚ
+ Đêm lao xao
+ Những kí âm đêm
+ Thành phố
NGHIÊN CỨU PHÊ BÌNH:
- Biên luận về trà với thơ - ĐỖ QUYÊN
- Đếm chữ xuống dòng có phải là bản chất của thơ Tân hình thức Việt?- KHẾ IÊM
- Địa danh trong thơ chữ Hán Nguyễn Du - PHẠM TUẤN VŨ
- Stephen William Hawking, ngôi sao vẫn bay trong vũ trụ - PHẠM ĐĂNG
ĐỌC SÁCH:
- Mơ được mở mắt trên đồi - LÊ VŨ TRƯỜNG GIANG
- Từ đọc “Thiền sư ở đâu”… - LIỄU TRẦN
NHỮNG KHOẢNH KHẮC ĐẸP:
Nét đẹp vùng cao. Ảnh: Đặng Văn Trân
Đến Trường. Ảnh: Cao Minh
PHỤ BẢN BÌA 2:
Huế Ta nhìn từ “Một thoáng tam giang” - KHẢ HÂN
Tranh bìa 1: Tác phẩm MƯA XANH (Sơn dầu) của họa sỹ NGUYỄN ÁNH DƯƠNG,
Ban Biên Tập
(SH) - Vào chiều ngày 17/5, tại 15 Lê Lợi, TP.Huế đã diễn ra cuộc triển lãm mang tên Mẹ vợ của tôi. Đã có khoảng 200 bức ảnh được sắp sếp để nói lên một chủ đề rất quen thuộc đối với mỗi chúng ta, nhưng cũng rất độc đáo để nói lên một điều mà không phải tất cả chúng ta đều dễ nói.
Sáng 17/5, Bảo tàng Hồ Chí Minh TT-Huế tổ chức triển lãm chuyên đề "Nghệ nhân dân gian Huế với Chủ tịch Hồ Chí Minh". Đây là hoạt động kỷ niệm 123 Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh và 65 năm Ngày Bác Hồ ra lời kêu gọi thi đua ái quốc (11-6-1948 – 11-6-2013).
(SH) - Làng Kim Long xưa nằm ở bờ Bắc sông Hương. Vị Chúa Nguyễn thứ ba khi ấy mới kế vị đúng một năm, say đắm trước cảnh sơn thủy hữu tình nên đã dời phủ về làng.
SHO - Chiều 09/5, tại 26 Lê Lợi - Huế, Liên hiệp các hội VHNT Thừa Thiên Huế đã tổ chức Hội nghị Tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương V của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VIII) về “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”.
Lăng Tự Đức là một trong những lăng tẩm đẹp nhất trong hệ thống lăng tẩm của triều Nguyễn ở Huế. Vì vậy đây là điểm thu hút nhiều du khách. Đã lâu lắm rồi tôi mới có dịp quay lại tham quan di tích này, nhưng ấn tượng để lại trong tôi là những hình ảnh không lấy gì làm đẹp mắt lắm.
Chiều ngày 3/5, tại số 96 đường Trương Gia Mô, Tp Huế đã diễn ra Lễ khai trương Công ty cổ phần in ấn & quảng cáo Tân Phát. Tới dự có đông đảo các ban ngành lãnh đạo, người thân, bằng hữu, đối tác, các phóng viên báo chí trên địa bàn tỉnh.
Tối 1/5, tại Sân khấu Bia Quốc Học, Huế, Lễ bế mạc Festival Nghề truyền thống Huế lần thứ V, năm 2013 đã diễn ra trong một không gian lộng lẫy, trang nghiêm, mang vẻ đẹp cung đình xứ Huế.
Trong khuôn khổ Festival nghề truyền thống Huế 2013, chiều ngày 1/5 tại công viên Phan Bội Châu, 19 Lê Lợi - Huế, đã diễn ra Lễ tế tổ bách nghệ và Lễ rước tôn vinh Nghề truyền thống.
Trong khuôn khổ Festival nghề truyền thống Huế 2013, vào lúc 6 giờ, ngày 1/5 tại bờ sông Hương, công viên trước trường Hai Bà Trưng đã diễn ra lễ khai mạc Hội đua thuyền trên Sông Hương.
Trong khuôn khổ Festival Nghề truyền thống Huế 2013, Chương trình ca múa nhạc đặc biệt chào mừng 38 năm ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất tổ quốc 30/4 và ngày Quốc thế lao động 1/5 của Nhà hát nghệ thuật ca kịch Huế đã thu hút đông đảo những người yêu mến âm nhạc. Buổi biểu diễn được tổ chức vào đêm 30/4 tại Sân khấu Bia Quốc Học.
Nếu là một người hoài cổ hẳn bạn sẽ chọn lựa cách nói này: Lạc vào không gian Festival nghề truyền thống Huế 2013 như lạc vào giữa nghìn xưa. Đi dọc theo bờ con sông Hương thơ mộng, trải dài trên đường mang tên của một thi nhân, chúng ta sẽ cảm tưởng như chính mình đang chạm vào nghìn xưa, đang nghe những tiếng thì thầm của tiền nhân vọng về trong từng thớ gỗ, từng mảnh đất nung, từng tấm lụa thêu diệu kỳ....
Trong khuôn khổ Festival Nghề truyền thống Huế 2013, Chương trình ca múa nhạc “Sức sống mới” của Câu lạc bộ Âm nhạc Trung tâm văn hóa thành phố Huế đã thu hút đông đảo những người yêu mến âm nhạc. Buổi biểu diễn được tổ chức vào đêm 29/4 tại Sân khấu Bia Quốc Học.
THĂNG HOA KỸ THUẬT DỆT MAY TRUYỀN THỐNG CỦA CÁC DÂN TỘC
Chương trình trình diễn thời trang quốc tế “Sự biến đổi kỳ diệu” tại sân khấu quảng trường Quốc Học (Huế) đã thật sự chinh phục được công chúng bởi chất lượng nghệ thuật của nó. Đây là hoạt động trong khuôn khổ lễ hội quốc tế dệt may Métamorphoses -Festival nghề truyền thống Huế năm nay.
Trong không gian văn hóa Festival nghề truyền thống Huế 2013, nếu một ai đó dừng lại ở bảo tàng Văn hóa Huế (23-25, Lê Lợi) sẽ được trông thấy những điệu vũ lạ lùng. Nói điệu vũ thực ra là một cách nói bóng bẩy trước sự mềm mại, tinh tế, tài hoa của con người trong việc biến thiên nhiên thành cái đẹp để phục vụ cho cuộc sống không ngừng hướng tới cái mỹ của mình. Đó là điều nhiều người thấy trong Triển lãm quốc tế Dệt may “Hóa thân” (Metamorphoses) của các nghệ nhân quốc tế.
Người hiện đại nhìn thấy gì trong những cổ vật của người xưa? Không hẳn để nhiều nhà sưu tầm, những nghệ sỹ lớn lại đam mê cổ vật đến như thế. Trong những cổ vật luôn chưa ẩn những khía cạnh văn minh nhất định của một nền văn hóa.
Đối với người phương Tây, lý tính là yếu tố mạnh nhất trong con người của họ. Nhìn vào lich sử nghệ thuật từ hội họa, âm nhạc, điêu khắc, văn học... kể cả những lĩnh vực như triết học, khoa học... của phương Tây, chúng đều dựa trên căn nền của lý tính được soi rọi từ ánh sáng của khoa học. Nhìn về phương Đông, có một sự khác biệt, người phương Đông thiên về trực cảm nên nghệ thuật phương Đông ẩn chứa những vùng miền mà tư duy nghệ thuật dựa trên căn nền lý tính khó lòng khơi mở được.
Trong cuộc sống hiện đại, với sự tiến triển của khoa học công nghệ thì càng ngày người ta càng ý thức được giá trị của nghề thủ công. Ý nghĩa của nghề thủ công nằm sâu trong giá trị truyền thống, trong những vỉa tầng văn hóa được hun đúc bởi thời gian và những nỗ lực bảo lưu của con người. Đến với Festival Nghề truyền thống Huế 2013, chúng ta từng bước được cảm nhận sức mạnh truyền thống trong tâm thức của mỗi con người, mỗi vùng miền văn hóa. Rất nhiều không gian văn hóa mang đậm giá trị của nghề truyền thống được trưng ra trong kỳ Festival lần này.
Trong khuôn khổ Festival Nghề truyền thống Huế 2013, cuộc triển lãm tranh sơn mài Màu xưa diễn ra tại Văn phòng Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Thừa Thiên Huế thực sự đã trở thành một không gian thu hút công chúng yêu mến nghệ thuật. Đây là một không gian đậm màu sắc hoài cổ. Khi bước vào không gian này người ta nhận thấy những nét trầm tích của Huế xưa, một Huế dịu dàng, nữ tính với những vỉa tầng văn hóa sâu đậm.
KHÁNH THÀNH BẢO TÀNG TƯ NHÂN ĐẦU TIÊN
Sáng ngày 26/4, tại nhà số 114 Mai Thúc Loan (TP Huế), Lễ khánh thành Nhà Bảo tàng tư nhân đồ sứ ký kiểu thời Nguyễn - bảo tàng tư nhân đầu tiên tại Huế đã được tổ chức. Đây có thể nói là một sự kiện quan trọng làm giàu thêm cho kho tàng văn hóa Huế.
Đây là kỳ festival có sự tham gia của hơn 30 làng nghề với gần 200 nghệ nhân đến từ 28 tỉnh thành, với chủ đề “Tinh hoa nghề Việt” đang hứa hẹn nhiều cảm xúc và ý nghĩa.