Đang trong những ngày Huế kỷ niệm 60 năm thành lập Đại học Huế, bài viết “Tạp chí Đại học - đứa con tinh thần sáng giá của Viện Đại học Huế” in trong số này, nhắc đến một dấu ấn quan trọng mà đội ngũ trí thức của Huế năm xưa đã làm được. Đến nay, bộ tạp chí Đại học đã trở thành một di sản văn hóa quý báu, đóng góp nhiều tư liệu quan trọng cho công tác nghiên cứu hiện nay.
Một tạp chí nổi tiếng khác khởi đi từ Huế - B.A.V.H, được nghiên cứu dưới một góc nhìn khá mới: “Đôi nét về tranh minh họa qua tạp chí “Những người bạn Cố đô Huế “đầu thế kỷ XX”. Nghiên cứu này cho biết: So với nhiều tạp chí cùng thời, B.A.V.H có số lượng tranh minh họa nhiều hơn cả, do các họa sĩ nước ngoài và người Việt sáng tạo nên. Tranh minh họa đã góp phần đưa tạp chí B.A.V.H trở thành một trong những công trình độc đáo rất riêng của Huế so với bối cảnh văn hóa bản địa hồi đó. Quan trọng hơn, các tranh minh họa đó đã thể hiện hình ảnh Huế của một thời mà cho đến nay, các học giả khi nghiên cứu về văn hóa lịch sử Huế, đều lấy nhiều bài viết, tranh minh họa của tạp chí làm tư liệu chính.
Một vấn đề làm các nhà nghiên cứu trăn trở hàng chục năm qua: lăng mộ vua Quang Trung. Đã có nhiều người bỏ công sức tìm tòi, soi rọi các tài liệu liên quan đến vấn đề này, dù chỉ là những chi tiết nhỏ nhất. Bài viết “Ngày xuân “Vịnh sử” nhớ anh hùng” trong số này nhắc đến câu thơ “Ngọc Trản phong đầu thổ vị can” (Đầu núi Ngọc Trản đất còn chưa khô) trong bài “Vịnh sử” của Ngô Thì Hoàng (em cùng cha khác mẹ của Ngô Thì Nhậm). Từ đó đưa ra một luận đề mới: Giao của hai tập hợp “trục hoành cong” (theo bờ nam Sông Hương) và “trục tung cong” (núi Hương Uyển kéo dài đến bướu Kim Sơn) là vùng có nơi nguyên tán vua Quang Trung. Thêm một giả thuyết lý thú trên hành trình đi tìm nơi chôn cất người anh hùng áo vải.
Những sáng tác văn chương trong số này, mong đem lại cho bạn đọc những niềm vui cảm hứng mới. Cũng như một giới thiệu về thơ của W.H. Auden rất hay xin được trích ra đây: “Những nhà thơ vẫn phải tiếp tục theo đuổi thơ, với tiếng nói không giới hạn, không đối kháng cũng như không hứa hẹn bất cứ điều gì, chỉ mang niềm vui tới cho mọi người, biến những lời nguyền rủa (chiến tranh) thành những vườn nho (cuộc sống an lành), dạy con người biết ngợi ca về sự hiện hữu, và yêu quý đời sống của chính họ”.
Đang trong những ngày Huế chuẩn bị cho Festival Nghề truyền thống 2017 khai mạc cuối tháng 4 đến, đó sẽ là những ngày Huế sôi động và ngập tràn âm thanh, ánh sáng. Kính chúc quý bạn đọc có những ngày thật vui cùng Huế.
Dưới đây là Mục lục
Thư Tòa soạn
*Festival nghề truyền thống Huế năm 2017: “Tinh hoa nghề Việt” – Phóng viên
- Ngày xuân “Vịnh sử” nhớ anh hung – Trần Viết Điền
Từ trong di sản:
- ĐÔI NÉT VỀ TRANH MINH HỌA QUA TẠP CHÍ “NHỮNG NGƯỜI BẠN CỐ ĐÔ HUẾ” ĐẦU THẾ KỶ XX – Nguyễn Thị Hòa
- Về một số nghiên cứu tượng người và thú trên lăng tẩm các vua Huế - Nguyễn Văn Lê Nhật
- ĐÀI CHIẾN SĨ TRẬN VONG MỘT KIẾN TRÚC NGHỆ THUẬT BÊN BỜ SÔNG HƯƠNG – Phan Thuận Hóa
*Nhân dịp kỷ niệm 60 năm thành lập Đại Học Huế& 60 năm Khoa Văn Đại học Khoa học Huế:
- TẠP CHÍ ĐẠI HỌC ĐỨA CON TINH THẦN SÁNG GIÁ CỦA VIỆN ĐẠI HỌC HUẾ - Phan Thuận An
- Vùng ký ức - l HỒ QUỐC HÙNG –
Truyện ngắn
Bức ảnh – Nguyễn Thị Thanh Lưu
Giả lập – Trần Băng KHuê
Thơ
NGUYỄN ĐỨC TÙNG
Gởi một người đàn bà vừa lái xe vừa khóc, sáng thứ hai
PHAN BÍCH MAI
Chiếc cúc áo...
Người đàn bà của đêm
LÊ MINH THẮNG
Khúc biến tấu & mùa
HẠ NHIÊN THẢO
Hư vô
Đóa trăng mơ
KINH THƯỢNG
Chiều Đà Lạt không em
THẢO NGUYÊN
Giữ riêng mình
NGUYỄN HỮU TRUNG
Bài thơ không có dấu chấm hỏi
LÊ TRINH
Độc hành số 1
Độc hành số 2
TRƯƠNG HỮU THUẬN
Nghiêng
NGÔ MINH
Trái tim cô ấy với tôi và… anh
THÁI KIM LAN
Kinh hành trong mùa xuân
1. Im Garten - Trong vườn
2. Frühlingstag - Ngày xuân
3. Forsythien - Hoa Liên Kiều
Tạp Bút
- Sự bi thảm của những con kiến – Hạ Nguyên
- BỬU Ý NHÌN LẠI ĐỜI SỐNG VĂN HỌC MIỀN NAM GIAI ĐOẠN TỪ 1954 – 1975 - Võ Bảo Trâm (thực hiện)
- Lý Văn Sâm và khoảnh khắc – Bùi Kim Chi
- Có “Gánh Rối nước” rong Xứ Huế như thế! – Văn Học
CỬA SỔ NHÌN RA VĂN HỌC THẾ GIỚI ĐƯƠNG ĐẠI
- THƠ DANA GIOIA 99 bài Thơ: những bài Mới và những bài Tuyển - MICAH MATTX - Phạm Kiều Tùng dịch
- Thơ W. H. AUDEN - Khế Iêm dịch
In memory of W. B. Yeats - Tưởng nhớ W. B. Yeats
- DAISETZ TEITARO SUZUKI luận về vô thức trong thiền Phật giáo – Võ Công Liêm
Đọc sách:
- TRIỆU TỪ TRUYỀN & Những chữ qua cầu tâm linh – Nguyên Quân
- Triết luận trong thơ Văn Công Hùng –Trương Thị Tường Thi
- Một tác giả trẻ đáng chú ý – Tuệ An
Thư tín Sông Hương
Bìa 1 : “CHÂN DUNG VỢ VÀ CÁC CON” (sơn dầu) của họa sĩ TÔN THẤT ĐÀO
Bìa 2: Sự THĂNG HOA CủA ĐƯƠNG KIM VÀ MŨI CHỉ - Khả Hân
Bìa 3: HOA ĐĂNG TRÊN DONG TịNH LặNG - Ảnh: Văn Đình Huy – Bài: Do Yên
BAN BIÊN TẬP
Tuy khá bận rộn, nhưng Giám đốc NHCSXH tỉnh Trương Công Lân vẫn dành thời gian Đoàn cán bộ truyền thông ở mãi tận Hà Nội, thực hiện một chuyến đi và viết về huyện A Lưới, miền đất biên giới bên dãy Trường Sơn hùng vĩ.
Có gần 300 người theo nghiệp dạy học, nên làng cổ Phước Tích (xã Phong Hòa, huyện Phong Điền, Thừa Thiên- Huế) còn được gọi là “làng gieo chữ”.
Đó là đồi Hà Khê nổi danh về phương diện phong thủy với thế đất rồng cuộn hổ ngồi (long bàn hổ cứ) từng chiếm vị trí đặc biệt tôn nghiêm trong tâm thức và ký ức của các vua chúa nhà Nguyễn…
Hiện tại trong 6 lăng vua Nguyễn ở Huế đang còn tồn tại 10 con ngựa đá rất đẹp ở sân chầu dẫn vào khu mộ với nhiệm vụ canh giữ “hồn” xưa của vua.
30 năm qua, anh lặng lẽ chăm chút ngựa như chăm chút con mình, cái nghiệp trông coi ngựa gắn người với ngựa cũng từ đó. Anh nói, cái nghề này, nếu không yêu nghề thì phải bỏ thôi, chứ công việc hoàn toàn khác hẳn, đòi hỏi phải tinh mắt, biết lắng nghe, siêng năng, cần cù…
Cổng Ngọ Môn Quan là cổng chính phía Nam của Hoàng thành Huế, đồng thời cũng là cổng chính và là bộ mặt của Đại Nội. Ý nghĩa của cổng Ngọ Môn là gì? Có phải là lối ngựa đi?
Quầy thư pháp Tràm hoa vàng của bà Trần Thị Cúc nằm trên đường Lê Lợi (TP Huế) đã trở thành địa chỉ quen thuộc của người dân và du khách yêu thư pháp. Họ đến để được nhìn ngắm nét bút tài hoa của người phụ nữ duy nhất ở mảnh đất cố đô theo nghiệp viết thư pháp.
Di tích Thanh Bình Từ Đường nằm sâu 50m trong kiệt 281, đường Chi Lăng (TP Huế). Sức hấp dẫn của ngôi từ đường được xếp vị trí loại 1 di tích văn hóa cấp quốc gia.
Sông Hương - quà tặng tuyệt diệu của tạo hóa cho Huế thiên hạ đã biết, nhưng từ khi những con đường ven sông và các cây cầu vươn nhịp nối đôi bờ ngày một nhiều hơn thì các khách sạn và nhiều công trình kiến trúc khác, thường trọng “mặt tiền” là con đường người xe tấp nập, “vô tư” quay lưng với dòng sông từng là nguồn cảm hứng bất tận cho thơ ca nhạc họa.
Nhân dịp mừng xuân, mừng Đảng, xin kể lại câu chuyện về một người đảng viên được dân lập miếu thờ và có một ngôi trường mang tên ông.
Hiện nay, nghệ thuật pháp lam- Huế còn nhiều kiệt tác chưa được khám phá. Ấn tượng về sự sáng tạo tinh xảo của người nghệ nhân đi trước là động lực để người đương thời tạo nên những tác phẩm mới...
Cống Địa Linh xem như dấu mốc cuối cùng của phố cổ Bao Vinh. (Thừa Thiên - Huế). Qua cống Địa Linh rẽ trái dăm trăm mét, du khách sẽ bắt gặp những tấm ván dài và phía trên là những ông Táo được đặt lên phơi khô trước lúc đưa vào lò. Ở Huế đây là nơi hiếm hoi còn "sót lại” nghề làm ông Táo với nhiều ý nghĩa trong phong tục của người Việt.
Người Pa Kô ở A Lưới, Thừa Thiên – Huế và nhiều dân tộc vùng cao khác đều có nghệ nhân khèn bè nhưng điệu khèn lúc thì như nắng mới, như gió mơn man, như lau lách rì rào; khi thì da diết như tiếng lá khô chậm rãi rời cành…, thì chỉ có được trong điệu khèn Kăn A Kết. Điệu khèn nổi tiếng những năm 60, 70 của thế kỷ trước, lưu truyền trong dân gian nhưng rất ít người biết được…
Đây là phiên chợ độc đáo của xã Quảng Ngạn, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế, ít nơi nào có được. Nói là chợ phiên Quảng Ngạn nhưng chợ thu hút rất đông người dân của các xã lân cận như Điền Hải, Quảng Công vượt sóng nước Tam Giang về đây tụ hội. Chợ chỉ diễn ra trong 3 ngày, từ mồng một đến mồng ba Tết Nguyên Đán, rồi tan và chờ đến dịp này năm sau mới họp lại.
Trải qua bao biến thiên, thăng trầm của lịch sử, nhưng người dân ở thôn Hòa Vang, xã Lộc Bổn, huyện Phú Lộc (Thừa Thiên-Huế) vẫn còn cất giữ nhiều tư liệu quý về Hoàng Sa. Từ những bản sắc phong về “Cai đội Hoàng Sa” của vua Gia Long; đến chiếc đại hồng chung khắc tạc công ơn người trấn quản Hoàng Sa năm xưa… Tất cả đều được người dân xem như “báu vật lịch sử” và bảo vệ cẩn thận.
Tranh làng Sình (xã Phú Mậu, huyện Phú Vang, Thừa Thiên - Huế) vốn là dòng tranh dân gian nức tiếng hàng trăm năm qua. Những ngày Xuân về, làng tranh này lại rộn ràng khoe màu như chưa từng có sự đứt gãy của thời gian.
Chiều ngày 19/01/2014, tại Gác Trịnh ( 103/19 nguyễn Trường Tộ - TP Huế), Câu lạc bộ tiêu sáo Huế đã tổ chức buổi giao lưu văn nghệ đón chào xuân mới. Đông đảo những người yêu nhạc Trịnh đã đến tham dự chương trình.
Khoảng 6h sáng 18/1, khi đang trên đường cập bến, cách cửa lạch biển Thuận An khoảng một km, tàu cá do thuyền trưởng Hồ Văn Hiền (trú thôn Hải Tiến, thị trấn Thuận An) điều khiển bị mắc cạn. Do sóng to nên tàu cùng 5 thuyền viên đã bị nhấn chìm ngay tại vùng cửa biển Thuận An.
Đương thời, vua Bảo Đại từng nhận xét về vẻ đẹp của Nam Phương Hoàng hậu rằng: “Nàng có vẻ đẹp dịu dàng của người con gái miền Nam, thùy mị và quyến rũ, pha một chút Tây phương làm tôi say mê”.
Sau bao thăng trầm của cuộc sống, tranh làng Sình xứ Huế có lúc tưởng chừng đã bị xóa sổ... Nhưng may mắn vẫn còn một người đau đáu với nghề làm tranh - Nghệ nhân Kỳ Hữu Phước. Ông đã gìn giữ và phục sinh nghề truyền thống có tuổi đời gần 500 năm.