VÕ NGỌC LAN
Tôi vẫn thường thắc mắc không hiểu có ai sống với nhau tròn trăm năm không? Bởi tuổi của đời người mong manh, chẳng ai chờ ai, rồi lại nghĩ mình có ngộ nhận chữ nghĩa trăm năm đó không?
Minh họa: Nhím
Hôm trước ngồi xem truyền hình trực tiếp chương trình Khóa sol vàng về Trịnh Nam Sơn, mọi người đều thấy Giáng Tiên người tình của nhạc sĩ lên sân khấu. Họ đã kể về những năm tháng thăng hoa cho tình yêu, cho âm nhạc và họ hạnh phúc với những gì đang có. Hầu như giới yêu nhạc đều biết họ chỉ là đôi tình nhân mà không cần những lời chúc thiên thu bách niên giai lão. Ừ đâu phải cần trăm năm, đâu phải là vợ chồng để có thể yêu nhau. Trên thế gian này, họ chưa phải là duy nhất nhưng họ cũng như những người yêu nhau khác vẫn là trăm năm của nhau.
Từ xưa đến nay, đám cưới nào, ngày hợp hôn người ta cũng có lời chúc y hệt nhau để dành cho đôi tân hôn là Trăm năm hạnh phúc. Không hiểu họ lấy đâu ra lời chúc đó khi đời người hiếm ai đến được trăm năm. Một cuộc hôn nhân tồn tại trăm năm càng có thể nói là không có, nếu có thì có lẽ xa xôi quá chưa ai biết được. Có lẽ nên hiểu trăm năm là giới hạn cho tận cùng đời người và trăm năm của hôn nhân là tồn tại đến khi còn người về với cát bụi. Còn cuộc sống thực không hiếm cặp chỉ yêu nhau mà không “cuồng điên mơ trăm năm sau” (Trịnh Công Sơn) nhưng cuộc tình của những người đó tồn tại với thời gian, họ luôn bên nhau. Và có nhau đó là năm tháng họ sống có ý nghĩa bằng tình yêu đích thực nhất của mình. Lâu lắm rồi, tôi có nghe một ai đó nói rằng “Hôn nhân là dệt bài thơ ái tình ra bằng văn xuôi”, nghe qua đã thấy trúc trắc, chông gai lắm rồi. Thôi thì ý nghĩa của lời nói này xin để những người yêu nhau rồi đi đến kết thúc bằng một đám cưới hay tờ giấy hôn thú kết luận. Tôi không dám đem thực tế của riêng mình hay vốn kiến thức ít ỏi ra bình luận khi những chông chênh riêng mình không biết đặt tên ra sao? Chợt nhớ đã có lần trên hình ảnh của Nhạc sĩ Phạm Duy có viết hai câu thật hay: “Về đi người tình già/ Làm gì có trăm năm mà đợi”. Tự nhiên những ngậm ngùi bủa vây trong tôi mà không biết vương vấn từ đâu khi đọc được những dòng chữ đó. Tôi vẫn nhớ Phạm Duy có bài hát Kiếp nào có yêu nhau nổi tiếng từng làm chao đảo bao người đang yêu. Hay ông sau những năm tháng từng trải đã ngộ ra, đã hiểu nhiều hơn xưa?
Xét cho cùng thì cung bậc tình yêu cũng khắc nghiệt với con người. Đó là khi phải chờ đợi, phải hy vọng dù có khi chỉ xa nhau có vài phút, có một chút đoạn đường nhưng là cả đời người không đi tới nổi. Khắc nghiệt như xem lại đoạn phim có cảnh Romeo và Juliette phải chết, tàn nhẫn như lời của bài hát Khi loài thú xa nhau. Chính vì thế nên lòng tự nhủ thôi thì đừng cuồng điên mơ trăm năm làm gì. Cứ nhìn lên sân khấu âm nhạc đó đi, người ta không là vợ chồng nhưng họ bất tử cùng âm nhạc, lời hát họ dành cho nhau để làm nên giai điệu đẹp, từ đó họ chứng thực mình có nhau khi tiếng hát bay lên. Cao quý hơn hết là họ được công chúng chấp nhận khi tên của họ gắn liền với nhau. Mơ gì trăm năm để có nhau, rồi tình yêu vỡ vụn, rồi chết yểu, rồi là hư không. Thế giới này quá rộng nên biết bao người tình cờ đi qua nhau như hai đường thẳng song song, dẫu có dẫn đến chân trời cũng không gặp nhau. Phải chăng hai đường thẳng ấy có khi trở thành một sai lầm mà không ai còn muốn nhắc tới. Và giấc mơ trăm năm đã qua là vết cắt xót xa đau?
Đi qua một chặng đường, người ta không phải ai cũng chiêm nghiệm được những gì bỏ lại sau lưng. Lắm lúc cuộc đời là chốn dạo chơi. Lắm lúc cả là một quãng đường để tranh đấu vô cùng mệt mỏi. Có nhau để cùng đi đến con đường răng long đầu bạc cũng chưa phải là kết thúc? Không phải là thế giới của riêng ai để từng cuộc tình đi qua vội vã mà không mơ về trăm năm để nhận lời chúc phúc của nhân thế. Đó là cái kết có hậu mà ai cũng ưa. Nhưng không phải cuộc tình nào cũng happyend, không phải là trăm năm như thế. Hãy nhìn cặp tình nhân âm nhạc kia đi, họ đâu phải là vợ chồng, đâu là trăm năm của nhau, nhưng họ đã dâng hiến cho đời nhiều đứa con tinh thần cao quý. Chừng đó quá đủ cho một kiếp người sống để yêu nhau. Chuyện tình của họ được người yêu nhạc nhìn nhận, cũng chỉ là một trong những chuyện tình đẹp của âm nhạc, có những cuộc tình tri âm tri kỷ ngoài đời thường mang sự lặng lẽ cho nhau. Mặc dù những tình yêu như thế chỉ giới hạn trong hiểu biết của riêng người viết thì trên thế gian này hẳn cũng có những tình yêu mà đâu phải chờ trăm năm mà mọi người chưa được biết? Tất nhiên những người có tình yêu như thế, họ không hề cổ súy cho giấc mơ đừng cuồng điên mơ trăm năm sau bởi họ không có con đường nào khác hơn khi ai nấy đều có nửa riêng của mình. Như khi viết về một ca từ nào đó, người nghe gần như biết tác giả dành riêng cho ai, khi bóng dáng của trăm năm về như bóng mây. Hẳn những ai yêu nhạc Trịnh đều không lấy gì ngỡ ngàng khi người nữ danh ca Khánh Ly tuyên bố “Anh ấy là một nửa của tôi” để nói về người nhạc sĩ huyền thoại đã làm nên tên tuổi của cô, người được mệnh danh là viết tình ca hay nhất thế kỷ. Rất nhiều người đã trân trọng lời nói thật lòng ấy và xem đó là sự mặc nhiên bởi họ từng tôn trọng tình yêu âm nhạc tuyệt vời này. Vĩnh viễn khi lời bài hát của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cất lên, cả hai đã chứng thực một tình yêu âm nhạc vĩnh cửu. Bởi ở bất kỳ hoàn cảnh nào, trong không gian âm nhạc nào thì câu hát “Ngày sau sỏi đá cũng cần có nhau” đã thật sự là một triết lý, triết lý của tình yêu, triết lý của hạnh phúc, triết lý nhân văn của con người. Nếu con đường trăm năm của họ bỏ ngỏ, đợi chờ nhau trong thiên thu thì ý nghĩa trăm năm đó còn tuyệt diệu hơn cả trăm năm bách niên giai lão.
Dù không mơ trăm năm sau nhưng tình yêu mãi mãi là chuyện của trăm năm. Thế mới biết cuộc đời ai cũng muốn dệt bài thơ ái tình ra bằng văn xuôi bởi đó là đỉnh cao nhất của tình yêu dù biết có trăm năm hay không. Trong đời sống khi cất lên một lời thơ thì đó là kết tinh của chuỗi nghĩ suy, là sự sắp xếp của những ngôn từ đẹp nhất. Có ai phủ nhận nghĩ suy không bắt đầu bằng những mảng ghép của từ ngữ đâu? Bởi vậy tình yêu có sự hiện diện đầy khập khiễng của văn xuôi, của giấc mơ trăm năm và cả những lời ru cháy bỏng…
V.N.L
(SDB18/09-15)
NGUYỄN ĐẮC XUÂNAnh em Nguyễn Sinh Khiêm - Nguyễn Sinh Cung sống với gia đình trong ngôi nhà nhỏ trên đường Đông Ba. Ngôi nhà giản dị khiêm tốn nằm lui sau cái ngõ thông với vườn nhà Thượng thư bộ Lễ Lê Trinh. Nhưng chỉ cần đi một đoạn ngang qua nhà ông Tiền Bá là đến ngã tư Anh Danh, người ta có thể gặp được các vị quan to của Triều đình.
BẮC ĐẢOBắc Đảo sinh 1949, nhà văn Mỹ gốc Trung Quốc. Ông đã đi du lịch và giảng dạy khắp thế giới. Ông đã được nhận nhiều giải thưởng văn học và là Viện sĩ danh dự của Viện Hàn lâm Nghệ thuật và Văn chương Mỹ. Đoản văn “Những biến tấu New York” của nhà văn dưới đây được viết một cách dí dỏm, với những nhận xét thú vị, giọng điệu thì hài hước châm biếm và những hình ảnh được sáng tạo một cách độc đáo. Nhưng trên hết là một cái nhìn lạ hoá với nhiều phát hiện của tác giả khi viết về một đô thị và tính cách con người ở đó. Nó có thể là một gợi ý về một lối viết đoản văn kiểu tuỳ bút, bút ký làm tăng thêm hương vị lạ, mới, cho chúng ta.
PHONG LÊTrong dằng dặc của giòng đời, có những thời điểm (hoặc thời đoạn) thật ấn tượng. Với tôi, cuộc chuyển giao từ 2006 (năm có rất nhiều sự kiện lớn của đất nước) sang 2007, và rộng ra, cuộc chuyển giao thế kỷ XX sang thế kỷ XXI là một trong những thời điểm như thế. Thời điểm gợi nghĩ rất nhiều về sự tiếp nối, sự xen cài, và cả sự dồn tụ của hiện tại với quá khứ, và với tương lai.
XUÂN TUYNHĐầu thập niên chín mươi của thế kỷ trước, tên tuổi của Lê Thị K. xuất hiện trên báo chí được nhiều người biết tới. K. nhanh chóng trở thành một nhà thơ nổi tiếng. Với các bài thơ: “Cỏ”, “Gần lắm Trường Sa” v.v... Nhiều nhà phê bình, nhà thơ không tiếc lời ngợi khen K.
NGUYỄN QUANG HÀTrần Văn Thà cùng các bạn chiến binh thân thiết tìm được địa chỉ 160 chiến sĩ năm xưa của đảo Cồn Cỏ, các anh mừng lắm, ríu rít bàn cách gọi nhau ra thăm đảo Tiền Tiêu, nơi các anh đã chiến đấu ngoan cường, in lại dấu son đậm trong đời mình, các anh liền làm đơn gởi ra Tỉnh đội Quảng Trị giúp đỡ, tạo điều kiện cho cuộc gặp gỡ này.
TRẦN KIÊM ĐOÀN- Đừng ra xa nữa, coi chừng... hỏng cẳng chết trôi con ơi!Nhớ ngày xưa, mẹ tôi vẫn thường nhắc tôi như thế mỗi buổi chiều ra tắm sông Bồ. Hai phần đời người đi qua. Mẹ tôi không còn nữa. Bến Dấu Hàn trên khúc sông Bồ viền quanh phía Đông làng Liễu Hạ năm xưa nay đã “cũ”.
NGUYỄN NGUYÊN ANChúng tôi đến Đông trong những ngày cuối hạ. Thị trấn Khe Tre rực rỡ cờ hoa long trọng kỷ niệm 60 năm Ngày thương binh liệt sĩ. Sau bão số 6 năm 2006, tôi lên Nam Đông, rừng cây hai bên đường xơ xác lá, hơn 700 ha cao su gãy đổ tơi bời và hơn 3.000 ngôi nhà bị sập hoặc tốc mái, đường vào huyện cơ man cây đổ rạp, lá rụng dày mấy lớp bốc thum thủm, sức tàn phá của bão Xangsane quả ghê gớm!
Trang Web văn học cá nhân là một nhu cầu tương thuộc giữa tác giả và độc giả của thời đại thông tin điện tử trên Internet. Hoặc nói cách khác, nó là nhu cầu kết nối của một thế giới ảo đang được chiếu tri qua sự trình hiện của thế giới đồ vật.So với đội ngũ cầm bút thì số lượng các nhà văn có trang Web riêng, nhất là các nhà văn nữ còn khá khiêm tốn nhưng dù sao, nó cũng đã mở thêm được một “không gian mạng” để viết và đọc cho mỗi người và cho mọi người.
NGUYỄN NGỌC TƯSinh năm 1976. Quê quán: huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau.Hiện là biên tập viên Tạp chí Bán đảo Cà MauNguyễn Ngọc Tư từng đạt nhiều giải thưởng trung ương và địa phương. Trong đó, truyện vừa Cánh đồng bất tận (giải thưởng Hội Nhà văn Việt ) đã được chuyển ngữ qua tiếng Hàn Quốc. http://ngngtu.blogspot.com
VÕ NGỌC LANThuở nhỏ, tôi sống ở Huế. Mỗi lần nhớ về nơi chôn nhau cắt rốn của mình, tôi vẫn gọi đó là ký ức xanh.
TÔN NỮ NGỌC HOATôi còn nhớ như in cảnh cả nhà ngồi há miệng nghe chính cậu em tôi là thanh niên xung phong trở về từ Đắc Lắc sau đợt đi khai hoang chuẩn bị đưa dân lập vùng kinh tế mới kể chuyện.
TRẦN HẠ THÁPThời gian tuôn chảy vô tình. Con người mê mải cuốn theo dòng cho đến khi nhìn lại thì tuổi đời chồng chất… Ngày thơ dại đã mịt mờ trong kỷ niệm. Mặt trăng rằm tỏa rạng còn đó nhưng dường như không còn là màu trăng xưa cũ. Thứ ánh sáng hồn nhiên một thuở mang sắc màu kỳ diệu không thể nào vẽ được. Dường như chưa trẻ thơ nào ngước nhìn trăng mà sợ hãi.
TRẦN HOÀNGCũng như nhiều bạn bè cùng thế hệ, vào những năm cuối thập niên năm mươi của thế kỷ trước, chúng tôi đã được tiếp xúc với Văn học Nga - Xô Viết thông qua nhiều tác phẩm được dịch từ tiếng Nga ra tiếng Việt. Lứa tuổi mười bốn, mười lăm học ở trường làng, chúng tôi luôn được các thầy, cô giáo dạy cấp I, cấp II động viên, chỉ bảo cho cách chọn sách, đọc sách…
MAI TRÍHễ có dịp lên A Lưới là tôi lại đến thăm gia đình mẹ Kăn Gương. Song, lần này tôi không còn được gặp mẹ nữa, mẹ đã đi xa về cõi vĩnh hằng với 6 người con liệt sỹ của mẹ vào ngày 08/01/2006.
HỒ ĐĂNG THANH NGỌCNếu cắt một lát cắt tương đối như cơ học trong hành trình trùng tu di tích, cắt thời gian dương lịch của năm 2007, sẽ thấy đây là năm mà người ta nhận ra di sản Huế đang mỉm cười từ trong rêu cỏ dẫu đây đó vẫn còn có nhiều công trình đang thét gào, kêu cứu vì đang xuống cấp theo thời gian tính tuổi đã hàng thế kỷ.
NGUYỄN QUANG HÀBấy giờ là năm 1976, đất nước vừa thống nhất. Bắc trở về một mối. Người miền Bắc, miền xôn xao chạy thăm nhau, nhận anh em, nhận họ hàng. Không khí một nhà, vui không kể xiết.
HÀ VĂN THỊNH Trong cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh, quãng thời gian ở Huế không phải là ngắn. Lần thứ nhất, từ mùa hè 1895 đến tháng 5 - 1901 và lần thứ hai, từ tháng 5 - 1906 đến tháng 5 - 1909. Tổng cộng, Nguyễn Sinh Cung - Nguyễn Tất Thành (NTT - tên được đặt vào năm 1901) đã sống ở Huế 9 năm, tức là hơn 1/9 thời gian sống ở trên đời. Điều đặc biệt là, bước ngoặt quyết định của NTT đã diễn ra ở Huế; trong đó, việc tham gia vào phong trào chống thuế có ý nghĩa quan trọng nhất.
NGÔ ĐỨC TIẾNVào những năm 1950 đến năm 1954, tại khu rừng Khuổi Nậm, Tân Trào. Ở chiến khu Việt Bắc, người ta thấy một cán bộ khoảng trên dưới 40 tuổi, người tầm thước, nói giọng Nghệ trọ trẹ, thường có mặt ở các cuộc họp quan trọng của Chính phủ kháng chiến để làm thư ký tốc ký cho Trung ương và Hồ Chủ tịch.
LÊ HUỲNH LÂMNhững ngày mưa gió lê thê của mùa đông ngút ngàn vừa đi qua, những trận lụt bất thường gây nên bao tan tác, để lại những vệt màu buồn thảm trên gương mặt người dân nghèo xứ Huế, các con đường đầy bùn non và mịt mùng từng đám bụi phù sa, những vết thương còn âm ỉ trong hồn người…
HỒ ĐĂNG THANH NGỌCCâu chuyện tôi sắp kể với các bạn dưới đây không phải là một câu chuyện thuộc huyền sử về lửa cỡ như ngọn lửa Prométe hay biểu tượng lửa trong đạo Hinđu, hay lửa trong Kinh Dịch tương ứng với phương nam, màu đỏ, mùa hè...