Cho đến tận bây giờ, những tác phẩm của Lê Huy Miến - vị họa sĩ Tây học đầu tiên, người được coi là mở đầu cho nền mỹ thuật VN hiện đại, vẫn còn chứa đựng những điều bí ẩn với các nhà nghiên cứu mỹ thuật Việt Nam.
2 bức tranh vẽ ông bà Nguyễn Khoa Luận được lưu giữ tại chùa Ba La Mật (Huế) - Ảnh do họa sĩ Lê Huy Tiếp cung cấp
Hai bức tranh 100 năm tuổi
Những ngày tháng sáu vừa qua, một nhóm chuyên gia của Viện Mỹ thuật và Bảo tàng Mỹ thuật VN đã tìm đến chùa Ba La Mật (Huế) để khảo cứu hai bức chân dung ông bà Nguyễn Khoa Luận của họa sĩ Lê Huy Miến đang được lưu giữ tại đây. Trước đó, nhiều người từng được nghe tới hai bức tranh này, nhưng không phải ai cũng đã nhìn thấy tận mắt.
Hai bức chân dung có kích thước nhỏ (chỉ khoảng 40 x 60 cm) nhưng từng nét vẽ vô cùng tinh xảo. Người ta thậm chí còn đọc được chữ viết trên cuốn sách mà cụ ông cầm, hay từng chiếc lông quạt trên tay cụ bà. Điểm nhấn của hai bức chân dung là cách họa sĩ thể hiện thần thái của ông bà Nguyễn Khoa Luận qua ánh mắt sáng rỡ và sinh động. Hai bức tranh cho thấy rõ khuynh hướng hội họa ảnh hưởng châu Âu cổ điển đối với Lê Huy Miến.
Nhiều tài liệu ghi họa sĩ đã sử dụng chất liệu phấn màu, nhưng thực ra ông đã dùng màu nước. Ngay cả niên đại của hai bức tranh được cho là năm 1895 cũng phải xem xét lại. Theo họa sĩ Lê Huy Tiếp (người cháu gọi Lê Huy Miến là ông trẻ), thời gian Lê Huy Miến vẽ hai bức tranh vào khoảng từ năm 1913 -1924. Suy luận này được dựa theo thời gian họa sĩ Lê Huy Miến làm rể họ Nguyễn Khoa (ông kết hôn với cả hai người con gái của dòng họ Nguyễn Khoa).
|
Tranh quý tại TP.HCM ?
Chính việc tìm lại hai bức chân dung của ông bà Nguyễn Khoa Luận đã tình cờ đưa đoàn khảo cứu đến cuộc hành trình khác. Một thành viên trong đoàn ngờ ngợ liên tưởng phong cách vẽ trong hai bức chân dung trên đến những bức tranh mà chị có lần phục chế. Ngay lập tức đoàn khảo cứu quyết định đến TP.HCM, tìm tới ngôi nhà nhỏ bên sông Sài Gòn, nơi lưu giữ những bức tranh này. Nhiều chi tiết cho thấy sự trùng hợp: đây cũng là hai bức chân dung được vẽ bằng màu nước, sự tỉ mỉ, sắc nét và thần thái trong tranh không khác với hai bức chân dung của ông bà Nguyễn Khoa Luận tại Huế là mấy.
“Người lưu giữ không nhớ chính xác tên họa sĩ. Ông này chỉ nhớ được mẹ kể lại là hai bức tranh do một họa sĩ đi học ở Tây về vẽ. Họa sĩ vẽ theo trí nhớ của mình, chỉ đến nhà uống rượu vài ba buổi mà đã vẽ được”, họa sĩ Lê Huy Tiếp kể. Thêm một chi tiết trùng hợp khác, người được vẽ trong tranh sống cùng làng với người chị ruột của cụ Lê Huy Miến. Rất có thể cụ Miến trong lần đến nhà chị chơi đã vẽ hai bức chân dung này tặng cho người hàng xóm. Mặc dù vậy, đây vẫn chỉ là những phỏng đoán. Để khẳng định chắc chắn có phải là hai bức tranh do họa sĩ Lê Huy Miến vẽ không thì cần phải có thêm thời gian phân tích kỹ càng.
Số lượng các tác phẩm của họa sĩ Lê Huy Miến nhiều, nhưng rất khó tìm thấy dấu tích. Những bức tranh của ông được tìm thấy trong nước cho đến nay có thể kể tới bức Bình văn và Chân dung cụ Tú Mền đang được lưu giữ tại Bảo tàng Mỹ thuật VN, bên cạnh đó là bức chân dung cụ Lê Hy, ông bà Nguyễn Khoa Luận tại Nghệ An và Huế. Nhiều bức tranh của ông đã bị thất lạc, đến giờ không rõ ở đâu, còn hay mất. Trong số đó có thể kể tới bức tranh vua Thành Thái được Lê Huy Miến vẽ khi ông giữ chức Hành tẩu Bộ Công tại Huế.
Họa sĩ Lê Huy Miến (1874 - 1943) (nhiều tài liệu và mộ phần của ông ghi tên Lê Văn Miến) sinh ra trong gia đình khoa bảng tại làng Ông La, xã Kim Khê (nay là xã Nghi Long), H.Nghi Lộc, Nghệ An. Cha ông là Lê Năng Nghiêm, người giữ nhiều chức quan dưới triều Nguyễn, trong đó có chức Án sát Hải Dương. Bản thân Lê Huy Miến là người học rộng tài cao, có tư tưởng chống Pháp nên e ngại chốn quan trường. Năm 1892, Lê Huy Miến tới Paris học tại Trường Thuộc địa (École Coloniale) theo diện tuyển chọn con cái quan lại triều đình. Sau khi tốt nghiệp, có lẽ vì không muốn về làm quan, bên cạnh đó là lòng đam mê nghệ thuật sẵn có, Lê Huy Miến ở lại tiếp tục theo học tại Trường Mỹ thuật Paris (École des Beaux - Arts de Paris) và trở thành học trò xuất sắc của Jean Léon Gérôme. Lê Huy Miến là họa sĩ Tây học đầu tiên ở VN với kỹ thuật vẽ sơn dầu. Sau khi trở về nước, cuộc đời ông gắn bó nhiều với công việc dạy học. Ông đã dạy tại Trường Quốc học Huế, Trường École des Mandarins. Năm 1923, ông giữ chức Tế tửu (hiệu trưởng) Quốc Tử Giám. Trong thời gian dạy học ông đã truyền tinh thần yêu nước cho rất nhiều học trò, trong đó có Nguyễn Sinh Cung (Chủ tịch Hồ Chí Minh), Lê Thước... |
Nguồn: Minh Ngọc - TNO
TRẦN PHƯỢNG TRÚC LINH
Nếu như nói bi kịch là một trong những suối nguồn không bao giờ vơi cạn, thì trường hợp Francis Bacon là một minh chứng thuyết phục. Hội họa của Francis Bacon đã khai thác tận cùng nỗi đau của con người.
VŨ HIỆP
Nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam có thể được tính bắt đầu từ khi Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương được thành lập năm 1925, vào thời điểm mà các trào lưu nghệ thuật hiện đại đang trăm hoa đua nở ở Pháp.
VŨ LINH
Thông thường, khi người phụ nữ làm nghệ thuật, họ có thiên hướng lựa chọn những kiểu dạng ngôn ngữ bình dị, gần gũi, mang tâm thức lãng mạn gắn liền với bản mệnh của thiên tính nữ.
HUỲNH HỮU ỦY
Trong quá trình hình thành nền văn hóa dân tộc, giấy dó đã góp phần trong việc phát triển học thuật và nghệ thuật.
VŨ LÂM
Thực hành nghệ thuật theo tư duy nghệ thuật hiện đại, hậu hiện đại đang là bức tranh chung của các nghệ sĩ thị giác trẻ tuổi trong những thập niên qua như: Hà Mạnh Thắng, Phạm Huy Thông, Nguyễn Huy An, Vũ Đức Toàn, Bàng Nhất Linh, Thái Nhật Minh... Nghệ thuật của họ là sự pha trộn giữa tư duy nghệ thuật phương Tây và những cảm thức văn hóa của người Việt.
KHẢ HÂN
Alexander Bolotov là một họa sĩ người Ukraine, sinh ra và lớn lên tại thành phố Donetsk, Ukraine.
KHẢ HÂN
Vào ngày 26/03/2018, ArtQuench Magazine (Tạp chí làm thỏa mãn cơn khát nghệ thuật, viết tắt là AQM) đã công bố Hợp tuyển nghệ thuật và nhiếp ảnh ấn bản số II, qua đó nhằm giới thiệu đến đông đảo công chúng yêu nghệ thuật một số các tác phẩm nhiếp ảnh và nghệ thuật đặc sắc nhất trên thế giới, những tác phẩm mà AQM xem như là đặc biệt độc đáo và đem lại một nguồn cảm hứng đầy ấn tượng.
KHẢ HÂN
Trong khoảng những năm 1990, càng ngày hướng tiếp cận liên ngành với mục đích tiến hành diễn giải về các khía cạnh văn hóa trong sự đăng đối với sinh thái và môi trường theo một viễn tượng phê phán bắt nguồn từ bên ngoài lịch sử nghệ thuật truyền thống đã dần dần tạo được tiếng nói ngày một hoàn chỉnh hơn, đó chính là nhánh nghệ thuật phê bình sinh thái.
KHẢ HÂN
Nghệ thuật quân sự là loại hình nghệ thuật quan tâm đến các vấn đề về quân sự, ngoài điều này ra phong cách và phương tiện chuyển tải chúng đều ít được quan tâm hơn so với đề tài của nó.
TRIỀU SƠN
Lần đầu tiên, một triển lãm mỹ thuật sáng tác chuyên sâu về Chủ tịch Hồ Chí Minh được trưng bày tại Huế, mang một góc nhìn đầy ắp tình cảm về Bác Hồ kính yêu.
KHẢ HÂN
BẠCH DIỆP
Nàng vừa lạ vừa quen như bước ra từ khu vườn hoa hồng đầy ánh sáng.
KHẢ HÂN
Mùa thu không chỉ là đề tài gợi hứng cho những bức tranh phong cảnh mà còn là đề tài vẫy gọi hội họa thăng hoa trên những vùng miền của tưởng tượng. Một trong số những trào lưu thể hiện được chiều hướng này là hội họa siêu thực.
KHẢ HÂN
Nghệ thuật động lực là một trào lưu nghệ thuật hướng đến việc khai thác những hiệu ứng của sự chuyển động gây ra ở trong không gian.
NGUYỄN HÀNG TÌNH
“Mơ mộng” cũng là một đặc tính của giống loài này, người.
Có người quên, có người từ bỏ, có người lao vào.
KHẢ HÂN
Glenn Brown, họa sĩ người Anh, sinh năm 1966, hiện đang được xem là một trong số những họa sĩ nổi tiếng của hội họa thế giới đầu thế kỷ XXI.
Mới đây, tại Hội Mỹ thuật TPHCM, họa sĩ Bùi Quang Lâm đã triển lãm 55 bức tranh sơn dầu với chủ đề Miền đất lạ. Những tác phẩm được vẽ trong 30 năm về những miền đất lần đầu họa sĩ đặt chân đến, nhưng đã tạo nên những cảm xúc buộc họa sĩ… phải cầm cọ. Miền đất lạ được vẽ từ miền Tây Nam bộ đến Bắc bộ và Tây Bắc.
Trên những con phố nhộn nhịp ở phố cổ Hà Nội, tuy chỉ có một vài cửa hàng bán tranh cổ động, nhưng lại hấp dẫn khiến không ít du khách nước ngoài ghé thăm.
Cuối thế kỉ XIX, khi máy ảnh phương Tây bắt đầu du nhập sang các nước châu Á, ở Nhật Bản có trào lưu chụp ảnh chân dung. Đáng chú ý, bonsai là một trong những nghệ phẩm được các tầng lớp người Nhật chọn lựa để chụp cùng nhiều nhất.
Sinh ra trong gia đình “Danh gia vọng tộc” về nghệ thuật, có bố là NSND Doãn Hoàng Giang lừng lẫy của sân khấu, mẹ là nữ diễn viên Nguyệt Ánh được xếp vào hàng mỹ nhân nghiêng nước, nghiêng thành của thập niên 70 nhưng Doãn Hoàng Lâm không núp dưới bóng cả.