Đào tạo âm nhạc chuyên nghiệp - Nhiều thách thức
So với các nước trong khu vực Đông Nam Á, nền nghệ thuật âm nhạc Việt Nam có tốc độ phát triển nhanh và đạt được những thành tựu đáng ghi nhận.
Đào tạo âm nhạc chuyên nghiệp cần hiệu quả hơn
Nền âm nhạc thế giới cũng đã ghi nhận hàng loại gương mặt nghệ sĩ xuất sắc như GS-TS Trần Văn Khê (âm nhạc truyền thống), NSND Tạ Bôn (violin), NSND Đặng Thái Sơn (piano), nhạc trưởng Lê Phi Phi, NSƯT Bùi Công Duy (violin)… Tuy nhiên, tại thời điểm hội nhập, việc đào tạo âm nhạc chuyên nghiệp đang đối mặt với nhiều bài toán khó để có thể phát triển và thăng hoa.
Thiếu chiến lược đào tạo
Theo PGS-TS Ngô Văn Thành, nguyên Giám đốc Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam: Hiện chúng ta cũng đã đào tạo được một số ít tài năng âm nhạc nhưng thực sự những “sản phẩm” này còn mang nhiều tính tự phát, ngẫu nhiên. Các tài năng âm nhạc Việt Nam vẫn chưa thực sự đạt những thành tích tốt ở những giải thưởng quốc tế, đòi hỏi trình độ chuyên nghiệp cao. Trong khi đó, một số nước trong khu vực dù chỉ mới đào tạo tài năng (khoảng 10-15 năm) nhưng đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Họ có những chiến lược phát triển tài năng bài bản, hiệu quả, dễ dàng vượt xa thí sinh Việt Nam ở những cuộc thi quốc tế.
Nguyên nhân được chỉ ra là do hệ thống đào tạo với thiết chế và cơ chế bao cấp đã không còn đáp ứng được yêu cầu đào tạo tài năng giai đoạn mới. Cho đến nay, cả nước chỉ còn vài nhạc viện lớn vẫn kiên trì đào tạo tài năng ở một số loại hình nghệ thuật nhất định. Việc đào tạo được duy trì một cách đối phó cũng là nguyên nhân khiến chất lượng nguồn nhân lực suy giảm dần. Cùng đó, một số cơ sở đào tạo cũng rất lúng túng khi bị chi phối bởi cơ chế thị trường, hoặc “bất đắc dĩ” chạy theo cơ chế thị trường, không có cơ chế tự chủ rõ ràng để mạnh dạn xây dựng những khung chương trình theo chuẩn quốc tế… Song nguyên nhân được coi là quan trọng nhất đó là việc thiếu chiến lược đào tạo căn bản mang tầm nhìn xa.
Chia sẻ kinh nghiệm về đào tạo âm nhạc, nhà nghiên cứu Zhao Ke (Đại học Nghệ thuật Quảng Tây, Trung Quốc) cho rằng, chiến lược phát triển của trường này là xây dựng nền tảng quốc tế thông qua hợp tác đào tạo. Trước hết là dự án trao đổi 3+1 ngành âm nhạc với Trường Đại học Western Oregon (Mỹ). Ở dự án này, sinh viên học 3 năm trong nước và năm cuối tại Mỹ; thứ nữa là dự án hợp tác với 30 trường nghệ thuật nổi tiếng của Đông Nam Á, xây dựng theo mô hình trung tâm đào tạo kết hợp với lễ hội âm nhạc, diễn đàn và khóa học, làm nổi bật các đặc trưng âm nhạc trong khu vực ASEAN và phát huy vai trò hai chiều (thu hút tài năng đến Trung Quốc và gửi tài năng ra nước ngoài).
Tiếp cận môi trường âm nhạc thế giới
Mổ xẻ kỹ hơn về những rào cản trong việc đào tạo âm nhạc chuyên nghiệp trong bối cảnh hội nhập, nhiều chuyên gia âm nhạc khẳng định, hội nhập quốc tế trong đào tạo âm nhạc rất cần thiết cho mỗi quốc gia nên việc liên kết giảng dạy để tìm ra những tài năng âm nhạc; sau đó giảng dạy, đào tạo là cần thiết. Nhưng để làm được việc này cần có sự vào cuộc của các cấp, ngành để âm nhạc là sợi dây xóa bỏ rào cản ngôn ngữ, kết nối các quốc gia trên thế giới.
Đồng tình với quan điểm này, GS-TS Trần Thu Hà nhấn mạnh: Muốn hội nhập, chúng ta phải có sự học tập, nghiên cứu, tìm hiểu nghiêm túc, đầy đủ về tình hình, tốc độ phát triển cũng như những xu thế mới trong đào tạo âm nhạc trên thế giới hiện nay để xây dựng một quy trình đào tạo chặt chẽ, mang tính khoa học. Trong đó, yếu tố quan trọng đầu tiên là hình thành đội ngũ người thầy có chất lượng cao và phát triển mạnh hơn nữa về số lượng. Bởi đây là ngành mang tính đặc thù, những giờ học chuyên môn thường là một thầy một trò. Thời gian người thầy làm việc với học trò, dẫn dắt học trò là một quá trình lâu dài trong nhiều năm. Bên cạnh vai trò của đội ngũ giảng dạy, cần phải thay đổi quy trình, phương pháp đào tạo để có thể đi bằng con đường ngắn hơn nhưng có kết quả cao hơn; cần đưa vào chương trình giảng dạy một tỷ lệ nhiều hơn các tác phẩm đương đại để sự nghiệp đào tạo mang nhiều hơi thở của thời đại.
Giờ đây, bên cạnh việc tiếp thu kiến thức trực tiếp từ thầy, cô giáo thì việc thu nhận, tìm hiểu kiến thức từ Internet cũng đem lại nhiều hiệu quả tốt đối với những người được đào tạo chuyên nghiệp. Vì thế, một số ý kiến của người tâm huyết với âm nhạc cho rằng, nên xây dựng thư viện âm nhạc được số hóa, mở ngân hàng dữ liệu online cung cấp văn bản, bản nhạc, âm thanh và hình ảnh âm nhạc cho nhiều đối tượng khác nhau trong và ngoài nước… Việc quảng bá kiến thức âm nhạc chuyên nghiệp qua mạng sẽ góp phần nâng cao dân trí, tức là không giới hạn trong đào tạo chuyên nghiệp mà còn mở rộng ra cả lĩnh vực giáo dục kiến thức phổ thông.
Cùng đó, theo TS Lê Anh Tuấn, Phó Giám đốc phụ trách Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam, đề án “Đào tạo tài năng trong lĩnh vực văn hóa - nghệ thuật giai đoạn 2016-2025, tầm nhìn đến năm 2030” vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, cũng được kỳ vọng sẽ đem tới luồng gió mới trong tư duy đào tạo âm nhạc, đề cao vai trò của người thầy, thể hiện thông qua năng lực sư phạm, biểu diễn và nghiên cứu khoa học đáp ứng yêu cầu của xã hội, thúc đẩy sự chuyên nghiệp hóa trong công tác đào tạo biểu diễn…
Theo Mai An – SGGP
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Nhạc và lời: NGUYỄN VĂN VŨ -
TÔN THẤT BÌNH
Nếu dân ca là suối nguồn cảm hứng của nhân dân lao động trong cuộc sống thì hò là phương thế thể hiện tâm tình tràn đầy xúc cảm một cách trung thực nhất. -
VĂN CAO
Hồi kýSau triển lãm Duy nhất 1944 (Salon Unique), tôi về ở một căn gác hẹp đầu phố Nguyễn Thượng Hiền.
-
TÂM HẰNG NGUYỄN ĐẮC XUÂN
Tin từ Làng Mai Pháp quốc cho biết: Đêm giao thừa Thầy nói về Phạm Duy cho khoảng 70 cháu sinh viên Việt Nam về thăm Làng. Bài giảng này cũng là một loại hommage(1) cho Phạm Duy. Có thể nghe lại trên mạng chỗ Pháp Thoại online của Thầy vào ngày 30 Tết vừa rồi. -
Trưa ngày 27/01/2013, cây đại thụ của làng nhạc - Nhạc sĩ Phạm Duy – đã qua đời, hưởng thọ 93 tuổi. Nhạc sĩ Phạm Duy có số lượng tác phẩm âm nhạc đồ sộ, trong đó có nhiều tác phẩm nổi tiếng. Khi còn sống, nhạc sĩ Phạm Duy cũng thường xuyên cộng tác với Tạp chí Sông Hương. Chúng tôi xin đăng lại bài viết cuối cùng của nhạc sĩ đã gởi cho tòa soạn trước khi mất và đã được đăng trên Sông Hương số Tết Quý Tỵ 2013, như một nén hương tưởng nhớ người nhạc sĩ tài hoa.
-
“Đời là những cơn mưa vô thường/ Trói chân em bên đường/ Nước dâng cao chân tường/ Đường xa chân ướt phơi nắng dầm sương”...
-
NGUYỄN TẤN TÔN NỮ Ý NHI
Trong ý niệm của nhiều người từ hạng trí thức cao cho đến bình dân, ngoại trừ dân nghiên cứu dân tộc nhạc học, hát xẩm là một thể loại âm nhạc có xuất thân thấp kém, luôn gắn liền với hình ảnh của người khiếm thị và cây đàn nhị từ góc phố, sân đình hay bãi chợ. Nhắc đến hát xẩm, đa phần người ta liên tưởng ngay đến những ca từ mộc mạc, dung dị và lắm khi dung tục.
-
NGUYỄN ĐẮC XUÂN
Đêm giới thiệu Trường ca Hàn Mặc Tử, tại Học viện Âm nhạc Huế thầy Trần Văn Khê và nhạc sĩ Phạm Duy đã đưa chúng ta đi từ cõi thực mộng mơ trải qua những đau đớn, vật lộn với cơn đau đến ngất lịm và cuối cùng nương tựa vào niềm tin tâm linh để hiện hữu.
-
TRƯƠNG ĐÌNH NGỘ
Thượng thanh khí tiết ra nguồn tinh khí
Xa xôi đời trăng mọc nước Huyền Vi
Đây Miên Trường, đây Vĩnh Cữu tề phi
Cao cao vượt hai hàng bóng vía -
(Bản dịch của Trương Đình Ngộ) -
NGUYỄN THỤY KHA
Có thể nhận ra sự giao hòa giữa nhiều chiều cảm xúc trong quá trình thai nghén bài hát "Thiên Thai". Song có lẽ cái lớn nhất, cái bao trùm, cái gốc để tỏa ra sự tràn trề giai điệu của bài hát này chính là sự phản ảnh có thực của một dòng sông nào đó.
-
ĐẶNG TIẾN “Bộ môn” Thơ đang lùi bước trong xã hội hiện đại. Đời sống đô thị nhanh bước theo nhịp tiến hóa của công nghiệp, đẩy lùi biên độ của thơ: kỹ thuật hiện đại cung cấp cho quần chúng - nhất là thanh niên - những phương tiện giải trí và truyền thông hấp dẫn và nhanh chóng hơn những bài bản vần vè trước đây - dù sao cũng gắn liền với nếp sống nông thôn.
-
NGUYỄN HOÀN Nhân kỷ niệm 10 năm ngày nhạc sĩ Trịnh Công Sơn về cõi thiên thu 1/4 (2001-2011), Nhà xuất bản Trẻ xuất bản cuốn sách “Thư tình gửi một người” tập hợp hơn 300 trang thư tình của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn gửi Ngô Vũ Dao Ánh, người tình có ảnh hưởng mạnh mẽ và lâu bền trong cảm hứng sáng tạo âm nhạc của nhạc sĩ.
-
DƯƠNG BÍCH HÀDân tộc Tà Ôi, cũng như các dân tộc cư trú dọc Trường Sơn, âm nhạc là một bộ phận thiết yếu trong đời sống văn hóa của họ, nó không chỉ mang chức năng giải trí đơn thuần mà gắn liền với tín ngưỡng, với đời sống tâm linh, là phương tiện để tiếp xúc với thần linh.
-
NGUYỄN THỊ HỒNG SANHNgười ta gọi Trịnh Công Sơn là “sứ giả tình yêu”, “người tình của mọi thế hệ”, nhưng có lẽ chức danh “con người thi ca” mà nhạc sĩ Văn Cao yêu mến dành tặng cho ông là phù hợp hơn cả.
-
TrẦn thỊ AnCho đến nay, ca trù vẫn là một thể loại văn chương âm nhạc rất xa lạ với đông đảo đại chúng. Trong ấn tượng chung, ca trù là một sinh hoạt âm nhạc trước hết gắn với lễ lạt của các ông hoang bà chúa hay các miếu đền, sau nữa là thú ăn chơi ở dinh quan, thậm chí trở nên sa đọa và trụy lạc nơi ca quán.
-
NGUYỄN THỤY KHATừ sau "Đề cương văn hóa" của Đảng ra đời năm 1943 sáu chữ "Dân tộc - khoa học - đại chúng" đã trở thành tâm niệm của những chiến sĩ cách mạng làm công tác văn hóa. Song ngay cả khi Cách mạng tháng Tám thành công, rồi cả dân tộc bước vào cuộc trường kỳ kháng chiến thì cho đến trước chiến dịch Điện Biên, chữ "Dân tộc' trong "Đề cương văn hóa" vẫn chỉ được các nghệ sĩ khai thác ở những vốn cổ của người Kinh, trong đó có nghệ thuật âm nhạc.
-
NGUYỄN THỤY KHATrong hai đêm 2 và 3.06.2004 tại Nhà Hát Lớn, Hà Nội đã diễn ra chương trình hoà nhạc của Dàn Nhạc Giao Hưởng Việt Nam dưới sự chỉ huy của Giáo sư - Nhạc trưởng người Anh Colin Metters - Cố vấn âm nhạc và nhạc trưởng hợp tác chính của Dàn Nhạc Giao Hưởng Việt Nam trong dự án 5 năm nhằm củng cố và phát triển dàn nhạc lên ngang tầm quốc tế.
-
VĂN THAO... Tôi tập tễnh bước một leo lên cầu thang ngôi nhà số 108 phố Yết Kiêu vào một ngày giáp tết năm 1976. Đã sang tiết xuân, trời nắng nhẹ mà vẫn lạnh. Tiếng đàn dương cầm vọng ra. Một điệu vans. Giai điệu của bản nhạc mượt mà, lấp lánh như những hạt nắng xao động trên vòm cây. Một giai điệu mà tôi chưa nghe bao giờ.
-
MẶC HY Hồi kýThế là tôi và Lê Lự, mấy đêm nay, lại được nằm chỏng khoèo trên mấy tấm ván nóc chuồng trâu nhà mẹ An tại Khe Giữa để đón một cái Tết thứ hai ở chiến khu Ba Lòng.
.png)
.png)
