Nhà thơ Võ Quê vừa sưu tầm và ấn hành tập 1 Lời ca Huế (NXB Thuận Hóa) với 11 tác phẩm của Á Nam Trần Tuấn Khải, Tản Đà, Bửu Lộc… và các tác giả khuyết danh nhằm giới thiệu một cách đầy đủ phần lời các bài ca Huế vốn tồn tại dưới hình thức truyền khẩu. TT&VH có cuộc trò chuyện với ông về công việc thầm lặng này.
* Thưa nhà thơ Võ Quê, từ đâu ông nảy ra ý định sưu tầm và ấn hành những lời ca Huế từ xưa đến nay, kể cả lời ca của những tác giả khuyết danh?
- Trên 30 năm gắn bó với nghệ thuật ca Huế, từ thực tiễn hoạt động tôi nhận thấy nguồn tư liệu nghiên cứu, biên khảo, lý luận phê bình về nghệ thuật ca Huế thật hiếm hoi, không có hệ thống như các loại hình nghệ thuật truyền thống khác.
Các bài bản làn điệu ca Huế cũng trong tình trạng tản mạn, được truyền khẩu từ nghệ nhân các thế hệ nên đôi lúc ca từ có phần sai lệch, độ chuẩn xác không cao. Từ trước đến nay cũng có một số tác phẩm lời ca Huế được ấn hành nhưng số lượng bài bản không nhiều trong khi nghệ thuật ca Huế có một quá trình hình thành và phát triển tương đối dài. Từ suy nghĩ đó mà tôi đã tập trung sưu tầm tư liệu cũng như lời ca Huế với mong muốn được lưu giữ có hệ thống, phổ biến trong giới nghệ sĩ, nghệ nhân đàn ca Huế và lưu hành trong giới thưởng ngoạn ca Huế trong và ngoài nước.
* Được biết, ông và nhiều bằng hữu cùng mở thính phòng ca Huế tại Bảo tàng Văn hóa Huế (25 Lê Lợi, TP Huế) biểu diễn miễn phí vào tối thứ Ba và thứ Sáu hàng tuần. Xin hỏi đối tượng thường xuyên đến thính phòng ca Huế gồm những ai?
- Nhân dịp kỷ niệm 30 năm thành lập Câu lạc bộ Ca Huế (20/8/1983), ngày 20/8/2013 chúng tôi đã khai trương thính phòng ca Huế phục vụ miễn phí tại Bảo tàng Văn hóa Huế. Từ ngày mở thính phòng ca Huế đến nay, các nghệ nhân cao niên đã thường xuyên tới lui gặp gỡ nhạc hữu, đàn ca và có cơ hội truyền dạy cho các thế hệ trẻ. Đã có một số văn nhân thi sĩ đến đây vừa thưởng thức vừa giới thiệu các bản ca Huế mới soạn lời.
Riêng giới thưởng ngoạn thì đã có đông đảo tri âm địa phương, các thầy cô giáo, sinh viên Nhạc viện Huế, Trường Trung cấp văn hóa nghệ thật Huế cũng như du khách trong và ngoài nước (Nhật, Ấn Độ, Pháp, Úc, Italy, Mỹ…).
* Cuối tập 1 Lời ca Huế, ông có phát họa vài nét chân dung nhà thơ Ưng Bình Thúc Giạ Thị, tác giả “Chiều chiều trước bến Văn Lâu…”. Ngoài cụ Thúc Giạ thì còn những ai đóng góp quan trọng vào việc hình thành và phát triển ca Huế?
- Nhà thơ Ưng Bình Thúc Giạ Thị cùng các ông hoàng bà chúa của triều Nguyễn trước đây và nhiều văn nhân thi sĩ cùng thời Ưng Bình đã có công lớn trong việc hình thành và phát triển ca Huế. Tiếp đến là nhạc sĩ Nguyễn Hữu Ba rồi các nghệ nhân, nhạc hữu như Tôn Thất Toàn, Vĩnh Phan, Bửu Lộc, Gia Cẩm, Trần Kích, Nguyễn Kế, Tôn Thất Viễn Dung, Lê Văn Cần, Nguyễn Văn Tân..; nghệ nhân, nghệ sĩ ca Huế như Cô Nhơn, Bích Liễu, Thu Tâm, Châu Loan, Minh Mẫn, Vân Phi, Quế Hương, Thanh Hương, Thanh Tâm… Ngoài các tên tuổi tài danh trên, hiện nay tại TP Huế đang hình thành một đội ngũ kế thừa góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị nghệ thuật ca Huế.
* Thưa ông, ông có nghĩ đến một ngày nào đó, ca Huế cũng sẽ được UNESCO vinh danh?
- Nếu nghệ thuật ca Huế thật sự được sự quan tâm đúng mức từ phía Nhà nước, thì nghệ thuật ca Huế rất xứng đáng được vinh danh như các loại hình: Ca trù, Nhã nhạc cung đình Huế, đờn ca tài tử Nam bộ, dân ca Quan họ…
Theo Thể thao & Văn hóa
Sau triển lãm tranh sơn mài “Hình hài của thanh âm” của cố họa sĩ Võ Xuân Huy kết hợp trình diễn âm nhạc đương đại của con gái Võ Hà Hạnh Nhân, Tạp chí Sông Hương tiếp tục phối hợp với Công ty TNHH Nghệ thuật Trúc Chỉ Việt Nam tổ chức triển lãm với chủ đề “Giao của mùa – Cảm ơn mùa hè” vào chiều ngày 17/07/2024.
Chiều ngày 06/07/2024, tại Tạp chí Sông Hương đã diễn ra cuộc triển lãm - trình diễn âm nhạc đương đại của Võ Hà Hạnh Nhân và các bạn trên nền 24 bức tranh sơn mài trừu tượng của cố họa sĩ Võ Xuân Huy.
Căn cứ Kế hoạch số 316-KH/BTGTW ngày 29/6/2023 của Ban Tuyên giáo Trung ương về kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); Thực hiện Kế hoạch số 238/KH-TU ngày 17/5/2024 của Thành ủy Hà Nội về Kế hoạch Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025), Tạp chí Người Hà Nội (Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Nội) đã xây dựng Kế hoạch tổ chức và công bố Thể lệ Cuộc vận động sáng tác văn học nghệ thuật về Nghề báo - Người làm báo Thủ đô và cả nước.
Chiều 28/06, tại trụ sở Ủy ban nhân dân tỉnh, thường trực HĐND tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức buổi họp báo thông tin về nội dung và thời gian tổ chức Kỳ họp thường lệ lần thứ 8, HĐND tỉnh khóa VIII nhiệm kỳ 2021 - 2026.
Trong chuỗi hoạt động của Tuần lễ Áo dài Cộng đồng Huế 2024, Sở Văn hóa và Thể thao đã phối hợp với Câu lạc bộ Đình làng Việt tổ chức Tọa đàm và Giới thiệu sách “Áo dài truyền thống – Hành trình trở lại” vào chiều ngày 25/06/2024.
Trong khuôn khổ Festival Huế 2024, Tuần lễ Áo dài cộng đồng sẽ là chuỗi hoạt động cuối cùng của Lễ hội mùa Hạ.
Nhân kỷ niệm 99 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, tại Tạp chí Sông Hương đã diễn ra những cuộc gặp gỡ thân mật của lãnh đạo ban ngành các cấp trong tỉnh.
Chiều 19/06, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức trao giải Báo chí Hải Triều năm 2024 và tặng kỷ niệm chương vì sự nghiệp báo chí cho các nhà báo lão thành, nhân kỷ niệm 99 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam.
Nhân kỷ niệm 99 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam 21/6 (1925 – 2024), đồng chí Phan Ngọc Thọ - Phó Bí thư thường trực tỉnh ủy đã có buổi nói chuyện thân mật với đông đảo các văn nghệ sĩ của Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế.
Hội đồng nhân dân tỉnh đã khai mạc kỳ họp chuyên đề lần thứ 18, khóa VIII, nhiệm kỳ 2021 - 2026 vào sáng 17/06, thảo luận nhiều vấn đề về kinh tế xã hội, phát huy trí tuệ, dân chủ để xem xét thông qua các nghị quyết.
Đó là một trong số các các kết luận được ban tổ chức Tuần lễ Festival nghệ thuật Quốc tế Huế 2024 vui mừng chia sẻ, trong cuộc họp báo tổng kết chiều 13/06, do UBND tỉnh tổ chức. Ước tính, 6 ngày đêm lễ hội đã thu hút trên 100.000 lượt du khách trong nước và quốc tế.
Tối 12/06, chương trình nghệ thuật đặc sắc tại sân khấu điện Kiến Trung, Đại Nội đã khép lại Tuần lễ Festival Nghệ thuật quốc tế 2024. Đọng lại trong giây phút giã bạn là rất nhiều luyến lưu. Nỗ lực của lãnh đạo tỉnh, ban tổ chức và người dân Thừa Thiên Huế đã để lại rất nhiều ấn tượng với du khách bốn phương cùng một mùa Festival thành công.
Sáng ngày 10/6/2024, tại Tạp chí Sông Hương đã diễn ra buổi giới thiệu sách và trao tặng quà cho học sinh mồ côi của nhà thơ, chuyên gia ẩm thực Hồ Đắc Thiếu Anh – Phó giám đốc Trung tâm UNESCO văn hóa ẩm thực Việt Nam.
Trước khi sự kiện bắt đầu diễn ra, tại cổng Ngọ Môn, khán giả đã xếp hàng nối hàng khá dài ở cửa soát vé, cùng nhau tiến vào phía bên trong Đại Nội, đến gần điện Kiến Trung. Tâm trạng của hàng người ấy háo hức như đang hình dung sẽ được thưởng thức một bữa tiệc âm nhạc đặc sắc, thứ âm nhạc đã đi vào lòng người nhiều thế hệ của Trịnh Công Sơn.
Tối 9/6, 20 chiếc thuyền rồng thả hoa đăng trên sông Hương, như nối kết truyền thống và hiện đại trong niềm tin tâm linh. Lễ hội với ý nghĩa “Phật giáo đồng hành cùng dân tộc” và “hộ quốc an dân” thể hiện sự gắn kết sâu sắc giữa Phật giáo và đời sống con người.
Theo dòng sự kiện Tuần lễ Festival Nghệ thuật Quốc tể Huế 2024, lễ hội đường phố với chủ đề “Sắc màu văn hóa” đã khai mạc và bắt đầu quảng diễn vào chiều 08/6; từ 16h00 - 18h00 tại các trục đường chính của Thành phố Huế.
“Dạo chơi vườn Huế” là cuộc triển lãm mỹ thuật tiếp theo trong chuỗi sự kiện chào mừng Tuần lễ Festival Nghệ thuật Quốc tế Huế 2024, diễn ra trong một khu vườn - không gian xanh mát đầy sắc màu.
Trong đêm khai mạc tuần lễ Festival nghệ thuật Quốc tế Huế 2024 tối 7/6. Điện Kiến Trung, Đại Nội trở thành một không gian ánh sáng với rất nhiều tiết mục nghệ thuật đặc sắc, mãn nhãn, hòa trộn giữa truyền thống và hiện đại. Mùa lễ hội đã chính thức bắt đầu.
Trong chuỗi sự kiện chào mừng Tuần lễ Festival Nghệ thuật Quốc tế Huế 2024, Trung tâm văn hóa Phật giáo Liễu Quán cũng đã hoan hỉ khai mạc triển lãm Văn hóa Phật giáo vào sáng ngày 07/06/2024, tại 15A Lê Lợi, Huế.