‘Vào mùa trăng’: Một thế giới khác của giáo sư Hà Minh Đức
Cuốn sách “Vào mùa trăng” tập hợp 50 bài thơ tình được sáng tác trải dài theo năm tháng của giáo sư-nhà giáo nhân dân Hà Minh Đức - một trong những tên tuổi hàng đầu trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn ở Việt Nam.
GS.NGND Hà Minh Đức và GSTS.NGND Nguyễn Văn Khánh hội ngộ trong lễ kỷ niệm 25 năm Khoa Báo chí và Truyền thông - Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội
“Thơ tình ở giữa mộng và thực, riêng tư và cộng đồng, đời thường và tâm linh… Trở về với cuộc sống của một người yêu thơ, tập sự với trang thơ, thơ tình là điều gần gũi. Xúc động, tâm tình và ghi lại kỷ niệm qua năm tháng với bóng dáng người tình vô hình và hữu hình bao giờ cũng là điều thi vị,” giáo sư Hà Minh Đức chia sẻ.
Báo Điện tử VietnamPlus trân trọng giới thiệu với độc giả bài viết của nhà thơ Hữu Thỉnh - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam về cuốn sách “Vào mùa trăng”:
“Bên cạnh sự đồ sộ của những công trình nghiên cứu, lý luận, phê bình văn học, giáo sư Hà Minh Đức còn có tới 14 tập sách sáng tác gồm các thể loại bút ký, truyện ngắn, chân dung văn học và thơ. Tôi không cho đó là sự viết thêm vào một sự nghiệp lớn đã được khẳng định, mà thực sự là một mảng cống hiến không thể bỏ qua.
Lúc giáo sư chuẩn bị ra tập thơ đầu tay, tôi có may mắn được giáo sư cho đọc bản thảo. Tôi hăm hở đọc trong sự ngạc nhiên. Thế rồi, tập thơ đầu ra mắt. Và chẳng bao lâu, giáo sư lại đưa cho tôi tập bản thảo mới, rồi tập nữa, tập nữa. Cứ thế, tôi đã đọc với sự trân trọng đặc biệt. Để viết lời giới thiệu, tôi còn phải đọc đi đọc lại nhiều lần.
Đúng là phải nhiều lần vì đây không còn là việc đọc văn mà là tìm người. Vì mỗi lần đọc lại, tôi lại phát hiện ra một cái gì đó mà vào thời điểm nào đó, một tâm thế nào đó không thấy hết cái ẩn ý, cái vô thanh của nó.
‘Vào mùa trăng’ là một tập chọn lọc từ ba tập thơ của giáo sư, ngoài ra, còn có thêm một số bài mới. Cảm giác liền mạch, tập trung đủ để cho ta nhận ra một phần tâm hồn, một cách cảm, một độ rung. ‘Nồng nàn hương biển hương em/ Sóng cuốn đánh dạt em vào đời anh/ Anh như bức thành/ Bỗng nhiên tan vỡ’ (Hạ Long ngày ấy).
Một người bị say sóng tình. Một sự đổi ngôi. Ta bắt gặp cái lắc lư của người đang yêu với tất cả cái bất thường, vu vơ, thao thức, mộng mơ của nó. Tôi đã từng nghe nói, những người tình đều là những cặp thi nhân. Đúng như thế thật. Này đây: ‘Một chiều gặp nhau/ Mưa chợt đến/ Và chúng ta chụm lại/ Dưới mái hiên lặng lẽ giữa trời…’
Một tình cờ như mọi tình cờ. Những gì diễn ra thì rời rạc, xa lạ…
Đọc thơ của giáo sư Hà Minh Đức, tôi rất chú ý những mạch ngầm kín đáo ấy, từ đó mà nhận ra một cách cảm nhận riêng. Vậy, tôi đã thấy gì? Giáo sư Hà Minh Đức là đồng tác giả một tác phẩm nghiên cứu công phu về thơ, hình thức và thể loại. Ở đó, giáo sư chỉ ra những nguyên tắc, những quan niệm phổ quát, những cái được xem như những phép tắc cơ bản về thơ,
Còn ‘Vào mùa trăng,’ giáo sư lại không cho một phép tắc nào cả. Nói chính xác hơn, giáo sư chỉ vâng theo phép tắc duy nhất là những lời mách bảo của trái tim mà thôi. Tôi yêu sự thành thực và bàng hoàng của những câu thơ sau:
Tuổi trẻ của em như một
vầng trăng sáng
Tôi với em chênh nhau
nhiều năm tháng
Nên mơ hồ lẫn lộn thời gian
(Thành phố và em)
Với một người như giáo sư Hà Minh Đức, thật không dễ để hạ bút ‘Tôi với em chênh nhau nhiều năm tháng.’ Câu thơ thành thực làm ta cảm động. Tác giả dũng cảm trao sự tin cậy cho người đọc.
Trường cảm chủ yếu trong ‘Vào mùa trăng’ là tâm tình. Bút pháp quan trọng nhất là tự nhiên. Với hai ưu điểm ấy, tác giả rút ngắn rất nhiều khoảng cách giữa người viết và người đọc.
Nhà thơ chỉ huy cả một binh đoàn chữ, thiên biến vạn hóa không thể đoán định. Phù phép thế nào tùy thích nhưng đích đến phải tạo ra sự đồng cảm. Thơ của giáo sư Hà Minh Đức níu kéo ta ở lại chính là sự đồng cảm ấy. Tôi rất tin khi anh viết: ‘Anh đã đánh mất tình yêu/ Như mất chính mình/ Còn em, đang đi đi trong đêm/ Có thể gặp một tia sáng/ Hoặc chính để bóng tối chỉ đường/ Như kinh nghiệm biết nhận ra từ trong đau khổ’ (Chia tay).
Những lời trao gửi trong tình yêu là những tiếng nói thầm, chảy trong mạch nội tâm. Giáo sư rấ có ý thức tránh sự to tiếng, hoa mỹ, cố gắng tìm một cách nói kiệm lời mà hiệu quả để biểu cảm rất sâu… Giản dị, cô đọng, tự nhiên và thành thực phải chăng là cách riêng của giáo sư. Thật không dễ dàng để có thể viết: Hoặc chính để bóng tối chỉ đường - Như kinh nghiệm biết nhận ra từ trong đau khổ. Đây không còn là chuyện riêng trong tình yêu nữa mà thực sự là một kinh nghiệm sống, một sự từng trải sẵn sàng được nhận sự chia sẻ của nhiều người.
Bài ‘Vào mùa trăng’ được tác giả chọn làm tên chung cho tập này vẫn được viết theo lối kiệm lời, có khi chỉ là một nét phác nhưng lại có sức mời gọi sự liên tưởng của người đọc…
Từ tình yêu đôi lứa, tác giả muốn nâng lên thành tình yêu nhân loại nói chung. Để nhận ra tình yêu ấy, tác giả cần phải tạo ra hoặc đặt nó vào trong những bối cảnh, những độ chênh cần thiết để tình yêu khoe sắc và hiển hiện. Có phải thế chăng mà trong ‘Vào mùa trăng’ không có nhiều lắm những ngọt ngào, viên mãn mà nhiều hơn là những chia xa, những nhạt màu, những tình lang thang đọng lại nhiều day dứt.
Giáo sư-nhà giáo nhân dân Hà Minh Đức ghi lại cảm nghĩ trong chương trình "Vừng ơi mở cửa" - cuộc hội ngộ, giao lưu của các thế hệ sinh viên Văn khoa Đại học Tổng hợp Hà Nội (nay là Khoa Văn học - Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội) diễn ra tối 7/12/2018. (Ảnh: CTV)
‘Vào mùa trăng’ có những bài thơ nổi trội: ‘Nỗi nhớ ngày Đông,’ ‘Miền cổ tích của em,’ ‘Tuyết ở Cornell, ‘Chia tay,’ ‘Không đề’… Ở những bài thơ ấy, cảm xúc đủ để tạo nên những câu thơ có sức chạm vào trí nhớ: ‘Mùa Đông ơi. Xa cách quá chừng/ Những kỷ niệm rung chuông thời thơ ấu/ ngôi nhà ấm/ và tình thương của mẹ/ Tôi cảm tạ/ một mùa đông ân huệ/ Đêm lắng nghe tiếng nhạc đêm trong/ Hương hoa bay hương hoa lại thêm nồng.’
Thơ của giáo sư Hà Minh Đức coi đạm trọng hơn nồng, coi hồn cao hơn chữ. Đọc anh, ta thấy gần một tâm hồn ấp áp, đa cảm và tin cậ. Khi anh chợt thốt ‘Anh và em, hai bóng nhỏ/ Dễ xóa đi trong sóng gió cuộc đời’ thì ta hiểu những xót xa thân phận không còn là chuyện riêng của mỗi người. Tôi đọc mà thấy cứ vương vấn mãi. Hóa ra, đó cũng là chuyện kiếp người trong cõi vô thường bất tận.”.
Theo Vietnam+
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
1. Đời người trăm năm như nhau, nhà văn Tây hay ta gì gì ông Trời cũng chẳng ưu ái thêm ngày nào, vậy mà bên trời ấy thế hệ này đến thế hệ khác nảy nòi bao nhiêu tiểu thuyết gia lớn. Còn ta thì không. Tại sao?
-
Phan nhân 1972 ( Hồi ức K15 trường Chuyên Phan Bội Châu Nghệ Tĩnh - NXB Hội Nhà văn, tháng 7/2019 ) có lẽ là một trong những cuốn sách thú vị nhất về tuổi học trò mà tôi từng đọc.
-
Ngày 6-7, tại Hà Nội, buổi giao lưu ra mắt bút ký chính luận “Một thời Đông Bắc” của tác giả Vũ Mão và ký sự tiểu thuyết “Mãi mãi một thời Thiếu sinh quân” của nhà văn Ma Văn Kháng do NXB Kim Đồng tổ chức đã thu hút sự tham gia của đông đảo các nhà văn, nhà phê bình văn học, các cựu học viên trường Thiếu sinh quân Việt Nam.
-
Ra mắt tập thơ đầu tay năm 2003, đến nay, nhà văn Nguyễn Văn Học đã xuất bản 15 tác phẩm bao gồm tiểu thuyết, truyện ngắn và thơ.
-
Văn học Nhật Bản đang để lại dấu ấn sâu đậm và mạnh mẽ cả về số lượng lẫn chất lượng. Bên cạnh dòng văn học kinh điển gắn liền với những tác giả có ảnh hưởng trên thế giới, thị trường xuất bản trong nước còn chứng kiến cuộc “đổ bộ” của những tác giả đương đại với số lượng tác phẩm không hề nhỏ.
-
Tôi vẫn luôn nghĩ rằng, đối với người nghệ sĩ, cô đơn tự xác lập hay cô đơn do ngoại cảnh, đó đều là những đặc ân. Bởi nhờ có cô đơn làm chất xúc tác, cảm thức sáng tạo mới bùng vỡ nơi người nghệ sĩ...” - Nhà văn Đỗ Chu cũng từng bảo: “Nghệ sĩ cô đơn được càng tốt!”.
-
Từ ba nguồn tư liệu chính sử, dã sử và dân gian, các nhà văn đã có cơ hội bung trổ trí tưởng tượng và khả năng hư cấu để cho ra đời những áng văn chương sinh động, hấp dẫn viết về lịch sử. Hai tiểu thuyết lịch sử mới ra mắt công chúng là “Từ Dụ Thái hậu” của Trần Thùy Mai và “Thiên địa phong trần” của Hà Thủy Nguyên.
-
Nhân kỉ niệm 62 năm thành lập (17/6/1957 – 17/6/2019), Nhà xuất bản Kim Đồng ra mắt ấn bản mới tập truyện Dưới chân Cầu Mây của nhà văn Nguyên Hồng. Tập truyện gồm ba truyện đặc sắc dành cho thiếu nhi: Đôi chim tan lạc, Dưới chân Cầu Mây vàCháu gái người mãi võ họ Hoa.
-
NXB Hà Nội và Thư viện Hà Nội tổ chức lễ ra mắt cuốn sách “Thời cuộc và Văn hóa” của nhà báo Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội nhà báo Việt Nam
-
Nhà thơ Hữu Thỉnh đánh giá Huy Cận là người đem tâm nguyện “làm bục nhảy đưa sự sống lên cao”. Nhiều nhà thơ, nhà nghiên cứu có dịp quần tụ nhớ về hồn thơ Huy Cận dịp 100 năm ngày sinh của ông.
-
“Ba năm tồn tại. Thời gian không dài. Nhưng kỷ niệm một thời niên thiếu tươi đẹp hào hùng trong gian khổ làm sao có thể quên!”. Sau hơn 70 năm, khi những mảnh ký ức bắt đầu mờ nhòa, nhà văn Ma Văn Kháng đã “gạn lấy chút sức lực còn lại”, “rờ rẫm nhớ lại những gì đã trải qua”, để tái hiện chân dung thế hệ “măng non cách mạng” giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp.
-
Nhà văn Trần Thùy Mai vừa ra mắt bộ tiểu thuyết lịch sử “Từ Dụ thái hậu” sau một thời gian dài im tiếng. Điều thú vị, cuốn sách đề cập đến lịch sử nhưng được tác giả viết bằng văn phong thuần Việt, với ngôn ngữ nhuần nhị để thu hút độc giả trẻ.
-
Có thể nói, tiểu thuyết gia hiện đại đầu tiên của văn học Việt Nam chính là nhà văn Hồ Biểu Chánh. Với kho tàng đồ sộ 64 cuốn tiểu thuyết, ông được mệnh danh là “người kể chuyện đời” đầy lôi cuốn và có cá tính.
-
Giữ một vị trí khiêm tốn trong đời sống văn chương, nhưng thể loại phi hư cấu thời gian qua vẫn đều đặn đến với độc giả. Thậm chí, nhiều tác phẩm tạo được tiếng vang lớn, được in hàng chục ngàn bản. Chỉ có điều, trong những bảng vàng văn chương trong nước, hiếm khi những tác phẩm thuộc thể loại phi hư cấu được xướng tên.
-
Nhân dịp kỷ niệm 65 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 – 7/5/2019), NXB Kim Đồng vừa cho ra mắt tập thơ “Điện Biên chiến thắng, Điện Biên thơ” của Đại tá, nhà thơ Ngô Vĩnh Bình tuyển chọn và giới thiệu.
-
Sau 65 năm, những kinh nghiệm lịch sử, bài học quý giá từ chiến thắng Điện Biên Phủ vẫn được học giả trong và ngoài nước quan tâm nghiên cứu. Không chỉ là góc nhìn riêng của mỗi bên, việc hợp tác để khai thác khối tư liệu, tài liệu lưu trữ - di sản chung của hai dân tộc Pháp - Việt nhằm có thêm sự đối chứng, từ đó làm rõ hơn lịch sử.
-
“ĐIỆN BIÊN PHỦ: 13/3-07/5/1954” là cuốn sách chuyên khảo của Tiến sĩ, Đại úy người Pháp Ivan Cadeau. Cuốn sách cung cấp các tài liệu lưu trữ của Pháp về sự kiện Điện Biên Phủ và chiến tranh tại Đông Dương, trong đó có nhiều tài liệu chưa từng công bố tại Việt Nam.
-
Ngày 30/4/1975 mãi là một ký ức tồn tại sâu thẳm trong tâm trí của những người đã trực tiếp chứng kiến. Đặc biệt là nhà báo, nhà văn Trần Mai Hạnh, người đã dành gần như cả cuộc đời cầm bút của mình để văn bản hóa lại những ký ức lịch sử về cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước một thời của dân tộc Việt Nam.
-
Với sự nhân từ, đức độ, Từ Dụ thái hậu được dân gian lưu truyền là người phụ nữ quyền lực có sức ảnh hưởng to lớn dưới triều nhà Nguyễn. Từ cảm hứng ấy, nhà văn xứ Huế Trần Thùy Mai đã viết Từ Dụ thái hậu - một trường thiên tiểu thuyết gồm 69 chương, có thể xem là tiểu thuyết lịch sử dạng “cung đấu” hiếm hoi của văn học đương đại.
-
Sáng ngày 22/4/2019, tại thành phố Hồ Chí Minh, Khoa Văn học, Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã tiến hành buổi toạ đàm khoa học, giới thiệu công trình Nghiên cứu, lí luận, phê bình văn học ở Nam Bộ thời kì 1865-1954.
.png)
.png)
