Xuân sớm
CÁI NẾT
Trên cánh đồng lúa Mụ Dâu ngút ngàn, lạ thay, người ta không thấy màu xanh non của mạ, chỉ thấy một rừng hoa dài đến tận chân trời…
Ảnh: internet
Những ngày đông hiếm hoi của vùng đất miền Trung đã qua từ lúc nào. Cái xóm Mụ Cù, nơi ấy có nấm mồ gió nằm bơ vơ giữa cánh đồng Mụ Dâu mà dù xuân đến, hạ sang, thu về hay đông tới đều có đàn kiến đỏ. Ngôi nhà của lũ kiến đỏ ấy được người dân ở đây truyền miệng nhau là nấm mồ của thằng cháu ngoại Thuỷ Tinh. Tôi nghe một già xóm kể như thế này. Câu chuyện Sơn Tinh và Thuỷ Tinh tranh nhau Mị Nương chưa kết thúc như trong truyền thuyết. Sơn Tinh lập gia thất với Mị Nương và hạ sinh được một cậu con trai khôi ngô, tuấn tú. Cũng trong khoảng thời gian đấy, Thủy Tinh vì buồn mà trở thành một con ma men, ngày ngày lang thang khắp các tửu lầu với gái điếm. Và vào một ngày xuân rất đẹp, chính xác là một buổi chiều xuân, trong cơn say đến thấy trời đất là một, chàng ta khi đang đi vệ sinh, ánh mắt bỗng long lanh khi bắt gặp cái mông tròn ngoe ngoẩy của ả Ngơ đang lúi húi cho lợn ăn... Nghe già kể, tôi thấy nóng ran trong người. Ả Ngơ vốn là một tay mổ lợn có tiếng ở cái xóm Mụ Cù từ khi còn bé. Đến năm mười bảy tuổi, ả nghĩ cái nghề nhuốm đầy máu tanh này hoàn toàn không ổn cho một cô gái đang độ xuân thì nên đã quyết định gác dao mổ lợn, về ăn chay trường, tụng kinh mong Phật tổ giảm đi cho ả ba phần tội lỗi. Cái ngày giết con lợn cuối cùng trong nghề đồ tể, ả mua lấy cái thủ đem về chôn rồi ngày ngày hương khói. Có nhiều bận quên, trên nấm mồ lợn đấy, ả thấy từng đàn kiến đỏ hôi tanh từ dưới chui lên, tạo thành hình một cái đầu lợn cứ lúc la lúc lắc với đôi mắt đỏ sòng sọc. Sợ, lấy hương van vái, lũ kiến bò đi mất. Đêm đến, ả mơ thấy mình biến thành con kiến cái đi hút máu người. Cuối cùng, nhờ hương khói hay sao, ả cũng kiếm được chồng. Nhưng anh chồng vốn yếu cả người lẫn vía, nên mấy bận lên giường bị ả vặn vẹo một lúc đã ngồi dậy thở hổn hển, hai bàn tay nắm chặt, ánh mắt đỏ ngầu, những giọt nước mắt đông cục cứ thế tuôn ra. Ả thấy vậy, thở dài, trần như một con trâu chạy ra ngoài cánh đồng hét lớn. Hai núm vú thả rông bị gió táp co rúm, nhăn nheo, tái ngắt. Làng xóm đêm đó một phen hú vía, tưởng nhà ả cháy, hô hào mọi người đến cứu. Ai ngờ, đến nơi, chỉ thấy thằng chồng ả xòe bàn tay đen sì che cái mớ lùm xùm phía dưới...
Đến đây, già Nhân mắt ríu lại, định ngày mai kể tiếp nhưng tôi năn nỉ: “Già không kể tiếp, tối nay về con không ngủ được mất”. Cánh đồng mênh mông gió, hát từng cơn, ớn lạnh.
Già Nhân là lão nông nghèo ở xóm. Cuộc đời của già là một chuỗi bi kịch đầy màu sắc nối tiếp nhau. Nhiều lúc ngồi ngẫm, thấy ông trời sao bất công với già quá. Tôi quen già rất tình cờ. Hồi tôi một mình ra Huế học đại học, lạ đường lạ xá, cái vẻ mặt hai lúa của tôi đã lọt vào tầm mắt của mấy tên anh chị đầu chợ. Thế là chiếc balô đựng bao nhiêu áo quần, lương thực mà má tôi chuẩn bị và cả cái ví tiền bác tôi thưởng mừng tôi đậu đại học không cánh mà bay. Lúc đó, nếu không có già Nhân đưa tôi về đúng số nhà cần tìm, với cho thêm ba mươi nghìn cầm cự chờ nhà chuyển tiền ra thì tôi chết chắc.
Già mồ côi cha mẹ từ nhỏ. Lớn lên độ sáu tuổi, ngày ngày, già vào mấy cái khe trong núi lấy cát, lấy sạn đem bán cho mấy ông thợ xây. Mà đất Huế thì ai cũng biết rồi đấy, nắng thì tới bờ tới bến đến điên đảo người, còn mưa thì thối đất thối cát; vậy mà già chẳng nghỉ buổi nào. Mưa nắng nối nhau tạt vào người khiến già trở nên đen sạm và lầm lì hơn. Nhưng rồi, dạo chính quyền ra lệnh cấm lấy cát, lấy sạn thì già thất nghiệp. Nhiều người trong xóm cũng thất nghiệp. Thế là, họ kéo nhau lên thành phố mong kiếm được cơ hội đổi đời.
Nhớ lại những ngày tháng thâm trầm ấy, mắt già ngân ngấn nước. Già năm đó đúng mười bốn tuổi, đã gia nhập hội trẻ đi nhặt rác về bán cho hàng đồng nát, có ngày kiếm được vài ba nghìn, có ngày vài trăm đồng và có ngày không được gì phải nhịn đói. May mắn thay, già được “chuyển nghề”, sang phụ quán cơm bụi bình dân. Kể từ đây, già có chút của để dành. Nhiều hôm già còn dẫn tôi đi ăn bún bò ở quán đường Lý Thường Kiệt. Đến tận bây giờ tôi vẫn nhớ cái hương vị thơm thơm, nóng hổi của bát bún ngày ấy.
Cuộc đời là sự kết dính của chữ duyên. Già gặp một o ngày ngày đi xe đạp chở đủ các loại lá nấu nước, nào là lá Vằng, lá Bò Bò, Nhân trần… lên Huế bán. Chị không thuộc tuýp người con gái đẹp nhưng lại mặn mà có duyên, với mái tóc dài đen lánh khiến người khác dễ cảm tình. Nghĩ đến, lòng già rộn lên niềm vui lạ...
*
Ánh mắt long lanh, sôi sùng sục của Thủy Tinh vội vàng lột phăng những thớ vải đậm mùi phân lợn trên người ả Ngơ. Một cảm giác hưng phấn, mất thăng bằng đến kì lạ. Chẳng hiểu sức mạnh vị thần nào ban, ả dùng đôi tay cuồn cuộn gân bồng thốc Thủy Tinh rồi nhảy tọt qua cái thành gạch chuồng lợn để tiến sâu vào bên trong. Ả chồm trên người chàng Thủy. Người Thủy Tinh cứ nhảy tưng tửng, kích động. Ả kéo từng đường lưỡi dài trên đôi chân lắm lông của thần và cắn đứt từng chòm mặc cho đứa con của biển cả rên ư ử. Cung tên của chàng Thủy căng cứng khi thấy con bướm ma xuất hiện. Một giọt máu tươi rơi xuống; vết máu trinh của bướm đó chàng ơi! Thủy Tinh trợn tròn mắt, không ngờ ả còn trinh.
Ít lâu sau, người ta thấy bụng của ả Ngơ ngày một to ra. Hỏi, ả bảo, do uống nhiều nước. “Mày uống nước khe nào chỉ cho tao uống với, tao cũng thèm được như mày” - mấy cặp mắt sắc lẻm xăm soi. Ôi, rõ là đàn bà! Rồi khoảng chín tháng sau, con lợn nái trong chuồng sau tửu lầu Ngây Ngây lại trở dạ. Tiếng lợn con oe oe nhột cả tai. Quái lạ, tiếng lợn gì mà nghe giống tiếng người thế!
Người ta thấy cái bụng của ả Ngơ gọn gàng đến bất ngờ.
Nàng Nấm lớn lên trở thành một mỹ nhân của tửu lầu Ngây Ngây. Ai cũng trách cái con mẹ nào lại nhẫn tâm bỏ đi một đứa bé xinh đẹp thế. Có người buột miệng: “Con Nấm giống Thủy Tinh như đúc”. Im cái mồm đi, thần cho vài vả thì đừng kêu là họa! Con lạy thần, con lỡ miệng... Thế mà ngày ngày, người ta thấy Thủy Tinh đến tửu lầu chỉ mỗi việc ngắm nàng Nấm. Thỉnh thoảng, còn mang cho nàng khi thì cái trâm tóc, khi thì mảnh vải gấm thượng hạng, kiểu như ông bố quan tâm con gái rượu vậy.
*
Lại nói về Màn Tinh, con trai của vợ chồng Sơn Tinh và Mị Nương, càng lớn, chàng càng khôi ngô, tuấn tú (chỉ buồn là giống cả cái răng cửa bị gãy của ông bố Sơn Tinh). Con gái trong xóm đem lòng thương chàng không xuể, nhưng chàng vẫn chưa có cảm tình với ai.
...
Năm nay, mùa xuân đến sớm hơn. Đêm. Cánh đồng Mụ Dâu mênh mông đến vô tận. Gió khuya táp từng cơn vào mặt. Tiếng đêm cứ rì rì bên tai nghe như tiếng gào vô vọng của Thủy Tinh. Mới mười hai giờ đêm. Tiếng con gà trống nào trong xóm mộng du gáy vang. Cơn buồn ngủ của già Nhân hình như đã dứt. Già ngồi lai rai mấy con cá khô với chai rượu trắng, chốc chốc lại khà khà một hơi nghe thật đã.
...Già mê chị ngay lần đầu gọi lại mua lá, với tiếng “dạ” nghe dễ thương lạ. Hoàn cảnh chị cũng khổ: mẹ mất sớm, ba vào Nam kiếm sống rồi chẳng thấy tăm hơi đâu nữa; một mình nuôi thêm hai đứa em đang tuổi ăn tuổi học. Hoàn cảnh già có phần tương đồng nên nảy sinh tình cảm... Tôi vẫn nhớ cái ngày già cưới chị, mưa như trút nước, đường ngập đến gần đầu gối nhưng xóm trên xóm dưới vẫn kéo quần cao tận háng đến chúc mừng. Tưởng thế là hạnh phúc... Ngày chị sinh ra cho già hai thằng con trai sinh đôi khôi ngô, tuấn tú chính là ngày cuối cùng chị được nhìn thấy mặt già. Già cười như mếu, những giọt nước mắt tuôn rơi như cơn mưa ác trong ngày cưới năm nào. Hôm đó, người ta bảo có nắng mồ côi…
Giọng già Nhân trầm lại, ánh mắt líu ríu: “Mày nghĩ câu chuyện này sẽ đi đến đâu?”. Tôi nghĩ, cặp đôi trai tài gái sắc này sẽ hòa giải mối thâm thù của hai chàng Sơn - Thủy. Âu cũng là cuộc đời mà, thù hằn nhau chỉ tổ làm cho nhau đau mà thôi. Thế nhưng không như tôi nghĩ, gia đình Sơn Tinh cự tuyệt vì không môn đăng hộ đối đã đành; còn Thủy Tinh chả biết cớ gì lại luôn tìm mọi cách để ngăn cản. Chỉ có chàng và nàng là đau khổ! Rồi, vào một ngày, người ta lại nghe tiếng oe oe trong chuồng lợn. Kể từ đó, năm nào, cứ xong vụ hè thu, cái xóm Mụ Cù này đón gió đón bão đến chóng mặt. Người ta bảo, Thủy Tinh về đòi cháu ngoại đấy!
Hôm nay, những ngày nghỉ Tết, hai đứa con của già tranh thủ về giúp ba nó việc đồng áng. Nhìn những khuôn mặt khôi ngô lấm bùn trong sương mai, già cười hạnh phúc. Có lẽ, đó là nụ cười hạnh phúc nhất trong sáu mươi năm cuộc đời già. Trời cũng đã rạng sáng. Lạ thay, người ta chẳng thấy đàn kiến đỏ hôi tanh trên nấm mộ gió huyền thoại thường ngày, chỉ thấy toàn hoa là hoa đang tắm mình trong nắng xuân mai lấp lánh. Chắc là, Thủy Tinh đã đón được cháu ngoại về với biển xanh rồi…
C.N
(SH288/02-13)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
JEAN-CLAUDE GUILLEBAUDLà một nhà báo - nhà văn Pháp thuộc “thế hệ Việt Nam”, thế hệ những người Pháp mà dấu ấn của cuộc chiến Đông Dương đã và sẽ in đậm trong suốt cuộc đời. Ông có mặt ở Việt Nam vào nhiều mốc lịch sử trước 1975, và từ đó ý định trở lại đất nước Việt Nam vẫn luôn thôi thúc ông. Cuốn “Cồn Tiên” được viết sau chuyến đi Việt Nam từ Nam chí Bắc của ông năm 1992. Bản Công-xéc-tô vĩnh biệt này, có thể nói, nó là nỗi ám ảnh của người pháp về Điện Biên Phủ ở Việt Nam. Hiện Guillebaud đang công tác tại Nhà Xuất bản Le Seuil (Paris).
-
PHẠM THỊ ANH NGA15-12-2002Hình như trong đám đông tôi vẫn luôn là một bóng mờ. Một bóng dáng nhạt mờ, lẩn trong vô vàn những bóng dáng nhạt mờ khác, mà giữa trăm nghìn người, ai cũng có thể “nhìn” mà không “thấy”, hoặc có vô tình “thấy” cũng chẳng bận lòng, chẳng lưu giữ chút ấn tượng sâu xa nào trong tâm trí.
-
PHẠM THỊ CÚC KýTôi sinh ra ở một làng quê, không những không nhỏ bé, hẻo lánh mà còn được nhiều người biết đến qua câu ca dao "Ai về cầu ngói Thanh Toàn/ Cho em về với một đoàn cho vui".
-
HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG Bút kýNhiều lần thức giấc trong mùi hương rạo rực của ban đêm, tôi chợt phát hiện ra rằng Huế là một thành phố được dành cho cỏ. Tôi không hề có ý xúc phạm, chỉ muốn lưu ý thêm về vai trò của cỏ trong quy hoạch đô thị. Thật vậy, không nơi nào trên thế giới mà những công trình kiến trúc của con người lại mọc lên giữa cỏ hoang như ở Huế. Đà Lạt cũng được xây dựng trên những ngọn đồi; nhưng ở đấy, hình tượng của cây anh đào và cây thông đã khiến người ta quên mất sự có mặt của cỏ dại.
-
THÁI VŨ Ghi chépNhững năm đầu kháng chiến chống Pháp, từ Quảng Nam- Đà Nẵng vào Bình Thuận lên Tây Nguyên được chia ra làm 3 Quân khu thuộc Uỷ ban Kháng chiến miền Nam Việt Nam, cụ Cố vấn Phạm Văn Đồng là đại diện của Trung ương Đảng và Chính phủ. Qua năm 1947, 3 Quân khu (QK 5, 6 và Tây Nguyên) hợp nhất thành Liên khu (LK) 5.
-
PHƯƠNG HÀ (truyện ký)Cho anh em trong phân đội trở về các vị trí giấu quân xong thì trời cũng vừa sáng. Đang giăng võng để ngủ lấy sức sau một đêm trinh sát, tôi chợt nhớ phải đến thăm Hoà vì Hoà sắp đến ngày sinh nở. Chúng tôi đang ở ngay làng của mình nhưng làng không còn nhà, dân bị giặc lùa đi hết, muốn tìm nhau thì phải tìm đến những căn hầm.
-
LÊ TRỌNG SÂMTrong cuộc đời của mỗi chúng ta, khi Bác Hồ còn sinh thời, được gặp Bác một lần đã quý. Trong cuộc sống của tôi, do có nhiều hoàn cảnh, nhiều duyên may lại được gặp Bác đến ba lần thì càng quý biết bao nhiêu. Tự đáy lòng, tôi thầm cảm ơn Đảng, cảm ơn Bác đã cho tôi ba lần vinh dự như vậy. Và những kỷ niệm đó vẫn còn tươi nguyên.
-
PHẠM THỊ CÚC Ký…Tôi chưa thấy ai hay ở xứ nào làm các tác phẩm mỹ thuật từ cây với dây... Nếu gọi là tranh thì là một loại tranh ngoài trời, lấy tạo hoá, thiên nhiên làm cốt, không giới hạn, dãi nắng, dầm mưa, đu đưa theo chiều gió, màu sắc cũng thay đổi từng giờ, từng phút, tuỳ theo ánh sáng mặt trời hay mặt trăng. Cho nên, tác phẩm rất linh động…
-
LÊ VĨNH THÁI Ghi chép Sau chặng đường dài gần 20 km vượt qua các con dốc cao ngoằn ngoèo, hiểm trở, tôi đã đến “hành lang” công trình hồ Tả Trạch, nằm giữa vùng rừng núi bạt ngàn thuộc xã Dương Hoà, huyện Hương Thuỷ. Công trình hồ Tả Trạch được khởi công xây dựng ngày 26/11/2005, là công trình trọng điểm của Thừa Thiên Huế và của cả nước, được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn quản lý đầu tư từ nguồn vốn trái phiếu của Chính phủ, với tổng mức đầu tư khổng lồ 2659 tỷ đồng. Đây là một trong những công trình lớn của vùng Đông Nam Á.
-
TRƯƠNG ĐÌNH MINH Ký Đợt này trở lại Trường Sơn, tìm hiểu thêm các tấm bê tông xi măng vắt qua đỉnh Trường Sơn, lượn quanh các đèo U Bò, Cù Đăng, A Dớt - A Tép mưa mù phủ trắng... Có đỉnh như đỉnh Sa Mù cao trên 1400m mà đợt tháng 3/2003 vừa rồi chúng tôi đã có mặt. Song do mưa liên miên, xe vận chuyển vật liệu, vật tư đi lại co kéo quá nhiều, đường lầy lội. Các đơn vị thi công chưa hoàn thiện phần nền...
-
DƯƠNG PHƯỚC THU Bút kýNhiều năm rồi tôi vẫn nghe, đồng chí đồng đội, nhân dân Dương Hoà và những người từng ở hoặc đã qua lại nơi đây trước chiến tranh, khẳng định rằng: Sau khi hy sinh, thi hài liệt sĩ Ngô Hà được đơn vị tổ chức an táng tại sườn tây núi Kệ, nơi có khe suối Ngân Hàng chảy qua thuộc vùng chiến khu Dương Hoà. Trước ngày giải phóng miền Nam, mỗi lần ngang qua chỗ ông nằm mọi người lại tự ý đắp thêm một viên đá nhỏ, để cho ngôi mộ ấy sớm trở thành hòn núi như mới mọc lên từ đất, ghi dấu chỗ ông yên nghỉ ... Chờ ngày chiến thắng.
-
ĐỖ KIM CUÔNGNăm cuối cùng của bậc học phổ thông, tôi được học 2 tiết văn giới thiệu về "Dòng văn học lãng mạn Việt Nam 1930 - 1945". Cũng không có tác phẩm thơ hoặc văn xuôi được tuyển chọn để phân tích, bình giảng như bây giờ. Ngày ấy - những năm chống Mỹ cứu nước, thơ văn lãng mạn được xem là điều cấm kỵ.
-
TRƯỜNG ANChúng ta đang sống giữa những ngày rực lửa truyền thống hào hùng của Tháng Năm trong lịch sử cách mạng Việt và thế giới. Trước hết, hãy nhắc đến một sự kiện lớn của giai cấp công nhân quốc tế. Ngày 1.5.1886, do yêu cầu không được đáp ứng một cách đầy đủ, công nhân trên toàn nước Mỹ đã tham gia bãi công nhằm gây áp lực buộc giới chủ thực hiện yêu sách của mình. Đầu tiên là cuộc bãi công tại thành phố Chicago với biểu ngữ “Từ hôm nay không người thợ nào làm việc quá 8 giờ một ngày! Phải thực hiện 8 giờ làm việc, 8 giờ nghỉ ngơi, 8 giờ vui chơi!”.
-
PHẠM THỊ ANH NGA Gởi hương hồn bạn cũTôi qua đến Pháp ngày hôm trước thì hôm sau ba tôi mất. Cái tin khủng khiếp đó đối với tôi vẫn không đột ngột chút nào, bởi từ những ngày hè về thăm nhà, tôi đã biết trước ba tôi sẽ sớm ra đi.
-
TÔ VĨNH HÀEm hẹn gặp tôi ở quán cà phê Trung Nguyên. Đó là địa điểm em tự chọn. Cái tên ấy cho tôi biết rõ là giữa hai chúng tôi không có gì nhiều hơn một cuộc trao đổi bình thường. Tuy nhiên, sự mách bảo từ nơi nào đó của linh cảm và cả ước muốn, cứ làm cho tôi tin rằng đó là điểm khởi đầu. Đêm cuối xuân, Huế gần như ít buồn hơn bởi cái se lạnh của đất trời. Huế bao giờ cũng giống như một cô gái đang yêu, đẹp đến bồn chồn. Nếu được phép có một lời khuyên thì chắc hẳn tôi đã nói với tất cả những người sẽ được gần nhau rằng, họ hãy cố chờ đến một đêm như thế này để đến bên nhau. Bầu trời mà Thượng đế đã tạo ra sẽ cho mỗi con người biết cách đến gần hơn với những lứa đôi.
-
CAO SƠNChuyện xưa: Vua Hùng kén tìm phò mã cho công chúa Ngọc Hoa, đồ lễ vật phải có gà chín cựa ngựa chín hồng mao? Thôi thúc Lạc dân xưa kia, đánh thức tiềm năng người dân phải tìm hiểu, lặn lội từ đời này sang đời kia chưa thấy. May sao với thú đi để biết, anh Trần Đăng Lâu, cựu chiến binh, hiện Giám đốc vườn quốc gia Xuân Sơn tỉnh Phú Thọ cho hay: Vườn quốc gia nguyên sinh anh Lâu đang quản lý, mới phát hiện giống gà lạ ấy. Con vật đặc biệt chưa có ai biết tới, chưa được phổ biến rộng rãi, thương trường chưa có cuộc trao bán...
-
NGUYỄN HỮU THÔNG Bút ký"Buổi mai ăn một bụng cơm cho noChạy ra bến đòMua chín cái tráchBắc quách lên lò
-
TRẦN NGUYỄN KHÁNH PHONG Bút kýTrong hồi ức của một số cán bộ lão thành cách mạng ở A Lưới kể lại rằng: “Hồi đó có một số người ở đồng bằng tản cư lên sống cùng đồng bào; qua họ, đồng bào nghe đến tên Cụ Hồ, nhưng đồng bào chỉ biết đầy đủ về Bác cũng như thấu hiểu được những điều Bác dạy qua các cán bộ người Kinh lên hoạt động ở đây vào khoảng những năm 1945-1946. Cán bộ bảo: Cụ Hồ muốn nhân dân mình học lấy cái chữ để biết bình đẳng. Muốn bình đẳng còn phải đánh Pháp. Nếu đoàn kết đánh Pháp thì ai ai cũng đánh Pháp và khi đó đồng bào ta nhất định thắng lợi” (1)
-
PHAN TÂM (Kỷ niệm 240 năm sinh thi hào Nguyễn Du 1765-2005)Tháng Hai 1994:Từ Vinh qua cầu Bến Thủy, rẽ trái độ mười cây nữa, đến xã Xuân Tiên (Tiên Điền), huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh.Khu đất cao ráo ở ngay đầu xã, bên bờ sông Lam, cạnh bến Giang Đình, là khu nhà cũ, khu lưu niệm Nguyễn Du.
-
LTS: Phát hành tới hàng trăm ngàn bản, Nhật ký Đặng Thuỳ Trâm là cuốn sách duy nhất (có thể nói như vậy) gây được xúc động cho các thế hệ độc giả trong và sau chiến tranh, cho cả hai phía xâm lược và chống xâm lược nhờ tính chân thực của nó.Sông Hương trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc một số trang trong cuốn Nhật ký Đặng Thuỳ Trâm và hai bài viết liên quan đến cuốn sách
.png)
.png)
