Vua quan trong cung đình Huế thời xưa đón Tết khác người thường như thế nào
Là kinh đô xưa cổ còn được lưu giữ gần như toàn vẹn nhất cho đến bây giờ, Tết ở Huế tượng trưng cho sợi dây liên kết giữa quá khứ và hiện tại.
Cột cờ thành Huế ngày tế lễ Nam Giao dịp tết năm 1935
Là kinh đô xưa cổ còn được lưu giữ gần như toàn vẹn nhất cho đến bây giờ, Huế tượng trưng cho sợi dây liên kết giữa quá khứ và hiện tại. Đây là nơi triều Nguyễn - triều đình phong kiến cuối cùng và cũng là triều đình hoàn thiện nhất lịch sử nước ta đã chọn làm nơi ngự trị.
Chính vì yếu tố này mà các tiết lễ, nghi thức tại đây được coi như chuẩn mực lễ nghi của thời kì phong kiến Việt Nam, đặc biệt là nghi thức mừng lễ Tết - ngày lễ quan trọng nhất trong năm.
Ta cùng ngược dòng thời gian, tìm hiểu nhà vua cùng quan dân tại cung đình Huế xưa kia mừng năm mới như thế nào.
Là dịp lễ lớn nhất trong cả năm nên Tết trong cung được tổ chức rất linh đình. Kể từ cả tháng trước dịp lễ, người hầu kẻ hạ trong cung đã phải lo chuẩn bị đồ cúng lễ, trang hoàng cờ hoa khắp nơi trong hoàng cung.
Các nghi thức lễ Tết bắt đầu ngay từ tháng Chạp với lễ Ban Sóc (phát lịch), lễ Nghinh xuân (đón ngày lập xuân), lễ Phất thức (lau chùi ấn tỷ và kinh sách), lễ Cáp hưởng (mời các bị tiên về ăn Tết), lễ Thướng tiêu ( dựng cây nêu)... Tuy nhiên ngày lễ quan trọng nhất vẫn là ngày mồng 1- ngày đầu năm mới.
Lễ Nam Giao, vua ngồi kiệu - 1935. (Ảnh tư liệu của Nguyễn Tấn Lộc)
Mở đầu của ngày mồng 1 là lễ thượng triều của nhà vua, cũng là lễ nghi quan trọng nhất. Hôm đó, trống ở điện Thái Hòa sẽ được đánh từ canh năm (khoảng 3-5 giờ sáng).
Lá cờ vàng hình rồng của đại lễ sẽ được kéo lên Kỳ Đài, xung quanh đó là vô số cờ khánh, hỉ nhiều màu sắc được trang trí rợp sân Đại Triều, Ngọ Môn, Kỳ Đài.
Đến giờ tốt, vua ngự ở điện Càn Thành sẽ mặc hoàng bào, đội mũ cửu long, cầm hốt Trấn Khuê lên kiệu để đi vào điện Thái Hòa, tiến hành lễ mừng tết đầu năm.
Ban lễ nhạc cung đình Huế (Ảnh: doanhnhansaigon)
Từ Ngọ môn, chiêng trống và nhạc mừng nổi lên đón chào vua. Súng thần công được bắn 9 phát nổ vang trời.
Vua thắt đai ngọc ngồi trên ngai vàng, phía dưới là các quan đại thần quỳ ở sân chầu. Sau khi các quan lạy đủ năm lạy, sẽ cùng dâng những tờ hạ biểu (lời chúc phúc) và đồng thanh hô vang "Chúng thần cầu chúa thượng vạn tuế, vạn tuế".
Thượng thư lúc đó sẽ đọc chỉ dụ năm mới của vua, ban yến tiệc và quà cho các thứ bậc. Sau lễ, theo lệ các quan ai về nhà nấy. Tuy nhiên đến thời vua Bảo Đại, do tiếp thu văn hóa phương Tây nên vua dẫn các quan cùng vị khách phương Tây vào điện Cần Chánh để mời mọi người một ly rượu sâm panh.
Các quan đại thần trước điện trong lễ Nam Giao.
Trong ngày mồng 1 và mồng 2 vua sẽ ban yến tiệc và ban tiền thưởng xuân cho các quan lại và hoàng thân quốc thích. Các bữa yến tiệc ngày tết cũng được chuẩn bị thịnh soạn và sang trọng hơn ngày thường với nhiều món "sơn hào hải vị".
Người hầu trong cung chuẩn bị yến tiệc (Ảnh: doanhnhansaigon)
Yến tiệc ngày tết trong cung triều Nguyễn hết sức đa dạng và phong phú, từ các món ăn quý tộc đến những thức ăn dân dã.
Thư tịch cổ Hội điển ghi chép nhiều loại món ăn gồm thủy sản (vi cá, bào ngư...), cầm thú (hươu, dê, lợn, gà…), cơm, xôi, chè, bánh mứt... hay những món cao cấp như nem công, hải sâm, yến sào.
Các món ăn trong bữa tiệc cung đình xưa được mô phỏng lại
Nhà vua không ăn yến tiệc cùng hoàng thân hay các quan mà sẽ ăn một mình. Đến thời vua Bảo Đại có đổi khác là vua sẽ ăn cùng mâm với vợ con.
Yến tiệc trong cung rất linh đình nhưng thường chỉ diễn ra trong 2 ngày, sau đó là tổ chức các trò chơi giải trí và thử tài lộc đầu năm như trò chơi đầu hồ, họa ngự thi, đánh thơ, đánh cờ người...
(Ảnh - doanhnhansaigon)
Sau ngày mùng 3 tết, triều đình tổ chức lễ tịch điền. Vua sẽ xuống ruộng cày 3 đường mở đầu cho vụ mùa của năm mới, cầu cho thần dân trăm họ làm ăn sung túc.
Ngoài các lễ nghi và trò chơi trên, trong 7 ngày Tết, trong hoàng cung còn tổ chức các lễ rước thần nông; lễ vua, hoàng hậu du xuân trên sông Hương.
Vua đi thuyền rồng, hoàng hậu đi thuyền phụng; vua vi hành chúc Tết thần dân ở kinh đô. Cuộc lễ lớn để kết thúc Tết là lễ kỳ đạo (lễ tế cờ), thường tổ chức sau ngày 11 Tết.
(Ảnh - doanhnhansaigon)
Có thể thấy tục lệ ăn tết trong hoàng cung Huế không hề nặng về hưởng thụ vật chất mà lại chú trọng hơn về các nghi thức, lễ giáo.
Chính vì tính lễ giáo này vẫn còn được lưu giữ qua các đời mà Huế ngày nay cũng là vùng có nhiều tục lệ, nghi lễ đón tết nhất trong cả nước.
Nó đại diện cho phần văn hóa đáng quý, cần được trân trọng và gìn giữ của dân tộc ta trước xu hướng "tây hóa" đang xâm chiếm Việt Nam ngày nay.
Nguồn: Tổng hợp
Theo Bích Đào / Trí Thức Trẻ
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Nhân dịp kỷ niệm 131 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2021) và bầu cử Đại biểu Quốc hội khoá XV và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 (ngày 23/5/2021), đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có bài viết quan trọng "Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam".
-
Sáng ngày 28/6, tại kỳ họp thứ nhất HĐND tỉnh khóa VIII,Ông Nguyễn Văn Phương, Phó Bí Thư Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh được tín nhiệm bầu giữ chức danh Chủ tịch UBND tỉnh nhiệm kỳ 2021- 2026. HĐND tỉnh cũng đã tiến hành bầu các chức danh Phó Chủ tịch UBND tỉnh; các Ủy viên UBND tỉnh. Đồng thời, bầu Hội thẩm Toà án Nhân dân tỉnh...
-
Sáng ngày 28/6, HĐND tỉnh khóa VIII tổ chức kỳ họp lần thứ Nhất, nhiệm kỳ 2021- 2026 để bầu các chức danh thuộc thẩm quyền; đồng thời, quyết định một số nội dung quan trọng khác. Ông Lê Trường Lưu UVTW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh khóa VII được tín nhiệm bầu tái đắc cử chức danh Chủ tịch HĐND tỉnh khóa VIII.
-
Uỷ ban Nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế ban hành Kế hoạch phối hợp tổ chức Liên hoan phim Việt Nam lần thứ XXII.
-
Bộ VHTTDL đã có văn bản số 2202/BVHTTDL-DSVH gửi UBND tỉnh Thừa Thiên Huế về việc thẩm định Báo cáo kinh tế - kỹ thuật Bảo tồn, tu bổ, phục hồi và tôn tạo di tích lăng mộ Nghi Thiên Chương Hoàng hậu Từ Dũ thuộc xã Thủy Bằng, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế.
-
Tin từ Bảo tàng Mỹ thuật Huế, nhân kỷ niệm 100 năm Ngày sinh của cố họa sĩ Lê Bá Đảng (27/6/1921-27/6/2021), gia đình cố danh hoạ phối hợp Bảo tàng Mỹ thuật Huế tổ chức Lễ Tưởng niệm và Khai mạc Triển lãm các tác phẩm Nghệ thuật của cố danh họa Lê Bá Đảng tại làng Bích La Đông, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị.
-
Ngày 26/6, Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ đã viết thư gửi nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế, người Huế xa quê và những người yêu huế Hhân kết thúc nhiệm kỳ.
-
Sáng ngày 25/6, tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức Hội nghị Công bố, bàn giao và triển khai thực hiện Nghị quyết số 1264/NQ-UBTVQH14 ngày 27/4/2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc điều chỉnh địa giới các đơn vị hành chính cấp huyện và sắp xếp, thành lập các phường thuộc thành phố Huế.
Tham dự hội nghị có Đồng chí Lê Trường Lưu, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; Đồng chí Phan Ngọc Thọ, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh; Các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Đoàn ĐBQH, Thường trực HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh.
-
Sáng 25/6, dưới sự chủ trì của UVTW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Lê Trường Lưu, Ban Thường vụ Tỉnh ủy tổ chức hội nghị Tỉnh ủy bất thường để bầu bổ sung chức danh Phó Bí thư Tỉnh ủy khóa XVI, nhiệm kỳ 2020 - 2025.
-
Ngày 23/6, Đoàn công tác của tỉnh do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phương làm trưởng đoàn đã tổ chức buổi kiểm tra thực tế, xem xét, quyết định thời điểm triển khai phương án tìm kiếm nạn nhân mất tích còn lại tại thủy điện Rào Trăng 3, dự kiến ngày 1/7 sẽ bắt đầu tìm kiếm.
-
Thông tin từ Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, đơn vị này vừa ra quyết định phê duyệt Thiết kế bản vẽ thi công và dự toán dự án bảo tồn, tu bổ di tích đàn Nam Giao (giai đoạn 1).
-
Sáng ngày 21/6, Sở Thông tin truyền thông tỉnh Thừa Thiên Huế đã đến thăm và chúc mừng Tạp chí Sông Hương nhân kỷ niệm 96 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2021).
-
Nhân kỷ niệm 96 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2021), Phòng PC03 Công an tỉnh Thừa Thiên Huế đã đến thăm và chúc mừng Tạp chí Sông Hương.
-
Sáng ngày 18/6/2021, tại Hội trường Khách sạn Morin Huế, Ban Tổ chức Cuộc thi Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức Hội nghị Triển khai và Phát động Cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Thừa Thiên Huế năm 2021.
-
Sáng ngày 18/6, tại trụ sở UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã diễn ra buổi lễ trao giải báo chí Hải Triều lần thứ II năm 2021.
-
Chiều 17/6, tại Bảo tàng Hồ Chí Minh Thừa Thiên Huế, Sở Văn hóa và Thể thao, Bảo tàng Hồ Chí Minh Thừa Thiên Huế phối hợp với Bảo tàng Hồ Chí Minh Trung ương tổ chức khai mạc triển lãm chuyên đề "Người đi tìm hình của nước". Triển lãm nhân kỷ niệm 110 năm ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước (5/6/1911-5/6/2021).
-
Sáng ngày 17/6, Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ đã có buổi gặp mặt các văn nghệ sĩ trên địa bàn tỉnh để lắng nghe ý kiến đóng góp, xây dựng cho Huế phát triển.
-
Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế vừa có thông báo thời gian mở cửa trở lại phục vụ khách tham quan tại các điểm di tích thuộc Quần thể di tích Cố đô Huế, kể từ 13 giờ 00, ngày 11/6/2021.
-
Ngày 11/6, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế vừa ban hành công văn về việc thống nhất thời gian khảo sát để quyết định thời điểm và phương án triển khai giai đoạn tìm kiếm tiếp theo đối với các nạn nhân còn mất tích tại thủy điện Rào Trăng 3 (xã Phong Xuân, huyện Phong Điền).
-
Chiều 10/6, Hội đồng Bầu cử quốc gia họp báo công bố kết quả bầu cử ĐBQH khóa XV và danh sách những người trúng cử ĐBQH.
.png)
.png)
