Viên kim cương của văn học tư liệu
Nhân kỷ niệm 42 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2017), NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật vừa cho ra mắt ấn bản tiếng Anh cuốn tiểu thuyết “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75” của nhà báo - nhà văn Trần Mai Hạnh. Theo nhà thơ Hữu Thỉnh - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, sự thật trong cuốn sách là thứ kim cương của văn học tư liệu.
Bản thảo bị bỏ dở
Cuốn tiểu thuyết tư liệu lịch sử “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75” dày hơn 500 trang, vừa có giá trị về văn học, vừa có giá trị về lịch sử và báo chí. Những tài liệu nguyên bản được xem là tuyệt mật ở thời điểm đó của phía bên kia (phía Việt Nam Cộng hoà và phía Hoa Kỳ) cùng những tư liệu tác giả viện dẫn trong cuốn sách gắn với sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước đòi hỏi độ chính xác và tin cậy cao, nên việc dịch sang Anh ngữ có những khó khăn nhất định.
Nhà báo Trần Mai Hạnh cho biết, khi bắt đầu viết cuốn sách, rất nhiều tai họa ập đến với ông. “Năm 1981, nhà tôi bị cháy hết cả nhà. Lúc này lại phải đi tìm lại những tư liệu đó”- Trần Mai Hạnh kể.
Tiếp đó, từ năm 2002 đến 2012, trong suốt 10 năm đó có nhiều biến cố xảy ra trong cuộc đời khiến ông không viết được một chữ nào. “Cứ mở ra rồi đóng lại, nhiều lúc tôi muốn đốt những tài liệu đó. Có tới hàng nghìn trang tài liệu bày bừa bộn ra khắp nhà cửa” - tác giả tiết lộ.
Tuy nhiên, khoảng năm 2012, ông chuyển nhà về phố Nguyễn Đình Chiểu (Hà Nội), nên thi thoảng có gặp Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Hữu Thỉnh. Vì trước đó, khi còn làm Tổng biên tập báo Văn nghệ, nhà thơ Hữu Thỉnh đã trích đăng 2 chương trong bản thảo cuốn sách nên vẫn nhớ và đã tiếp tục thúc giục nhà báo Trần Mai Hạnh hoàn thành cuốn sách.
Thế là nhà báo Trần Mai Hạnh lại ngồi vào bàn viết, và sau đó, đã viết lại một số chương, bằng một tâm thế mà trước đó ông chưa hề có. Chính điều này khiến cho cuốn sách trở nên khách quan.
Theo tác giả, khó nhất trong lúc viết là giữ được sự điềm tĩnh, để không có bất cứ nhận xét, đánh giá nào. Nếu đưa tình cảm của mình vào thì cuốn sách sẽ không còn là “Biên bản” nữa mà sẽ rẽ sang hướng khác, na ná với những cuốn sách khác.
Chính vì thế, khi cuốn sách “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75” ra mắt, nhà thơ Hữu Thỉnh đã đánh giá, “sức mạnh của sự thật là không gì có thể chống lại được, vượt qua sự hoen gỉ của thời gian. Sự thật trong cuốn sách là thứ kim cương của văn học tư liệu”.
Ngày 4/1/2016, Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam đã có Quyết định số 01/QĐ-HNV về việc dịch “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75” sang tiếng Anh “nhằm giới thiệu, quảng bá các tác phẩm văn học viết về sự nghiệp đấu tranh giữ nước, giải phóng dân tộc và khát vọng hoà bình của nhân dân Việt Nam tới bạn đọc trên thế giới”.
Nhà thơ Hữu Thỉnh từng đưa ra nhận định: Hội Nhà văn Việt Nam có hơn 1.000 hội viên, nhưng số tác phẩm viết về chiến dịch Điện Biên Phủ, chiến dịch 30-4-1975 không nhiều, nếu không muốn nói là rất ít. “Chúng ta còn mắc nợ lớn với bạn đọc, với lịch sử”, nhà thơ Hữu Thỉnh nói.
Theo Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, với “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75”, nhà báo Trần Mai Hạnh đã lấp một khoảng trống vô giá về văn học tư liệu, về Chiến dịch Mùa Xuân 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Tác phẩm được viết với một góc nhìn điềm tĩnh, khách quan và đầy nhân văn. Ông cho rằng, trước đây chúng ta có cụm từ “văn - sử - địa bất phân” thì cuốn sách của nhà báo Trần Mai Hạnh là “văn - sử - báo bất phân”.
Chính vì lý do đó, Hội Nhà văn Việt Nam quyết định dịch “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75” sang tiếng Anh. “Đây là cuốn sách đầu tiên trong số những tác phẩm nhận giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam được dịch ra tiếng nước nước ngoài”, nhà thơ Hữu Thỉnh nói.
Nhà báo - nhà văn Trần Mai Hạnh tặng chữ ký cho bạn đọc.
Câu chuyện người dịch sách
Dịch giả Mạnh Chương là người được chọn để đảm nhiệm công việc dịch sang tiếng Anh cuốn sách dày dặn này. Lâu nay, dịch giả Mạnh Chương được biết tới là người hàng tuần dịch truyện ngắn cho tờ Vietnam News của Thông tấn xã Việt Nam. Ông từng công tác tại Trường Đại học Sư phạm Ngoại ngữ, Bộ Tổng Tham mưu (Bộ Quốc phòng), Ủy ban về hợp tác Đầu tư (nay là Bộ Kế hoạch - Đầu tư).
Ông được nhà nước cử đi phiên dịch cho đoàn Trung ương trong Ủy ban Liên hiệp quân sự 4 bên, thi hành Hiệp định Paris, đóng tại trại David, Tân Sơn Nhất... Được chọn dịch “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75”- theo dịch giả Mạnh Chương, đó là “một may mắn”.
Mặc dù cuốn sách ra mắt lần đầu từ năm 2014, được giải thưởng Hội Nhà văn VN rồi được giải thưởng văn học ASEAN, nhưng Mạnh Chương cũng chưa đọc cuốn sách này.
Chỉ đến khi được mời dịch, ông mới đọc, đọc liền một mạch. Ông lui về căn nhà ở Hà Nam mua cách đây hơn 10 năm để có sự yên tĩnh cần thiết ngồi dịch cuốn sách.
Thời gian có thể kéo dài 6 tháng, nhưng cuối cùng hơn 3 tháng Mạnh Chương đã dịch xong cuốn sách. Với ông, đây là một cuốn sách “lớn”, dù không phải dạng văn học cao siêu nhưng lại rất lớn về chủ đề và sự kiện lịch sử mà tác phẩm tái hiện.
Tác giả đã vận dụng tất cả các tài liệu quý giá mình thu thập được trong quá trình tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh, trong đó có rất nhiều tài liệu nguyên bản tuyệt mật và các văn bản gốc của phía bên kia, rồi hoá thân phục dựng lại trung thực sự sụp đổ của chính quyền Sài Gòn trong những ngày tháng cuối cùng của chiến tranh trong khuôn khổ một tác phẩm văn học rất sinh động, tin cậy và như thật.
Về khó khăn khi dịch cuốn sách này, theo dịch giả Mạnh Chương, đó là văn phong của nhà văn - nhà báo Trần Mai Hạnh là thứ văn phong nghiền ngẫm, rất có chiều sâu, nên việc chuyển sang Anh ngữ không phải dễ dàng, thứ nữa là có rất nhiều tư liệu như thư từ, điện văn của Tổng thống Mỹ Nicxon và G.Ford gửi Nguyễn Văn Thiệu từ tiếng Anh dịch sang tiếng Việt rồi bây giờ lại dịch ngược sang tiếng Anh…
Từng là người lính nên những ngôn ngữ của lính Mỹ, của chiến tranh, quân sự… dịch giả Mạnh Chương đã rất quen thuộc, chỉ có đoạn nào ngôn ngữ của tác giả thì ông mới cảm thấy khó khi phải lột tả chân thật phẩm chất văn chương của nó.
Bây giờ bản tiếng Anh của cuốn sách đã được xuất bản. Dịch giả Mạnh Chương hi vọng độc giả thế giới, đặc biệt là độc giả Mỹ đọc cuốn sách này. Để họ có thể hiểu hơn về cuộc chiến, hiểu hơn về người Việt Nam.
|
Với “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75”, nhà báo Trần Mai Hạnh cho rằng, ông không có bất cứ nhận xét hay đánh giá nào, cũng không biểu lộ bất cứ tình cảm nào của mình trong tất cả những vấn đề được trình bày trong cuốn sách. Ông dành việc đó cho độc giả và xã hội. Tác giả chia sẻ, để viết được cuốn sách với hệ thống 273 nhân vật là người thật - việc thật, không đơn giản một chút nào. Nói về nguồn tài liệu, tác giả tiết lộ: có tài liệu do đi tìm mà thấy, nhưng cũng có tài liệu “tự tìm đến với mình”. |
Theo Hà Khanh - ĐĐK
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Xuân Diệu thuộc tầng lớp trí thức Tây học nhưng từng có tới 10 năm học làm thơ cổ điển, bởi thế ông nắm rất vững các kỹ xảo thơ ca truyền thống, thấy được sự đắc địa trong các sáng tác thơ ca cổ điển để phát hiện về các điển phạm của hệ thống nhà thơ cổ điển Việt Nam.
-
Cùng thời điểm, nhà văn Bích Ngân giới thiệu đến bạn đọc 3 tập sách: Anh nhớ em muốn chết!, Tiếng gọi bến bờ và Đường đến cây cô đơn, do NXB Tổng hợp ấn hành.
-
Nhằm giúp các bạn học sinh có một nền tảng kiến thức văn học phong phú, vững vàng, NXB Kim Đồng tổ chức biên soạn Tủ sách Văn học trong nhà trường, với sự tham gia biên soạn, tuyển chọn, bình giảng của các chuyên gia uy tín trong lĩnh vực này.
-
Nhằm giúp các bạn học sinh có một nền tảng kiến thức văn học phong phú, vững vàng, Nhà xuất bản Kim Đồng tổ chức biên soạn Tủ sách Văn học trong nhà trường, với sự tham gia biên soạn, tuyển chọn, bình giảng của các chuyên gia uy tín trong lĩnh vực này.
-
Nhìn từ phía viết văn, nghề báo giúp người làm văn chương có cảm quan hiện thực bén nhạy, tinh tế, sự dấn thân mạnh mẽ, vốn liếng ngôn từ sống động, cập nhật. Nhìn từ phía nghề báo, năng lực văn chương giúp người làm báo kỷ luật ngôn ngữ cao độ, khả năng liên tưởng dồi dào, lối viết biến hóa và linh hoạt, và nhất là khát vọng sáng tạo những tác phẩm có sức sống lâu bền.
-
Nói thế vì còn có Dương Tường của báo, của thơ, của văn. Nhưng Dương Tường dịch là được biết đến nhiều nhất. Nhắc tên Dương Tường, bạn đọc cả nước đều biết đó là một dịch giả. Và đều tỏ lòng khâm phục tài dịch của ông.
-
Sáng 6-9, tại Nhà sách Cá Chép (115 Nguyễn Thái Học, Hà Nội) đã diễn ra buổi ra mắt bản dịch đầy đủ “Hán Sở diễn nghĩa” và giới thiệu bộ sách “Hán Sở diễn nghĩa liên hoàn họa”, với sự tham gia của dịch giả Châu Hải Đường, nhà báo Yên Ba và nhà sưu tập Từ Xuân Minh.
-
Có một “Tây Tiến” trong thơ và cũng có một “Tây Tiến” bằng văn xuôi. Đó chính là những gì chứa đựng trong tập hồi ký “Đoàn binh Tây Tiến” của nhà thơ Quang Dũng vừa được nhà xuất bản Kim Đồng ra mắt bạn đọc. Tập hồi ký thuật lại sinh động và chi tiết quãng thời gian Quang Dũng tham gia đoàn quân Tây Tiến.
-
Có người trực tiếp cầm súng chiến đấu ở chiến trường, có người bước chân vào quân ngũ khi đất nước đã hòa bình. Dù ở thời bình hay thời chiến, bằng tài năng và trải nghiệm của mình, họ đã và đang được xem là những nhà văn của lính, khi mang đến những tác phẩm gợi nhớ về quá khứ hào hùng.
-
Hội thảo "Thơ và văn xuôi ĐBSCL 45 năm" (1975 - 2020) vừa được tổ chức tại Bến Tre ngày 26-8.
-
Chỉ tính riêng năm 2019, ngoài các bài viết, thơ đăng rải rác trên các báo, Nguyễn Hồng Vinh đã xuất bản hai tập sách: Xanh mãi (quý 2) và Giữ lửa tập 3 (quý 3).
-
Nhà văn chiến trường là những người gánh trên vai 2 sứ mệnh: chiến đấu và viết. Việc viết có thể diễn ra giữa những ngày bom rơi đạn nổ, cũng có thể sau khi đã lặng im tiếng súng. Họ viết như là một sứ mệnh không chỉ cho riêng mình. Nhà văn Đoàn Tuấn là một trong những người như vậy.
-
Chưa khi nào chúng ta được chứng kiến một nền văn học trẻ sôi động và không ngừng cập nhật như lúc này, cho dù đang ở tình trạng được đón chào khá nồng nhiệt nhưng lại dễ dàng bị lãng quên nhanh chóng. Có người tạo được dấu ấn nhất định, có người vẫn chưa định hướng cho bản thân và sáng tác thiếu nhiều yếu tố...
-
Sáng ngày 8/8, NXB Trẻ tổ chức buổi ra mắt sách của 3 nữ nhà văn – nhà báo: Võ Thị Xuân Hà với tập truyện ngắn “Chuyện của các nhân vật có thật trên đời”, Thùy Dương với tiểu thuyết “Lạc lối” và Y Ban với tập truyện ngắn “Có thể có có thể không”.
-
Những tác phẩm được tặng thưởng và hỗ trợ hàng năm là các công trình, bài viết lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật có chất lượng tốt được các nhà xuất bản, các báo, đài, tạp chí công bố hàng năm.
-
Năm nay, tổng số có 86 tác phẩm, trong đó có 37 sách, 49 bài viết và chương trình phát thanh được các cơ quan, đơn vị đề nghị xét tặng thưởng.
-
Phan Nhân 1972 với 400 trang sách có thể xem là cuốn hồi ký của một thế hệ học sinh trường chuyên Phan Bội Châu (thành phố Vinh, Nghệ An), còn gọi là trường Phan, được xem là trường chuyên THPT đầu tiên được thành lập tại miền Bắc Việt Nam, từ năm 1974.
-
Khi các trường ca: Đổ bóng xuống mặt trời, Trên đường và Ngày đang mở sáng của nhà thơ Trần Anh Thái lần lượt xuất hiện vào các năm 1999, 2004, 2007 trên thi đàn, nó ngay lập tức thu hút sự chú ý của các nhà nghiên cứu, phê bình hàng đầu cùng nhiều độc giả yêu thơ.
-
Cả cuộc đời nhọc nhằn với những con chữ, nhà văn - nhà báo Trần Bạch Đằng đã sống trọn vẹn với cách mạng, nghề viết và đồng đội.
-
Ở giai đoạn nào Hoài Thanh cũng có đóng góp quan trọng cho sự nghiệp văn học của đất nước. Mỗi bài viết của ông đều ghi nhận tài năng phê bình kiệt xuất, tấm gương sống trung thực và lao động bền bỉ.
.png)
.png)
