Văn học hải ngoại: Mạch ngầm vừa quen vừa lạ

14:50 28/02/2020

“Tôi rất vui, vì bây giờ gia đình và bạn bè ở Việt Nam có thể đọc được tác phẩm của tôi. Giấc mơ của tôi đã trở thành sự thật”. Đó là chia sẻ của tác giả Angie Chau (thuộc thế hệ nhà văn Việt Nam thứ hai tại Hoa Kỳ) khi tập truyện ngắn Những người thầm lặng vừa được NXB Tổng hợp giới thiệu đến độc giả trong nước.

Một số tác phẩm của các nhà văn hải ngoại được giới thiệu đến độc giả trong nước gần đây

Tiếng nói riêng

Những người thầm lặng gồm 11 truyện ngắn, được kết nối thông qua những cái tên nhân vật trở đi trở lại hay có lai lịch, mối bận tâm chung. Vậy nên, cũng có thể xem đây là cuốn tiểu thuyết mà mỗi chương lại mang đến một điểm nhìn và góc kể khác nhau. Qua đó, độc giả có thể biết được tâm tình, đời sống của một gia đình di cư gốc Việt, những va chạm giữa bố mẹ và con cái, giữa văn hóa Việt Nam với văn hóa Mỹ. Đây là tác phẩm thú vị, hấp dẫn; được viết tự nhiên nhưng không kém phần tinh tế, đôi lúc hài hước đầy duyên dáng. 

Trước Angie Chau, NXB Tổng hợp từng giới thiệu tập truyện ngắn Ai cũng có những ngày tồi tệ của tác giả Lâm Vân An (hiện định cư tại Mỹ). Vào năm 2016, nhà văn Viet Thanh Nguyen (định cư tại Mỹ) trở thành nhà văn gốc Việt đầu tiên đoạt giải Pulitzer; một năm sau đó, tập truyện ngắn Người tị nạn (Phương Nam và NXB Hội Nhà văn) của anh trở về với độc giả trong nước.

Sang năm 2018, tập thơ Trời đêm những vết thương xuyên thấu (Phanbook và NXB Hội Nhà văn) của tác giả trẻ Ocean Vuong (định cư tại Mỹ) được ra mắt tại Việt Nam. Tập thơ đã được trao giải văn học danh giá T.S. Eliot Prize năm 2017. Đầu năm 2019, tập truyện ngắn Phép tính của một nho sĩ (Nhã Nam và NXB Hội Nhà văn) của Trần Vũ (định cư tại Mỹ) đến với bạn đọc như một món quà đầy bất ngờ. Đặc biệt, một số nhà văn như Thuận (định cư tại Pháp), Lê Minh Hà (định cư tại Đức), Linda Lê (định cư tại Pháp)… đã trở nên quen thuộc khi gần như các tác phẩm của họ được xuất bản trong nước khá đầy đủ. 

Theo chia sẻ của PGS-TS Trần Lê Hoa Tranh (ĐH KHXH-NV, ĐH Quốc gia TPHCM), trong khoảng 10 năm trở lại đây, văn học di dân ở các nước đã được chú ý tại Việt Nam. Cùng với những đóng góp của cộng đồng người Việt đối với đất nước trên nhiều lĩnh vực kinh tế, xã hội thì văn học hải ngoại cũng đã bắt đầu được chú ý. Mặc dù vậy, vẫn chưa tạo ra được bức chân dung đầy đủ của nhà văn hải ngoại tại Việt Nam.

Chị bày tỏ: “Theo tôi, không thể phủ nhận những đóng góp của các nhà văn hải ngoại ngay tại nước sở tại hay tại Việt Nam. Bởi vì chúng ta thấy, tùy vào phong cách, nội dung rồi thành tựu của từng nhà văn; tùy vào ngôn ngữ mà họ sử dụng (Việt, Anh, Pháp…) đã đem lại những điều hết sức mới mẻ cho độc giả trong nước. Đó chính là tạo dựng, đem lại một cái nhìn về cộng đồng Việt Nam ở hải ngoại thông qua những góc khuất, tâm tình, cảm nhận hay những điều mà trên các phương tiện truyền thông đại chúng chúng ta không nhìn thấy, không thể nào cảm nhận được”. 

Chờ đợi và hy vọng

 PGS-TS Trần Lê Hoa Tranh cho rằng, xu thế hiện nay rất cởi mở, chúng ta không chỉ giới thiệu văn học Việt Nam ở hải ngoại mà còn dịch rất nhiều văn học hải ngoại các nước như Ấn Độ, Trung Quốc, Afghanistan… Với văn học hải ngoại của Việt Nam thì vẫn chưa tạo được diện mạo riêng. Bởi lẽ, một cộng đồng khoảng 5 triệu người, chia ra các khu vực, các quốc gia khác nhau nên số lượng tác phẩm xuất hiện trong nước thời gian qua, vẫn chưa thể hiện được đầy đủ chân dung toàn diện của văn học Việt Nam ở hải ngoại. Đây chính là điều đáng để trông đợi, không chỉ các tác phẩm mà còn những công trình nghiên cứu.

Vào tháng 10-2017, Hội Nhà văn Việt Nam đã tổ chức cuộc gặp mặt lần thứ nhất “Nhà văn với sứ mệnh đại đoàn kết dân tộc” với sự tham gia của hơn 100 nhà văn tiêu biểu trong nước và nước ngoài. Đây được xem là động thái đầy ý nghĩa không chỉ giúp gắn kết cộng đồng Việt Nam ở nước ngoài cùng hướng về Tổ quốc, mà còn là cơ hội để phối hợp, gắn bó các nhà văn nước ngoài với Hội Nhà văn Việt Nam về sáng tác, công bố tác phẩm đến với độc giả trong nước. Trước đó, vào năm 2010, tác giả Angie Chau đã trở lại Việt Nam khi tác phẩm của chị lần đầu tiên được xuất bản. Với chị, được trở về quê nhà là một hành trình ấn tượng và xúc động.

Chị tâm sự: “Đó là một trải nghiệm đáng nhớ khi được trò chuyện với các sinh viên và cộng đồng. Mọi người rất tò mò, mong được có cái nhìn thực tế về cuộc sống của các gia đình Việt Nam đến sinh sống và lập nghiệp tại Mỹ. Tôi nghĩ và hy vọng những câu chuyện của tôi sẽ cung cấp một lát cắt về cuộc sống để thỏa mãn mong muốn của mọi người”. 

Để sứ mệnh “đại đoàn kết dân tộc” thực sự có hiệu quả như mong muốn của Hội Nhà văn Việt Nam cách đây 3 năm, điều quan trọng nhất, theo PGS-TS Trần Lê Hoa Tranh, “chúng ta phải xem nó là một bộ phận của văn học Việt Nam thì mới thúc đẩy công việc nghiên cứu, thúc đẩy việc dịch, giới thiệu và xuất bản được”.
 

“Văn học Việt Nam ở hải ngoại đang hình thành những thế hệ sáng tác khác nhau, trong đó thế hệ sáng tác bằng tiếng Việt không có gì khác biệt so với trong nước, vì đa số họ vẫn giữ phong cách sáng tác, đề tài mang tính truyền thống. Còn những nhà văn thế hệ thứ hai sáng tác bằng ngôn ngữ của nước sở tại, có sự khác biệt về kỹ thuật. Không phải họ học tập kỹ thuật của phương Tây, mà bản thân họ lớn lên trong môi trường văn hóa của nước ngoài nên tự thân họ sáng tác theo kiểu của nước ngoài. Về nội dung, cũng có sự khác nhau so với trong nước. Bởi những nhà văn thế hệ thứ hai, họ chú ý đến những chủ đề mà các nhà văn trong nước không quan tâm. Chẳng hạn, họ quan tâm nhân thân của mình là gì, là Việt Nam hay nước ngoài? Họ quan tâm đến chủ đề sự hòa nhập, va đập văn hóa, sự khác nhau giữa các nền văn hóa với nhau” - PGS-TS Trần Lê Hoa Tranh cho biết.


Theo Hồ Sơn - SGGP

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Nhà văn Nguyễn Xuân Khánh qua đời ở tuổi 89, một lần nữa dư âm “Chuyện ngõ nghèo” của ông được công chúng nhắc tới bằng sự ngưỡng mộ đầy trân trọng.

  • Nhà văn Nguyễn Xuân Khánh, tác giả của những bộ tiểu thuyết được đông đảo bạn đọc yêu thích như “Hồ Quý Ly”, “Đội gạo lên chùa”, “Mẫu Thượng Ngàn” đã qua đời ở tuổi 89 tại nhà riêng.

  • Đoạn văn nằm trong đề thi thử THPT Quốc gia 2021 là một trong những lời khuyên được tác giả đưa ra trong "Muôn kiếp nhân sinh 2" giúp con người chuyển đổi tâm thức để có thể vượt qua được những biến động kinh hoàng đang diễn ra.

  • Lữ Mai là một trong những gương mặt thơ nữ thế hệ 8X được nhiều người biết.
    Mới đây chị đã thử sức ở thể loại trường ca và ra mắt tập “Ngang qua bình minh”. Tác phẩm đã đạt hạng Ba giải thưởng Sáng tác về biên giới, biển đảo giai đoạn từ 1975 đến nay của Hội Nhà văn Việt Nam.

  • Không ồn ào, lại diễn ra trong giai đoạn xã hội bị ảnh hưởng dai dẳng của đại dịch Covid-19, cuộc thi vẫn chứng minh được sức hấp dẫn riêng với hàng nghìn tác phẩm tham dự.

  • Đã có nhiều văn nghệ sĩ hưởng ứng công tác phòng, chống dịch Covid-19 bằng các tác phẩm nhạc, họa, thơ, văn. Trong năm 2020, một số hội nghề nghiệp, đơn vị xuất bản đã có các tập “nhạc, thơ chống dịch”. Các tác phẩm được đăng tải, phát sóng, góp phần cổ vũ các lực lượng và người dân trên các mặt trận tiến công Covid-19. Nhưng một hội văn học nghệ thuật (VHNT) thực hiện một tập sách riêng về chủ đề vượt qua dịch bệnh thì có lẽ ở Tiền Giang là trường hợp đầu tiên.

  • “Miền thánh đợi”, là tuyển chọn 40 truyện ngắn của Nguyễn Văn Học, vừa được NXB Văn học cho ra mắt.

  • Muôn kiếp nhân sinh 2 tiếp tục cuộc du hành thời gian vô tiền khoáng hậu với những câu chuyện tiền kiếp, nhân quả luân hồi đầy hấp dẫn kỳ lạ từng làm say mê hàng trăm nghìn bạn đọc Việt Nam của doanh nhân New York giàu có, thông tuệ Thomas, cùng với những khám phá các tầng cõi linh hồn và những kiến giải, hướng đi mới giữa chu kỳ hoại diệt của nhân loại và hành tinh này.

  • “Nghiệp rừng” (NXB Văn học, 2021) là tập truyện ngắn gồm 16 tác phẩm của tác giả người dân tộc Dao Triệu Hoàng Giang.

  • Ngày 6-5, tại Hà Nội, Hội Nhà văn Việt Nam phát động cuộc thi Tác giả Trẻ nhằm tìm kiếm những cây bút trẻ - lực lượng sẽ kế tục sự nghiệp và tạo ra chân dung văn học Việt Nam mới.

  • Đã có nhiều những ý kiến trên các diễn đàn văn nghệ về các chính sách, cơ chế đối với văn học, tập trung vào đối tượng những người sáng tác; các nhà tổ chức xuất bản, phát hành sách; các cơ quan quản lý nhà nước về văn học nghệ thuật và các hội nghề nghiệp...

  • PGS, TS Nguyễn Văn Dân từng có nhiều công trình nghiên cứu đạt giải thưởng cao của Hội Nhà văn Việt Nam, giải sách hay, giải thưởng Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật (VHNT) Việt Nam…

  • Nhiều hiện tượng văn học miền Nam trước 1975 thực ra đã đến với độc giả miền Bắc từ rất sớm, bằng những cách thức và con đường khác nhau...

  • Nhà biên kịch Trịnh Thanh Nhã là người bạn đồng môn, người đồng nghiệp gắn bó với nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm nhiều năm nay. Nghe tin ông ra đi một ngày cuối tháng Tư, bà xúc động khi nhớ lại những kỷ niệm cũ...

  • Hội Nhà văn TPHCM vừa kết hợp với Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Tây Ninh tổ chức tọa đàm “Nhà văn sống và viết về chiến tranh cách mạng”, mang đến những trăn trở, suy tư cũng như hy vọng của những người cầm bút qua một đề tài không bao giờ cũ.

  • Hai mươi năm sống và làm việc tại Hà Nội, với tư cách là một nhà văn, Đỗ Bích Thúy đã xuất bản 21 cuốn sách gồm các thể loại tiểu thuyết, truyện ngắn, tản văn, truyện thiếu nhi. Qua đây bạn đọc có thể hình dung được những lao động nghệ thuật đầy say mê, nghiêm túc và chuyên nghiệp của chị.

  • Đà Lạt là một miền viết dường như không vơi cạn với Nguyễn Vĩnh Nguyên. Điều đó thể hiện rõ rệt qua hàng loạt cuốn tản văn, du khảo, biên khảo Đà Lạt khá đặc sắc mà nhà văn này đã viết trong suốt gần chục năm qua: “Với Đà Lạt, ai cũng là lữ khách”, “Đà Lạt, một thời hương xa”, “Đà Lạt, bên dưới sương mù”, “Đà Lạt, những cuộc gặp gỡ”...

  • Mặc dù đã ra mắt bạn đọc từ 10 năm trước, nhưng trong buổi ký tặng sách Đảo mộng mơ được tổ chức vào sáng 8-4 tại Nhà sách Cá Chép (223 Nguyễn Thị Minh Khai, quận 1), vẫn có rất đông độc giả đủ mọi thành phần lứa tuổi cùng tham gia giao lưu và xin chữ ký từ nhà văn Nguyễn Nhật Ánh.

  • Ngày 8-4, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh sẽ có buổi giao lưu cùng bạn đọc nhân kỷ niệm 10 năm xuất bản lần đầu tác phẩm “Đảo mộng mơ”.

  • Tính ra tôi quen biết, chơi với nhà văn Nguyễn Huy Thiệp đã gần 40 năm. Bốn chục năm bao nhiêu kỷ niệm, buồn vui đủ cả. Ngày anh trọng bệnh lần đầu, tôi cũng nằm viện vì tai nạn xe máy. Tới khi anh đột quỵ lần 2, tôi cũng vừa qua hạn nối được 3 ngón tay đứt lìa. Gọi cho nhau qua máy điện thoại, nghe giọng anh vừa lắp vừa chậm, thở than: Tôi là đồ tàn phế, bỏ đi rồi.