HOÀNG THÁI SƠN
Một buổi trưa hè oi ả, tôi đi đến đầu làng Cao Bình, nhác thấy bóng một cây đa tán lá sum suê, mát rượi, bèn chạy quàng vào để tránh nắng.
Ảnh: internet
Tưởng dưới gốc đa không có ai, hóa ra cũng có một người cũng đang ngồi nghỉ. Tôi bị lóa mắt vì nắng, vì mệt, nhưng chỉ thoáng sau đã nhận rõ hình dáng người bạn đường ấy. Đó là một thanh niên khỏe mạnh, nước da đồng hun, bắp thịt cuồn cuộn, đầu vấn khăn nâu, trên người cũng chỉ đóng độc có một chiếc khố. Anh ta ngồi nhặt và xếp lại những chiếc lá vàng rơi. Thực ra đó không phải là những chiếc lá bình thường. Đó là cuốn sách của cổ nhân để lại cho đời sau nói về cách xử thế, về phép đánh giặc, về đức khoan dung... Người thanh niên ngước nhìn tôi, khuôn mặt phúc hậu đầy vẻ tư lự.
- Thạch Sanh! Sao anh lại ngồi đây? - Tôi hốt hoảng kêu lên.
- Nhà tôi tôi ở, sao ông hỏi thế? - Thạch Sanh trả lời, vẫn ngồi yên một chỗ.
Tôi lùi lại một bước rồi lấy hết can đảm hỏi tiếp:
- Sau khi Lý Thông chết, vua gả công chúa cho Thạch Sanh, rồi Thạch Sanh dẹp tan giặc ngoại xâm và được vua truyền ngôi, an hưởng thái bình cùng trăm họ kia mà? Cớ gì Thạch Sanh lại bỏ ngai vàng mà về lại dưới gốc đa này?
Thạch Sanh mỉm một nụ cười chua chát:
- Tôi bị mất ngôi, vì thua quân chư hầu mười tám nước!
- Lại vẫn lũ giặc ấy? - Tôi hỏi tiếp - Thế cây đàn hòa bình của Thạch Sanh đâu? Sao không đem ra gẩy cho tan giặc như lần trước?
Thạch Sanh lắc đầu:
- Không phải lúc nào tiếng đàn hòa bình cũng có sức mạnh phá tan quân xâm lược được!
- Thế cái búa đã chém trăn tinh đâu?
- Tôi ném mất trước cửa miếu Thần rồi!
- Thế cung tên bắn ác điểu đâu?
- Tôi cũng vứt luôn sau khi bắn đại bàng gãy cánh!
Nghe thế, tôi ngậm ngùi nói:
- Cung, búa mất cả, tiếng đàn nhân nghĩa trở nên vô dụng hèn chi anh phải về lại túp lều dưới gốc đa này!
![]() |
Tôi nhìn quanh: Thạch Sanh chỉ còn một cây rựa cùn và ngày ngày người anh hùng của một thời ấy lại lần mò vào rừng kiếm củi bán lấy tiền đong gạo. Mười ba tuổi, Thạch Sanh đang làm tiều phu, được Tiên dạy cho võ nghệ và mọi phép thần thông để dẹp tà, cứu nguy; liệu nay Tiên còn giúp gì cho nữa không đây? Bao nhiêu việc Thạch Sanh đã làm đều là việc nghĩa. Thạch Sanh đã cứu đời bằng cái Thiện rồi cuối cùng bị trả giá bằng chính cái Thiện ấy! Khốn nạn!... Thì ra ở hiền chưa chắc đã gặp lành. Hiền với Người, chứ hiền với thú dữ rõ là cái hiền ngốc.
- Vì sao anh tha bổng mẹ con Lý Thông? - Tôi nuôi điều băn khoăn bao năm, nay mới có dịp đem hỏi Thạch Sanh.
- Nhưng cuối cùng sấm sét cũng có để nó yên đâu!
- Đó là việc của Trời, tôi muốn nói việc của Người kia. Anh có thấy đó là sai lầm lớn không? Giá tôi mà là anh, thì tôi sẽ băm vằm nó ra trăm mảnh. Chém trăn tinh, giết đại bàng, nhưng anh lại tha mạng cho con quái vật nham hiểm nhất thế gian này... Những ai không biết căm thù thì lòng thương yêu cũng chỉ là cơn gió thoảng. Sao anh không hành động như cô Tấm đã bắt mụ dì ghẻ phải lăn đùng ra chết vì ăn nhằm thịt con mình?
- Rùng rợn quá! - Thạch Sanh kêu lên - Tôi không nỡ...
Tôi phá ra cười:
- Hèn gì anh phải về lại với gốc đa, cái khố và gánh củi kiếm ăn độ nhật. Tôi nhắc lại là anh đã phạm phải một sai lầm khôn chuộc, tha mạng cho kẻ thù của mình. Lý Thông cướp công anh, đày đọa anh, tìm cách giết anh lần này, lần khác... Nó sống bằng máu của anh. Vì sao anh đại lượng với nó? Anh đừng ân hận gì nữa nhé. Cái gốc đa này với anh là sự hào phóng quá mức của trời đất với con người như anh rồi!
Thạch Sanh chớp chớp mắt rồi lẩm nhẩm gật đầu. Tôi nói tiếp:
- Bây giờ tôi nói để anh biết là Lý Thông đang còn sống đấy.
Nghe thế, Thạch Sanh bèn vớ ngay cây rựa cùn rồi đứng phắt dậy, mặt mày nhớn nháo:
- Thật ư? Lẽ nào Lý Thông còn sống? Không, tôi không tin. Ông đừng dọa tôi. Lý Thông chết rồi!
Tôi vỗ vào lưng Thạch Sanh:
- Đúng là Lý Thông chết thật rồi, nhưng còn con cháu của nó. - Tôi kéo Thạch Sanh ngồi xuống bên gốc đa - Lý Thông không được công chúa đem lòng yêu, hắn tức tối lắm, bèn chim chuột với lũ gái hầu, vung vãi ái tình khắp chốn. Anh cảnh giác, chứ có ngày nó sẽ làm hại anh cho mà xem.
- Nhưng tôi có làm gì nó, kể cả Lý Thông cũng thế.
- Anh lại vẫn là một anh ngốc, Thạch Sanh ạ. Lòng tốt có khi làm hại chính người có lòng tốt. Giá anh tàn bạo với nó, hẳn nó sẽ sợ anh hơn hùm sói. Cái Thiện làm cho con người mến mộ, nhưng cầm thú thì chỉ sợ lưỡi búa mà thôi.
- Anh bảo tôi làm gì bây giờ? Làm gì? - Thạch Sanh hỏi tôi, toàn thân run lên giận dữ rồi vớ cây rựa chém phập, mắc vào cây đa, tóe lửa.
Tôi nhìn Thạch Sanh: ở anh ta chưa mất hết nhuệ khí và sức lực. Chẳng hiểu anh ta sẽ làm gì nếu có kẻ ác tìm đến anh nơi gốc đa này lần nữa.
Tháng 8-1990
H.T.S.
(TCSH47/01&2-1992)
ĐÀO PHONG LAN Tôi là đứa con gái duy nhất của cha mẹ, và trời cũng ban cho tôi một nỗi bất hạnh để tương xứng với niềm hạnh phúc của một đứa con chắc chắn được cưng chiều: Tôi bị liệt hai chân từ bé.
MAI HUY THUẬTCon tàu Thống nhất nhả Văn xuống ga Huế vào một trưa mưa tầm tã khiến Văn chợt thấm thía một câu thơ Tố Hữu:...“ Nỗi niềm chi rứa Huế ơiMà mưa xối xả trắng trời Thừa Thiên?”...
NGUYỄN VĂN THANHSau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, tôi không ngờ được Ngọ hỏi làm vợ. Không giống như những cô dâu khác, ngày tôi về nhà chồng có dắt theo một đứa con riêng. Tên nó là Hòa. Ngọ rất thương yêu hai mẹ con tôi. Không có gì đáng trách anh ấy dù cuộc hôn nhân của chúng tôi không bình thường.
NGUYỄN LÊ VÂN KHÁNHTôi xa nhà trọ học thành phố khác. Dịp nghỉ ngắn ngày không về nhà được, tôi đón xe về thị trấn men con nước nhánh sông lớn về nhà ngoại. Từ ngoài ngõ con Bơ sủa váng, Vinh chạy ra ôm bụi chè tàu nơi đầu bến nước, gọi mạ ơi, Sương về.
NGUYỄN HÙNG SƠN Một buổi chiều cuối tháng ba trong lúc ngồi bón cháo cho chồng, bà Loan nhận thấy hôm nay Hào, chồng bà có những biểu hiện khác thường. Ông có vẻ suy nghĩ, ăn uống uể oải.
LỆ THANHBé Khánh Hạ - đứa con gái duy nhất của chị đã đi! Chiếc lá xanh độc nhất trên thân cây khô héo, khẳng khiu đã lìa cành. Ngọn lửa cuối cùng trong đêm dài trơ trọi của chị đã tắt ngấm trong bỗng chốc. Chị tưởng rằng mình sẽ không thể sống nổi trên cõi đời héo hắt này nữa.
HOA NGÕ HẠNHHọ Nguyễn ở Trung Lộc quê gốc huyện Lôi Dương, phủ Thọ Xuân, Thanh Hóa. Gia phả ghi rõ, ông tổ của dòng họ theo chân Chánh đô An phủ sứ Phạm Nhữ Dực vào khai khẩn đất Thăng Hoa năm 1402. Ban đầu họ Nguyễn định cư tại Hương Ly. Đến đời sau, một nhánh trong tộc chuyển hẳn lên Trung Lộc, nằm ở thượng lưu sông Thu Bồn.
Đàm quỲnh NgỌcChiều nay, tôi nhận được điện khẩn của Tâm, bức điện vỏn vẹn chỉ có dòng chữ: “Thứ bảy tới, tao đi Hoa Kỳ, mày tới gấp”. Tôi không ngạc nhiên khi biết Tâm đi Hoa Kỳ, với nó, đi nước ngoài đã trở thành bình thường như các bà đi chợ. Tôi chỉ ngạc nhiên khi Tâm đã điện khẩn cho tôi, điều mà từ trước đến nay chưa bao giờ có.
TRẦN NGUYỄN ANH Trong gia đình tôi, dì là người đến sau cùng. Dì thường bảo tôi: “Ô Mai à, hãy coi dì là bạn nhé”. Tôi thẳng thừng bảo: “Tôi chỉ có thể coi dì như kẻ thù”.
NHẬT HÀ Lần đầu về thăm Đồng Tháp Mười, thú thật, tôi thấy có nhiều điều rất lạ, từ mảnh đất, sông nước, cây cối, chim muông tới các địa danh và nhất là con người.
CAO LINH QUÂN Ăn mày là ai? Ăn mày là... (Ca dao xưa)
LAM PHƯƠNGNàng không có sự lựa chọn nào khác. Cuộc đời không cho phép nàng lựa chọn. Ngôi nhà lá sùm sụp xám xịt như con ốc ma. Ba chị em không cùng cha và chưa bao giờ biết mặt cha. Và mẹ nàng, người đàn bà có khuôn mặt nhầu nhĩ như tấm lá mục úa, bươn bả mót máy làm thuê một ngày dẫn người đàn ông xa lạ về.
HÀ HUỆ CHI1. Mong đợi từ lâu lắm một tiếng cười sum họp. Tôi muốn khóc. Tôi muốn chết. Khi cuộc sống chẳng có gì giống một điệu múa. Khi trái tim chẳng buồn đốt pháo.
Phan HuyỀn ThưLam thấp thỏm nghe ngóng tiếng còi tàu từ xa vọng lại. Cứ khoảng hai phút một lần, tiếng còi hú dài xa xăm. Trời mưa to, chui tọt vào cái quán cà phê sát đường tàu, Lam ngồi gặm nhấm những thù hận của mình.
TRẦN HỒNG LONG“Tao cấm mầy nói nó chết! Nếu mầy còn nói nữa, tao sẽ đuổi mầy ra khỏi nhà tao ngay!”. Chỉ cần nghe cái “điệp khúc” ấy là dân xóm Vàm Đinh đủ biết bà Hoài chửi chị Ngọt ở trên tỉnh về thăm. Và, không cho chị nói chuyện anh Mặn hy sinh, mặc dù giải phóng đã hai mươi năm rồi vẫn không có một tin tức nào về anh.
ĐINH DUY TƯ Truyện ngắn “Chỉ vì thằng Mỹ, tao mới đến nông nỗi này. Ví như không có hắn, tao thành trạng lâu rồi”.Đó là tuyên ngôn của một trạng lính. Vâng! Hắn tên là Nguyễn Đăng Lính ở cùng làng với tôi. Hai đứa nhập ngũ một ngày, nhưng ngành nghề có khác nhau.
NGUYỄN THỊ THÁIVào hội Văn học Nghệ thuật được gần năm, đây là lần thứ hai tôi được đi thực tế. Lần thứ nhất cách đây hai tháng.
HOÀNG BÌNH TRỌNGGập tấm bản đồ địa hình lại và vừa kịp đút vào xà cột, thì trung uý Trương Đình Hùng nghe có tiếng chân người lội bì bọp dưới suối. Lách mình ra phía sau cái trụ chằng phủ đầy dây hoa lạc tiên, anh thấy một người đàn ông trạc ngoại ngũ tuần, cao lớn, vẻ mặt thô tháp, cõng chiếc ba lô cóc phồng căng từ dưới dốc bươn bả trèo lên.
Y NGUYÊN ... Những người muôn năm cũ Hồn ở đâu bây giờ
GIẢN TƯ HẢIGã bước xuống xe ôm móc ví trả tiền rồi lững thững bước về con phố ven đê. Chiều thu ánh mặt trời vàng vọt trải dài lên cái thị xã vùng biên vốn dĩ đã buồn lại càng thêm vẻ mênh mang hiu quạnh. Giờ tan tầm đã qua, dãy phố ven đê hoặc có người còn gọi là cái chợ người vốn tập trung nhiều lao động chân tay cũng đã vãn dần. Thấp thoáng vài bóng chiếc ô tô qua lại. Gã chậm rãi vừa đi vừa nhìn trái ngó phải, chốc chốc quay lại nhìn như sợ bị ai đeo bám. Chân gã đi giày thể thao adidas mới cứng, vận chiếc quần bò cũ đã thủng lỗ chỗ như đạn bắn, phía trên khoác chiếc áo đại cán rộng thùng thình màu cứt ngựa, đầu đội mũ cối Hải Phòng kiêu hãnh một thời cũng đã sờn cũ và bong lớp vải để lộ cái lõi xám xịt.