HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG
Ông Giám đốc Viện Nghiên cứu Du lịch lấy từ trong cặp ra một cái kính đeo mắt hơi lạ, mắt kính đen kịt như mực, bấm nút nghe có tiếng rè rè như máy ảnh, bảo tôi mang thử.
Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường - Ảnh: internet
Tôi mang vào, thấy trời đất tối tăm, hiện ra những dấu âm dương ngũ hành loạn xạ. Tôi thất kinh, ném kính xuống bàn suýt làm vỡ. Ông giám đốc giải thích, vẻ mặt vừa bí mật, vừa khiêu khích tính tò mò của tôi.
- Đây là Chiếu Ma kính, một phát minh mới của Nhật để phục vụ năm quốc tế du lịch 1990. Tôi mới nhập một cái để thử nghiệm.
- Tác dụng của nó thế nào? Tôi hỏi, giọng lơ là bởi vốn ít tin cậy nơi những mặt hàng quảng cáo du lịch.
Ông giám đốc hạ giọng:
- Kính này chỉ dùng ban đêm, mang vào sẽ nhìn thấy ma!
Tôi nhổm người, la lên:
- Vô lý!
- Chính vì thế, tôi cần nhờ anh - ông ta mở bia Hainêken mời tôi - Số là khách du lịch đến thành phố ta vẫn than phiền là ban đêm họ không có gì để sinh hoạt cả. Tôi nghe ở Huế người ta hay đồn về chuyện ma. Tôi mạnh dạn suy nghĩ như thế nào: nếu có ma thật, thì ma cũng là tài nguyên du lịch hiện đại. Do đó, tôi nhờ anh dùng kính này kiểm tra giúp cho.
Tôi giẫy nẫy:
- Anh cứ đi mà chơi với ma. Tại sao lại định giao cái việc nguy hiểm này cho tôi?
- Ma là con người của nhiều dĩ vãng xa xăm còn tồn tại, có thể là những nhân vật đặc biệt. Trình độ tôi có phần hạn chế nếu tiếp xúc trò chuyện với họ. Tôi nhờ anh chính vì lý lẽ đó.
Tôi chưa hề thấy ma nên thường tuyên bố với vợ tôi rằng tôi cóc sợ ma. Bây giờ nghe ông ta bảo rằng chắc chắn sẽ gặp ma, thú thật là tôi thấy ớn xương sống. Tuy vậy, tính tò mò cũng có sức lôi cuốn con người ta không kém gì danh lợi, nên cuối cùng tôi không thoái thác yêu cầu của ông bạn tôi.
Khoảng giờ tuất đêm ấy, tôi mang kính chiếu ma ra đi. Ngoài đường vẫn còn ít người qua lại, nên đến chỗ nào nghi là có ma tôi mới mang kính vào để coi thử. Quả nhiên dọc đường đi, tôi gặp khá nhiều ma: có vị ngồi vắt vẻo trên cây bồ đề, vị khác ngồi rũ tóc bên bờ sông, vài ba gã cô hồn ăn vụng chuối trong cái miếu thờ đức Thánh Trần. Xem ra thì toàn là chúng ma tầm thường, tôi nhún vai đạp xe đi thẳng.
Tới trước Ngọ Môn, thấy đang chiếu phim video Hồng Kông, tôi ghé vào dòm qua xem chúng nó đấm đá tới mức nào, tiện thể lấy kính lướt qua một chút. Không ngờ, ở chiếc ghế trống phía sau, tôi phát hiện ra một người mặc long bào màu vàng đang ngồi xem, mày xếch lên vì giận dữ. Nhìn vẻ mặt lạnh lùng sắt đá của ông ta, tôi đoán biết đó là vua Minh Mạng. Tôi nhẹ bước tới trước nhà vua, kính cẩn chào:
- Kính chào Pie đại đế của nước Việt Nam.
Vua nhìn tôi, gật gật đầu:
- Phải. Chính ta đã dày công xây dựng nên kinh đô này cho nước Đại Nam văn hiến. Ta nghe nói ở Liên Xô người ta rất mực kính trọng vị Sa hoàng đã xây dựng cố đô Pêtecxbua của họ. Còn các ngươi, tại sao lại đánh giá ta thấp đến như vậy?
- Muôn tâu bệ hạ, tại hạ nghĩ rằng ấy bởi vì bất cứ ai đã lên làm vua thì dù có công đến đâu, ắt cũng không khỏi có tội đối với quốc dân.
Vua Minh Mạng quắc mắt, phóng điện trường sinh tới tấp vào mặt tôi làm tôi nổi da gà:
- Ta có tội ư? Cho phép mi nói ta nghe thử. Nói bậy là ta chém đầu tức khắc.
Tôi cười thầm, biết rằng ông ta chỉ còn là một cái bóng, làm sao chém được đầu tôi như hồi ông ta còn ngồi trên ngai vàng. Nhưng sực nhớ lại, ông ta vẫn đủ khả năng để bóp cổ tôi chết tươi như không, dám lắm! Bèn xoa xoa hai bàn tay, tìm cách chống chế:
- Dạ dạ!... Tại hạ thiển nghĩ, thí dụ như bệ hạ đã sinh đẻ ra quá nhiều ông hoàng bà chúa, làm bùng nổ dân số.
- Nhưng con cái ta là Tùng Thiện, Tuy Lý, Tương An, Mai Am, Huệ Phố... toàn là tài năng cả, sao gọi là dân số?
- Tâu bệ hạ, sự bùng nổ tài năng nhiều khi cũng không có lợi gì cho quốc gia. Thí dụ Tùng Thiện công lại dính cả vào vụ khởi nghĩa Chày Vôi của Đoàn Trưng, mà Đoàn Trưng ô hô, cũng lại là tài năng!
- Hừm! Vua ngẩn ra một lúc. Lợi dụng thời cơ, tôi định chuồn lẹ cho khỏi rắc rối. Không ngờ vua chụp áo tôi kéo lại:
- Nhà ngươi làm việc chi ở đây?
- Tại hạ là kẻ rong chơi khắp chốn, tự đặt cho mình nhiệm vụ phải quan tâm hết mọi việc trên trời dưới biển.
- Té ra mi là một tên vô công rồi nghề, chỉ được tài ba hoa phách tấu?
- Ấy ấy, tâu bệ hạ, đấy cũng là một nghề hiện đại, gọi là nghề... nhà báo!
Tôi rút thẻ nhà báo đưa cho vua coi.
- Thôi được! - hình như vua có vẻ chờn chờn một chút - Vậy ta hỏi ngươi: ai cho phép các ngươi che tôn che cót, biến Ngọ Môn, Hiển Nhơn thành chỗ chiếu Video, bán cà phê, nấu nướng ăn nằm nhếch nhác? Nhà báo các ngươi sao không dám mở miệng, há chẳng biết rằng hai cái cửa đó là Tả dịch môn và Hữu dịch môn của Hoàng thành à?
Tôi định nói: "Nói mấy rồi cũng nước đổ đầu vịt, thôi ạ". Nhưng nghĩ lại, sợ ông vua nổi tiếng về tài cai trị này lại coi thường thời đại mình, bèn nói liến thoắng:
- Tâu bệ hạ, dịch môn tức là cái cửa để làm dịch vụ. Vậy thì người ta há chẳng đang làm dịch vụ du lịch đó sao?
Nói xong, không để nhà vua kịp hiểu, tôi chuồn gấp ra khỏi cửa Tả dịch.
Lại phóng xe qua Cầu Mới, thấy thấp thoáng hai bóng người lạ lạ nơi một con đường nhỏ. Tôi rẽ vào: một bà mặc áo mệnh phụ dáng rất đài các, còn vị kia mặc y phục tướng quân, có một cái sẹo chạy vòng quanh cổ. Tôi cúi chào:
- Tiểu tử xin bái yết hai vị tiền bối. Xin dám hỏi: Nhị vị là ai?
Vị tướng quân ôn tồn nói:
- Ta là đại tướng Lê Lai.
- Úi trời ơi! - Tôi nhảy thót lên.
- Còn phu nhân đây là Bà Huyện Thanh Quan.
- Úi Trời ơi! - Tôi lại nhảy lên cái tưng! - Xin hai tiền bối có điều gì chỉ giáo?
- Việc như vầy. Phu nhân đây là vị nữ sĩ đáng kính của dân tộc, dẫu tài hoa của nhà Minh cũng khó sánh nổi. Tại sao các ngươi mang phương danh của phu nhân đây đặt cho một con đường ngắn chưa đầy chục bước, bờ bụi um tùm như ải Chi Lăng lại không có một số nhà nào cả. Không có số nhà, sao kể là đường?
- Dạ, có số nhà đây chớ! - Tôi chỉ đại vào con số 02 viết bằng than trên mặt tường - Chắc người ta cũng đang xây nhà ở đây.
- Nhà ngươi đừng hòng lừa ta - tướng Lê Lai quát lên - Đó là chỗ ngồi của mấy thằng sửa xe đạp, nó đề bậy bạ. Còn ta là người liều mình cứu chúa, có tội chi mà các ngươi lấy tên ta đặt cho con đường dẫn vô lao Thừa Phủ? Định bỏ tù ta à, há thành phố này vẫn còn là của nhà Minh?
Tôi thành thật biết lỗi, không dám giở trò láu cá:
- Xin tướng quân và nữ sĩ thông cảm, những con đường đó do bọn thời ngụy đặt tên, chúng tôi không tiện bỏ đi.
Bà Huyện cất tiếng, nhẹ nhàng nhưng rất đỉnh đạc:
- Thế còn Hàm Nghi, Duy Tân đều là những nhà vua vì dân mà chịu tù đày. Tại sao các người cũng lại xóa bỏ tên họ trên đường phố?
- Dám thưa, mai mốt thành phố chúng tôi điều chỉnh lại tên đường, sẽ xin sửa sai đối với các vị tiền bối.
- Ta đã chán ngấy cái "mai mốt" của các ngươi. Mai mốt là bao giờ? - Tướng Lê Lai cất lên một tràng cười làm tôi long óc.
Lại phóng xe lên ngã Nam Giao. Từ đây tới chân núi Ngự Bình, thấy bóng người lố nhố, đông đúc như ngày hội. Biết không nên dẫn thân tới chốn này, tôi quay đầu xe trở lại, nhưng đã muộn. Từ trên đàn Nam Giao, ba bốn thanh niên nam nữ vác súng thoắt cái đã lạng người đến ngay trước mặt tôi. Tôi đứng nghiêm, hô to:
- Đời đời nhớ ơn các liệt sĩ!
Mấy thanh niên bộ đội nghe tôi hô thế thì đều cười rộ lên. Một vị vận thường phục ra hiệu bảo im, tự giới thiệu:
- Ta là Thái Văn Lung, nguyên bí thư Thành ủy Huế bị Diệm bắt ở Sàigòn rồi đánh chết ở nhà lao Thừa Phủ hồi địch tố cọng.
Tôi xúc động, như thể gặp người đang sống thật:
- Thưa đồng chí kính mến, tôi đã có dịp đến thăm ngôi nhà nhỏ của đồng chí tại thành phố Hồ Chí Minh, nơi hẻm Sáu Lèo cũ.
- Được, bây giờ không quên ngày xưa, đó là đạo lý. Nhưng ta muốn biết ai là người đã bày đặt ra việc xây đài liệt sĩ trên đàn Nam Giao này?
Tôi ấp úng:
- Thưa đồng chí, xét thấy đây là nơi tôn nghiêm hùng tráng, xứng đáng dành cho các liệt sĩ.
- Sao lại nghĩ thế - đồng chí Thái Văn Lung cau mày - Chúng ta chiến đấu hy sinh là để bảo vệ mọi di sản văn hóa lịch sử của dân tộc, trong đó có cái đàn Nam Giao này. Huế còn biết bao nơi đẹp đẽ trang nghiêm để xây đài liệt sĩ. Tại sao các người lại buộc cả chúng ta vào cái tiếng xấu phá di tích văn hóa? Vậy ta mong rằng những người trách nhiệm đương thời phải biết lắng nghe ý kiến phê phán của nhân dân, cả ý kiến của chúng ta đây.
Mấy thanh niên bộ đội cùng vỗ tay: "Hoan hô ý kiến của thủ trưởng!". Tôi mừng quá, tìm cách thoát khỏi thế bí để rút lui:
- Thưa đồng chí, tôi sẽ xin báo cáo lại đầy đủ ý kiến của đồng chí. Nhưng giá đồng chí có cách nào báo mộng trực tiếp cho thì lời thiêng hơn nhiều.
Lại quanh xe về phố. Ngang qua một biệt thự, thấy một người Âu đội mũ trái dưa, có chấm râu dưới mũi, thắt nơ đen, ngồi trầm tư trước một cây đèn dầu ở trước hiên. Tôi nhận ra ngay, bèn mở một cuộc tiếp xúc chớp nhoáng vì đêm đã khuya. Đối thoại:
- Kính chào nghệ sĩ thiên tài Sacli Saplin!
- Ta thích gọi ta là Hề Saclô hơn. Bạn là ai?
- Tôi là Epxilon, kẻ đã chào đời năm Ngài đến thăm Huế, và sẽ được nhìn thấy hành tinh này bước vào thế kỷ 21.
- Rất hân hạnh được làm quen. Đúng là trước thế chiến ta đã đến thăm cố đô thơ mộng của bạn. Và đã từng ước mong giá có thể mang cả phim trường của ta ở Hôlyút về dựng ở Huế. Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, không hiểu sao thành phố của chúng ta xuống cấp tội nghiệp thế này. Điện nước tồi tệ như thế (ông chỉ cây đèn dầu, và chỉ bãi nước từ chiếc rôbinê bị bỏng ở phòng trong chảy tràn ra dưới chân) sao đáng gọi là trung tâm văn hóa du lịch?
- Thưa ngài, văn phòng du lịch ở đây đã hợp đồng với nhà máy về việc cúp điện nhằm tạo ra cho thành phố này một vẻ cổ xưa hiếm có, phù hợp với cái tên Cố đô của nó.
- Bạn có nói đúng sự thực không?
- Thưa, có thể là... không!
(Một chị trứng lộn xách đèn vào, mời khách. Saclô nhìn, lắc đầu. Tôi cố gắng quảng cáo món đặc sản quê hương):
- Xin mời ngài dùng thử, đây là trạng thái quá độ từ quả trứng lên con vịt.
- O hô hô! (Saclô cười ngặt nghẽo). Cái món hôvilô hôvilô này, ở đây người ta luộc đi luộc lại nhiều lần quá. Ta đã ăn thử một trái, nói xin lỗi bạn, bị té ra một trận suýt về ngay... bên kia thế giới!
Sáng hôm sau, tôi trở lại gặp ông giám đốc Viện Nghiên cứu Du lịch, thuật lại mọi chuyện rồi chép miệng than: "Không xong rồi! Gặp ma còn rắc rối sự đời hơn cả gặp người!". Ông Giám đốc trầm ngâm một lát, bỏ chiếu ma kính vào cặp da, đứng dậy, nhún vai:
- Thôi khỏi cần nhập cái đồ quỷ này làm gì nữa. Làm chi có ma, ma chẳng qua là hiện tượng hóa học!
H.P.N.T 1-1990
(TCSH40/01-1990)
JEAN-CLAUDE GUILLEBAUDLà một nhà báo - nhà văn Pháp thuộc “thế hệ Việt Nam”, thế hệ những người Pháp mà dấu ấn của cuộc chiến Đông Dương đã và sẽ in đậm trong suốt cuộc đời. Ông có mặt ở Việt Nam vào nhiều mốc lịch sử trước 1975, và từ đó ý định trở lại đất nước Việt Nam vẫn luôn thôi thúc ông. Cuốn “Cồn Tiên” được viết sau chuyến đi Việt Nam từ Nam chí Bắc của ông năm 1992. Bản Công-xéc-tô vĩnh biệt này, có thể nói, nó là nỗi ám ảnh của người pháp về Điện Biên Phủ ở Việt Nam. Hiện Guillebaud đang công tác tại Nhà Xuất bản Le Seuil (Paris).
PHẠM THỊ ANH NGA15-12-2002Hình như trong đám đông tôi vẫn luôn là một bóng mờ. Một bóng dáng nhạt mờ, lẩn trong vô vàn những bóng dáng nhạt mờ khác, mà giữa trăm nghìn người, ai cũng có thể “nhìn” mà không “thấy”, hoặc có vô tình “thấy” cũng chẳng bận lòng, chẳng lưu giữ chút ấn tượng sâu xa nào trong tâm trí.
PHẠM THỊ CÚC KýTôi sinh ra ở một làng quê, không những không nhỏ bé, hẻo lánh mà còn được nhiều người biết đến qua câu ca dao "Ai về cầu ngói Thanh Toàn/ Cho em về với một đoàn cho vui".
HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG Bút kýNhiều lần thức giấc trong mùi hương rạo rực của ban đêm, tôi chợt phát hiện ra rằng Huế là một thành phố được dành cho cỏ. Tôi không hề có ý xúc phạm, chỉ muốn lưu ý thêm về vai trò của cỏ trong quy hoạch đô thị. Thật vậy, không nơi nào trên thế giới mà những công trình kiến trúc của con người lại mọc lên giữa cỏ hoang như ở Huế. Đà Lạt cũng được xây dựng trên những ngọn đồi; nhưng ở đấy, hình tượng của cây anh đào và cây thông đã khiến người ta quên mất sự có mặt của cỏ dại.
THÁI VŨ Ghi chépNhững năm đầu kháng chiến chống Pháp, từ Quảng Nam- Đà Nẵng vào Bình Thuận lên Tây Nguyên được chia ra làm 3 Quân khu thuộc Uỷ ban Kháng chiến miền Nam Việt Nam, cụ Cố vấn Phạm Văn Đồng là đại diện của Trung ương Đảng và Chính phủ. Qua năm 1947, 3 Quân khu (QK 5, 6 và Tây Nguyên) hợp nhất thành Liên khu (LK) 5.
PHƯƠNG HÀ (truyện ký)Cho anh em trong phân đội trở về các vị trí giấu quân xong thì trời cũng vừa sáng. Đang giăng võng để ngủ lấy sức sau một đêm trinh sát, tôi chợt nhớ phải đến thăm Hoà vì Hoà sắp đến ngày sinh nở. Chúng tôi đang ở ngay làng của mình nhưng làng không còn nhà, dân bị giặc lùa đi hết, muốn tìm nhau thì phải tìm đến những căn hầm.
LÊ TRỌNG SÂMTrong cuộc đời của mỗi chúng ta, khi Bác Hồ còn sinh thời, được gặp Bác một lần đã quý. Trong cuộc sống của tôi, do có nhiều hoàn cảnh, nhiều duyên may lại được gặp Bác đến ba lần thì càng quý biết bao nhiêu. Tự đáy lòng, tôi thầm cảm ơn Đảng, cảm ơn Bác đã cho tôi ba lần vinh dự như vậy. Và những kỷ niệm đó vẫn còn tươi nguyên.
PHẠM THỊ CÚC Ký…Tôi chưa thấy ai hay ở xứ nào làm các tác phẩm mỹ thuật từ cây với dây... Nếu gọi là tranh thì là một loại tranh ngoài trời, lấy tạo hoá, thiên nhiên làm cốt, không giới hạn, dãi nắng, dầm mưa, đu đưa theo chiều gió, màu sắc cũng thay đổi từng giờ, từng phút, tuỳ theo ánh sáng mặt trời hay mặt trăng. Cho nên, tác phẩm rất linh động…
LÊ VĨNH THÁI Ghi chép Sau chặng đường dài gần 20 km vượt qua các con dốc cao ngoằn ngoèo, hiểm trở, tôi đã đến “hành lang” công trình hồ Tả Trạch, nằm giữa vùng rừng núi bạt ngàn thuộc xã Dương Hoà, huyện Hương Thuỷ. Công trình hồ Tả Trạch được khởi công xây dựng ngày 26/11/2005, là công trình trọng điểm của Thừa Thiên Huế và của cả nước, được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn quản lý đầu tư từ nguồn vốn trái phiếu của Chính phủ, với tổng mức đầu tư khổng lồ 2659 tỷ đồng. Đây là một trong những công trình lớn của vùng Đông Nam Á.
TRƯƠNG ĐÌNH MINH Ký Đợt này trở lại Trường Sơn, tìm hiểu thêm các tấm bê tông xi măng vắt qua đỉnh Trường Sơn, lượn quanh các đèo U Bò, Cù Đăng, A Dớt - A Tép mưa mù phủ trắng... Có đỉnh như đỉnh Sa Mù cao trên 1400m mà đợt tháng 3/2003 vừa rồi chúng tôi đã có mặt. Song do mưa liên miên, xe vận chuyển vật liệu, vật tư đi lại co kéo quá nhiều, đường lầy lội. Các đơn vị thi công chưa hoàn thiện phần nền...
DƯƠNG PHƯỚC THU Bút kýNhiều năm rồi tôi vẫn nghe, đồng chí đồng đội, nhân dân Dương Hoà và những người từng ở hoặc đã qua lại nơi đây trước chiến tranh, khẳng định rằng: Sau khi hy sinh, thi hài liệt sĩ Ngô Hà được đơn vị tổ chức an táng tại sườn tây núi Kệ, nơi có khe suối Ngân Hàng chảy qua thuộc vùng chiến khu Dương Hoà. Trước ngày giải phóng miền Nam, mỗi lần ngang qua chỗ ông nằm mọi người lại tự ý đắp thêm một viên đá nhỏ, để cho ngôi mộ ấy sớm trở thành hòn núi như mới mọc lên từ đất, ghi dấu chỗ ông yên nghỉ ... Chờ ngày chiến thắng.
ĐỖ KIM CUÔNGNăm cuối cùng của bậc học phổ thông, tôi được học 2 tiết văn giới thiệu về "Dòng văn học lãng mạn Việt Nam 1930 - 1945". Cũng không có tác phẩm thơ hoặc văn xuôi được tuyển chọn để phân tích, bình giảng như bây giờ. Ngày ấy - những năm chống Mỹ cứu nước, thơ văn lãng mạn được xem là điều cấm kỵ.
TRƯỜNG ANChúng ta đang sống giữa những ngày rực lửa truyền thống hào hùng của Tháng Năm trong lịch sử cách mạng Việt và thế giới. Trước hết, hãy nhắc đến một sự kiện lớn của giai cấp công nhân quốc tế. Ngày 1.5.1886, do yêu cầu không được đáp ứng một cách đầy đủ, công nhân trên toàn nước Mỹ đã tham gia bãi công nhằm gây áp lực buộc giới chủ thực hiện yêu sách của mình. Đầu tiên là cuộc bãi công tại thành phố Chicago với biểu ngữ “Từ hôm nay không người thợ nào làm việc quá 8 giờ một ngày! Phải thực hiện 8 giờ làm việc, 8 giờ nghỉ ngơi, 8 giờ vui chơi!”.
PHẠM THỊ ANH NGA Gởi hương hồn bạn cũTôi qua đến Pháp ngày hôm trước thì hôm sau ba tôi mất. Cái tin khủng khiếp đó đối với tôi vẫn không đột ngột chút nào, bởi từ những ngày hè về thăm nhà, tôi đã biết trước ba tôi sẽ sớm ra đi.
TÔ VĨNH HÀEm hẹn gặp tôi ở quán cà phê Trung Nguyên. Đó là địa điểm em tự chọn. Cái tên ấy cho tôi biết rõ là giữa hai chúng tôi không có gì nhiều hơn một cuộc trao đổi bình thường. Tuy nhiên, sự mách bảo từ nơi nào đó của linh cảm và cả ước muốn, cứ làm cho tôi tin rằng đó là điểm khởi đầu. Đêm cuối xuân, Huế gần như ít buồn hơn bởi cái se lạnh của đất trời. Huế bao giờ cũng giống như một cô gái đang yêu, đẹp đến bồn chồn. Nếu được phép có một lời khuyên thì chắc hẳn tôi đã nói với tất cả những người sẽ được gần nhau rằng, họ hãy cố chờ đến một đêm như thế này để đến bên nhau. Bầu trời mà Thượng đế đã tạo ra sẽ cho mỗi con người biết cách đến gần hơn với những lứa đôi.
CAO SƠNChuyện xưa: Vua Hùng kén tìm phò mã cho công chúa Ngọc Hoa, đồ lễ vật phải có gà chín cựa ngựa chín hồng mao? Thôi thúc Lạc dân xưa kia, đánh thức tiềm năng người dân phải tìm hiểu, lặn lội từ đời này sang đời kia chưa thấy. May sao với thú đi để biết, anh Trần Đăng Lâu, cựu chiến binh, hiện Giám đốc vườn quốc gia Xuân Sơn tỉnh Phú Thọ cho hay: Vườn quốc gia nguyên sinh anh Lâu đang quản lý, mới phát hiện giống gà lạ ấy. Con vật đặc biệt chưa có ai biết tới, chưa được phổ biến rộng rãi, thương trường chưa có cuộc trao bán...
NGUYỄN HỮU THÔNG Bút ký"Buổi mai ăn một bụng cơm cho noChạy ra bến đòMua chín cái tráchBắc quách lên lò
TRẦN NGUYỄN KHÁNH PHONG Bút kýTrong hồi ức của một số cán bộ lão thành cách mạng ở A Lưới kể lại rằng: “Hồi đó có một số người ở đồng bằng tản cư lên sống cùng đồng bào; qua họ, đồng bào nghe đến tên Cụ Hồ, nhưng đồng bào chỉ biết đầy đủ về Bác cũng như thấu hiểu được những điều Bác dạy qua các cán bộ người Kinh lên hoạt động ở đây vào khoảng những năm 1945-1946. Cán bộ bảo: Cụ Hồ muốn nhân dân mình học lấy cái chữ để biết bình đẳng. Muốn bình đẳng còn phải đánh Pháp. Nếu đoàn kết đánh Pháp thì ai ai cũng đánh Pháp và khi đó đồng bào ta nhất định thắng lợi” (1)
PHAN TÂM (Kỷ niệm 240 năm sinh thi hào Nguyễn Du 1765-2005)Tháng Hai 1994:Từ Vinh qua cầu Bến Thủy, rẽ trái độ mười cây nữa, đến xã Xuân Tiên (Tiên Điền), huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh.Khu đất cao ráo ở ngay đầu xã, bên bờ sông Lam, cạnh bến Giang Đình, là khu nhà cũ, khu lưu niệm Nguyễn Du.
LTS: Phát hành tới hàng trăm ngàn bản, Nhật ký Đặng Thuỳ Trâm là cuốn sách duy nhất (có thể nói như vậy) gây được xúc động cho các thế hệ độc giả trong và sau chiến tranh, cho cả hai phía xâm lược và chống xâm lược nhờ tính chân thực của nó.Sông Hương trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc một số trang trong cuốn Nhật ký Đặng Thuỳ Trâm và hai bài viết liên quan đến cuốn sách