Đỗ Nam Cao - Nguyễn Trọng Tạo - Trần Chấn Uy - Nguyễn Văn Chương - Phùng Tấn Đông - Trần Quang Đạo - Trần Lê Văn
"Cô giáo và thiếu nhi" - tranh của Vĩnh Phối
ĐỖ NAM CAO
Người ơi
Kính tặng nhà thơ Hữu Loan
Nhà thơ của một mầu
Đi tận cùng mầu ấy.
Người từng nắm cục than
(Gan cóc tía!)
Để một đời niu niu hoa lúa
Thế giới lắm sắc mầu
Đi tận cùng mầu ấy
Người khóc người vợ chết cực kỳ
Khóc ai còn che dấu
Kìa xem con cá sấu
Nước mắt cũng lắm mầu
Đi tận cùng mầu ấy
Người giữ lửa
Nùi rơm ngun ngún cháy
Có một chiều mưa nào chạnh thấy
Mống cụt cũng bẩy mầu
Đi tận cùng mầu ấy
Người câm như hạt thóc
Ba mươi năm
Ba mươi năm là mấy
Bỗng nẩy mầm
Òa lên mùa màng con gái lúa ứa sữa
Chỉ thằng điên đập xóa các mầu
Giữ riêng mầu hắn khoái
Người chỉ muốn xới đào tận đáy
Trong vũ trụ hồn mình
Đi tận cùng mầu ấy
Người hư thực bên tôi
Mái tóc bạc ảo mờ sương dĩ vãng
Bất chợt
Giọt nước mắt mầu sim
Chảy nhểu ra từ bên con mắt lớn…
4-1988
NGUYỄN TRỌNG TẠO
Hà Nội perestroika
Ba mươi năm lẩn tránh những dòng tên
báo lại in Phùng Quán, Trần Dần, Hoàng Cầm, Lê Đạt…
ba mươi năm
có tên tuổi đổ bê-tông
phút chốc thành vụn nát...
Hà Nội Perestrôika
Không Đổi Mới đồng nghĩa cùng Tự chết!
Tôi trở lại người kêu oan người lên chức
chợt cất lên tiếng nói những người câm
sắm trăm vai mà chẳng phải diễn viên
bao nhiêu Vân dại
Hà Nội Perestrôika
Tháp Rùa đột ngột trên sương khói…
Cạn một chầu bia hơi
không chờ đợi
chỉ vậy thôi, đủ tin yêu Hà Nội.
Nhưng đừng tin tất cả sẽ ngọt ngào
Perestrôika
có cay đắng của ngôi nhà bị giở
những phóng viên máy ghi âm phòng thủ
giá giấy tăng
giá gạo nhảy bất ngờ
thơ vẫn viết, vẫn giữ vai "đầu nậu"
thơ làm sao sống nổi giữa thủ đô?
Hà Nội Perestrôika
ông lớn tôi gặp lại
Hà Nội nghe cay cú giọng về hưu
em bé mời tôi mua báo mới
hồn nhiên tăng giá, chẳng nhiều lời
có tiếng nói hả hê mùi thịt chó
có bàn tay tái nhợt ngửa xin tôi…
"Nếu rắc muối vào vết thương
cứ rắc
với vết thương
xin đừng rắc
thêm đường!"
đừng an ủi bằng những điều huyễn hoặc
đừng tin yêu như một gã ngoài đời
Hà Nội Perestrôika
không Đổi Mới đồng nghĩa cùng Tự Chết
Hà Nội - Huế, 4-1988
TRẦN CHẤN UY
Lương thiện
Khi ta sinh ra, lớn lên
vẫn giữ nếp xưa,
người già dạy ta lương thiện,
Lương thiện
là mười lăm năm lưu lạc Thúy Kiều
là Thị Kính nghìn năm oan khuất
là xác chết Chí Phèo
quằn quại trong trang văn Nam Cao
cha ông xưa
trọng nhân nghĩa, giữ đức lành
sao văn chương
Còn ghi bao cuộc đời oan trái.
Vị đại thần triều Lê, Nguyễn Trãi
Có phải vì thanh liêm mà mắc án Lệ Chi viên,
kẻ sĩ Bắc hà Yên Đổ tam nguyên
thương dân, khóc nước mắt mù
chí sĩ họ Ngô
nhận cái chết để giữ mình lương thiện
Đất nước, trải bốn nghìn năm thanh bình
binh biến
bao người trung liệt bị chém đầu
còn gian thần thì ung dung áo mũ
Có phải khổ đau, oan khuất
là cái giá
làm người lương thiện
của mọi thời chăng?
Cho dù thế khi con ta sinh ra và lớn lên
vẫn giữ nếp xưa
ta sẽ dạy con ta làm người lương thiện.
NGUYỄN VĂN CHƯƠNG
Về một ông quan
Tám mươi năm tròn từ ngày ông mất
Người ta còn tranh luận về ông
Có tội hay có công?
Ông quan họ Đào thăng đến Thượng thư nhưng lại say mê làm thơ, hát bội
Ông lên chức danh nhờ mấy chục pho tuồng hay giết người vô tội?
Lịch sử đã phân minh
Ông làm quan
Phải đâu để mưu danh cầu lợi cho mình
Thời thế ấy lựa chiều gió thổi.
Miễn là đừng khom lưng quì gối
Còn đánh thù, ngọn bút tài há kém thanh gươm
Vạch mặt bọn vua quan ở giữa triều đường
Mà chúng phải ha hả cười khen, ấy ngọn bút ông mới là thần diệu
Những Đắc Kỷ, Trụ Vương đời này chẳng thiếu
Phải chúng đang chễm chệ ngai vàng?
Ông làm quan
Dẫu bốn lần Thượng Thư, ba lần Tổng đốc
Lớn quyền lớn chức
Nhưng ông không lớn lòng tham
Bao kẻ vừa nghi ngoe một chức sắc cỏn con
Lòng không đáy đã bạo tay vơ vét
Riêng ông vẫn thẳng ngay ngọn bút
Hiền tôi gian, lòng những căm lòng
Gươm ba kia, tội gã không dung
Luật tám nọ lỗi mày khó thứ (1)
Nếu làm quan, xin cứ như Đào công là đủ
Để mai sau, tên tuổi còn thơm
Thành tâm dâng một nén hương
Kính viếng ông - quan - tuồng hiếm hoi trong lịch sử
Thủ vãng sơn hà tâm vị tử (2)
Bông mai vàng nở sáng núi Huỳnh Mai
Quy nhơn, đêm 31-10-87
----------------
(1) Lời Tạ Ngọc Lân trong tuồng "Khuê các anh hùng" của Đào Tấn.
(2) Tay đỡ non sông lòng chẳng chết. Thơ Đào Tấn khóc Phan Đình Phùng.
PHÙNG TẤN ĐÔNG
Ngoài kia là mùa thu
Tặng họa sĩ T.
Khi cơn mưa xua vội mùa thu đi
Mang theo rất nhiều sương trầm nơi đáy mắt
Ta gởi lại gì trên lối mòn năm trước
Chiếc lá ngây ngô như giọt nắng ngời...
Nên nói một điều gì đi em!
Có thể những câu chuyện đời thường buồn vui chóng mặt
Thấp thoáng nụ hồng trong khung cửa hẹp
Anh không muốn nhắc hoài một sự thật
Cọng cỏ xanh như có một linh hồn
Nên nói một điều gì đi em!
Những quyển sách thôi ngồi làm cổ tích
Có những giọt nước đại ngàn không trôi theo sông
Ngẫu hứng trọn đường bay của chim trời cá biển
Đứng làm đóa mây chiều huệ trắng
... Và anh đã ngồi rất lâu, rất lâu, như thể
trong mắt em không một chút nghi ngờ
Như thể dưới đường em kiễng chân gọi
Bước xuống và đời anh không thể khác đi
Không thể khác đi mùa thu ngoài khung cửa
Mỗi rụng rơi là một ngóng chờ
Khi đã lắng hết hồi âm của lá vàng và gió
Anh lầm lì khởi sự những câu thơ
Huế 11-1987
TRẦN QUANG ĐẠO
Mẹ ngồi phơi những lát khoai
Từng đụn cát lóa trên đường số Một
Hàng dương còi chỉ lối một vùng quê
Con gặp mẹ bắc thang vào lô cốt
Cần mẫn ngồi phơi những lát khoai khô
Nhói lòng con khi thấy mẹ ngồi kia
Mẹ lật trên tay từng lát nắng
Đất quê nghèo chỉ đồi đồi cát trắng
Để được lát khoai này mẹ biết mấy lo toan!
Suốt những năm đánh giặc gian nan
Vùng cát nắng trắng một vành đai trắng
Từng ruột tượng khoai khô mẹ giành nuôi người lính
Khoai mẹ trồng giành giật với đạn bom
Bên hàng dương là mái nhà tôn
Nắng trên cát con nhìn nhức mắt
(trên tay mẹ chiếc gáo bằng lon sắt
Những chiều nao cần mẫn tưới dây khoai)
Đất quê giờ đã xóa vành đai
Bàn tay mẹ cấy trồng theo thời vụ
Trên đất cát khoai lớn dần chùm củ
Để trưa nay mẹ ngồi phơi những lát khoai khô.
Quảng Trị 1985
TRẦN LÊ VĂN
Bông cúc
Hữu tình làm ra vô tình
Hay em vô tình thật đấy?
Thôi cứ vô tình như vậy
Buồn riêng, anh đủ sức mang
Vườn em có bông cúc vàng
Ngày muộn sao còn tươi thế?
Chạm vào áo anh se sẽ
Mà anh rũ mãi không ra!
1986
(SH33/10-88)
(Gửi nhà thơ L.M.T)Em tìm trong lá một vầng trăng xaEm tìm trong cỏ bóng chiều vừa qua.
Đợi tắt mặt trờiĐêm không trăng ta lầm lũi bước sóng đôi với biểnXa khơi thăm thẳm màn đen
Tôi vấp ngã vào ban mai trong trẻoNước sông Hương xanh rười rượi tháng tưMưa đầu hạ, sấm chớp chừng vội vãCơn gió hoang lạ lẫm bước tôi về
LTS: Thanh Thảo tên thật là Hồ Thành Công, sinh 12 - 3 - 1946 tại Mộ Đức Quảng Ngãi. Tốt nghiệp khoa ngữ văn Đại học Tổng hợp Hà Nội 1969, vào bộ đội, làm báo ở Đài tiếng nói VN, đi chiến trường bộ cuối năm 1970. Là phóng viên chiến trường, ở Ban binh vận R. Sau giải phóng về trại sáng tác Quân khu 5, sau đó giải ngũ, về Hội Văn nghệ Nghĩa Bình và Hội Văn nghệ Quảng Ngãi. Hội viên Hội nhà văn, ủy viên Hội đồng Thơ Hội Nhà văn Việt . Đã in hơn 10 tập thơ và trường ca. Hai lần nhận giải thưởng của Hội Nhà văn Việt cho hai tập thơ “Dấu chân qua trảng cỏ” và trường ca “Những ngọn sóng mặt trời”. Giờ vẫn làm thơ chơi và viết báo kiếm sống.
LTS: Trần Chấn Uy sinh năm 1957, tại Đức Thọ, Hà Tĩnh, hội viên Hội Nhà văn Việt . Anh là một nhà thơ trẻ đã có 5 tập thơ ra mắt bạn đọc. Trần Chấn Uy đi khắp nơi, say mê với cái mình đã chọn, diễn đạt nó với nhiều cung bậc. Tìm kiếm chân lý và cái đẹp để đưa vào thơ, với tấm lòng bao dung, nhân hậu, dưới góc độ nào, giọng thơ Trần Chấn Uy cũng chân chất, mộc mạc, nồng ấm. Nhà thơ Trần Chấn Uy hiện nay công tác ở Đài Truyền hình Khánh Hoà.
LTS: Dạy toán nhưng rất yêu thơ đó là điểm đặc biệt của con người Lê Quốc Hán. Lê Quốc Hán viết thơ nhiều. Thơ anh đã in hầu hết các báo ổ địa phương và trong nước. Thấm đẫm mồ hôi của người lao động, anh luôn nhìn cuộc đời với đôi mắt yêu thương, đầy trân trọng. Hồn hậu, mộc mạc, chân chất mà vẫn nói được cái mình gửi gắm không chút sáo cũ, âu đó cũng là điểm mạnh trong thơ Lê Quốc Hán.Lê Quốc Hán hiện nay là Tiến sĩ trường Đại học Sư phạm Vinh.
LTS: Sinh năm 1969 đã có 2 tập thơ riêng. Là một cây bút trẻ luôn có ý thức làm mới thơ. Tập thơ đầu tay “Dòng sông cháy” của chị vừa ra mắt bạn đọc đã nhận được giải thưởng văn học của Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam 1997.Táo bạo, trăn trở cho cái mới. Khắt khe, đòi hỏi cao chính mình trong lao động nghệ thuật; Nguyễn Bảo Chân đã chọn cho mình một cách đi riêng trên con đường thơ ca. Với ngôn ngữ thơ hiện đại, với hình tượng thơ kỳ lạ - qua cảm xúc tinh tế của một tâm hồn nhạy cảm, Nguyễn Bảo Chân đã mang đến cho bạn đọc những bài thơ hay. Hiện nay Nguyễn Bảo Chân công tác ở Đài Truyền hình Việt - phụ trách chương trình “Tác phẩm và dư luận” trên sóng VTV3.
LTS: Sinh năm 1943 ở Hà Nội. Nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn là một cây bút nữ nổi tiếng. Với chất thơ dịu dàng, đằm thắm, chị đã đem đến cho thơ Việt một giọng riêng. Chị không tìm kiếm những tứ thơ lạ, mà làm lạ những tứ thơ tưởng như đã cũ. Với 6 tập thơ và 2 tập truyện thiếu nhi, Phan Thị Thanh Nhàn đã nhận được nhiều giải thưởng văn học. Nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn hiện nay là UVBCH Hội Nhà Văn Hà Nội và là chủ nhiệm câu lạc bộ nhà văn nữ Việt .
Giọng nói chỉ còn thoang thoảngđồng cỏ hoa vàng
Thiên niên kỷ mới vẫy ta sangkhốn nỗi quà xuân chưa sẵn sàng
Tặng nhà thơ Lâm Hiểu Đông Trời đang mưa mát câyQua công viên Thâm Quyến (*)- Cả thế giới trong nàyTựa bảo tàng bày biện
Tôi ra lệnh cho giao thừa dừng lạiThế kỷ XX khoan hãy ra điThế kỷ XXI đừng đến vội
Mùa thu hẹn ta về Hà NộiTa rong chơi quên cả lối vềMột mình phiêu lãng miền sơn cướcVui cùng trăng cụng chén sơn khê
Vô tư quá tôi trở thành khờ dạiNên chi lỡ hẹn một lời thề
Ba bông hoa mang đêm phi qua vườn saoanh và em định mệnh dịu sángmở địa cầu trinh tiếtlửa quàng xanh yếm cổ mùa đông
Cơn lũ xoáy mòn vai mẹGiạt trôi manh áo em thơNhận chìm bếp lửaNhững hạt lúa không biết lội
Em huyền ảo với mùi hương hoa đạiVà trắng trong như một búp sen hồTôi lầm lỡ nói lời vụng dạiKẻ phàm phu tục tử đến sân chùa.
Người nghệ sĩ lang thangMùa xuân chạm khắc nụ cười ẩn sâu trong từng ô vuông cửa khép
Ơi con chim nhỏ của ta ơiBão tố đêm qua đã dịu rồiNước nước vây quanh thành ốc đảoChỉ còn chim nhỏ với ta thôi
...Ta chỉ là hạt bụiGiữa đất trời mênh mông...