Thấp thoáng "nhà Tây" cổ ở Huế
Vẻ đẹp đặc trưng của cố đô Huế không chỉ có hình mẫu kiến trúc nhà vườn. Những ngôi nhà kiểu Pháp trên dưới một trăm năm tuổi cũng tạo cho Huế một vẻ đẹp sang trọng, cổ điển Tây phương. Trải qua thời gian dâu bể, thiên tai dồn dập, đến nay chúng vẫn giữ được các giá trị văn hóa - lịch sử quý báu...
An Định Cung là một ngôi nhà Pháp kiểu mẫu. (Nguồn: Internet)
Sau biến cố thất thủ năm 1885, người Pháp vào Huế, những khu phố mới dần dần mọc lên ở phía bờ nam sông Hương. Đó là những “phố Tây” theo cách gọi dân gian. Theo nhu cầu của đám lính tráng, các công trình kiến trúc ban đầu mang phong cách cục mịch, ăn chắc mặc bền như các trại lính, nhà thương cũ. Sau đó, dần dà đẹp hơn là các công sở, biệt thự, trường học còn lưu dấu ở trụ sở Thành ủy và UBND thành phố Huế, trường Đồng Khánh, Quốc học Huế, Đại học Huế hiện nay…
Chịu ảnh hưởng từ phong cách nhà vườn Huế, các ngôi nhà Pháp đều được xây dựng giữa một khuôn viên rợp bóng cây xanh, thích nghi với khí hậu nóng và ẩm. Chúng đan xen hài hòa với những ngôi nhà Á Đông trong các khu phố cổ. Dựa trên ý tưởng tạo nên sự giao thoa “Đông Tây – kim cổ”, các ngôi nhà Pháp điểm tô cho diện mạo cổ kính cố đô thêm văn minh, tươi tắn hẳn lên.
Lạc vào các khu phố cổ Vỹ Dạ, Kim Long, người ta không khỏi ngạc nhiên trước vẻ đẹp “không có tuổi” của các ngôi biệt thự kiến trúc theo kiểu Pháp. Đã tàn phai vôi vữa, nếp nhà vẫn cứ sang trọng, trang nhã.
Không rập khuôn bên “bản quốc”, để thích hợp với xứ Huế hay bị lụt lội liên miên, kiến trúc nhà Pháp ở đây thường tôn nền nhà cao hơn mặt sân cả mét. Những bậc cấp - thường là năm hay chín bậc, đi theo hình vòng cung mềm mại, tao nhã. Nối kết với cổng ngõ là một khoảnh sân rộng. Nhà đã cao, trần cũng cao, mở rất nhiều cửa lớn, nhỏ thông với bên ngoài. Hầu hết cánh cửa làm bằng gỗ, trong có cửa kính, khiến ngôi nhà luôn sáng sủa trong những ngày mưa lê thê ở Huế.
 |
| Một góc trường Quốc Học Huế. (Ảnh: NCD) |
Nhà vườn Huế dành nhiều không gian để thư nhàn, nhà Pháp cũng thế. Vì vậy, việc xây nhà đồng thời với lập vườn. Nhưng khác với nhà vườn thường để vườn chiếm phần lớn khuôn viên, nhà Pháp có vườn rộng bề ngang nhưng không sâu. Ở tiền đường, tiền sảnh rất thoáng, không chia thành các phòng nhỏ. Mỗi khi thời tiết đang mưa dầm bỗng nắng lên, nền nhà thường “rịn nước” như đẫm sương. Người già cho biết: Thời xưa, người Pháp xử lý chống mối và giữ độ ẩm trong nhà bằng cách rải đều dưới nền một lớp muối hạt dày cỡ gang tay.
Huế không có cái rét cắt da cắt thịt, vậy mà trong phòng khách bao giờ cũng có lò sưởi, trang trí cầu kỳ. Trên bệ thường trang trí theo phong cách truyền thống Ki-tô giáo. Chuyện người Huế “chơi” nhà Tây trước đây cũng rất ly kỳ. Vào thời đó, chỉ 20-30 cây vàng là mua được căn nhà thường thường giữa phố nhưng để mua ngôi nhà Pháp thì phải cần số tiền gấp trăm lần. Do thị hiếu sính ngoại mà người Huế xưa hay nói với nhau: “Ăn cơm Tàu, ở nhà Tây, lấy vợ Nhật”?
Theo thống kê sơ bộ, đến năm 2001, Huế còn hơn 200 ngôi nhà kiểu Pháp, nay chỉ còn gần 200. Con số này ngày càng giảm, một số nhà bị xóa sổ vì hư hỏng, không thể bảo tồn được nữa. Số còn lại nay đều bị rệu rã, dột nát, thoái hóa. Một ít được cải tạo, nâng cấp nhưng không phù hợp với kiến trúc cổ, vẻ đẹp bị pha tạp. Bây giờ xem lại, duy nhất thứ đồ cổ còn trong nhà là lớp gạch bông lát nền, thời ấy đặt mua và chở từ Pháp sang.
Trải qua hơn một thế kỷ, một số nhà Pháp vẫn còn sừng sững giữa vùng trời đất cố đô. Rất dễ nhận ra chúng qua cái biển số nhà, chữ số màu trắng nổi bật trên nền màu xanh lơ.
Những ngôi nhà cũ ấy vẫn đẹp đến nao lòng khách tham quan!
Theo Vũ Hào (Quân đội nhân dân)
![QR Code](/qrcodes/thap-thoang-"nha-tay"-co-o-hue.png)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Sáng ngày 10/12, Bệnh viện Trung ương Huế đã tổ chức Lễ kỷ niệm 115 năm thành lập , đón nhận Huân chương Độc lập hạng Nhất và công nhận danh hiệu " bệnh viện hạng đặc biệt".
-
Chào mừng 58 năm ngày truyền thống Mỹ thuật Việt Nam 10/12 và Đại hội Mỹ thuật Việt Nam, chiều ngày 7/12, tại Trung tâm Văn hoá Liễu Quán, Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế đã phối hợp với Hội Mỹ Thuật tỉnh tổ chức triển lãm “ Mỹ Thuật Thừa Thiên Huế 2009”.
-
Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Cố đô là một giải thưởng có uy tín của tỉnh Thừa Thiên Huế, được tổ chức định kỳ 5 năm một lần.
-
Tối nay, 1/12, tại Nhà Văn hoá thành phố Huế, các nghệ sỹ diễn viên nhà hát TNT đến từ Luân Đôn, Vương Quốc Anh sẽ biểu diễn vở nhạc kịch Quà tặng Giáng sinh (A Christmas Carol) của đại văn hào Charles Dickens, do đạo diễn nổi tiếng Paul Stebbings dàn dựng.
-
Chiều ngày 24/11, tại 26 Lê Lợi, Hội Liên hiệp VHNT Thừa Thiên Huế đã khai mạc triển lãm ảnh nghệ thuật Những khoảnh khắc Cố đô.
-
Chiều ngày 23/11, trại Cung An Định, Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế đã khai mạc triển lãm “Cổ vật hiến tặng, tiếp nhận mới”.
-
Chiều ngày 21/11, hoạ sỹ Phan Ngọc Minh đã tổ chức triển lãm cá nhân mang tên “ Minh & Heritages” (Minh và Di sản) được diễn ra tại khách sạn La RéSidenCe, số 5 Lê Lợi, Huế.
-
Chiều ngày 16/11/2009, ông Ngô Hòa- Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã đi kiểm tra tiến độ thi công Khu tưởng niệm anh hùng dân tộc Hoàng đế Quang Trung tại Núi Bân thuộc phường An Tây, thành phố Huế.
-
Chiều ngày 14/11, tại Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế, 26 Lê Lợi, đã diễn ra triển lãm tranh thiếu nhi mang chủ đề Tôn sư trọng đạo của học sinh trường THCS Chu Văn An nhằm chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11.
-
Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Việt Nam trong hai ngày 13- 14/11, sáng ngày 14/11, Thủ tướng Cộng hòa Pháp Francois Fillon cùng phu nhân và đoàn đại biểu cấp cao đã đến thăm và làm việc tại tỉnh Thừa Thiên Huế.
-
Chiều 05/11/2009, Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Huế phối hợp với Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật tỉnh tổ chức khai mạc phòng tranh của tác giả Hoàng Xuân Định, tại 26 Lê Lợi.
-
Kỷ niệm 10 năm Đại hồng thuỷ Thừa Thiên Huế 1999- 2009, Tạp chí Sông Hương số 249 tháng 11/2009 thực hiện Chuyên đề LỤT. Chuyên đề nhằm tưởng nhớ niệm các nạn nhân đã bị trôi trong cơn nước dữ, nhắc lại những điều khủng khiếp không thể nào quên mà thiên nhiên đã bạo hành; nhắc lại để thêm tri ân nghĩa đồng bào, tri ân những tấm lòng nhân ái, hào hiệp còn mãi quanh ta... của các tác giả đã từng chứng kiến trận lũ lịch sử 1999. Ngoài ra còn có các bài viết mới của các tác giả nhà văn, nhà thơ và các nhà nghiên cứu...
-
Chiều ngày 28/10, tại Toà soạn Tạp chí Sông Hương, Chi hội Nhà báo Tạp chí Sông Hương đã tổ chức đại hội nhiệm kỳ 2009- 2011.
-
Chiều 13/10, Văn phòng đại diện Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam tại Huế đã tổ chức lễ ra mắt tại Nhà Văn hoá thành phố.
-
Hướng đến kỷ niệm 1000 năm Thăng Long- Hà Nội, chiều ngày 10/10, tại số 4 Hoàng Hoàng Hoa Thám, Hội Liên Hiệp Văn học Nghệ Thuật Thừa Thiên Huế phối hợp với Phòng Văn hoá và Thông tin thành phố Huế đã khai mạc phòng triển lãm tranh Cảm xúc từ những Cố Đô.
-
Chiều ngày 6/9, tại Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Ban chỉ đạo Phong trào “ Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức họp báo về Hội nghị tổng kết Phong trào xây dựng làng văn hoá giai đoạn 1997-2009 và tuyên dương làng văn hoá tiêu biểu Thừa Thiên Huế năm 2009, Hội nghị sẽ diễn ra vào ngày 8/10 tại Trung tâm Văn hoá Thông tin tỉnh.
-
Chiều ngày 21/9, Hội Liên hiệp VHNT, Hội Nhà Văn tỉnh Thừa Thiên Huế đã phối hợp với Trung tâm giao lưu Văn hoá Nhật Bản tại Việt Nam tổ chức “Hội thảo Văn học Nhật Bản” tại trụ sở Hội LH VHNT, 26 Lê Lợi, Huế.
-
Chiều ngày 19/9, tại số 4 Hoàng Hoa Thám, Hội Liên hiệp VHNT Thừa Thiên Huế, Phòng Văn hoá và Thông tin TP Huế và hoạ sỹ Lê Duy Đoàn cùng phối hợp tổ chức phòng triển lãm tranh sơn dầu mang tên “Lạ”.
-
Sáng ngày 7/9, tại thành phố Huế, Hội đồng lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương đã tổ chức khai giảng Lớp tập huấn, bồi dưỡng lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật cho đội ngũ làm công tác lý luận, phê bình và chỉ đạo, quản lý văn hóa nghệ thuật ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên.
-
Sáng 6/9, tại trụ sở 130/7 Đặng Thái Thân, TP Huế, Trung tâm Phát triển Cộng đồng và Công tác Xã hội ( tên viết tắt là CODES) đã công bố thành lập và tổ chức lễ công bố sứ mệnh CODES, đồng thời ký kết hợp tác giữa CODES với các đối tác: Trung tâm vì sự phát triển miền núi (CSDM) Hà Nội, Trung tâm Nghiên cứu Quản lý và Phát triển vùng duyên hải (CMD) thuộc trường ĐH Khoa học Huế, Công ty Cổ phần truyền thông Nghệ thuật hiện đại VN (VMA) ở Hà Nội,Tạp chí Sông Hương, trường Tiểu học Kim Long (Huế).
.png)
.png)
