Ngày 26-12, chương trình giới thiệu các ấn phẩm đạt Giải thưởng Văn học Nghệ thuật (VHNT) TPHCM 5 năm lần II (2012 - 2017) đã diễn ra tại TPHCM, nhiều tác phẩm có giá trị đã được xướng tên, có điều, với việc được dán nhãn “sách không bán”, chưa biết tác phẩm sẽ đến với độc giả như thế nào?
Nhóm tác giả ở lĩnh vực nhiếp ảnh và hội họa nhận Giải thưởng VHNT TPHCM 5 năm lần II
Vinh danh nhiều tác phẩm giá trị
Giải thưởng VHNT TPHCM 5 năm lần II đã được TPHCM tổ chức lễ công bố và trao tặng vào tháng 4 vừa qua tại Nhà hát Thành phố. Trong chương trình diễn ra vào ngày 26-12, Liên hiệp Các hội VHNT TPHCM đã giới thiệu 9 ấn phẩm liên kết với các đơn vị như: NXB Văn hóa - Văn nghệ, NXB Văn hóa Dân tộc và NXB Mỹ thuật để xuất bản và tái bản tổng cộng 11.000 cuốn sách, là tác phẩm của 23 tác giả - nhóm tác giả thuộc các lĩnh vực chuyên ngành văn học (7 tác phẩm), lý luận phê bình (2 tác phẩm), mỹ thuật (6 tác phẩm), nhiếp ảnh (7 tác phẩm) và thư pháp (1 tác phẩm).
Trong số tác phẩm được vinh danh lần này, Ở R - Chuyện kể sau 50 năm là tác phẩm cuối cùng của nhà văn Lê Văn Thảo. Nhà văn Trần Văn Tuấn, Chủ tịch Hội Nhà văn TPHCM đánh giá cao tác phẩm này bởi tất cả tình tiết, khung cảnh, con người ở R sau 50 năm vẫn còn rất sinh động. Ông cho rằng, nhu cầu của bạn đọc trong tương lai sẽ hướng đến văn chương người thật, việc thật, dựa trên sự kiện hay tư liệu. “Nếu văn chương không làm đúng chức năng “thật hơn đời sống thật” thì có lẽ vai trò của văn chương sẽ mờ đi”, nhà văn Trần Văn Tuấn bày tỏ.
Đặc biệt, đa số các tác phẩm văn học được vinh danh trong đợt này đều mang cảm hứng và tình yêu với quê hương, đất nước; thể hiện trách nhiệm công dân của người cầm bút. Theo chia sẻ của nhà văn Văn Lê, ông viết về chiến tranh đơn giản vì muốn giải tỏa những điều mình đã nhìn thấy trong chiến tranh, đã chứng kiến đồng đội mình chết trong chiến tranh, nhân dân mình chết trong chiến tranh. Phượng Hoàng là cuốn tiểu thuyết viết về chiến dịch cùng tên do Mỹ và quân đội Sài Gòn thực hiện trong giai đoạn từ năm 1968 và những năm sau đó. Trong chiến dịch này, có hàng trăm ngàn chiến sĩ và hơn 40.000 cán bộ cơ sở của ta hy sinh, bị bắt bớ, tù đày. Trong bối cảnh mất hết và bị dồn đến đường cùng, nhưng chiến sĩ và nhân dân vẫn chấp nhận hy sinh, tích cóp sức lực và cuối cùng đã lật được thế cờ.
“Viết về người lính là viết về phẩm hạnh, về lòng trắc ẩn - cái mà thiếu nó, chúng ta khó có thể củng cố được danh giá và thể thống con người. Phẩm hạnh của người lính được thử thách bởi thời gian, được tổ tiên ta truyền lại một cách thần bí cho các thế hệ. Nhờ có phẩm hạnh ấy mà dân tộc ta đã đi vào giai đoạn cuối của chiến tranh một cách điềm tĩnh và đầy nhân bản”, nhà văn Văn Lê chia sẻ.
Quảng bá bằng cách nào?
Không thể phủ nhận giá trị của những tác phẩm được vinh danh tại Giải thưởng VHNT TPHCM 5 năm lần II. Có điều, làm cách nào để tác phẩm đến rộng rãi hơn với công chúng là một vấn đề vẫn còn bỏ ngỏ. Chia sẻ với Báo SGGP, bà Đinh Thị Phương Thảo, Giám đốc NXB Văn hóa - Văn nghệ, cho biết, trước mắt đơn vị này đã thương thảo được với tác giả để đầu tư xuất bản công trình lý luận phê bình điện ảnh Phương pháp phê bình điện ảnh của PGS-TS Trần Luân Kim.
Nhưng không may mắn như tác phẩm của PGS-TS Trần Luân Kim, số phận của những tác phẩm còn lại sẽ như thế nào khi được dán nhãn “sách không bán”? Chẳng hạn, trước khi đạt giải nhất Giải thưởng VHNT TPHCM 5 năm lần II, tác phẩm Ở R - Chuyện kể sau 50 năm của cố nhà văn Lê Văn Thảo từng đạt giải B Sách hay - Giải thưởng Sách quốc gia 2018. Tác phẩm này đã được NXB Văn hóa Dân tộc ấn hành trong năm đó. Tuy nhiên, giống như lần trước, ở lần tái bản này, tác phẩm cũng được dán nhãn “sách không bán”. Và không khó để hình dung ra số phận của những đầu sách này: lưu kho, lưu thư viện rồi nằm đó!
Theo họa sĩ - NGND Huỳnh Văn Mười, để các tác phẩm đến được với đông đảo công chúng, cần có sự đầu tư về công tác quảng bá. Và mỗi loại hình cần có một phương thức quảng bá khác nhau. “Muốn làm được điều này, chúng ta phải trang bị các phương tiện để quảng bá các tác phẩm. Bởi vì bản thân người nghệ sĩ không thể tự thân quảng bá tác phẩm của mình được, vì thế vai trò của nhà nước rất quan trọng. Nếu không làm điều này thì chiến lược công nghiệp văn hóa sẽ không có hiệu quả”, NGND Huỳnh Văn Mười chia sẻ.
Tuy nhiên, khi được hỏi về “đường đi” của dòng sách Nhà nước đặt hàng, NGND Huỳnh Văn Mười bày tỏ: “Cũng đáng tiếc thật. Sao Nhà nước không nghĩ đến việc chuyển thành ebook để độc giả đọc nhanh hơn?”.
Theo Hồ Sơn - SGGP
. Hai năm sau kể từ khi Julia Kristeva đưa ra khái niệm liên văn bản (intertextuality), Roland Barthes đã đi xa hơn nhiều qua một tuyên bố gây sốc: Cái chết của tác giả (The Death of the Author, 1968). Những quan niệm mới mẻ của các nhà khoa học một thời từng là trụ cột của chủ nghĩa cấu trúc đã chính thức khép lại vai trò của isme này và mở ra giai đoạn hậu cấu trúc. Trong quan niệm mang tính gây hấn của họ, người đọc, từ chỗ là kẻ bên lề, đã chính thức bước vào vị thế trung tâm với tư cách là kẻ có quyền năng tối thượng trong việc thiết lập mối quan hệ và ý nghĩa giữa văn bản và liên văn bản, giữa văn bản và các thiết chế văn hóa đã tạo ra nó(1).
Tiểu thuyết về giải phóng miền Nam Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.1975 của nhà báo kỳ cựu Trần Mai Hạnh đã vượt qua tiểu thuyết về chiến tranh biên giới phía Bắc Mình và họ của Nguyễn Bình Phương, tác giả xuất sắc của văn học đương đại.
“Tay chơi” Nguyễn Quang Sáng rời xa cõi tạm, “trưởng lão” Tô Hoài về với “Cát bụi chân ai,” nhà văn của đất và người phương Nam - Anh Đức về với đất Mẹ, tác giả của “Biển và chim bói cá” - nhà văn Bùi Ngọc Tấn kết thúc hành trình sống và viết…
"Những đỉnh núi du ca" là công trình nghiên cứu mới nhất về tộc người H'mông của nhà nghiên cứu trẻ Nguyễn Mạnh Tiến (ảnh bên), người đã cố công lang thang suốt ba năm trên khắp miền núi phía Bắc mà trọng tâm là cao nguyên đá Đồng Văn để tìm kiếm cho mình một lối tiếp cận khả dĩ nhất để giải mã những phản ứng phức tạp của tộc người vừa đặc biệt, vừa hấp dẫn nhưng cũng không ít bí ẩn.
"Có một phố vừa đi qua phố" - tập di cảo của cố tác giả Đinh Vũ Hoàng Nguyên - là một trong bốn tác phẩm văn học đoạt giải "Văn học Nghệ thuật Thủ đô 2014".
Nhà văn quân đội có tiếng Đình Kính (Hải Phòng) viết ở nhiều lĩnh vực: Tiểu thuyết, truyện ngắn, ký, kịch bản phim. Mảng chủ đề lớn mà ông đeo đuổi là biển và những người lính biển, với các tác phẩm “Sóng cửa sông” (1976), “Đảo mùa gió” (1978), “Lính thủy” (1978), “Người của biển” (1985) - Giải thưởng văn học Bộ Quốc phòng, “Sóng chìm” (2002), “Huyền thoại tàu không số” (2012) - 2 tác phẩm này đều đoạt Giải thưởng Hội Nhà văn VN. Phóng viên Báo Lao Động đã phỏng vấn ông…
Trong tiểu thuyết Xác phàm, nhà văn Nguyễn Đình Tú dùng hình ảnh “mùi buồn” để gợi lại ẩn ức về một cuộc chiến tranh.
Bất kỳ người cầm bút nào cũng đều mơ ước rằng tác phẩm của mình sẽ trở thành sách gối đầu giường của hàng triệu người. Sao chúng tôi - những nhà văn, nhà thơ Việt Nam lại không mong muốn một ngày tác phẩm của mình hiện diện trên các ngôn ngữ của dân tộc khác chứ?
NGUYỄN NHẬT ÁNH
Tạp văn
Nhà văn Tô Hoài - tác giả của cuốn sách "Dế mèn phiêu lưu ký" khiến bao thế hệ bạn đọc Việt Nam say mê - đã từ trần vào trưa 6.7.2014 tại nhà riêng ở Hà Nội, hưởng thọ 95 tuổi.
Nobel Văn học là đỉnh cao nhưng không phải đỉnh cao nào cũng làm hoan hỉ tất cả mọi người. Việc lựa chọn của viện Hàn lâm Thuỵ Điển những năm gần đây chắc chắn sẽ làm chạnh lòng những ai đã trót yêu thích thế giới văn chương của Kafka, Jorge Louis Borges, Umberto Eco, Robbe – Grillet, Italo Calvino…
Ngày nay, nhìn lại chủ trương cách mạng của Phan Châu Trinh cách đây hơn một thế kỷ, một lần nữa chúng ta lại thấy tầm nhìn của một người mang khát vọng Khai dân trí, Chấn dân khí, Hậu dân sinh.
Lần nào ra Hà Nội, dù dài ngày hay chỉ là thoáng chốc, nhà văn Trần Thùy Mai cũng tới ngồi uống cà phê ở nhà hàng Thủy Tạ nhìn ngắm hồ Gươm và hẹn bạn bè tới gặp gỡ chuyện trò. Hỏi vì sao chị chỉ chọn mỗi chỗ này, Trần Thùy Mai bảo: “Là vì ở đây là “Hà Nội nhất”, lại có thiên nhiên bao quanh, giống như bờ sông Hương ở Huế vậy…”.