Nhà xuất bản Kim Đồng vừa cho ra mắt bộ sách Bạn Văn Bạn Mình, tập hợp những cuốn sách chân dung văn học đặc sắc nhất của các nhà văn, nhà thơ nổi tiếng viết về những người bạn, cũng là những văn nghệ sĩ tài ba, qua đó, giúp độc giả cảm nhận gần gũi hơn về tác phẩm, tác giả và cung cấp những tư liệu dồi dào, chân thực về lịch sử văn chương...
Theo từ điển, chân dung văn học là thể loại văn học đặc thù có nhiệm vụ tương tự như thể loại chân dung trong hội họa và điêu khắc, miêu tả diện mạo của một con người cụ thể, có thật, sao cho truyền được thần thái sống động của người đó, phát hiện đặc điểm riêng, cá nhân, độc đáo, không lặp lại của một nhân cách với thế giới tinh thần của nó.
Đó là khái niệm, trên thực tế thì thể loại chân dung văn học được các nhà văn viết sinh động, đa dạng, linh hoạt, đặc sắc hơn rất nhiều. Nhất là khi các nhà văn viết về các nhà văn, bài viết sẽ bao hàm cả về tác phẩm, sự nghiệp văn chương và phẩm cách sống của nhà văn đó. Bởi vậy, chân dung văn học là thể loại có thể cho bạn đọc hình dung được rõ nhất, chân thật nhất về cả người viết và người được viết đến. Ở đó, chân dung các văn nghệ sĩ được khắc họa rõ nét, với nhiều góc nhìn, nhiều khía cạnh, bật lên đặc điểm khác biệt trong hình dung và tâm tính mỗi người.
Bạn Văn Bạn Mình bao gồm 10 cuốn: Phê bình và cảo luận (Thiếu Sơn), Hình dung và tâm tưởng (Lan Khai), Văn thi sĩ tiền chiến (Nguyễn Vĩ), Văn thi sĩ hiện đại (Bàng Bá Lân), Đốt lò hương cũ (Đinh Hùng), Chân dung văn học (Nguyễn Tuân), Mười chín chân dung nhà văn cùng thời (Vũ Bằng), Những gương mặt (Tô Hoài), Cây bút đời người (Vương Trí Nhàn), Bạn văn (Nguyễn Quang Lập).
Phê bình và cảo luận của tác giả Thiếu Sơn là cuốn sách phê bình văn học đầu tiên viết bằng chữ quốc ngữ và Thiếu Sơn được coi là một trong những người mở đầu cho nền phê bình văn học nước nhà. Phê bình và cảo luận còn một số yếu tố “mở đầu” nữa, chẳng hạn, tác giả bình hai tác phẩm được cho là tiểu thuyết đầu tiên của văn học Việt Nam hiện đại: Quả dưa đỏ và Tố Tâm. Và mặc dù là cuốn sách “mở đầu”, nhưng những vấn đề Thiếu Sơn đưa ra, nay vẫn còn tính thời sự. Thiếu Sơn đã có những bài viết chuyên sâu như Nói chuyện quốc học, Nói chuyện tiểu thuyết, Báo giới và văn học quốc ngữ… Với phần phê bình chân dung văn học, Thiếu Sơn đã khắc hoạ sâu sắc chân dung các văn nghệ sĩ thời ấy như: Phạm Quỳnh, Phan Khôi, Tản Đà, Nguyễn Văn Vĩnh, Hồ Biểu Chánh, Huỳnh Thúc Kháng, Tương Phố…
Nhà thơ Nguyễn Vỹ với cuốn Văn thi sĩ tiền chiến, cho thấy ông là một nhà thơ quy củ, nghiêm ngắn trong công việc nhưng lại không thích nằm yên trong khuôn sáo cũ mòn mà luôn tìm tòi hình thức diễn tả mới lạ khi sáng tác. Người mới gặp sơ sẽ thấy Nguyễn Vỹ hơi lạnh lùng, kiêu ngạo, nhưng với bạn bè thân thiết, ông lại rất chân tình. Ông đắm đuối trong những kỉ niệm với Tản Đà, Thạch Lam, Vũ Trọng Phụng; da diết với Hà Nội văn nghệ những ngày báo hiệu loạn ly; cúi đầu ngưỡng vọng, tưởng nhớ những nhà thơ đã khuất bóng: Nguyễn Đình Chiểu, Phan Thanh Giản, Nguyễn Du…
Nguyễn Tuân viết nhiều về, Tú Xương, Vũ Trọng Phụng, Thạch Lam, Nguyên Hồng, Võ Quảng, Hoàng Phủ Ngọc Tường. Ngoài ra ông cũng cho thấy sự đọc sâu hiểu rộng của mình qua các bài viết về Đốtxtôi, Sê-khốp, Tônxtôi, Lỗ Tấn. Với cuốn Chân dung văn học, nhà văn Nguyễn Tuân vẫn luôn là cây bút hết mực tài hoa, trân trọng chữ nghĩa. Ông thường vận dụng con mắt tinh tường về điện ảnh, hội họa, sân khấu, âm nhạc... để quan sát, cảm thụ văn chương và đưa ra những nhận xét độc đáo, tế nhị về tác phẩm, tác giả. Cách thưởng văn của ông như nhâm nhi thưởng “Chén trà sương” và tinh tế phát hiện ra một phần tư vỏ trấu bị lẫn trong ấm trà ngon.
Bạn văn của Nguyễn Quang Lập cho thấy giọng văn hài hước, cái nhìn sâu xa của người viết. Một số gương mặt đương thời được khắc hoạ trong cuốn sách này như: Đỗ Trung Quân, Hữu Thỉnh, Trần Đăng Khoa, Bảo Ninh, Lâm Thị Mỹ Dạ… Chỉ qua vài dòng diễn tả cử chỉ hay câu nói cửa miệng: “tôốk lắm tôốk lắm”, “âu chầu”, “may chi nỏ”... là độc giả đã thấy được “chất” của một văn nghệ sĩ nào đó, và những người trong giới thì phải bật cười thú vị khi nhận ra đặc điểm của người bạn văn qua giọng kể tếu táo mà thấm thía của nhà văn.
Mười cuốn sách chân dung văn học được các nhà văn viết trong những giai đoạn lịch sử khác nhau, những giai đoạn văn chương khác nhau, làm nên những nét riêng không chỉ cho thể loại văn học này, mà từ đó bạn đọc cũng có thêm những hình dung riêng về đời sống văn chương Việt Nam trong khoảng một thế kỉ qua.
Biên tập viên Hường Lý - Nhà xuất bản Kim Đồng chia sẻ: Khi đọc hết bộ sách thì điều nhận thấy đầu tiên là sự phát triển và biến đổi của ngôn ngữ và phong cách thể hiện. Cuốn Phê bình và cảo luận là cuốn sách phê bình văn học đầu tiên viết bằng chữ quốc ngữ. Cho tới nay, ngôn ngữ đã biến đổi rất nhiều. Từ nghĩa của từ cho đến chính tả. Tiếng Việt ngày càng giàu có hơn, văn phong mượt mà uyển chuyển hơn. Càng về trước, các tác giả viết theo phong cách nghiêm ngắn, chỉn chu hơn, về sau, sự viết càng đi gần hơn với sinh hoạt đời sống và cá tính của các nhà văn. Chẳng hạn, Thiếu Sơn viết về khí tiết thanh cao, về tâm hồn lãng mạn của Tản Đà, thì Đinh Hùng kể về một buổi uống rượu và nghệ thuật ẩm thực của Tản Đà. Trước Thiếu Sơn, gần như chưa có ai viết về chân dung các nhà văn đương thời. Là người đầu tiên viết nên ông cũng còn nhiều e dè. Càng về sau thì việc viết thể loại này càng vô cùng thoải mái, người đọc có thể cười thích thú khi đọc Nguyễn Vỹ, Vũ Bằng, thậm chí cười ha ha khi đọc Nguyễn Quang Lập.
Với bộ sách Bạn văn Bạn Mình, Nhà xuất bản Kim Đồng hi vọng và tin tưởng sẽ góp phần hệ thống hóa mảng chân dung văn học, giúp bạn đọc tiếp cận với nguồn tư liệu dồi dào, những câu chuyện văn chương hấp dẫn bên lề các tác phẩm làm nên diện mạo văn học Việt Nam.
Theo Lam Phương - VNQĐ
Ở sách mới, Phan Triều Hải nhớ về thành phố gắn chặt với ký ức tuổi thơ, còn Du Tử Lê hoài niệm những thanh âm của phòng trà xưa.
Những quê hương trên trái đất này đều là nhỏ bé như những dấu chấm trên bản đồ, nhưng trong tim mỗi người, chúng mãi thôi thúc họ tìm về những kỷ niệm ấu thơ, về gia đình, về tình yêu đầu đời. Đó là những câu chuyện được chia sẻ tại buổi giao lưu giới thiệu sách “Những quê hương bé nhỏ: Congo, Burundi, Thuỵ Sĩ và Việt Nam” tối ngày 18/7, tại Hà Nội.
Từng bùng phát mạnh mẽ vào khoảng cuối năm 2015 đến 2016, năm 2017 bắt đầu suy thoái, nhưng bất ngờ, vào những ngày giữa năm 2018, hai đề tài du ký và lịch sử bất chợt trở lại thị trường sách trong nước.
Chưa bao giờ văn học trẻ lại vươn mình mạnh mẽ, trong đó phần nhiều là những cây bút trẻ với những cuốn sách tản mạn, tùy bút, tản văn, truyện ngắn. Nhiều tác giả trẻ rất có ý thức xây dựng hình ảnh cá nhân, duy trì sức nóng tên tuổi của mình và những cuốn sách.
Năm nay, thi sĩ Phan Vũ đã bước qua tuổi 92, và là nhân vật cao niên nhất trong làng thơ còn tại thế. Thi sĩ Phan Vũ tài hoa và đào hoa, nên sự thăng trầm của cuộc đời ông gần như không tránh khỏi.
Đọc sách của Bùi Nguyễn Trường Kiên, bạn đọc thấy rất nhiều bi kịch cuộc đời, các nhân vật chính hoặc là trẻ mồ côi, hoặc là những đứa bé bị bỏ rơi, thậm chí ngay cả các nhân vật phụ hoàn cảnh cũng không khá hơn.
Nhân dịp ngày Gia đình Việt Nam 28/6, cuốn sách Cùng con đi qua tuổi teen của hai tác giả Chu Hồng Vân và Vũ Thu Hà được ra mắt. Cuốn sách Cùng con đi qua tuổi teen tập hợp những câu chuyện chân thực, những tình huống sinh động mà cha mẹ nào hẳn cũng từng thấy mình phải đối mặt.
"Trở về từ cõi sáng", "Mật mã sự sống", "Trải nghiệm cận tử" góp phần để độc giả khám phá ý nghĩa cuộc sống.
Trong những năm trở lại đây, tự truyện – một trào lưu không mới nhưng vẫn bùng lên như một “cơn lốc” và được nhiều văn nghệ sĩ nổi tiếng ưa chuộng. Cùng với những thông điệp khác nhau mà mỗi cuốn tự truyện đem lại cho bản thân người viết và các độc giả, không ít cuốn lại như “con dao hai lưỡi” kéo theo những scandal ồn ào to nhỏ, khiến những người được nhắc tên trong sách tổn thương, khiến độc giả thất vọng, bị “sốc”...
Lễ trao Giải thưởng Văn học sông Mekong lần thứ 9 được Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức trang trọng ngày 15/6, tại Hà Nội.
Tác giả Lê Bá Thự tái hiện cuộc sống quê ông ở thế kỷ trước với cảnh bắt tôm, bắt cá, làm ruộng, chăn trâu...
Trong lịch sử dân tộc Việt, bên cạnh các bậc anh hùng, tráng sĩ, không thể không nhớ đến Nữ đô đốc Bùi Thị Xuân, Học sĩ Nguyễn Thị Lộ...
Tiểu thuyết tâm lý xã hội đầu tiên của văn đàn Việt Nam thế kỷ 20 từng một thời gây tranh cãi về giá trị thuần phong mỹ tục.
"Thần thoại Hy Lạp", "Một nhận thức về văn hóa Việt Nam" là hai trong ba tác phẩm sẽ ra mắt độc giả vào cuối tháng 5.
Người xưa có câu rất thấu lý: “Khôn văn điếu, dại văn bia”, tôi nhớ đại khái, không hiểu có sai chữ nào không.
12 truyện ngắn được viết từ Torino (Italy), trong niềm hoài cảm về Sài Gòn - nơi tác giả sinh ra và lớn lên.
Vào mùa hè năm nay, Nhà xuất bản Phụ nữ xin trân trọng giới thiệu đến quý độc giả bộ tiểu thuyết “Thiên nhạc” của nữ tác giả Trường An - một áng văn độc đáo thấm đẫm tinh thần Phật giáo của nước nhà.
Thời gian qua, nhiều nhà văn đã mạnh dạn “hoài cổ” với những truyện, tiểu thuyết lịch sử - đề tài thường không dễ, bởi nhìn người xưa, việc xưa qua lăng kính ngày nay, nếu không khéo sẽ có những ý kiến trái chiều.
Ngày 24/4, tại Hà Nội, Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp với Tỉnh ủy, Ủy ban Nhân dân, Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Nam Định tổ chức lễ kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà thơ Nguyễn Bính (1918-2018).
Xưa nay hiếm có những người trong làng văn mà giỏi võ, trong làng võ lại viết văn hay. Chính vì thế, khi nhà văn múa võ và võ sư viết sách thường gây nên những “cơn sốt” thu hút sự chú ý của nhiều người.