Phép vua thua lệ làng - Kỳ 1: Hơn 400 năm, trai gái hai làng không dám lấy nhau

08:52 19/08/2015

Ở không ít làng quê xứ Huế ngày nay, lệ làng vẫn tồn tại với nhiều quy định khắt khe, chặt chẽ.

Đình làng Phú Ốc đối diện với đình làng Phú Lễ, cả hai cùng hướng mặt ra sông Bồ - Ảnh: Tuyết Khoa

Bất thú Phú Lễ thê
Hàng trăm năm nay, làng Phú Ốc (TX.Hương Trà) và Phú Lễ (H.Quảng Điền) của tỉnh Thừa Thiên-Huế dù liền kề nhau nhưng trai gái hai làng không được lấy nhau.
Làng Phú Ốc và Phú Lễ cách nhau con sông Bồ. Hai đình làng nằm đối diện và cùng hướng ra sông. Bao đời nay, người dân hai làng vẫn thông thương, giao lưu như những làng trong vùng. Nhưng tuyệt nhiên chuyện lấy nhau làm vợ làm chồng thì không thể.
Chuyện tưởng chừng không có trong thế giới hiện đại ngày nay nhưng điều này vẫn tồn tại như luật bất thành văn mà người dân hai làng đều rõ. Điều ấy được thể hiện qua những câu ca mà tổ tiên làng Phú Ốc đã căn dặn lại: Bất thú Phú Lễ thê/Bất giao hữu Cổ Bi/Bất thực kê Cổ Tháp/Bất ẩm thủy Cao Ban. Trong đó, “Bất thú Phú Lễ thê” tức là con trai làng Phú Ốc không được lấy con gái làng Phú Lễ.
Cụ Trần Cẩm, Trưởng ban điều hành làng Phú Ốc, cho biết: “Chẳng có văn bản quy định điều này. Đó như lệ làng được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Con dân làng Phú Ốc hiếm ai không biết điều đó, đến tuổi dựng vợ gả chồng đều được cha mẹ nhắc nhở. Trường hợp có muốn lấy nhau cũng không được cha mẹ, họ tộc đồng ý. Ngày xưa, nó thuộc điều cấm của làng. Nay không cấm nhưng hiếm ai làm trái”.
Không chỉ con trai Phú Ốc không được lấy vợ người Phú Lễ mà con gái Phú Ốc cũng không sang làng Phú Lễ làm dâu.
Dẫn chúng tôi ra đình làng, cụ Hà Văn Khiêu, Phó trưởng ban điều hành làng, kể: “Xưa nay trai gái hai làng này hiếm ai lấy nhau lắm. Nếu lỡ thương nhau thì ba mẹ cũng khó chấp nhận. Ngay chính con tôi cũng vậy. Con gái tôi và một chàng trai Phú Lễ thương nhau. Khi phụ mẫu hai nhà biết thì cấm luôn, không ai đồng ý. Rồi đứa nào cũng có hạnh phúc riêng”.
Kỳ lạ là không chỉ làng Phú Ốc cấm mà làng Phú Lễ cũng cấm việc kết thông gia này. Khi được hỏi về vấn đề này, ông Trần Đình Cường, Trưởng thôn Phú Lễ, nói: “Tuy hai làng chỉ cách nhau con sông nhỏ nhưng thế hệ này sang thế hệ khác vẫn không ai dám lấy nhau. Hồi tui còn trẻ, đến tuổi lấy vợ tôi vẫn nhớ ba mạ dặn: lấy mô thì lấy mà trừ Phú Ốc ra. Cứ thế, đời này sang đời khác vẫn theo lời răn dạy ấy”.
Cùng con nước khó ở với nhau ?
Lý giải về điều này, theo cụ Nguyễn Thị Bồng (84 tuổi, trú tại tổ 4, làng Phú Ốc), trước đây cụ nghe các bậc cao niên trong làng nói lại, cũng có một vài đôi bất chấp để lấy nhau nhưng hạnh phúc dang dở. Nên ai cũng sợ...
Còn cụ Trần Cẩm cho rằng: “Không có lý do rõ ràng hay lời nguyền như nhiều người đồn thổi. Nhiều bậc cao niên truyền lại là do hai bậc khai canh của làng là hai anh em ruột, nên từ xưa đến nay trai gái hai làng không lấy nhau bởi có nguồn gốc anh em, lấy nhau sẽ phạm tội loạn luân. Tội này được xem là tội nặng nhất về những điều cấm kỵ của làng”.
Theo sử sách, hai làng cùng có lịch sử hơn 400 năm. Hiện tại, làng Phú Ốc vẫn lưu giữ các bản sắc phong do triều Nguyễn ban. Các sắc phong được bỏ vào két sắt khóa kỹ và cất giữ cẩn thận ở đình làng. Tuy nhiên, sử sách không hề ghi lại việc hai vị khai canh của làng Phú Lễ và Phú Ốc là anh em. Điều đặc biệt, vào các ngày lễ lớn như thu tế hay lễ đầu năm..., hai làng đều làm cùng ngày. Song làng Phú Ốc thường cúng trước làng Phú Lễ nửa giờ. Nhiều năm, làng này không cúng thì làng kia cũng không cúng.
Bà Hoàng Thị Ngọc Oanh (59 tuổi, trú tại tổ 4, làng Phú Ốc) cho rằng: “Chuyện hai vị khai canh của hai làng có phải anh em không thì mình không biết đúng sai vì chỉ nghe dân làng nói lại. Nhiều người còn cho rằng, do hai làng cùng nằm ven một khúc sông nên cùng con nước, tức làng ngang nhau, về ở với nhau sẽ khó. Song dù có lý do gì thì đã thương nhau cũng khó lòng được gia đình thuận tình. Dân làng hai bên đều cho rằng, có đến được với nhau cũng chỉ gặp bất hạnh.
Tương truyền, ngày xưa có cô gái làng Phú Lễ yêu chàng trai Phú Ốc. Do gia đình ngăn cấm nên hai người bỏ đi sống biệt xứ. Được một thời gian thì đường ai nấy đi. Chàng trai trở về quê cũ sống cuộc đời đơn độc một mình đến già. Còn cô gái biệt tăm, không ai còn biết thông tin gì”. Còn theo bà Phan Thị Huế (55 tuổi, trú tại xóm Kên, làng Phú Lễ): “Thực hư không biết thế nào. Nhưng nghe nói, ai lấy nhau cũng đổ vỡ hoặc gặp điều không may mắn nên chẳng ai dám. Mà có dám cũng chẳng ba mẹ nào cho cưới”.
Theo TNO
 
 
 
 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • Chiều 9/10, tại thành phố Huế, Văn phòng đại diện báo Đại Đoàn Kết tại Trung Trung Bộ đã làm lễ ra mắt Văn phòng liên lạc của báo tại tỉnh Thừa Thiên  Huế.

  • Sáng 9/10, Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế đã phối hợp với UBND xã Phong Mỹ (huyện Phong Điền, tỉnh TT.Huế) tổ chức khai mạc trại sáng tác Văn học Nghệ thuật trẻ năm 2018.

  • Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế vừa tổ chức Lễ công bố quyết định công nhận kết quả bầu chức danh Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật nhiệm kỳ 2015 - 2020.

  • Quý bạn đọc thân mến.
    Tháng Mười, chúng ta có thêm dịp tôn vinh cái đẹp qua góc nhìn đầy nữ tính trên Sông Hương. Hầu hết ở các chuyên mục trên số báo 356 này đều hướng về phái đẹp. Và chính họ đồng thời sáng tạo nên cái đẹp khơi nguồn sự sống vĩnh hằng. Chùm thơ mở đầu với sự góp mặt của những tác giả nữ ở Huế như Đông Hà, Bạch Diệp, Châu Thu Hà, Lưu Ly cùng nhiều tác giả nữ trong nước và ở nước ngoài, mỗi bài thơ như từng ô cửa sổ nhỏ xinh được mở ra vào một sáng tinh với ánh mặt trời chưa làm khô mất những giọt sương giữa thảo nguyên xanh ngút.

  • Ban Chấp hành Trung ương Ðảng Cộng sản Việt Nam, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam vô cùng thương tiếc báo tin:

     

  • Theo tin từ Ban Bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ Trung ương, đồng chí Đỗ Mười, nguyên Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, sau một thời gian lâm bệnh nặng, mặc dù được Đảng, Nhà nước, tập thể các giáo sư, bác sĩ trong và ngoài nước tận tình cứu chữa, gia đình hết lòng chăm sóc, nhưng do tuổi cao sức yếu, đồng chí đã từ trần hồi 23 giờ 12 phút ngày 1/10/2018, tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.

  • Tối ngày 29/9, tại hội trường Đài Phát thanh và Truyền hình Thừa Thiên Huế Trung tâm Hỗ trợ sáng tác - Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch phối hợp với Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế tổ chức Lễ Bế mạc trại sáng tác Âm nhạc “Huế Xưa và Nay”.

  • - Bác Hồ với điện ảnh Việt Nam - TRỌNG NGUYỄN
    - Tương lai đô thị Huế - LÊ VĂN LÂN
    + “Đô thị Huế”. Ảnh HẢI PHONG

  • Sáng 19/9, tại thành phố Đà Lạt, Hội đồng lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật đã tổ chức Hội nghị tập huấn tiếp tục triển khai nhiệm vụ “Từng bước xây dựng hệ thống lý luận văn nghệ Việt Nam".

  • Sáng ngày 23/9,  tại TP Huế, tỉnh Thừa Thiên- Huế phối hợp với Hội Tiền sử Ấn Độ - Thái Bình Dương và Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam tổ chức Đại hội lần thứ 21 của Hội Tiền sử Ấn Độ - Thái Bình Dương (IPPA).

  • Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam vô cùng thương tiếc báo tin:
     

  • Ngày 22/9 tại Trung tâm Nghệ thuật Lê Bá Đảng và Điềm Phùng Thị tổ chức chương trình  Liên hoan “Vui Tết Trung thu cùng nghệ thuật Điềm Phùng Thị”.

  • Sáng 22/9, tại khách sạn Hương Giang, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế phối hợp với Viện Khảo cổ học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam và Hội Tiền sử Ấn Độ - Thái Bình Dương đồng tổ chức họp báo Đại hội lần thứ 21 của Hội Tiền sử Ấn Độ - Thái Bình Dương (IPPA).

  • Sáng 21/9, tại nhà hát Ca kịch Huế, Hội Nghệ sĩ Sân khấu Thừa Thiên Huế phối hợp với Chi hội Nghệ sĩ Sân khấu tại Huế tổ chức kỷ niệm Ngày Sân khấu Việt Nam (12/8 âm lịch). 

  • Theo nguồn tin từ Ban Bảo vệ chăm sóc sức khỏe cán bộ Trung ương, đồng chí Trần Đại Quang, sinh năm 1956, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, do mắc bệnh hiểm nghèo, mặc dù được các giáo sư, bác sĩ trong và ngoài nước hết lòng cứu chữa, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước hết sức quan tâm, tạo điều kiện, nhưng đã không qua khỏi.

     

  • Tối 19/9, tại Bia Quốc Học, TP. Huế, Sở Du lịch Thừa Thiên - Huế đã tổ chức “Ngày Hội Lân Huế năm 2018”. Đây là sự kiện về Lân đầu tiên được tổ chức tại Huế góp phần quảng bá vẻ đẹp của vùng đất Cố đô.

  • Chiều 18/9, tại hội trường Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Thừa Thiên huế, Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức khai mạc triển lãm ảnh nghệ thuật “Thời gian – Khoảnh khắc”. Triển lãm nhân dịp kỷ niệm 73 năm ngày thành lập Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế (18/9/1945 – 18/9/2018).

  • Sáng 17/9, Tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, Hội Nhiếp ảnh Việt Nam phối hợp với Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức Lễ Khai mạc và trao giải Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Bắc Trung Bộ lần thứ XXV - 2018.

  • Chiều ngày 13/9,  Tạp chí Sông Hương đã tổ chức giới thiệu tác phẩm Đạp xe ra ngoại ô của nhà thơ Từ Hoài Tấn.

  • Sáng ngày 13/9, Hội khoa học Lịch sử tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức Hội thảo Thừa thiên Huế - Những minh chứng lịch sử. Đến dự có ông Nguyễn Dung – Tỉnh ủy viên, Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế.