Ngược lên thượng nguồn sông Hương vào một ngày đầu năm 2014, chúng tôi đến thăm cụ ông Nguyễn Lô (82 tuổi), ở thôn Kim Ngọc, xã Hương Thọ, thị xã Hương Trà, Thừa Thiên - Huế, trong một căn chòi tạm bên cạnh lăng chúa Nguyễn Phúc Thái (Vị chúa thứ 5 của triều Nguyễn). Gần 40 năm qua, ông lão đã một thân một mình chống lại những kẻ đào trộm mộ để bảo vệ lăng chúa Nguyễn được vẹn toàn; đồng thời cũng khai hoang đất đồi phát triển kinh tế gia đình…
Ông Lô ngày ngày quét dọn, bảo vệ lăng chúa Nguyễn Phúc Thái.
Thắp nén nhang trước mộ chúa Nguyễn Phúc Thái, ông Lô kể rằng, ông sinh ra trong một gia đình cách mạng nên thời niên thiếu đã tham gia vào đội du kích địa phương. “Năm 1967, tui được cấp trên giao làm Trung đoàn trưởng của Đội TNXP của huyện. Lúc ấy, tui nhiều lần bị địch bắt, tra khảo chết đi sống lại nhưng vẫn quyết không hé một lời. Cuối cùng, chúng cũng phải thả tui về địa phương”. Năm 1975, sau khi đất nước thống nhất, ông Lô đã mạnh dạn làm đơn xin chính quyền địa phương lên khai hoang vùng đất đồi ở khu vực lăng Trường Mậu (lăng chúa Nguyễn Phúc Thái) để trồng rừng, đào ao thả cá...
Đứng bên hồ cá rộng mênh mông, bà Nguyễn Thị Nồng (76 tuổi, vợ ông Lô) cho biết thêm: “Lúc vợ chồng tui mới về đây, khu vực này toàn là hố bom. Đất đai bạc màu, cây cối bị bom đạn thiêu cháy trơ trọi nên phải bắt tay vỡ đất, đốn hạ từng cây khô để có thể ươm giống cây mới. Giờ thì vợ chồng tui có trong tay 3ha rừng tràm, 1ha cao su 10 năm tuổi, 1ha Thanh Trà và 5 hồ cá... mỗi năm thu hoạch được gần 100 triệu đồng…”.
Ở vùng đồi núi bán sơn địa này, để có thể giữ cho vườn cây trái bao quanh lăng chúa được xanh tốt, ông Lô đã tự tay đào đất đắp một con mương lớn phục vụ cho việc tưới tiêu cả vườn đồi. Dẫn chúng tôi đi thăm vườn Thanh Trà, ông Lô bảo: “Phải mất gần 20 năm, vợ chồng tui mới trồng được vườn cây ăn quả rộng gần 1ha này đấy!”…
Về việc dựng chòi bảo vệ lăng chúa Nguyễn, ông Lô trầm ngâm một lát rồi nói: “Chúa Nguyễn Phúc Thái nổi tiếng là vị chúa yêu nước, thương dân như con, nên chỉ trong 4 năm lên ngôi cai trị đất nước (1687-1691), ông đã cho giảm nhiều sưu cao thuế nặng, thuế tô, thuế điền... Vì thế mà nhiều tên trộm nghĩ rằng, khi chúa băng hà, sẽ được triều đình an táng cùng với nhiều cổ vật ngự dụng quý giá. Bởi thế mà lăng chúa luôn bị kẻ trộm nhòm ngó”.
Rồi ông kể, vào một đêm cuối hè năm 1994, trong lúc đang mơ màng trong giấc ngủ, ông Lô mơ thấy một ông lão râu tóc bạc trắng, mặc áo bào vàng có hình rồng cuộn trước ngực, báo mộng rằng: “Đêm nay sẽ có người đến thăm lăng chúa...”. Giật mình tỉnh giấc, ông Lô hớt hải cầm vội cây rựa và chiếc đèn dầu chạy về phía lăng. Thấy bọn trộm mộ đang dùng cuốc, xẻng phá bỏ lớp bê tông trên mộ, ông Lô liền la lớn, trong khi cây rựa lăm lăm trong tay. Sợ hãi, nhóm trộm mộ liền bỏ lại dụng cụ rồi chạy mất hút trong bóng đêm. Chừng 4 năm sau, nhóm trộm mộ kia quay lại nhưng cũng không thể đào được mộ của chúa Nguyễn Phúc Thái vì lúc nào ông Lô cũng ở cạnh lăng để bảo vệ.
Ông Nguyễn Kim Bình, Trưởng thôn Kim Ngọc, cho hay: “Nhờ công sức của ông Lô mà đến nay, khu vườn bao quanh lăng chúa Nguyễn ngày một khang trang, sạch đẹp hơn. Dù đường sá vẫn còn lắm cách trở, nhưng thời gian qua đã có rất nhiều đoàn khách đến để chiêm bái lăng chúa. Đây là niềm tự hào của địa phương...”.
Nhìn chiếc chòi tạm mục nát mà vợ chồng ông Lô trú ngụ đã chực sập đổ, bên trong độc nhất chiếc giường gỗ cùng ít nồi niêu làm vật dụng nấu ăn mà chúng tôi không khỏi cảm phục tấm lòng của đôi vợ chồng già với một di tích lăng chúa Nguyễn và nghị lực lao động vượt khó để vươn lên làm kinh tế thoát nghèo…
Theo Lê Anh (CAND)
Chiều ngày 29/3, Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế, Tạp chí Sông Hương phối hợp tổ chức buổi giới thiệu tác phẩm “Nước chảy qua cẩu”, “Ngày tháng thênh thang” và “Tâm tình với Trịnh Công Sơn” của nhà văn Bửu Ý, diễn ra tại Trung tâm văn hóa Phương Nam, số 15 Lê Lợi, TP Huế.
Tối ngày 26/3, tại Nghinh Lương Đình (TP Huế), UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế, Sở Tài nguyên & Môi trường phối hợp với Quỹ quốc tế về bảo vệ thiên nhiên (WWF) tổ chức các hoạt động hưởng ứng Giờ trái đất 2011 với chủ đề “Hát cho hành tinh mãi xanh”.
Chiều ngày 23/3/2011, tại Văn phòng UBND tỉnh, Hội đồng xét phong tặng Nghệ sỹ nhân dân, nghệ sỹ ưu tú tỉnh Thừa Thiên Huế (thành lập theo Quyết định số 545/QĐ-UBND ngày 8/3/2011 của Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh) đã tổ chức cuộc họp để xét duyệt các hồ sơ đề nghị phong tặng danh hiệu NSƯT, NSND do đồng chí Ngô Hòa - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Chủ tịch Hội đồng chủ trì.
Nhằm chia sẻ tình cảm trước đau thương mất mát của người dân và đất nước Nhật Bản do trận động đất - sóng thần gây ra vào đầu tháng 3/2011; vừa qua, vào ngày 17/3, Ban Thường vụ Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế tổ chức cuộc vận động sáng tác Văn học Nghê thuật hướng về thiên tai với chủ đề “ Nguyện cầu cho nạn nhân động đất tại Nhật Bản”.
Sáng ngày 22/3, Thư viên Tổng hợp Thừa Thiên Huế, Thư viện Khoa học Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức triển lãm tài liệu Hán - Nôm và tọa đàm khoa học “Bảo tồn - số hóa di sản Hán Nôm”, diễn ra tại số 29A Lê Quý Đôn, TP Huế.
Tối ngày 20/3 (ngày 16/2 năm Tân Mão), UBND tỉnh Thừa thiên Huế, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã tổ chức lễ tế Xã Tắc năm 2010 tại đàn Xã Tắc, phường Thuận Hòa, thành phố Huế.
Chiều ngày 17/3, tại kỳ họp lần thứ 16, Hội đồng nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế khóa V đã chính thức thông qua đã thông qua Đề án đặt tên đường phố của thành phố Huế đợt VI, trong đợt này tên của cố nhạc sỹ Trịnh Công Sơn đã được đặt cho con đường mới bên sông Hương, thuộc phường Phú Cát, thành phố Huế.
Sáng ngày 15/3, tại trụ sở Liên hiệp các Hội VHNT tỉnh, Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 58 năm ngày truyền thống Nhiếp ảnh Việt Nam (15/3/ 1953 -15/3/2011) và phát động cuộc thi ảnh nghệ thuật “Huế - những góc nhìn mới”.
Sáng ngày 10/3, Nhà văn, GS. TS. Masatsugu Ono đã có buổi thuyết trình về Văn học đương đại Nhật Bản tại Trung tâm Văn hóa Phương Nam, số 15 Lê Lợi, Huế; chương trình do Liên hiệp các Hội VHNT, Hội Nhà văn tỉnh Thừa Thiên Huế, Trung tâm Giao lưu Văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam phối hợp tổ chức.
Chiều ngày 8/3, tại số 4 Hoàng Hoa Thám Huế, Liên hiệp các Hội VHNT, Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Thiên Huế, Phòng Văn hóa Thông tin thành phố Huế phối hợp tổ chức khai mạc triển lãm “Tặng phẩm tháng Ba” nhân kỷ niệm Ngày Quốc tế Phụ nữ.
Chiều ngày 7/3, tại 26 Lê Lợi, Huế, Liên hiệp các Hội VHNT tỉnh phối hợp với Hội LH Phụ nữ, Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Huế, Trường Đại học Mỹ thuật Huế tổ chức khai mạc triển lãm “Tranh các nữ tác giả” nhân kỷ niệm Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3.
Theo thông tin kêu gọi các doanh nghiệp tham gia tài trợ cho Lễ tế Xã Tắc năm 2011 của Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, theo đó Lễ tế Xã Tắc năm nay sẽ được tổ chức vào lúc 18h 30 đến 21h30 ngày Giáp Tuất 16/2 âm lịch (nhằm ngày 20/3).
Nhân chuyến thăm và làm việc với Hội Nhà văn Việt Nam, chiều ngày 25/2, đoàn nhà văn Nga đã đến thăm Tạp chí Sông Hương và gặp mặt thân mật với các nhà văn Thừa Thiên Huế.
Chiều ngày 18/02, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức buổi họp báo để công bố quy định, thể lệ Giải thưởng Cố đô về Khoa học Công nghệ (KH&CN) tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ II do đồng chi Phan Ngọc Thọ - Phó Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì.
Nhân ngày thơ Việt Nam lần thứ IX, tối ngày 17/2 (Rằm tháng Giêng năm Tân Mão), tại lầu Tứ Phương Vô Sự - Đại Nội, Huế, đã diễn ra chương trình Thơ Nguyên Tiêu với chủ đề Đồng vọng thi ca.
Trong khuôn khổ các chương trình hưởng ứng Ngày thơ Việt Nam tại Thừa Thiên Huế, tối ngày 16/2, tại Trung tâm Văn hóa - Thông tin - Thể thao thị xã Hương Thủy, Câu lạc bộ thơ Hương Thủy đã tổ chức chương trình thơ với chủ đề “ Đêm thơ Hương Thủy”.
Trong khuôn khổ các chương trình hưởng ứng Ngày Thơ Việt Nam lần thứ IX, sáng ngày 16/02, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật và Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế đã tổ chức chuyến đi viếng mộ các văn nghệ sĩ đã khuất.
Hưởng ứng Ngày thơ Việt Nam tại Thừa Thiên Huế, tối ngày 15/2, tại Hội trường UBND huyện Hương Trà đã diễn ra đêm thơ “Sông Bồ một miền thơ”.
Nằm trong khuôn khổ chương trình Ngày thơ Việt Nam tại Thừa Thiên Huế - Nguyên Tiêu Tân Mão 2011, chiều ngày 14/2, tại 15 Lê Lợi, Huế, Liên hiệp các Hội VHNT tỉnh phối hợp với Trung tâm Văn hóa Phật giáo Liễu Quán tổ chức buổi tọa đàm và trao đổi với diễn giả - nhà văn hóa Cao Huy Thuần về chủ đề “ Hạnh phúc trong thơ”
Sáng ngày 14/02 (12 tháng Giêng), tại đình làng văn hóa Thai Dương, thị trấn Thuận An (Phú Vang) đã diễn ra Lễ hội truyền thống Cầu ngư 2011.