Nhạc sỹ An Thuyên-bậc thầy của những sáng tác âm hưởng dân gian
Nền Âm nhạc Việt Nam vừa phải đau đớn tiễn biệt những vị nhạc sĩ tài hoa liên tiếp chỉ trong một thời gian ngắn, từ Trần Văn Khê, Phan Huỳnh Điều, Phan Nhân cho tới An Thuyên. Trong số này, nhạc sĩ An Thuyên được coi là gương mặt tiêu biểu của dòng âm nhạc dân gian đương đại.
Nhạc sĩ An Thuyên. (Ảnh gia đình cung cấp)
Nhạc sỹ An Thuyên được biết đến từ tác phẩm đầu tay “Em chọn lối này” cho đến các tác phẩm “Ðêm nghe hát đò đưa nhớ Bác" rồi “Khi xe tăng qua miền quan họ,” “Huế thương” và cả “Neo đậu bến quê”...
Tất cả những bài hát mang âm hưởng dân ca ngọt ngào, sâu lắng đó đã đi vào lòng đông đảo công chúng yêu âm nhạc, khẳng định tên tuổi của ông trong làng nhạc Việt.
Sinh ra và lớn lên từ vùng quê nghèo của huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An, vùng đất gắn liền với nhiều nét đẹp của văn hóa, nghệ thuật dân gian truyền thống, ngay từ nhỏ nhạc sỹ đã quen với hình ảnh chiều chiều trên những triền đê, đám trẻ chăn trâu thổi sáo, những tiếng sáo diều vi vu sau rặng tre và cả tiếng cồng chiêng giòn giã của đồng bào dân tộc ít người ...
Môi trường đầy chất âm nhạc dân gian đó như dòng sữa mát trong lành tác động trực tiếp đến thiên hướng sáng tác của ông sau này.
Ai đã từng biết đến nhạc sỹ An Thuyên đều phải thốt lên rằng, âm nhạc của ông đưa người nghe về với dòng sông, bến nước, con đò và những gì gắn bó với những miền quê tươi đẹp. Ông đã tạo ra một con đường riêng trong sáng tác với những ca khúc đẹp, mang âm hưởng dân gian.
Sinh thời, nhạc sỹ đã từng chia sẻ, trong số hàng trăm sáng tác của mình ông yêu nhất là tác phẩm đầu tay “Em chọn lối này” bởi ca từ rất hồn nhiên và bản năng. Bài hát xuất phát từ bài dân ca Thái: “Trên rừng nhiều đường lắm lối, em chọn con đường tình yêu của anh suốt đời.”
Ông viết tác phẩm này trong vòng 30 phút khi mới 21 tuổi và chưa học gì về sáng tác nhưng đến tận hôm nay vẫn không thể chỉnh sửa một từ, một nốt nhạc nào.
Lớn lên trong dòng sữa âm nhạc dân gian nhưng người nhạc sỹ mặc áo lính ấy luôn nâng niu, gọt giũa, kết hợp cái thuần tuý thắm đượm của âm nhạc dân gian, cái tri thức âm nhạc dân gian với tri thức âm nhạc bác học hiện đại. Điều này giúp ông có được những tác phẩm tân thời hiện đại mà đậm đà chất liệu dân ca.
Trong gia tài của nhạc sỹ An Thuyên có nhiều ca khúc nổi tiếng, trong đó không thể không nhắc đến những tác phẩm mang đậm âm hưởng dân gian của các vùng quê trên cả nước như "Huế thương," "Ca dao em và tôi," "Chín bậc tình yêu," "Neo đậu bến quê," "Đêm nghe hát đò đưa nhớ Bác"…
Ông cũng viết một số kịch hát đã được dàn dựng ở nhiều đoàn văn công; viết nhạc cho phim và viết phần âm nhạc cho khoảng 60 vở kịch nói, tuồng, chèo... Ngoài ra, ông còn sáng tác cho khí nhạc và dàn nhạc giao hưởng.
Nhạc sỹ An Thuyên về trường Văn hóa Nghệ thuật Quân đội làm quản lý từ năm 1991. Dưới sự dẫn dắt của ông, từ một trường ít tên tuổi, trường được lên cao đẳng vào năm 1995 rồi lên đại học vào năm 2006.
Trường cũng đã khẳng định tên tuổi trong sự nghiệp đào tạo nghệ thuật đầy vinh quang. Suốt gần 20 năm, ông đã nhen nhóm rồi cùng tập thể nhà trường thổi bùng ngọn lửa đam mê âm nhạc cho biết bao thế hệ học trò, tạo ra nhiều tài năng nghệ thuật cho Quân đội và cho đất nước.
Khi về nghỉ hưu, ông đứng ra thành lập và được bầu làm Chủ tịch đầu tiên của Hiệp hội Phát triển văn hóa doanh nghiệp Việt Nam. Hiệp hội là một tổ chức phi Chính phủ về văn hóa đầu tiên ở Việt Nam hoạt động với mục tiêu cùng các doanh nghiệp và xã hội phát triển kinh tế-xã hội trên nền tảng văn hóa dân tộc.
Gắn bó và làm Hiệu trưởng trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội nhiều năm nhưng nhạc sỹ An Thuyên vẫn không lơ là việc sáng tác. Bên cạnh những tác phẩm đi cùng năm tháng, ông cũng có thêm những ca khúc gắn với thế sự, mang hơi thở thời cuộc.
Trong đó phải kể đến “Tiếng đàn”- ca khúc như tiếng tơ lòng, thể hiện sự kính phục, yêu mến của người nhạc sỹ tài hoa với vị Đại tướng của dân tộc Võ Nguyên Giáp, được sáng tác năm 2013 khi Đại tướng vừa mất.
Tiếp đến là tác phẩm “Hành khúc Biển Đông” ra đời năm 2014 sau những ngày Biển Đông dậy sóng. Bài hát giống như một lời nhắn nhủ người dân Việt Nam hãy đứng lên bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ trên cơ sở giữ gìn nên hòa bình chung của thế giới.
Sự thành công trong lĩnh vực âm nhạc của nhạc sỹ An Thuyên đã được ghi nhận. Ông được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2007 với chùm tác phẩm: "Em chọn lối này," "Đêm nghe hát đò đưa nhớ Bác," "Hành quân lên Tây Bắc."
Bên cạnh đó, ông còn nhận được tặng nhiều giải thưởng như giải thưởng chính thức của Bộ Quốc phòng năm 1984; giải nhất cuộc thi ca khúc toàn quốc năm 1985; giải nhất cuộc thi của Bộ Văn hóa-Thông tin và Hội nhạc sỹ Việt Nam năm 1985…
Vị nhạc sỹ đầu tiên được phong hàm Thiếu tướng này cũng vừa vinh dự nhận được giải "Cống hiến cho tuổi trẻ Thủ đô" do Thành Đoàn Hà Nội trao tặng. Chương trình Bài hát Việt trong dịp tổng kết 10 năm cũng trao giải "Cống hiến" cho nhạc sỹ vì những đóng góp cho giải thưởng này ngay từ những ngày đầu.
Bên cạnh những thành công ấy, sinh thời nhạc sỹ An Thuyên luôn tự hào vì mình có gia đình đều làm nghệ thuật và hầu hết đều “ăn lương” Quân đội. Hai người con của ông tham gia hoạt động âm nhạc và đều rất thành công, đó là nhạc sỹ An Hiếu, hiện công tác tại Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội và ca sỹ Bông Mai (trước là thành viên nhóm tam ca Con Gái), hiện công tác tại Đài Truyền hình Việt Nam.
Nhạc sỹ An Thuyên vừa bước vào cõi vĩnh hằng song ông đã gửi lại trần thế “Nửa vầng trăng,” những câu dân ca “Đò đưa nhớ Bác” cùng cả một miền “Huế thương” cho những bạn bè, người yêu nhạc, những thế hệ học trò và cộng đồng người yêu nhạc Việt.
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Các nhà nghiên cứu vừa phát hiện ra rằng Luwig van Beethoven đã soạn nhạc theo nhịp đập trái tim mình. Theo họ, những nhịp điệu ấn tượng trong một số tác phẩm nổi tiếng nhất của nhà soạn nhạc có thể xuất phát từ chứng loạn nhịp tim của ông.
-
Có lần tôi hỏi một nhóm các nhà soạn nhạc trẻ mà tôi đang giảng dạy xem liệu có thứ âm nhạc hiện đại nào khiến họ không ưa chăng. Hơn một nửa số người đã nhắc đến Pierre Boulez.
-
Joseph Haydn là một nhà soạn nhạc đáng kinh ngạc và hài hước là một phần trong nghệ thuật tuyệt vời của ông.
-
Nhạc: NGUYỄN VIỆT HOÀNG
Thơ: NGUYỄN THÀNH PHONG -
George Harrison của ban nhạc The Beatles gọi ông là “bố già” của dòng World Music. Yehudi Menuhin, Philip Glass, André Previn, Zubin Mehta và David Murphy từng hợp tác ra album hoặc chỉ huy tác phẩm của ông. Nhiều nghệ sĩ độc tấu, trong đó có nghệ sĩ flute Jean-Pierre Rampal hay nghệ sĩ cello Mstislav Rostropovich, đều từng mời ông biểu diễn cùng. Ông là nghệ sĩ đàn sitar, nhà soạn nhạc cổ truyền Ấn Độ Ravi Shankar.
-
LÊ ĐÌNH BÍCH
Sau lần dự buổi giảng dạy về văn hóa và âm nhạc của chúng tôi cho sinh viên Đại học SIT - Hoa Kỳ theo kế hoạch thường niên hợp tác giữa Đại học Cần Thơ và Đại học SIT, nghiên cứu sinh tiến sĩ âm nhạc Alexander M. Cannon, thuộc bộ môn âm nhạc học Đại học Michigan quyết định về Cần Thơ nghiên cứu âm nhạc Tài Tử Nam Bộ - một phần trong luận án tiến sĩ của anh. -
Đa số giao hưởng của Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) được viết ở giọng trưởng, chỉ có hai bản giao hưởng số 25 và số 40 đều được viết ở giọng thứ (Sol thứ).
-
Mặc dù tên tuổi của Cristofori ít được phổ biến rộng rãi, nhưng cây đàn piano do ông tạo ra đã trở thành nhạc cụ có tầm ảnh hướng rất lớn đến nền âm nhạc và xã hội loài người.
-
Âm nhạc cổ điển vốn có tiếng là quý phái song cũng đầy rẫy những cuộc luận chiến và những vụ bê bối. Clemency Burton-Hill chọn ra một vài sự vụ đình đám nhất trong số đó.
-
Huế và chùa, hai mảnh ghép trong vô tận mảnh ghép cuộc đời họ Trịnh, chỉ duy, chúng hình như gần trái tim của người nhất, hay nói cách khác, Trịnh đã hít thở từ khi còn nằm nôi...
-
NGUYỄN VIỆT
Tuyển tập Rừng hát do Nxb. Văn học ấn hành, vừa ra mắt bạn đọc tháng 1/2015, là một công trình xuất bản văn học nghệ thuật công phu, chất lượng và rất đáng trân trọng về những tác phẩm và công trình nghiên cứu của nhạc sĩ, nhà văn, nhà biên kịch, nhà nghiên cứu văn hóa, văn nghệ dân gian Minh Phương.
-
Sau hơn một năm điều trị bệnh, dù được các y bác sĩ tận tình cứu chữa, nhưng vì tuổi cao, sức yếu, nhạc sĩ Hồ Bông đã trút hơn thở cuối cùng vào lúc 16 giờ 15 ngày 23-4, tại Bệnh viện Thống Nhất, TPHCM.
-
Martin Jarvis, giáo sư âm nhạc người Wales hiện đang giảng dạy tại ĐH Charles Darwin, Úc, vừa đưa ra một số bằng chứng cho rằng người vợ thứ hai của Bach, Anna Magdalena, mới chính là tác giả thực sự của một số tác phẩm lớn của ông, bao gồm cả bộ tác phẩm Cello Suites kinh điển.
-
“19 tháng 8”, “Giải phóng Điện Biên”, “Tiến về Hà Nội”, “Đất nước trọn niềm vui”, “Như có Bác trong ngày đại thắng”…là những khúc tráng ca đầy hào hùng và xúc động ngợi ca chiến thắng của quân và dân ta, gắn liền với những mốc son của lịch sử dân tộc.
-
Các dòng nhạc ít nhiều đều góp phần nuôi dưỡng lẫn nhau. Ta có thể nói các bài hát của Adele có cấu trúc giống các ca khúc nghệ thuật của Schubert và việc vay mượn giai điệu có thể đã không tồn tại nếu không có Dvorák.
-
Trong cảnh phong trần của lịch sử dân tộc, mỗi con người đều mang chút thân phận éo le, không cứ gì các bậc tài danh. Nhưng tài danh thì nhiều người biết đến, và trở thành tiêu biểu, như nhạc sĩ Đoàn Chuẩn (1924-2001) đã ra đi ngày 15 tháng 11, 2001 tại Hà Nội, mà những ngày se lạnh đang nhắc lại những khúc ca mùa thu tuyệt diệu mà ông là tác giả.
-
Nhà soạn nhạc người Anh Richard Blackford vừa cho ra đời một tác phẩm giao hưởng chưa từng có: “The Great Animal Orchestra” (Dàn nhạc Động vật Vĩ đại), lồng ghép những âm thanh của các loài vật hoang dã vào chất liệu của một dàn nhạc giao hưởng hoàn chỉnh. Không chỉ là một tác phẩm âm thanh ngoạn mục, bản giao hưởng còn đặt ra những câu hỏi đáng suy ngẫm về mối quan hệ giữa động vật, con người và âm nhạc.
-
VĂN THAO
Trích hồi ký Văn Cao - Đời & nghiệpMùa thu năm 1947, từ Lào Cai, Văn Cao trở về Vĩnh Yên. Ông cùng gia đình mở một quán cà phê tại chợ Me Lập Thạch tiếp tục làm báo Độc Lập và phụ trách một cơ sở in báo đóng tại Thản Sơn.
-
Tiếp theo sự ra đời của nhiều trường phái mới cùng song song tồn tại như Ấn tượng, Biểu hiện, Tân Cổ điển, Nhạc 12 âm v.v. với những cách tân để thay thế cho những quy phạm cũ của nền âm nhạc truyền thống, nửa sau thế kỷ 20 lại chứng kiến một cuộc cách mạng triệt để không kém về triết lý sáng tác, từ đó cho ra đời các tác phẩm thể hiện những tư tưởng cá nhân đầy táo bạo.
-
Từ anh bộ đội trở thành nhạc sĩ
Tên khai sinh của nhạc sĩ Xuân Giao (ảnh) là Trương Xuân Giao, sinh ngày 2-1-1932, tuy quê hương ở Hưng Yên, nhưng ra đời ở Tiên Lãng, TP Hải Phòng, lớn lên học Trường chuyên khoa Phan Thanh ở tỉnh Thái Bình.
.png)
.png)
