Tính ra tôi quen biết, chơi với nhà văn Nguyễn Huy Thiệp đã gần 40 năm. Bốn chục năm bao nhiêu kỷ niệm, buồn vui đủ cả. Ngày anh trọng bệnh lần đầu, tôi cũng nằm viện vì tai nạn xe máy. Tới khi anh đột quỵ lần 2, tôi cũng vừa qua hạn nối được 3 ngón tay đứt lìa. Gọi cho nhau qua máy điện thoại, nghe giọng anh vừa lắp vừa chậm, thở than: Tôi là đồ tàn phế, bỏ đi rồi.
Nhà văn Nguyễn Huy Thiệp. Ảnh: NHÃ NAM
Rồi gần tháng chữa trị, buổi sáng hai con trai ôm bố trên xe máy đi chữa Đông y, chiều thì có người tới bấm huyệt, vật lý trị liệu. Nguyễn Huy Thiệp chuyển bệnh khá lên, có bận đến thăm thấy anh lò cò đi một vòng sân với hai con trai.
Nguyễn Huy Thiệp thực ra là người rất quyết liệt với văn chương nhưng cũng đa cảm và vụng về. Hai lần đột quỵ, mọi sự ông trông vào vợ mà chị cũng đang ốm nặng nên mọi sự dồn vào hai con trai. Trẻ cậy cha già cậy con. Rồi đùng một cái ông lại đột quỵ lần thứ ba, thêm sự ra đi rất nhanh của người vợ suốt đời tần tảo, nơi dựa dẫm vững chắc nhất của cả nhà, làm Nguyễn Huy Thiệp quỵ hẳn. Ông trở nên yếu đuối vô cùng trong sự bất lực của thân xác, đôi mắt đầy sương khói chỉ ánh lên chút ít tàn khí mỗi khi những người thương yêu đến thăm như họa sĩ Thành Chương, Bảo Sinh, Nguyễn Hoàng Điệp…
Bạn bè văn đàn bốn phương yêu quý ông. Một ngọn bút lạ dấn thân không ngơi nghỉ trong nghiệp văn gần 40 năm, để lại cho cõi văn đàn một vệt dài gần 50 truyện ngắn, trong đó rất nhiều truyện ngắn xuất sắc, có tiếng vang tạo nên dư chấn không chỉ trong lòng bạn đọc Việt mà còn kéo dài âm hưởng ra thế giới.
Bạn bè gần xa Hà Nội thương xót ông, những hơi thở cuối cùng của đời người, Nguyễn Huy Thiệp nhờ con lấy cái ghế gỗ thấp, mảnh bìa các-ton để ông như đứa trẻ tập vẽ và bi bô những vần thơ cho dăm người bạn thương yêu. Những dòng chữ cuối cùng trong hơi sức cuối cùng một đời văn lẫm liệt lại là những dòng trong trẻo nhất ngợi ca tình văn, tình bạn, tình người, cả cái tình lớn lao vợ chồng con cái cũng run rẩy trong những buổi sớm trong veo mùa xuân mà vụng về hiện ra… Hiện ra vẹn nguyên một nhà văn của tình người.
Ông như vệt sét xanh dài trong dòng thác đổi mới của văn đàn Việt từ cuối thập niên 1980 thế kỷ trước tới tận hôm nay. Nhìn vào đời sống khó khăn của một nhà văn suốt đời nghèo, lương hưu còm hơn 2 triệu đồng, sách in khắp nơi kể cả tiền bản quyền cũng chỉ đủ chi trả cho tật bệnh trong ngôi nhà trên mảnh đất hương hỏa ông cha ở xóm Cò, Khương Hạ, Khương Đình.
Những giá trị thật sự của văn chương, nghệ thuật, trước sau, bao giờ theo thời gian cũng sáng thêm ra, nó làm cho bạn bè ông, bạn đọc văn chương mừng rỡ và hy vọng. Trường hợp Nguyễn Huy Thiệp là bài học lớn cho những ai cầm bút. Khi đã thuộc vào đội ngũ văn nhân, dù đói no thế nào, khó khăn bao nhiêu vẫn phải quyết liệt dấn thân vào đời sống. Nhà văn đã hít thở cùng hơi thở của nhân dân, đầm mình với mọi giai tầng của xã hội, đồng hành với dân tộc một cách không mệt mỏi để lên án cái ác, kích thích mầm thiện, sự khao khát điều thiện trong một đất nước trải qua bao năm chiến tranh, thăng trầm, vẫn cố sức bay lên…
Nguyễn Huy Thiệp mất đi để lại sự thương xót vô hạn với bè bạn văn chương. Ông khuất núi nhưng tấm lòng với văn chương đất nước, văn đàn xứ Việt thì luôn xanh trong lòng bè bạn, bạn văn và cả những người đã là bạn đọc của ông…
Theo nv Nguyễn Văn Thọ - SGGP
. Hai năm sau kể từ khi Julia Kristeva đưa ra khái niệm liên văn bản (intertextuality), Roland Barthes đã đi xa hơn nhiều qua một tuyên bố gây sốc: Cái chết của tác giả (The Death of the Author, 1968). Những quan niệm mới mẻ của các nhà khoa học một thời từng là trụ cột của chủ nghĩa cấu trúc đã chính thức khép lại vai trò của isme này và mở ra giai đoạn hậu cấu trúc. Trong quan niệm mang tính gây hấn của họ, người đọc, từ chỗ là kẻ bên lề, đã chính thức bước vào vị thế trung tâm với tư cách là kẻ có quyền năng tối thượng trong việc thiết lập mối quan hệ và ý nghĩa giữa văn bản và liên văn bản, giữa văn bản và các thiết chế văn hóa đã tạo ra nó(1).
Tiểu thuyết về giải phóng miền Nam Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.1975 của nhà báo kỳ cựu Trần Mai Hạnh đã vượt qua tiểu thuyết về chiến tranh biên giới phía Bắc Mình và họ của Nguyễn Bình Phương, tác giả xuất sắc của văn học đương đại.
“Tay chơi” Nguyễn Quang Sáng rời xa cõi tạm, “trưởng lão” Tô Hoài về với “Cát bụi chân ai,” nhà văn của đất và người phương Nam - Anh Đức về với đất Mẹ, tác giả của “Biển và chim bói cá” - nhà văn Bùi Ngọc Tấn kết thúc hành trình sống và viết…
"Những đỉnh núi du ca" là công trình nghiên cứu mới nhất về tộc người H'mông của nhà nghiên cứu trẻ Nguyễn Mạnh Tiến (ảnh bên), người đã cố công lang thang suốt ba năm trên khắp miền núi phía Bắc mà trọng tâm là cao nguyên đá Đồng Văn để tìm kiếm cho mình một lối tiếp cận khả dĩ nhất để giải mã những phản ứng phức tạp của tộc người vừa đặc biệt, vừa hấp dẫn nhưng cũng không ít bí ẩn.
"Có một phố vừa đi qua phố" - tập di cảo của cố tác giả Đinh Vũ Hoàng Nguyên - là một trong bốn tác phẩm văn học đoạt giải "Văn học Nghệ thuật Thủ đô 2014".
Nhà văn quân đội có tiếng Đình Kính (Hải Phòng) viết ở nhiều lĩnh vực: Tiểu thuyết, truyện ngắn, ký, kịch bản phim. Mảng chủ đề lớn mà ông đeo đuổi là biển và những người lính biển, với các tác phẩm “Sóng cửa sông” (1976), “Đảo mùa gió” (1978), “Lính thủy” (1978), “Người của biển” (1985) - Giải thưởng văn học Bộ Quốc phòng, “Sóng chìm” (2002), “Huyền thoại tàu không số” (2012) - 2 tác phẩm này đều đoạt Giải thưởng Hội Nhà văn VN. Phóng viên Báo Lao Động đã phỏng vấn ông…
Trong tiểu thuyết Xác phàm, nhà văn Nguyễn Đình Tú dùng hình ảnh “mùi buồn” để gợi lại ẩn ức về một cuộc chiến tranh.
Bất kỳ người cầm bút nào cũng đều mơ ước rằng tác phẩm của mình sẽ trở thành sách gối đầu giường của hàng triệu người. Sao chúng tôi - những nhà văn, nhà thơ Việt Nam lại không mong muốn một ngày tác phẩm của mình hiện diện trên các ngôn ngữ của dân tộc khác chứ?
NGUYỄN NHẬT ÁNH
Tạp văn
Nhà văn Tô Hoài - tác giả của cuốn sách "Dế mèn phiêu lưu ký" khiến bao thế hệ bạn đọc Việt Nam say mê - đã từ trần vào trưa 6.7.2014 tại nhà riêng ở Hà Nội, hưởng thọ 95 tuổi.
Nobel Văn học là đỉnh cao nhưng không phải đỉnh cao nào cũng làm hoan hỉ tất cả mọi người. Việc lựa chọn của viện Hàn lâm Thuỵ Điển những năm gần đây chắc chắn sẽ làm chạnh lòng những ai đã trót yêu thích thế giới văn chương của Kafka, Jorge Louis Borges, Umberto Eco, Robbe – Grillet, Italo Calvino…
Ngày nay, nhìn lại chủ trương cách mạng của Phan Châu Trinh cách đây hơn một thế kỷ, một lần nữa chúng ta lại thấy tầm nhìn của một người mang khát vọng Khai dân trí, Chấn dân khí, Hậu dân sinh.
Lần nào ra Hà Nội, dù dài ngày hay chỉ là thoáng chốc, nhà văn Trần Thùy Mai cũng tới ngồi uống cà phê ở nhà hàng Thủy Tạ nhìn ngắm hồ Gươm và hẹn bạn bè tới gặp gỡ chuyện trò. Hỏi vì sao chị chỉ chọn mỗi chỗ này, Trần Thùy Mai bảo: “Là vì ở đây là “Hà Nội nhất”, lại có thiên nhiên bao quanh, giống như bờ sông Hương ở Huế vậy…”.