Nếu nói Đỗ Phấn là người nổi bật nhất xét trên khía cạnh vừa vẽ, vừa viết trong giới văn nghệ cũng thấy không ngoa chút nào.
Họa sĩ Đỗ Phấn
Thực tế, số người từ viết chuyển sang vẽ đông hơn. Có thể kể đến Đỗ Chu, Nguyễn Quang Thiều, Nguyễn Khắc Phục, Đỗ Trung Lai… Còn những người từ vẽ chuyển sang viết ít hơn, tất nhiên, thành công hơn cả là Đỗ Phấn.
Người thầy dạy vẽ đầu tiên của Đỗ Phấn họa sĩ chính là danh họa Nguyễn Tư Nghiêm. Bài học đầu tiên về hội họa là vào một ngày của năm 1963 mà đến nay, họa sĩ Đỗ Phấn còn nhớ như in: “Ông Nghiêm lấy ra một tờ giấy trắng không dòng kẻ trải xuống nền nhà. Ông lại tìm trên nóc tủ pho tượng bán thân Tề Bạch Thạch đổ thạch cao chỉ nhỏ bằng quả ổi đưa cho tôi cùng một mẩu bút chì ngắn như điếu thuốc lá. Nụ cười hồn hậu, ông hướng dẫn tôi cách cầm mẩu bút chì bằng cả bàn tay như cầm chiếc que phác những nét đầu tiên.
Loay hoay hơn một giờ đồng hồ tôi cũng vẽ và đánh bóng xong Tề Bạch Thạch. Dĩ nhiên giống quả ổi có râu. Bố tôi đỏ mặt tía tai vì ngượng, cứ như chính ông là tác giả bức vẽ chứ không phải tôi. Ông Nghiêm ôn tồn chậm rãi nói, trẻ con bảy tám tuổi đứa nào cũng có năng khiếu hội họa cả. Cái người lớn cần quan tâm là nuôi dưỡng năng khiếu và lòng ham mê ấy. Ông cứ cho cháu vẽ tùy thích ở nhà rồi mang đến đây tôi xem! Bố tôi thở phào nhẹ nhõm. Và cứ thế đều đặn vài tuần một lần”.
Tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật năm 1980, họa sĩ Đỗ Phấn tham gia giảng dạy tại Đại học Xây dựng Hà Nội 10 năm rồi ông xin ra khỏi biên chế, bắt đầu con đường sống bằng vẽ. Họa sĩ Đỗ Sơn nói, thời điểm 1990, Đỗ Phấn là một trong số ít họa sĩ bộc lộ rõ sự tìm tòi, bứt phá, vượt lên chính mình. Khoảng thời gian đó, Đỗ Phấn cũng là một trong những họa sĩ đầu tiên tự triển lãm cá nhân. Đến giờ, họa sĩ Chu Hùng Sơn, bạn thân ông, còn nhớ rõ cảnh ông thuê xích lô, về tận Hà Tây, thuê thợ mộc đóng khung tranh vì khi ấy khung ở Hà Nội rất hiếm và đắt. “Triển lãm bày ra thì vài ngày đầu khách nước ngoài đã mua gần hết tranh, họ muốn lấy luôn nên họ bưng đi đến đâu Đỗ Phấn lại phải vẽ tiếp, bày lấp lên tường nhà triển lãm”, họa sĩ Chu Hùng Sơn kể lại.
Bốn mươi năm cầm cọ, hội họa của Đỗ Phấn luôn là những hòa sắc rực rỡ, bút pháp khoáng đạt. Ông cũng là họa sĩ vẽ nhiều đề tài, sức sáng tạo của ông là điều không phải bàn cãi, chỉ riêng việc hàng chục năm qua, mỗi năm vẽ đều đặn chừng 60 tranh con giáp không bán, chỉ để tặng bạn bè… đã cho thấy rõ điều này.
![]() |
Một tác phẩm của họa sĩ Đỗ Phấn |
Sự xuất hiện song hành sang văn chương của họa sĩ Đỗ Phấn cũng ngay lập tức gây ấn tượng. Đọc những truyện ngắn đầu tiên của ông, nhà văn Đỗ Chu đã quả quyết: “Đỗ Phấn là một nhà văn!”. Cũng nhà văn Đỗ Chu trong một đêm 30 Tết, ngồi trước cành mai đẹp, ngẫm ngợi rằng, nếu tự ông tổ chức một cuộc thi ngay trong đêm giao thừa, gọi là cuộc thi “cành mai ở thế tà” để trao giải cho một cuốn sách hay nhất trong năm thì sẽ trao cho cuốn sách nào? Rồi ông thốt lên, xứng đáng hơn cả chỉ có thể là Đỗ Phấn với tập truyện ngắn Kiến đi đằng kiến. Hơn chục năm nay, gần như năm nào nhà văn Đỗ Phấn cũng có sách in, có năm đôi ba cuốn, đủ cả tiểu thuyết, truyện ngắn, tạp văn. Chỉ riêng về số lượng cũng đã khiến những nhà văn chuyên nghiệp cảm phục. Văn chương của ông đề cập nhiều đến đời sống đô thị thời mở cửa với đủ những khoảng sáng tối đan xen. Đó là việc làm ăn, sự ăn chơi, cách hành xử… của đủ loại người với sự quan sát kỹ lưỡng, giọng văn hóm hỉnh.
Ngoài đời, mọi người hay gặp một người đàn ông cao dong dỏng, râu dài, miệng rộng, đôi mắt sáng luôn mang kính tròn, thoạt trông hơi khó gần. Gặp ông dễ hơn nhiều qua minh họa, truyện ngắn, tản văn đăng đều đặn trên các tờ báo lớn. Lẽ tất nhiên ở cả những triển lãm tranh, trên những quầy sách.
Nguồn: Khôi Nguyên - SGGP
Luôn được xem là biểu tượng cho tinh thần nổi loạn của nghệ thuật, trào lưu Dada chưa bao giờ chỉ là một hiện tượng lịch sử.
Kasimir Malevich (1878-1935) sinh ra tại Kiev, Ukraine. Như nhiều họa sĩ tiền phong Nga trước Thế chiến I, ông chịu ảnh hưởng từ cả Trường phái Vị lai và Lập thể, nhưng đã nhanh chóng chuyển hóa những tư tưởng của nghệ thuật phương Tây thành những tư tưởng về hội họa mang tính cá nhân độc đáo, để lại những dấu ấn vĩnh viễn không thể xóa mờ trong nghệ thuật hiện đại.
Một số tranh của Nguyễn Trọng Khôi trưng bày tại Tự Do Gallery trong cuộc triển lãm Cảm Xúc Đại Ngàn từ 6 tháng 9 đến 26.9.2014.
ĐINH CƯỜNG
Dạ thưa xứ Huế bây giờ
vẫn còn Núi Ngự bên bờ Sông Hương
(Bùi Giáng)
Họa sĩ - Nhà giáo Nhân dân Uyên Huy vừa hoàn thành cuốn sách Mỹ thuật đô thị Sài Gòn - Gia Định 1900 -1975 như sự tri ân với vùng đất mà ông đã sinh ra, lớn lên và có nửa thế kỷ hoạt động mỹ thuật.
1. Tôi được biết Trang Thanh Hiền từng triển lãm với một nữ họa sĩ vào năm 2004. Từ đó đến nay cô không có nhiều thời gian cho việc vẽ, cho đến gần đây năm 2011, mới quay lại với hội họa, niềm yêu thích riêng của mình.
Họa sĩ Dương Cẩm Chương vừa qua đời ngày 9/8 ở tuổi 104 tại TP. HCM. Sáng ngày10/8, tang lễ của ông đã được tổ chức tại nhà riêng(121/41 Lê Thị Riêng, Q.1, TP.HCM). Lễ động quan diễn ra lúc 7h ngày 13/8, sau đó hỏa táng tại Bình Hưng Hòa. Di cốt của họa sĩ sẽ được mang về nghĩa trang họ Dương thuộc huyện Khoái Châu, Hưng Yên.
Cảnh quan bầu trời làm tôi mê đắm. Tôi mê đắm khi nhìn thấy một mảnh trăng non hay một vầng thái dương giữa bầu trời mênh mông. Trong tranh của tôi, có những hình thể nhỏ bé trong một không gian trống trải vô biên. Những không gian trống, những chân trời trống, những mặt phẳng trống – tất cả những gì trần trụi đều để lại ấn tượng đặc biệt sâu đậm trong tôi.
Việt Nam không phải là môi trường “sinh sống” của sư tử đá. So với các nước trong khu vực, đồ án sư tử Việt Nam xuất hiện trong nghệ thuật tạo hình tương đối muộn. Sư tử Việt chủ yếu xuất hiện thời Lý-Trần và gần như vắng bóng trong các triều đại sau đó, ngay cả trong những giai đoạn văn hóa cung đình Trung Hoa có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất tới mỹ thuật Việt Nam như thời Lê Sơ và thời Nguyễn.
Đánh đồng tranh của tôi với chủ nghĩa tượng trưng, ý thức hay vô thức… tức là không thật sự lưu ý đến bản chất đích thực của nó…
“Sen trong Việt”, triển lãm cá nhân lần thứ 6 của họa sỹ Đặng Phương Việt, chuyên về đề tài hoa Sen sẽ khai mạc vào 10 giờ ngày 10/8 và trưng bày tới hết ngày 08/9, tại Dolphin Plaza, 17 Trần Bình, Mỹ Đình, Hà Nội.
Cho đến tận bây giờ, những tác phẩm của Lê Huy Miến - vị họa sĩ Tây học đầu tiên, người được coi là mở đầu cho nền mỹ thuật VN hiện đại, vẫn còn chứa đựng những điều bí ẩn với các nhà nghiên cứu mỹ thuật Việt Nam.
Ở tuổi 65, họa sĩ Dương Sen vừa trình làng 45 tác phẩm sơn dầu với chung một tên gọi Làng quê Việt trong cuộc triển lãm cá nhân thứ 16 tại trụ sở Hội Mỹ thuật TP.HCM.
Sự kết hợp giữa điện ảnh và hội họa sẽ đưa tới những trải nghiệm tuyệt vời cho những người yêu tranh.
Ngày 16/7, tại Hà Nội, Hội Mỹ thuật Việt Nam long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 90 năm ngày sinh họa sỹ Dương Bích Liên (1924-2014).
NGUYỄN HÀNG TÌNH
Cho dù không đến Tây Nguyên ta cũng thấy hoặc “cảm” về miền Thượng phương nam sống động nhiều rồi qua báo chí, truyền hình, văn chương. Nhạc về xứ này cũng thế, qua Y Phôn, Y Moan, Nguyễn Cường. Với nhiếp ảnh, thì càng bạt ngàn hơn tác phẩm và tác giả, không chỉ người đang sinh sống tại xứ này. Thế còn hội họa? Cần một sự tĩnh lặng của hội họa để nhìn thấu vào bên trong miền đất ấy, bởi đây vốn không phải vùng đất của sự ồn ào, lắm lời. Cây cọ nào đầy đủ nội lực cùng sự yêu thương chân thành cho một vùng đất để kể câu chuyện của nó qua sắc màu?
ĐINH CƯỜNG
Còn nhớ, một buổi sáng thật tình cờ, Bạch Thái Quốc, người bạn thời còn làm trưởng ban Việt ngữ đài R.F.I tại Paris gọi qua Virginia hẹn phỏng vấn. Nói là nhân vừa xem triển lãm tranh Modigliani (Triển lãm mang tên Modigliani, L’Ange au visage grave tại Viện Bảo Tàng Mỹ Thuật Luxembourg từ 23-10-2002 đến 2-3-2003) nhớ đến những tranh thiếu nữ của tôi vẽ ngày trước, cũng hai bàn tay dài, chiếc cổ dài, đôi mắt sương khói.
Năm nay đã 90 tuổi, gần 70 năm lao động nghệ thuật, họa sĩ Huỳnh Phương Đông đã vẽ 20.000 bức tranh, ký họa.
Họa sĩ Duy Ninh, sinh năm 1952, tại Phú Hòa, TP Huế. Hội viên Hội mỹ thuật Việt Nam. Triển lãm mỹ thuật toàn quốc năm 1980, 1985, 1990, 1995, 2000 và 2010 tại Hà Nội. Triển lãm cá nhân tại Đà Nẵng (1989), tại TP Hồ Chí Minh (1991). Triển lãm nhóm họa sĩ Việt Nam tại Đan Mạch năm 1995. Có tranh trong Bảo tàng mỹ thuật Việt Nam. Giải thưởng tranh triển lãm mỹ thuật toàn quốc năm 1996…
ĐINH CƯỜNG
Thảng như con ngựa già vô dụng
Chủ bỏ ngoài trăng đứng một mình
(Tô Thùy Yên)