Nan giải bảo tồn nhà cổ Huế
Những ngôi nhà vườn, nhà rường cổ ở Huế không chỉ có giá trị về mặt di sản kiến trúc mà còn thể hiện một cách sống động và chân thực nhất về đời sống của người Huế xưa. Nhưng vì nhiều lý do: tốc độ đô thị hóa diễn ra nhanh chóng, người dân thiếu tiền trong việc trùng tu bảo tồn …mà giờ đây, những ngôi nhà cổ nguyên bản đặc trưng xứ Huế đang mai một dần.
Hai ngôi nhà cổ nằm sát nhau ở đường Chi Lăng
Đặc trưng xứ Huế
Nói đến nhà cổ Huế phải nói đến phố cổ và làng cổ. Đối với phố cổ, ở Huế hiện còn tồn tại hai khu phố cổ là Gia Hội và Bao Vinh. Bên cạnh đó, Huế cũng có ngôi làng cổ Phước Tích đã hơn 500 năm tuổi.
Đến thăm Ngọc Sơn Từ tại đường Nguyễn Chí Thanh, TP Huế (nằm trong khu phố cổ Gia Hội), chúng tôi bất ngờ vì ngôi từ đường được xây dựng từ năm 1921 vẫn được bảo tồn rất tốt. Theo ông Phan Thuận An, chồng của bà Nguyễn Thị Sương (cháu nội của Ngọc Sơn Công Chúa và phò mã Nguyễn Hữu Tiễn), ngôi từ đường vẫn được ông và gia đình lưu giữ cẩn thận dù được xây dựng cách đây hơn 90 năm. Theo quan sát, ngôi nhà thờ Công chúa Ngọc Sơn với kiến trúc nhà vườn – nhà rường đậm chất Huế: trước có non bộ, ra xa hơn nữa có hồ hình chữ nhật khá rộng, trong phủ thờ còn lưu giữ được nhiều hiện vật cổ rất có giá trị như sách vở, hoành phi, câu đối, bàn ghế… Qua trao đổi, được biết ông Phan Thuận An từng là một cán bộ của Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế và là một nhà nghiên cứu Huế nổi tiếng, là người đóng góp lớn trong việc hoàn thành hồ sơ để UNESCO công nhận Quần thể di tích cố đô Huế là di sản văn hóa thế giới. Sau này chị Phan Thuận Thảo, con gái ông Phan Thuận An cũng nối nghiệp bố, trở thành cán bộ Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế và cũng là người tham gia biên soạn hồ sơ trình UNESCO để tổ chức này công nhận Nhã nhạc cung đình Huế là di sản văn hóa thế giới.
Như vậy, có thể nói ngôi Ngọc Sơn Từ không những được lưu giữ về kiến trúc, cảnh quan mà phần hồn cũng được lưu giữ qua nếp nhà truyền thống. Đúng như nhà văn xứ Huế Nguyễn Khắc Phê từng thừa nhận rằng: "Đến Huế, mà chưa thảnh thơi dạo bước vào chơi dăm ba ngôi nhà vườn đẹp nhất, hay chưa ghé thăm một vài vương phủ ở chốn cựu kinh, thì coi như... chưa đến”.
Thực trạng "chảy máu di sản”!
Tuy nhiên, không phải chủ nhân ngôi nhà cổ nào ở Huế cũng lưu giữ một cách cẩn thận những ngôi nhà của mình. Những ngày cuối tháng 12 này chúng tôi đến ngôi nhà 157 Chi Lăng khi được biết chủ nhân ngôi nhà cổ này đang định bán nhà. Ông Lê Xương Thần, 72 tuổi, mua ngôi nhà cổ này từ bên gia đình vợ cách đây 40 năm. Khi hỏi lý do tại sao ông bán nhà, ông Thần cho biết do tuổi cao sức yếu, chỉ có hai vợ chồng già nên ông muốn bán nhà rồi về ở với con cái. "Trước đây 10 năm về trước nếu có chính sách bảo tồn cho những nhà cổ thì có lẽ tôi không bán ngôi nhà này. Giờ thì muộn rồi”.
Theo số liệu khảo sát năm 2002 thì toàn TP Huế có 4.228 nhà vườn, trong đó có 705 nhà rường và 150 nhà cổ tiêu biểu được đưa vào danh sách bảo tồn đặc biệt. Tuy nhiên cho đến thời điểm hiện tại, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho biết hiện chỉ còn 1.778 ngôi nhà vườn, 85 vương phủ trong TP Huế. Nguyên nhân là trong khoảng thời gian đó có đến hàng trăm ngôi nhà cổ buộc phải "nhường chỗ” cho những ngôi nhà cao tầng.
Đối với việc tại sao chủ nhân các nhà cổ ở Huế lại thường bán chúng đi thay vì tu sửa lại, chúng tôi tìm gặp ông Trần Duy Tịnh, giám đốc DNTN đồ gỗ Duy Tịnh (lô A6, đường số 1, Khu công nghiệp làng nghề Huơng Sơ), doanh nghiệp đã làm các công trình như nhà rường khách sạn Festival Huế, nhà rường đền Huyền Trân Công Chúa, nhà rường chùa Châu Lâm và được ông cho biết: "Dư luận cho rằng những doanh nghiệp mua lại những nhà rường cổ sẽ làm mất đi những giá trị văn hóa truyền thống của Huế. Nhưng vì hiểu được giá trị thực của những ngôi nhà rường cổ sắp lụi tàn và có nguy cơ biến mất vì "đô thị hóa” nên chúng tôi mới gắng công thuyết phục chủ nhân của nó để mua lại và đặt chúng vào những địa điểm thích hợp để lưu giữ.
Về vấn đề "chảy máu di sản” nhà cổ ở Huế, nhà thơ Võ Quê, nguyên Chủ tịch Hội Liên hiệp VNHT Thừa Thiên – Huế chia sẻ: "Huế không chỉ có kiến trúc nhà cổ của người Việt, người Trung Quốc mà còn có kiến trúc nhà cổ của người Pháp. Những kiến trúc nhà cổ này rất đẹp như trụ sở của Hội Liên hiệp VNHT Thừa Thiên – Huế, trụ sở của tạp chí Sông Hương, Bảo tàng Văn hóa Huế... Tuy nhiên, cá nhân tôi nhận thấy rằng việc mở quán cà phê, bãi giữ xe trong khuôn viên một số kiến trúc cổ này có thể sẽ làm mất mĩ quan vốn có của nó”.
Thực tế cũng cho thấy, nhiều ngôi nhà cổ ở Huế đang có nguy cơ biến mất để nhường chỗ cho những ngôi nhà cao tầng được xây mới theo kiểu hiện đại hay kiểu "pha tạp”. Nhiều người cho rằng do thiếu quyết liệt trong việc bảo tồn nhà cổ nên việc "chảy máu di sản” ở Huế là điều không thể tránh khỏi.
Theo Báo cáo mới nhất "Về việc triển khai thực hiện Đề án chính sách bảo vệ nhà vườn Huế 6 tháng đầu năm và nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm 2013” của UBND TP Huế, hiện đã có 138 đơn đăng ký tham gia danh mục bảo vệ nhà vườn thuộc các phường Kim Long, Thủy Biều, Vỹ Dạ, Thuận Lộc, Phú Nhuận”.
Theo Trang Hạ - Nguyễn Toàn (Đại Đoàn Kết)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Lễ hội Bhươih Haro Tơme (Mừng lúa mới) - lễ hội truyền thống, Tập quán xã hội và tín ngưỡng của người Cơ Tu tại các xã Nam Đông, Long Quảng, Khe Tre cùng với Bún bò Huế - Tri thức dân gian của Huế tiếp tục được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, theo tin tức mới nhất từ Sở văn hóa du lịch cùng Quyết định (2203/QĐ-BVHTTDL và 2204/QĐ-BVHTTDL) của Bộ VHTTDL vừa được ký và ban hành vào ngày 27/06.
-
Sau lễ công bố các Nghị quyết của Quốc hội, UBTV Quốc hội về việc kết thúc hoạt động đơn vị hành chính cấp huyện, sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, Huế hiện có 40 đơn vị hành chính phường xã.
-
Tại Lễ công bố Nghị quyết của Quốc hội sáng 30/06, danh sách 40 đơn vị hành chính mới của thành phố Huế đã chính thức được thông qua, có hiệu lực pháp lí từ 16/6/2025 và bắt đầu hoạt động từ ngày 1/07/2025.
-
Đường Bụt Đường Hoa: Thơ ca Phật hoàng Trần Nhân Tông – Chủ đề của buổi trò chuyện với diễn giả, nhà nghiên cứu Nhật Chiêu nhằm lan tỏa những giá trị văn hóa - tinh thần. Sự kiện diễn ra dưới sự phối hợp của Legacy Brand cùng Không gian sách và Văn hoá Huế, Tri Thức Việt, Lũa Decor vào sáng ngày 29/06/2025, tiếp nối hai lần tổ chức thành công trước đó tại TPHCM và Hà Nội.
-
Chiều ngày 19/6, Thành uỷ, HĐND, UBND, UBMTTQVN Thành phố Huế do đồng chí Nguyễn Thanh Bình – UVTV Thành uỷ, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Huế dẫn đầu đoàn đã đến thăm và chúc mừng Tạp chí Sông Hương nhân kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025).
-
Nằm trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), chào mừng thành phố Huế trực thuộc Trung ương. Chiều ngày 18/6, Tạp chí Sông Hương tổ chức giới thiêụ cuốn sách – công trình nghiên cứu “Biên niên lịch sử Báo chí Huế (1913 – 2020)”.
-
Sáng ngày 16/6, nhằm chào mừng kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025), tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, Hội Nhà báo thành phố Huế phối hợp với Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy, Sở Văn hóa và Thể thao tổ chức buổi tọa đàm với chủ đề “Báo chí Huế đồng hành cùng sự phát triển của quê hương, đất nước”.
-
Sáng ngày 16 tháng 06 năm 2025, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam đã chính thức khai mạc Trại viết Lý luận, Phê bình Văn học Nghệ thuật khóa VIII tại thành phố Huế. Sự kiện lần này quy tụ gần 70 văn nghệ sĩ, nhà nghiên cứu, phê bình đến từ 44 tỉnh, thành trên cả nước.
-
Đó cũng là chủ đề của buổi khai mạc trưng bày triển lãm và trình diễn áo dài tại Bảo tàng Mỹ thuật Huế (Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị) vào chiều 15/06/2025 nhằm hưởng ứng Tuần lễ Áo dài cộng đồng – Festival mùa hạ 2025. Sự kiện còn là dịp để tri ân những đóng góp của nhà điêu khắc Điềm Phùng Thị với Huế nói riêng và nền Nghệ thuật Việt Nam nhân kỷ niệm 105 ngày sinh của bà (8/1920 – 8/2025).
-
Sân khấu mặt nước Sông Hương vẫn sẽ tiếp tục được lựa chọn là nơi tỏa sáng của 25 thí sinh cuộc thi Hoa Hậu Việt Nam 2024. Thông tin từ buổi họp báo chung kết chiều 13/6 tại TP. Huế cho hay, cuộc thi sẽ được tổ chức vào 27/06 vì điều kiện thời tiết có nhiều trở ngại cho công tác tổ chức.
-
Chiều 8/6, tại hội trường Tạp chí Sông Hương, Hội Nhà văn thành phố Huế tổ chức Đại hội lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2025 – 2030.
-
Tối ngày 6/6, trong không gian di sản cổ kính và lộng lẫy của Cung An Định, đêm hội Áo dài Huế 2025 đã chính thức khai mạc với chủ đề "Dòng chảy lịch sử và vẻ đẹp trường tồn". Đêm hội là điểm nhấn khởi đầu cho Tuần lễ Áo dài Cộng đồng Huế 2025, nằm trong khuôn khổ chương trình Năm Du lịch Quốc gia và Festival Huế 2025.
-
Sau một thời gian làm việc liên tục, Hội nghị Chính quyền địa phương và khu vực Đông Á lần thứ 14 đã đi đến nhiều kết luận quan trọng về phát triển kinh tế xanh. Sự kiện lần này thu hút hơn 200 đại biểu từ 16 địa phương quốc tế thuộc 4 quốc gia, 10 địa phương trong nước và 2 tổ chức quốc tế. Hội nghị lần này do Ủy ban nhân dân thành phố Huế phối hợp cùng Chính quyền tỉnh Nara (Nhật Bản) tổ chức.
-
Để chào đón Festival mùa hạ, hưởng ứng Ngày Gia đình Việt Nam 28/06 và Tháng hành động quốc gia về phòng, chống bạo lực gia đình năm 2025, Sở Văn hóa và Thể thao thành phố Huế đã phối hợp với Bảo tàng Mỹ thuật Huế tổ chức và trưng bày triển lãm mỹ thuật với chủ đề: “Hình tượng Gia đình trong nghệ thuật tạo hình”. Triển lãm đã khai mạc vào sáng ngày 06/06/2025.
-
Sáng 5/6, Ban Thường vụ Thành ủy tổ chức lễ công bố quyết định hợp nhất Báo Huế ngày nay và Đài Phát thanh & Truyền hình thành phố Huế.
.png)
.png)
