Món quà thân ái

14:57 10/12/2019

Hãy cùng trở lại quá khứ, nghe câu chuyện có thật mà như cổ tích, để cảm nhận về một tình bạn đầy xúc động. Tình bạn giữa đôi voi Xung và Cung. Tình bạn giữa hai dân tộc Việt Nam - Liên Xô ngày ấy, Việt Nam - Liên bang Nga bây giờ.

TS. Nguyễn Thụy Anh, TS. Nguyễn Quốc Hùng và con gái họa sĩ Vladimir Sevchenko trong buổi giao lưu ra mắt sách tại Hà Nội - Ảnh: Thái Minh

Vượt đường xa vạn dặm

Đôi bạn voi sinh năm 1907 dưới tán rừng già nhiệt đới. Lớn lên trong thời kỳ đất nước bị giặc ngoại xâm, đôi bạn voi đã cùng nhân dân Việt Nam trải qua nhiều đau thương rồi vùng lên quật khởi, đấu tranh giành độc lập. Năm 1953, hai con voi lên đường đến Liên Xô như một món quà của tình hữu nghị, được Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chính phủ Việt Nam tặng thiếu nhi và nhân dân thành phố Leningrad, tức thành phố Saint Petersburg của nước Nga ngày nay. Đường xa vạn dặm, hai bạn voi đã đi bộ một năm 3 tháng, băng rừng, lội suối, trèo đèo, thêm 29 ngày ròng rã đi xe lửa từ Trung Quốc qua vùng Siberia mênh mông, đến ga cuối cùng là Phần Lan, từ đó được đón về vườn bách thú thành phố. Người dân Leningrad đã hào hứng đón đôi voi, kể cho nhau nghe về hành trình dài gian khổ trước khi có mặt tại đây, và gọi chúng bằng hai cái tên trìu mến: Xung và Cung.

Xung và Cung sống trong vườn thú Leningrad một thời gian dài và mang niềm vui cho thiếu nhi, người dân cũng như vị khách đến thăm thành phố. Tình cờ, câu chuyện ấy đến với Vladimir Sevchenko, trở thành nguồn cảm hứng bay bổng để chàng sinh viên ngành mỹ thuật vẽ nên một loạt tranh về Việt Nam cùng chuyến chu du đầy can đảm của đôi bạn voi. Ấy thế, đối với họa sĩ, Việt Nam vẫn là một nơi xa lắc và bí ẩn. Sevchenko phải dành hàng giờ mỗi ngày để gặp đôi voi, phác thảo hàng trăm bức tranh. Nhưng câu chuyện chưa dừng lại ở đấy. Những bức tranh đó, một lần nữa tác động mãnh liệt đến nhà văn thiếu nhi nổi tiếng Vitali Bianki, khiến ông đặt bút viết bản hùng ca về đôi voi này. Việt Nam hiện ra tươi đẹp và kỳ vĩ trong câu văn miêu tả khung cảnh rừng già, sông nước, con người hiền hòa và kiên cường... Cuốn sách “Xung và Cung - Đôi bạn voi dũng cảm” của hai tác giả được xuất bản hàng triệu bản bằng tiếng Nga, minh chứng cho tình hữu nghị, gắn bó sâu sắc giữa nhân dân hai nước Việt Nam - Liên Xô do Chủ tịch Hồ Chí Minh dày công xây đắp.

Trải qua hơn nửa thế kỷ, lần đầu tiên cuốn sách được hai dịch giả Nguyễn Thụy Anh và Nguyễn Quốc Hùng dịch sang tiếng Việt. Cuốn sách gợi nhớ những trang đối thoại văn hóa rực rỡ giữa hai nước Việt Nam - Liên Xô ngày ấy, Việt Nam - Liên bang Nga bây giờ. Hai dịch giả chia sẻ, cùng nhau thực hiện một cuốn sách giản dị không phải vì họ không thể làm việc độc lập, mà đó là niềm vui ấm áp khi được cùng kể một câu chuyện ý nghĩa của tình bạn giữa đôi voi, giữa hai quốc gia, cũng như niềm vui của nhà văn Bianki và họa sĩ Sevchenko từng có.

“Khi dịch, tôi nghĩ không biết các bạn độc giả tiếp nhận cuốn sách này như thế nào, bởi vì cuốn sách tương đối đơn giản, và câu chuyện về Việt Nam thì các bạn quá biết rồi. Nhưng tôi lại muốn các bạn nhìn ở góc độ khác, qua lăng kính của một người nước ngoài ta mới thấy vẻ lung linh của những gì vốn quá thân thương, gần gũi, đến nỗi ta quên dành thời gian mà ngắm nhìn, âu yếm. Cuốn sách mỏng với những điều đặc biệt giản dị nhưng tôi cho rằng nó chứa đựng nhiều câu chuyện lớn lao”, dịch giả Nguyễn Thụy Anh nói.


Cuốn sách “Xung và Cung - Đôi bạn voi dũng cảm” mới ra mắt độc giả Việt Nam
Ảnh: Thái Minh

Thắm thiết tình hữu nghị

Sau 60 năm, câu chuyện của Xung và Cung đến với độc giả Việt Nam nhờ dịp tình cờ TS. Nguyễn Quốc Hùng gặp bà Nikolskaia Galina Vladimirovna, con gái họa sĩ Vlardimir Sevchenko. “Ánh mắt nhiệt huyết của bà, năng lượng tỏa ra khi bà nói về cha mình, kể về hành trình của hai bạn voi từ Việt Nam tới Liên Xô khiến tôi rất xúc động. Có lẽ, bất cứ ai khi nghe đều muốn lan tỏa câu chuyện đó tới độc giả Việt Nam, để chúng ta biết được món quà giản dị, giàu tình cảm mà Việt Nam đáp lại sự giúp đỡ quý báu của nhân dân Liên Xô”. Theo dịch giả Nguyễn Quốc Hùng, càng ý nghĩa trong không khí kỷ niệm năm chéo hữu nghị Việt Nam - Liên bang Nga (2019 - 2020), kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước (1950 - 2020), khi mỗi người ngược về quá khứ, nghe câu chuyện có thật mà như cổ tích này.

Gặp gỡ độc giả Việt Nam trong buổi ra mắt sách tại Hà Nội (7.12), bà Nikolskaia  xúc động nhớ về người cha của mình, về những tình cảm của ông đối với Việt Nam và tâm sức của ông khi vẽ về đôi bạn voi như minh chứng cho tình hữu nghị. “Cũng như những người Xô Viết thời đó, cha tôi tìm hiểu về Việt Nam, yêu mến nhân dân Việt Nam. Ông đắm chìm vào hình ảnh hai bạn voi để vẽ nên câu chuyện. Suốt bao năm qua, đấy chính là nhịp cầu vun đắp tình cảm đáng tự hào giữa hai nước. Đó là tình cảm không biên giới, không phân biệt không gian, thời gian, trong hoàn cảnh khó khăn, vẫn được lưu giữ, và đang lan tỏa đến thế hệ trẻ Việt Nam - Liên bang Nga hiện nay”.

Khi các bạn nhỏ Liên Xô đọc cuốn sách và thả trí tưởng tượng bay bổng đến một đất nước kỳ lạ, các em đã biết thêm về một Việt Nam như miền cổ tích, thấy những cái cây, con vật chưa bao giờ được thấy, biết những điều mà các em chưa bao giờ được nghe... Nhân dân Liên Xô đã nghe câu chuyện đôi bạn voi bằng trải nghiệm thực tế của mình, vì khi hai bạn voi sang đến thành phố Leningrad tươi đẹp, họ cũng vừa mới trải qua chiến tranh chống phát xít chưa đầy chục năm. Vì nước Nga nằm ở châu Âu và châu Á, họ mang trong mình tâm thức của phương Đông nên có sẵn chất tự sự rất gần gũi với Việt Nam. Và vì thế, câu chuyện đã chạm đến trái tim của hàng triệu bạn đọc Liên Xô, bây giờ tác động ngược lại hàng triệu độc giả Việt Nam.

Theo dịch giả Nguyễn Thụy Anh, “bước vào thời đại mới, thông tin về Liên Xô, về những con người Xô Viết trước đây dần ít đi, với nhiều bạn trẻ có cảm giác xa lạ. Thông qua những câu chuyện nhỏ như vậy sẽ giúp mọi người hiểu được con đường đi đến tình hữu nghị giữa Việt Nam và Liên Xô xưa và Liên bang Nga ngày nay. Dù nhỏ, giản dị, nhưng đó là động lực mạnh mẽ để lan tỏa cho thế hệ mai sau tiếp tục vun đắp cho tình hữu nghị ấy”.

Theo Hải Đường - ĐBND
 
 
Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • 1. Quan sát tiểu thuyết Việt Nam đương đại, chúng ta sẽ nhận thấy có một số triều đại, nhân vật được các nhà văn tập trung khai khác với mật độ khá dày như nhà Trần với Trần Khánh Dư, Trần Hưng Đạo (xuất hiện trong Sương mù tháng giêng của Uông Triều, Trần Khánh Dư của Lưu Sơn Minh, Chim ưng và chàng đan sọt của Bùi Việt Sĩ, Đức Thánh Trần của Trần Thanh Cảnh…), nhà Lê với Nguyễn Trãi (xuất hiện trong Hội thề của Nguyễn Quang Thân, Nguyễn Trãi của Bùi Anh Tấn…), nhà Tây Sơn với Nguyễn Huệ (xuất hiện trong Sông Côn mùa lũ của Nguyễn Mộng Giác, Tây Sơn bi hùng truyện của Lê Đình Danh…).

  • Có thể coi “Dế mèn phiêu lưu ký” là một trong những tác phẩm đặc biệt nhất của văn học Việt Nam, khi tính đến nay đã có rất nhiều ấn bản đặc biệt của bộ sách này ra đời. Mới đây, độc giả yêu mến “dế mèn” lại một lần nữa được thưởng thức cuộc phiêu lưu của chú dế lừng danh qua ấn phẩm mới với những bức tranh minh họa hoàn toàn khác biệt của nữ họa sĩ trẻ Đậu Đũa.

  • Ở vào tuổi 99, nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư vẫn tỏ ra minh mẫn và tinh anh khi giao lưu cùng bạn đọc nhân dịp tái bản bộ tiểu thuyết lịch sử Loạn 12 sứ quân do NXB Văn hóa - Văn nghệ tổ chức vào sáng ngày 20-9, tại Đường sách TPHCM.

  • Khi nghe tin nhà văn Vũ Tú Nam đã trút hơi thở cuối cùng, lòng tôi dâng lên một nỗi buồn. Nhưng trong nỗi buồn ấy là những ký ức đẹp và ấm áp về ông. Hình ảnh ông hiện lên và ngự trị trên hình ảnh ấy là ánh mắt và nụ cười hiền hậu.

  • "Túc tắc sống/ Ngày nối ngày/ Túc tắc say từng phút giây/ Tới khi nào buông tay bút/ Trời xanh ngút túc tắc bay..." - là những dòng thơ của con trai nhà văn Vũ Tú Nam mới đăng để tiễn biệt cha về cõi vĩnh hằng.

  • Sớm thứ hai ngày 7-9, Trung tướng Triệu Xuân Hòa (Ba Hòa), nguyên Tư lệnh Quân khu 7, gọi cho tôi: “Anh nghe tin buồn chưa, bác Văn Lê đi đêm qua rồi”. Tôi không tin vào tai mình, hỏi lại: “Văn Lê nào, có phải nhà thơ Văn Lê?”. Giọng Ba Hòa buồn rười rượi: “Mới sớm qua, bác ấy còn đi qua ngõ nhà chúng tôi. Bác ấy vẫn cười vui mà?”.

  • “Mở mắt ngày đã trôi” là tập truyện mới của tác giả Hoàng Thanh Hương nằm trong đề án Bảo tồn, phát huy giá trị tác phẩm văn học, nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam do Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam thực hiện năm 2020.

  • Kỷ niệm 75 năm Quốc khánh 2.9, NXB Kim Đồng giới thiệu những cuốn sách về quê hương đất nước, lịch sử cách mạng, về Chủ tịch Hồ Chí Minh - lãnh tụ vĩ đại của dân tộc, nhằm góp phần bồi đắp trong thế hệ trẻ lòng yêu nước thương nòi, tinh thần tự hào, hiểu sâu sắc hơn vị trí, uy tín của Việt Nam trong thế giới hiện đại là khởi nguồn từ ngày 2.9.1945.

  • Nhà văn Nguyễn Huy Thiệp sinh năm 1950, là một trong những nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam đương đại, với những sáng tác truyện ngắn đặc sắc, mang hơi hướng huyền thoại, cổ tích, hoặc lịch sử. Với Truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp (Đông A và NXB Văn học), bạn đọc sẽ được gặp lại một cuốn sách vừa quen vừa lạ.

  • Được xem là tác phẩm đỉnh cao trong cuộc đời sáng tác ngắn ngủi của “Ông vua phóng sự đất Bắc” Vũ Trọng Phụng, tiểu thuyết Số đỏ đã từng quen thuộc với nhiều thế hệ độc giả Việt Nam. Mới đây, tác phẩm vừa được trở lại với một diện mạo hoàn toàn mới do Công ty Sách Đông A và NXB Văn học ấn hành.

  • Nhà nghiên cứu Phan Ngọc khi nghiên cứu bản sắc văn hoá của người Việt Nam đã nêu ra bốn yếu tố: Tổ quốc, gia đình, thân phận và diện mạo. Theo tôi trong bốn yếu tố ấy thì quan trọng nhất, khi hai yếu tố kia đã có rồi, là thân phận và diện mạo, vì hai yếu tố này mới xác nhận vị thế một con người trong xã hội.

  • Tôi xúc động rưng rưng khi đọc những trang đầu cuốn sách mới của nhà văn Ngô Thảo với đầu đề “Nghiêng trong bóng chiều” (Nxb. Quân đội nhân dân, 2020), mừng ông tròn tuổi 80. Ông mở đầu: Khi trò chuyện với người già, lớp trẻ sợ nhất là các vị ôn nghèo, kể khổ về thời bao cấp.

  • Trở về với miền Nam để trả món nợ ân tình, đó chính là khát vọng để Nguyễn Thi sáng tạo nên những tác phẩm cố gắng khái quát bức tranh rộng lớn của một thời cả dân tộc lên đường đánh Mĩ.

  • Bao năm qua, những sáng tác về Hà Nội đều đặn ra mắt công chúng. Không phải ngẫu nhiên nhiều tác giả luôn ưu ái dành một góc văn chương của mình để viết về Hà Nội, bởi tình yêu, sự mến thương và cảm giác gắn bó với mảnh đất Thăng Long xưa.

  • Tiểu thuyết “Những ngày cách ly”, tác giả Bùi Quang Thắng, NXB Tổng hợp TP Hồ Chí Minh dài 160 trang được viết trong 12 ngày, đề tài liên quan đến dịch Covid-19. Đọc xong, điều đầu tiên, cũng đáng nể người viết, người biên tập, đây hẳn là cuộc chạy đua để cuốn sách đến được với bạn đọc trong thời gian nhanh nhất có thể.

  • Bộ sách đồ sộ với độ dày gần 5000 trang tập hợp 30 nhật ký của những người lính trong chiến tranh. Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều gọi đây là bộ hồ sơ văn hóa Việt Nam. Còn Trung tướng, Anh hùng LLVTND Đoàn Sinh Hưởng thì coi bộ sách là dấu ấn tâm hồn của các anh hùng liệt sĩ.

  • 5 năm sau khi nữ tác giả Svetlane Alexievich nhận giải Nobel văn học cho những cuốn sách thuộc thể loại phi hư cấu, Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam, bằng sự nỗ lực lớn đã tiếp tục giới thiệu các tác phẩm của bà. Hai cuốn sách được dịch và giới thiệu mới là “Những nhân chứng cuối cùng” và “Những cậu bé kẽm” do dịch giả Phan Xuân Loan thực hiện.

  • Với mong muốn khơi gợi niềm thích thú và sự tò mò của độc giả nhỏ tuổi đến với sách giáo dục truyền thống, Nhà xuất bản Kim Đồng vừa giới thiệu câu chuyện về tấm gương anh hùng của chị Võ Thị Sáu và anh Lý Tự Trọng với phần lời kể được lồng ghép cùng những bức tranh tả thực hoành tráng.

  • Trong lòng tôi, nhà văn Phạm Tường Hạnh là người anh giàu tình nghĩa, sống sôi động, bộc trực, thẳng thắn, nhưng với đồng nghiệp thì luôn biết lắng nghe và tôn trọng. Hôm nay, kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Phạm Tường Hạnh, xin có đôi dòng...

  • Đến nay, nhà văn Ma Văn Kháng đã cho ra đời hơn 20 tiểu thuyết, gần 200 truyện ngắn, chủ yếu lấy cảm hứng từ sử thi và thế sự đời tư, đề cập phần nhiều đến cuộc sống và con người vùng Tây Bắc.