“Ngài” rùa đá được xem như một trong hai linh vật để trấn yểm vùng đất Phú Lộc (Thừa Thiên - Huế), trên đầu “ngài” còn có một chữ Vương.
Trên đầu ngài rùa đá có một chữ Vương viết bằng chữ Hán.
Ở xóm Rùa (Thị trấn Phú Lộc, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên – Huế) có một “ngài” rùa đá được phong tước vị mà theo dân làng thì “từ xưa đến nay duy chỉ có ngài rùa đá này là được phong tước vị”.
Rùa đá được phong vương
Thị trấn Phú Lộc có hai địa danh đặc biệt gắn với hình tượng linh vật thứ ba trong tứ linh “Long - Ly - Quy - Phụng”. Nếu như xóm Quy Thạch gắn liền với “ngài” rùa đá tự nhiên, được xem là một trong hai linh vật trấn yểm vùng đất này thì xóm Rùa lại gắn với số phận long đong của một "ngài" rùa được chạm khắc bằng loại đá Thanh, trên đỉnh đầu của "ngài" có khắc độc nhất một chữ Vương.
Anh Nguyễn Tiến Vinh (Phòng VH-TT huyện Phú Lộc) cho biết: “Rùa có chiều dài 1.7m, rộng 1.2m, cao 0.5m, ước nặng chừng 3 tạ được tạc từ đá Thanh nguyên khối. Các hoạ tiết được tạc khá cầu kỳ, các chi tiết chạm khắc còn khá rõ ràng như mắt, mí mắt, lằn ở cổ, lằn ở lưng, sống lưng, tai, mũi…
Trên lưng có ô lõm lớn hình chữ nhật kích cỡ 30 x 24 cm, có khả năng là điểm để đặt bia đá nhưng đến nay vẫn chưa tìm thấy tấm bia đá này. Đặc biệt trên đỉnh đầu rùa đá có khắc nổi chữ “Vương” bằng chữ Hán còn khá lớn".
Do vẫn chưa tìm thấy bia đá nên rất khó để xác định mục đích và thời gian tạc nên rùa đá. Nhưng trên đầu có khắc chữ “Vương” cho thấy rùa được tạc do chính vua ban lệnh và mục đích của nó chắc hẳn cũng không hề đơn giản. Đây cũng là rùa đá đầu tiên trên đầu có khắc chữ “Vương” được phát hiện.
Theo anh Vinh, rùa đá ban đầu có lẽ nằm ở khu vườn của nhà bác Ga (trú khu vực 4, Phú Lộc). Bởi vì đây chính là nơi đã tìm thấy ba chân trụ bằng đá còn khá nguyên vẹn.
Dựa vào kích thước và sự phân bố của ba trụ bằng đá thì có thể thấy đây chính là những chiếc cột để dựng mái che rùa đá. Cụ Ga, chủ nhân khu vườn cho biết: “Vợ chồng tui bắt đầu mua lại ngôi nhà năm 1989, khi dọn về thì đã có sẵn hai chân cột trụ đá trong vườn.
Một năm trước, người con trong gia đình làm vườn tìm ra thêm một cột trụ đá giống như hai cột trụ trước. Tôi đoán còn thêm một trụ đá nữa nhưng nó bị vùi lấp sâu trong lòng đất nên chưa tìm ra thôi...”.
Một trong những bậc cao niên nhất làng là cụ Nguyễn Văn Đằng (88 tuổi) cho biết thêm: “Ba cái chân cột trụ đá mới tìm thấy cỡ vài chục năm trở lại đây thôi chứ cụ rùa thì đã tồn tại hàng trăm năm nay.
Từ lúc tóc tôi còn để chỏm, người làng đã nhìn thấy "ngài" rùa giữa một vùng bàu đìa, ao trũng hoang vu. Hàng ngày, qua lại trên đường, tôi thấy “ngài” ghếch đầu nổi thân mình, oai phong cạnh bờ ruộng lúa”. Biết là linh vật của làng, nên hồi ấy trong làng không có ai dám di chuyển “ngài” vì sợ gặp tai ương.
Chờ nhà nghiên cứu giải mã
Nhà nghiên cứu Trần Viết Điền (Thành phố Huế) đã tìm hiểu rất nhiều tài liệu và ông đưa ra giả thiết rùa đá Phú Lộc chính là miếu thờ của Đông Hải đại vương Nguyễn Phục.
Không phải ngẫu nhiên mà nhà nghiên cứu này đưa ra giả thiết trên. Nguyên do là trong các tài liệu ghi chép xưa và dân gian truyền tai nhau câu chuyện năm 1470, vua Lê Thánh Tông đưa đại quân đi đánh Chiêm Thành, giao cho Nguyễn Phục giữ chức Đốc lương lo việc vận chuyển lương thực. Nguyễn Phục là thầy của Bình Nguyên vương Tư Thành thời Lê Nhân Tông, góp công đưa vương lên ngôi vua sau vụ tiến ngôi của Nghi Dân.
Khi lên ngôi, vua Lê Thánh Tông trọng dụng Nguyễn Phục, cử ngay Nguyễn Phục đi sứ nước Minh ba lần.
Mặc dù trọng dụng Nguyễn Phục, nhưng vua Lê Thánh Tông cũng thường trách cứ, buộc tội cận thần Nguyễn Phục khá gay gắt.
Điều này chứng tỏ có nhiều đồng liêu ghét ông nên gièm pha ông khi họ gần vua. Bi kịch xảy ra khi ông theo vua Bình Chiêm năm 1470, thuyền Vua đi trước, thuyền lương do Nguyễn Phục dẫn đầu theo sau, qua cửa Tư Khách (Tư Hiền ngày nay). Khi thuyền Vua đã tới bãi Nam an toàn, thì thuyền ông gặp bão, Nguyễn Phục vì cố gắng để bảo vệ quân lương và binh lính, liền cho neo thuyền ở bờ phá Cao Đôi (phá Cầu Hai) để tránh bão.
Ông bị phạm quân luật, người ta bắt ông đến bãi Nam (bán đảo Sơn Trà), chiếu luật bị hành hình, đến lúc nhà vua quyết tha tội thì ông đã bị trảm. Tương truyền trên đường rút quân, sau khi thắng lớn, đoàn thuyền gặp gió lớn, vua Lê Thánh Tông mộng thấy Nguyễn Phục đến chầu vua và hứa phù trì đoàn quân về Thăng Long an toàn...
Vua Lê Thánh Tông hối hận, quyết định phong Nguyễn Phục làm phúc thần. Vua cũng truyền chỉ địa phương nào ngày trước có công tích của Nguyễn Phục thì cho lập miếu đền để thờ thần. Về sau vua Lê Thánh Tông gia tặng, ban sắc phong ông làm Thần Đông Hải đại vương và dựng đền thờ cúng.
Từ Bắc chí Nam, có 72 nơi lập miếu thờ Nguyễn Phục. Theo nhà nghiên cứu Trần Viết Điền phỏng đoán, rùa đá tại xóm Rùa rất có khả năng chính là miếu thờ Nguyễn Phục ngày xưa. Mặc dù, chưa được kiểm chứng nhưng giả thiết này cũng đã làm sáng tỏ phần nào nguồn gốc và giá trị của rùa đá được khắc chữ "Vương" có một không hai tại Việt Nam.
Theo kienthuc.net.vn
Sáng 14/4, UBND thành phố Huế tổ chức họp báo Festival Nghề truyền thống Huế 2023.
Chiều ngày 13/4, Sở Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp cùng Công ty Cổ phần Truyền thông Hexa Media tổ chức khai mạc Lễ hội Khinh khí cầu quốc tế với chủ đề “Huế - Nét đẹp Cố đô”.
Sáng 11/4, tại Hà Nội, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) công bố Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI năm 2022. Thừa Thiên Huế đứng thứ 6 trong bảng xếp hạng PCI năm 2022 (tăng 02 bậc so với 2021).
Ban tổ chức Festival Nghề truyền thống Huế 2023 vừa thông tin về kế hoạch tổ chức chương trình “Tri ân dòng Hương” tại Festival nghề truyền thống Huế 2023. Đây là lần đầu tiên Chương trình được tổ chức nhằm tri ân, bày tỏ sự cảm kích với dòng sông Hương với bề dày lịch sử đã ban mùa màng hoa trái và trầm tích văn hóa xứ sở.
Lễ hội Khinh khí cầu quốc tế Huế 2023 có chủ đề “Nét đẹp Cố đô” sẽ được tổ chức từ 12 - 20/4. Lễ hội do Sở Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp với Công ty Hexa tổ chức.
Sáng 8/4, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật phối hợp với UBND xã Phong Bình – Phong Điền đã tổ chức khai mạc trại sáng tác văn học nghệ thuật “Phong Bình – miền quê yêu dấu”.
Chiều ngày 7.4, Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức vinh danh “Công dân tiêu biểu tỉnh Thừa Thiên Huế” giai đoạn 2020-2022; Lễ trao tặng, truy tặng các hình thức khen thưởng cấp Nhà nước cho các tập thể, cá nhân xuất sắc.
Chiều ngày 01/04, tại Nhà Kèn Huế (Công viên 3-2), Hội Âm nhạc Thừa Thiên Huế phối hợp với Chi hội Nhạc sĩ Việt Nam tỉnh TT Huế và Dàn nhạc kèn Huế tổ chức chương trình ca nhạc “Nhớ Trịnh Công Sơn” nhân kỉ niệm 22 năm ngày mất nhạc sĩ Trịnh Công Sơn (01/04/2001- 01/04/2023).
Sáng 27/3, vườn Thiệu Phương – Đại Nội Huế, Trung tâm BTDT Cố đô Huế tổ chức triển lãm thơ thiền Việt Nam qua thư pháp chữ Hán. Tham dự triển lãm có Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ Phan Ngọc Thọ.
Chiều 25/3, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và đoàn công tác làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế về tình hình phát triển kinh tế - xã hội và giải quyết các đề xuất, kiến nghị để tỉnh phát triển nhanh, bền vững. Dự buổi làm việc còn có Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng; Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn; lãnh đạo một số bộ, ngành Trung ương. Về phía tỉnh Thừa Thiên Huế có UVTW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Lê Trường Lưu; Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Phan Ngọc Thọ; Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phương; các UVTV Tỉnh ủy và lãnh đạo các sở, ngành liên quan.
Tối 26/3, UBND TP. Huế tổ chức lễ khai trương Phố đi bộ Hai Bà Trưng, đường Hai Bà Trưng, phường Vĩnh Ninh, TP. Huế. Tham dự có Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phương; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phan Quý Phương; lãnh đạo tỉnh, TP. Huế và các sở, ban ngành cùng với người dân và du khách.
Sáng 25/3 tại Trung tâm Văn hoá Phật giáo Liễu Quán đã diễn ra buổi khai mạc “ Tuần lễ thơ thiền Việt Nam năm 2023”. Sự kiện do Trung tâm Văn hoá Phật giáo Liễu Quán, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế và nhóm nghiên cứu văn hoá Tâm Việt phối hợp tổ chức.
Sáng 25/3, Hội Nhà báo tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức Đại hội lần thứ VII, nhiệm kỳ 2022 - 2025. Đến dự Đại hội có ông Nguyễn Đức Lợi - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, ông Phan Ngọc Thọ - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, ông Nguyễn Quang Tuấn - Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh.
Ngày 25/3, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế - tỉnh Thừa Thiên Huế đã có thông báo về việc miễn phí tham quan các điểm di tích thuộc Quần thể Di tích Cố đô Huế vào ngày 26/3.
Sáng 25/3, Sở VH&TT, Bảo tàng Lịch sử tổ chức Lễ khởi công công trình bảo tồn, tu bổ di tích Ưng Bình tại Châu Hương Viên – Thành phố Huế.
Sáng 25/3/2023, trên khu vực sông Hương và sông Đông Ba (công viên Trịnh Công Sơn, phường Gia Hội), UBND thành phố Huế tổ chức khai mạc Giải Đua ghe truyền thống thành phố Huế lần thứ II – năm 2023.
Chiều 24/3, tại phòng triển lãm Trường đại học Nghệ thuật Huế, Chi hội Mỹ thuật Việt Nam tại Thừa Thiên Huế và Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Huế khai mạc triển lãm mỹ thuật trẻ lần thứ VI.
Sáng ngày ngày 23/3, Tại Bảo tàng Mỹ thuật Huế (Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị đã diễn ra buổi khai mạc triển lãm mỹ thuật với chủ đề “ Đồng vọng” của họa sĩ Lê Văn Nhường.