Lễ cầu siêu và tế âm linh cô hồn tại chùa Ba Đồn tưởng niệm 127 năm ngày thất thủ Kinh đô 23/5 Ất Dậu (1885 - 2012)
SHO - Sáng ngày 11/7 (nhằm ngày 23/5 Nhâm Thìn), tại chùa Ba Đồn, phường An Tây, thành phố Huế, Công ty Cổ phần đầu tư Văn hóa Du lịch Đất Việt và UBND phường An Tây đã tổ chức Lễ cầu siêu và Lễ tế âm linh cô hồn, tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ, những bá tánh xả thân vì nước và đồng bào tử nạn trong biến cố thất thủ Kinh đô cách đây 127 năm (23/5 Ất Dậu - 5/7/1885).
>> Đàn Âm hồn - di sản văn hóa tâm linh đang bị xâm hại
Đến dự Lễ, dâng hương tại Di tích Nghĩa địa và chùa Ba Đồn có đại diện Lãnh đạo tỉnh, các cơ quan ban ngành trong tỉnh, thành phố; các vị chư tôn tăng ni, phật tử và bà con nhân dân thành phố Huế.
Nghĩa địa (cồn mồ) và lịch sử chùa Ba Đồn, theo nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân thì Nghĩa địa - Cồn mồ Ba Đồn được vua Gia Long (1802-1819) cho giải tỏa 8 ngôi làng ở bờ bắc sông Hương lên nhằm để xây dựng Kinh thành Phú Xuân. Theo lệnh vua, nhà cửa và mồ mả phải dời đi nơi khác, những mồ mả không có người chịu trách nhiệm thì nhà nước cho dời lên tại vùng rừng mà ngày nay gọi là Xóm Hành thôn Tứ Tây thuộc xã Thủy An, thành phố Huế. Cồn mồ 8 làng ra đời từ đó. Cũng trong năm Qúy hợi (1803), vua Gia Long cho dựng bia đá (cao 1,51m, rộng 1,110m) với nội dung "Ân Tứ Hiệp Táng Vô Tự Chi Mộ" (Vua cho hợp táng những người không người thờ tự) tại cồn mồ 8 làng. Dòng lạc khoản bên phải đề :"Vị dĩ bách cận thành trì thiên táng tại thử " (Vì lẽ bức cận thành trì nên dời chôn tại đây). Lạc khoản bên trái ghi: "Tuế thứ Quý hợi niên tam nguyệt sơ thất nhật phụng khắc" (Kính vâng mệnh khắc ngày 7 tháng 3 năm Quý Hợi, tức là ngày 27/4/1803).(1)
 |
Sau đó, khi xây dựng đàn Nam Giao và lăng Gia Long, các mồ vô chủ lại được dời đến tiếp tạo thành hai cồn mồ lớn nữa nằm về phía nam của cồn mồ của 8 làng. Cồn mồ 8 làng (sau thường gọi là Đồn 1) có diện tích 50m x 150 m. Ở mỗi cồn mồ đều có dựng bia và có nội dung từa tựa như bia Cồn mồ 8 làng. Theo L.Sogny riêng bia Cồn mồ thứ hai có lạc khoản bên trái cho biết có 3.700 người (con số hàng chục và hàng đơn vị bị đục bỏ từ năm 1914) an nghỉ ở đây, lạc khoản bên trái bia Cồn mồ thứ ba cho biết có 2250 (con số chỉ đơn vị bị đục bỏ).
 |
Đến năm 1835, vua Minh Mạng cho lập một bàn thờ ở giữa trời (đàn) tại cồn mồ 8 làng đề hằng năm nhà nước tổ chức cúng tế những cô hồn của 8 làng. Về sau cho dựng thêm hai đàn nữa để cúng tế những cô hồn của cồn mồ thứ hai và thứ ba. Dân chúng gọi ba cồn mồ có ba đàn hằng năm tế lễ đó là Cồn mồ Ba Đàn (Ba Đồn).
Thêm nữa, biến cố thất thủ Kinh đô vào đêm ngày 22, rạng sáng ngày 23 tháng 5 năm Ất Dậu (ngày 4 - 5/7/1885), Tôn Thất Thuyết đã chỉ huy cuộc tấn công quân Pháp ở đồn Mang Cá và Tòa Khâm Sứ. Do bị bất ngờ nên quân Pháp hoảng loạn, nháo nhát. Đến sáng chúng bắt đầu mở cuộc phản công, quân ta chiến đấu oanh liệt nhưng do vũ khí lạc hậu, thô sơ nên thất bại. Quân Pháp đánh chiếm Kinh thành Huế, khi xông vào bọn chúng gặp ai giết nấy, đốt phá, cướp giật và hãm hiếp, tiếng khóc vang trời dậy đất; dân chúng và binh lính trong Thành đạp nhau chạy theo vua ra các cửa Nhà Đồ, cửa Hữu làm chết hàng ngàn người. Ngày 23 tháng năm năm Ất Dâu - 1885, Kinh đô Huế chìm trong máu lửa, đổ nát, tang thương, hằng chục ngàn binh linh, người dân chết và bị thương. Sau đó, người Pháp bắt dân chúng phải cất bốc hết các mồ mả chôn trong và ngoài Kinh thành, những mồ vô chủ lại được đưa lên Ba Đồn "hợp táng" hình thành thêm một số Cồn mồ nữa. Theo L.Sogny (BAVH.1915) số cồn mồ mới đó là: Cồn mồ thứ tư, nơi an nghĩ của quân lính hy sinh trong Kinh thành Huế ngày 23.5 Ất dậu (5/7/1885), số lượng không rõ; Cồn mồ thứ năm, nơi an nghĩ của sĩ quan hy sinh trong Kinh thành Huế ngày 23/5 Ất dậu (5/7/1885), số lượng không rõ; Cồn mồ thứ sáu, nơi an nghĩ của thường dân chết trong Kinh thành Huế ngày 23/5 Ất dậu (5/7/1885), số lượng không rõ...”(2)
 |
| Chùa Ba Đồn và Nghĩa địa - Cồn mồ |
Trước nỗi đau thương, mất mát của bao người con dân Việt yêu nước, Cụ Phan Bội Châu đã viết bài “Văn tế cô hồn ngày 23/5” với những câu như sau:
“Lô nhô trẻ dìu già, ông nách cháu, chân còn đi, đầu chốc lìa vai!
Lao nhao con khóc mẹ, vợ kêu chồng, tiếng chưa ngớt, xương đà chất đống!
Oan uổng quá mấy ông trên võng, thình lình sét đánh, sống chẳng trọn đời.
Tội tình thay lũ bé trong nôi, cắc cớ sao sa, chết đà trắng bụng...”
 |
Và trong bài “Vè thất thủ Kinh đô” đã ghi lại biến cố thất thủ Kinh đô năm 1885, với những cảnh tan thương do quân Pháp gây ra:
“Tránh thân cho khỏi súng Tây
Mẹ con chạy vạy trời rày còn khuya
Lao xao như cá trong đìa
Tránh sao cho khỏi súng lia vào mình…”
 |
hay
“…Từ ngày Thất thủ Kinh đô
Tây qua giăng dây thép, họa địa đồ nước Nam
Lên dinh tớ ở Tòa Khâm
Chén cơm âm phủ, áo dầm mồ hôi…”
 |
Lễ cầu siêu và Lễ tế âm linh cô hồn năm nay diễn ra tại chùa Ba Đồn được tổ chức theo nghi thức truyền thống của Phật giáo Việt Nam, gồm các lễ: Lễ Hưng tác Thượng Đại tràng phan; Lễ Bạch Phật khai kinh, thỉnh Tiêu Diện Đại Sĩ, Lễ thỉnh chư âm linh; Lễ tưởng niệm 127 năm ngày Thất thủ Kinh đo 23/5 Ất Dâu (1885 – 2012)); Lễ cung tiến chư anh hùng liệt sĩ, chư anh linh, âm linh đồng bào tử nạn và chư tôn liệt vị cô hồn; Tụng Đàn Kinh Địa Tạng; Lễ Đăng đàn chẩn tế âm linh cô hông và lễ phóng Đang tại các Đồn cô mộ di tích Nghĩa địa và chùa Ba Đồn; Lễ tạ Phật hoàn kinh. Vào lúc 14 giờ ngày mai - 12/7 (26/5 Nhâm Thìn) Lễ tạ và kết thúc chương trình Lễ cầu siêu và lễ tế âm linh cô hồn tại Nghị địa và chùa Ba Đồn.
.jpg) |
Ngoài Lễ tế tại chùa Ba Đồn, hằng năm vào ngày Thất thủ Kinh đô 23/5, người dân thành phố Huế và các vùng lân cận tổ chức Lễ tế Âm hồn tại Đàn Âm hồn và cúng cô hồn từ ngày 23/5 đến cuối tháng 5 âm lịch.
 |
Lễ tế, cúng cô hồn 23/5 là biểu hiện lòng kính trọng của người dân Huế đối với các chiến sĩ bỏ mình vì Tổ quốc và thể hiện lòng tri ân của người dân Huế đối với đồng bào tử nạn vào năm 1885. Đây là một hoạt động tâm linh đầy tình nghĩa dân tộc và đồng bào, là nét văn hóa độc đáo đầy tính nhân văn của người dân xứ Huế.
 |
PV
............................................................
(1&2) Theo Chùa Ba Đồn ở Huế nơi có những Cồn mồ liệt sĩ chống Pháp lớn nhất nước của nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Sáng 30/3, tại công viên Tứ Tượng – TP Huế đã diễn ra trưng bày Hội sách Alpha Books năm 2022 do Công ty cổ phần Sách Alpha (Alpha Books) tổ chức.
-
Sáng 30/3, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật phối hợp với UBND huyện Phong Điền khai mạc trại sáng tác “Giấc mơ Phong Điền”.
-
Sáng 27/3, tại Nghinh Lương Đình, thành phố Huế, Sở Văn hóa và Thể thao đã tổ chức Lễ phát động 'Cuộc vận động Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại'; Ngày chạy Olympic vì sức khỏe toàn dân 27/3 và Khai mạc Giải Việt dã truyền thống lần thứ 30 năm 2022.
-
Sáng 27/3, Trường Tiểu học Điền Lộc, huyện Phong Điền, Huyện đoàn Phong Điền phối hợp với Đoàn Trường Đại học Nghệ thuật Huế tổ chức Hội thi Mỹ thuật với chủ đề “Tuổi trẻ Thừa Thiên Huế với quê hương, đất nước”, “Trường học xanh - sạch - sáng, 4 mùa hoa”.
-
Ngày 26/3, Sở Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp cùng các đơn vị tổ chức “Ngày hội đạp xe vì du lịch và môi trường”.
-
Sáng ngày 25/3, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế và Trường đại học Nghệ thuật - Đại học Huế phối hợp tổ chức khai mạc trại sáng tác “Mỹ thuật và Di sản”.
-
Phố đêm Hoàng Thành dự kiến khai trương vào ngày 22/4/2022 và đi vào hoạt động từ 19 đến 23 giờ các ngày thứ 6, thứ 7 hàng tuần.
-
Từ ngày 29/4, Ủy ban nhân dân Thành phố Huế phối hợp với Cơ quan hợp tác phát triển Đức (GIZ) và Công ty CP VIETSOFTPRO (VPS) sẽ triển khai dịch vụ đạp xe chia sẻ công cộng tại các khu vực trung tâm thành phố Huế.
-
Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch về việc tổ chức Giải chạy VnExpress Marathon Huế năm 2022.
-
Sáng ngày 24/3, Sở văn hóa và thể thao tỉnh, Bảo tàng Lịch sử tỉnh phối hợp với UBND huyện Phong Điền và xã Phong Mỹ tổ chức trưng bày chuyên đề “Chiến khu Hoà Mỹ - Căn cứ địa cách mạng của Thừa Thiên Huế” và Hội thi “Theo dòng Lịch sử”. Hoạt động nhằm chào mừng kỷ niệm 47 năm ngày giải phóng quê hương Thừa Thiên Huế (26/3/1975 – 26/3/2022) và 75 năm ngày thành lập chiến khu Hoà Mỹ (1947 -2022).
-
Chiều 23/3, tại Trường đại học Nghệ thuật – Đại học Huế đã diễn ra Triển lãm Mỹ thuật trẻ lần thứ V do Chi hội Mỹ thuật Việt Nam tại Thừa Thiên Huế và Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Huế tổ chức.
-
Chiều 21/3, Viện Bảo tồn di tích, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tổ chức buổi giới thiệu ấn phẩm “Di sản kiến trúc Huế qua nét vẽ - Tư liệu Viện Bảo tồn di tích”. Đến dự có ông Phan Ngọc Thọ - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ.
-
Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế vừa ban hành Kế hoạch về việc thực hiện Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế với những mục tiêu cụ thể đến năm 2030.
-
UBND tỉnh vừa ban hành kế hoạch số 106/KH-UBND về việc triển khai thực hiện mở cửa hoàn toàn đón khách quốc tế và phục hồi, kích cầu du lịch.
-
Ngày 19/3, UBND thành phố Huế đã tổ chức Giải Đua ghe truyền thống thành phố Huế lần thứ I - năm 2022 trên sông Hương và sông Đông Ba, tại khu vực Công viên Trịnh Công Sơn - phường Gia Hội.
-
Chiều 18/3, Bảo tàng Mỹ thuật Huế phối hợp với Hội Mỹ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế, Hội Nhà văn tỉnh Thừa Thiên Huế và Nhóm Ký họa đô thị Hà Nội tổ chức buổi lễ phát động chương trình “Hành trình ký hoạ di sản Cố đô Huế 2022”.
-
Ủy ban Nhân dân tỉnh vừa ban hành kế hoạch tổ chức “Triển lãm trang phục truyền thống các nước ASEAN”.
-
Sáng sớm 16/3 (14/02 âm lịch), tại đàn Xã Tắc (phường Thuận Hòa, TP Huế), Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã trang trọng tổ chức Lễ tế Xã Tắc. Buổi lễ diễn ra trang nghiêm theo đúng các nghi lễ truyền thống, tín ngưỡng tâm linh nhằm cầu cho Quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi.
-
Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án “Bảo tồn, phát huy giá trị dân ca, dân vũ, dân nhạc của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch giai đoạn 2021 - 2030” trên địa bàn tỉnh.
.png)
.png)
