Dễ ai quên câu hát: “Trời sinh voi trời không sinh cỏ, Thượng đế buồn Thượng đế bỏ đi”.
Trong cuốn Hành trình về phương đông của Dr Baird T.Spalding (Nguyên Phong dịch) có đề cập đến một vị đã dùng kính thiên văn khuyếch đại tìm Thượng đế, và cho rằng Thượng đế thật sự đã “bỏ đi”. Vẫn nghĩ Thượng đế vẫn còn đó, trời còn đó nhưng trời không sinh “cỏ” trong lúc vẫn sinh “voi”. Thế nên động vật trên địa cầu mới tranh chấp, lấn chiếm diện tích để sinh tồn.
Ở quê hồi tôi còn nhỏ, đất đai nhà nào nhà nấy rộng rinh, vườn“mi thông với vườn tau - có chăng ngăn bởi bụi chè tàu thưa. Chưa hề có khái niệm bán đất, ai quy hoạch vườn tược hay khai hoang đất cồn, đấy quả là nhà tiên tri thời đại. Thế hệ ông bà chuyển giao quan hệ láng giềng cho mẹ cha, đất vẫn như bèo dâu. Chuyển tiếp qua đời con cháu, đất bắt đầu rục rịch. Chuyện từ một vài đứa con của làng đỗ đạt lên tỉnh học hành, chúng thấy quá chật chội trong những căn phòng cho thuê hay ở các ký túc xá. Đất chật người đông. Cụm từ “tấc đất tấc vàng” nay được hiểu tận cùng nghĩa đen. Chúng trở về quê mang theo nhiều hoài bão.
Không phải qua thời đói vàng mắt, người dân không đào côộc chuối ăn thay cơm nữa mà lúc đó chuối mọc nhiều. Hoàn toàn không. Chuối là một loài thân mềm, bão cấp 6 cũng đủ quật gãy, sao được nhiều người dân trồng làm hàng rào ngăn cách, làm “biên giới” giữa vườn nhà này với vườn nhà kia?
Chuối lớn nhanh, đẻ “con” cũng nhanh. Một cây chuối không bị tước quyền sống cứ ngang nhiên đẻ con qua đất láng giềng. Chả mấy ai để ý. Ừ, chuối chứ có phải tường bao bê tông hay hàng rào điện tử Mcnamara đâu, cứ để nó lớn, lớn lên thì người ta chặt cho trâu bò lợn gà ăn. Người từng ra thành phố không nghĩ ngắn như người chưa thoát khỏi lũy tre làng. Chiến lược chiếc gậy và củ cà rốt được áp dụng. Láng giềng bên kia trồng chuối lên kế hoạch thay hàng rào, chuối mọc đến đâu tính đất đến đó. Láng giềng bên này mới bắt đầu khởi động tư duy. À té ra chúng lấn đất. Dòng trích lục, nhà còn nhà mất, nhà bị mối mọt nhắm đường biên mà gặm trước. Nhưng đa phần không có trích lục. Ông cha để đất lại cho cháu con thế nào ở thế ấy. Nào ai quan tâm. Có nhà giở trích lục, gọi cả trí thức của làng đến cũng chịu không xác định được ranh giới. Cũng có trường hợp xin làm cái chòi ở tạm trong vườn ông vườn bà, chòi được cơi nới thành nhà. Nhà được nới vườn tược để trồng rau canh tác phục vụ thức ăn tại chỗ. Sau đất đai báo động, ông nọ bà kia đuổi, khách nhất mực không chịu đi, một hai đất này của bà tui... Đất bị láng giềng đểu cướp trắng trợn. Đã có xung đột sứt đầu mẻ trán...
Những mảnh vỡ, những mẩu chuyện tưởng vụn vặt ở nông thôn quê tôi xưa đã thành đề tài lớn mang tầm quốc tế bây giờ.
Quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa là của Việt Nam. Nước bạn đã phù phép thổi bay “dòng trích lục” về biển đảo Tổ quốc, xem đó là chứng cứ tầm thường, không đủ sức thuyết phục, và rắp tâm chiếm bằng được nguồn lợi từ biển Đông vốn của chung các nước ASEAN (trong đó có Việt Nam), và không ngoại trừ Mỹ.
Thông tin “vượt biên” cho hay, người dân nước bạn hầu như mù tịt về Hoàng Sa và Trường Sa. Phần còn lại biết rõ hai quần đảo đó của Việt Nam thì cũng tìm cách bưng bít. Con dân nước Việt “hiểu biết” quá nhiều về nước bạn thông qua truyền thông; phía con dân nước bạn thì ngược lại. Chúng ta chỉ mới có một vài trang thông tin chính thức bằng tiếng nước bạn để chuyển tải nội tình qua phía “bạn”. Còn xu hướng học tiếng nước bạn trong sinh viên các trường đại học của ta đang gia tăng... Bài học lịch sử cho thấy, ngày xưa chúng ta thắng Mỹ chủ yếu nhờ ý chí quyết tâm của toàn dân tộc cộng với sự giúp đỡ từ các nước XHCN anh em, song cũng có một phần nhờ vào sự đấu tranh từ phía nội bộ chính quyền Mỹ, và đặc biệt từ người dân Mỹ. Họ thừa biết cuộc chiến tại Việt Nam là cuộc chiến tranh phi nghĩa; việc họ phải giao con cái cho quân đội Mỹ lại càng phi lý.
Trên mạng chính thức của nước bạn tuyên bố nếu không xác lập được quyền lợi từ biển Đông bằng hòa bình, nước bạn sẽ xác lập bằng quân sự. Trở lại chuyện láng giềng nông thôn. Nếu tôi có một khu vườn chính danh, không ai dễ cướp trắng; nhưng đến một ngày trái đất “hết đất”, nếu kẻ xấu đến “xin” đất vườn tôi để chôn người thân của họ, tôi sẵng sàng hiến.
22/06/2011
N.N
Tiếp theo Thánh Gióng, lại thêm một vị “Tứ Bất tử” nữa của người Việt Nam được dựng tượng. Đó là Đức Thánh Tản, hay Tản Viên Sơn Thánh, hay gọi một cách học trò là Sơn Tinh, gắn với truyền thuyết Sơn Tinh - Thủy Tinh.
“Phải xem hành lang pháp lý cho văn hóa còn thiếu cái gì. Cái gì lỗi thời rồi cần đổi mới, cái gì mâu thuẫn cần điều chỉnh”, GS-TS Phùng Hữu Phú, Phó chủ tịch Hội đồng Lý luận T.Ư, nói tại hội thảo quốc gia Những giải pháp tổ chức triển khai Nghị quyết số 33-NQ/TW về xây dựng và phát triển văn hóa, con người VN đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.
Cả nước lại sắp bước vào mùa lễ hội Tết Ất Mùi 2015. “Đến hẹn lại lên”, những câu chuyện tiêu cực mùa lễ hội dường như vẫn là bài toán nan giải đối với các nhà quản lý.
Câu chuyện về văn hóa đọc không còn là đề tài mới mẻ nhưng vẫn luôn là một câu hỏi còn bỏ ngỏ. Liệu rằng độc giả trẻ đã chọn được cho mình hướng đi đúng đắn?
Đó là thông tin được đưa ra tại cuộc họp tổng kết năm của Cục Xuất bản chiều 24/12. Nguyên nhân của việc không đọc xuể sách phát hành là do thiếu nhân lực.
Cùng với yêu cầu ngày một cao đối với chất lượng bản dịch, việc nhận xét, hồi âm của độc giả cũng ngày càng nhiều hơn và trực tiếp hơn, tuy nhiên, trong số đó có những người đang làm việc “ném đá” thay vì “phê bình” một cách thiện chí – đó là ý kiến của BTV Phùng Hồng Minh về những tranh luận quanh bản dịch tiểu thuyết “Bên phía nhà Swann” của Marcel Proust.
Hiện, khá nhiều kiệt tác của văn chương, triết học thế giới đã được dịch ra tiếng Việt với mục đích khai trí, “mở mắt”, dẫn bạn đọc vào biển kiến thức sâu rộng của nhân loại. Song, trước những bản dịch sai “từng xăngtimét”, bạn đọc không thể “nhắm mắt làm ngơ”…
Theo mấy nghiên cứu gần đây thì việc đọc sách văn học khiến cho người ta thông minh hơn, giàu tình cảm hơn, và văn minh hơn. Báo New York Times bèn đặt cho một số nhà văn và học giả câu hỏi: “Văn chương dạy chúng ta điều gì về tình yêu?”
Nghệ sỹ ăn mặc phản cảm, giá trị nghệ thuật bị xem nhẹ, thiếu văn hóa trong cách ứng xử... là những hiện tượng cho thấy văn hóa Việt đang biến đổi một cách nhanh chóng.
Nghề vẽ tranh trên kiếng ở Phú Tân (H.Châu Thành, Sóc Trăng) từng một thời nổi tiếng khắp Nam bộ nhưng giờ đây phải đối mặt với nguy cơ mai một.
L.T.S: “Muốn giao lưu văn hóa với bên ngoài tốt thì bản thân đất nước phải tốt”. Đó là nhận định xuyên suốt cuộc nói chuyện với phóng viên Tạp chí VHNA của Nhà xuất nhập khẩu văn hóa Hữu Ngọc. Khó mà ngờ được ở tuổi 97, ông vẫn giữ tác phong nhanh nhẹn, trí nhớ minh mẫn đến vậy. Bạn bè gọi ông là “cầu thủ ngoại hạng”, điều đó thật chính xác.
Những tư liệu quý chìm trong hỗn độn hiện vật xung quanh. Những bảng biểu số liệu nặng tính báo cáo... Chúng khiến triển lãm Hà Nội 60 năm xây dựng và phát triển (từ ngày 4 - 12.10 tại Bảo tàng Hà Nội nhân kỷ niệm 60 năm giải phóng thủ đô) giống như một báo cáo thành tích khô cứng.
Biết bao tác giả có tác phẩm thơ, văn được sử dụng trong sách giáo khoa đã không được chi trả tiền tác quyền suốt hàng chục năm qua...
Họa sĩ Trần Lương vừa trở thành một trong hai nghệ sĩ, nhà hoạt động văn hóa nhận được Giải thưởng Lớn giải Hoàng tử Claus 2014 (cùng Abel Rodriguez từ Colombia). “Giải thưởng cho tôi thấy rõ là mình đang làm những công việc bình thường của một công dân bình thường có trách nhiệm” - nghệ sĩ chia sẻ.
Tồn tại mấy trăm năm qua, vấn đề i và y trong chính tả tiếng Việt đã được chính quyền thuộc địa Pháp đặt vấn đề cải cách từ đầu thế kỷ XX. Sau 30-4-1975 các cơ quan hữu quan như Ủy ban Khoa học xã hội Việt Nam, Bộ Giáo dục - Đào tạo cũng có những quy định về vấn đề này, nhiều nhà nghiên cứu cả trong lẫn ngoài nước trước nay cũng đã tìm hiểu và có ý kiến, nhưng vẫn chưa được giải quyết rốt ráo.
Nếu như ca trù, dân ca quan họ, hát xoan, đờn ca tài tử Nam Bộ, nhã nhạc cung đình Huế… của Việt
Dân tộc và Văn hóa dân tộc Việt Nam có trước rất xa ngày lập nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa. Nhà nước này đã được dựng nên, tồn tại và phát triển trên nền tảng văn hóa Dân tộc. Nhà nước này, như một lẽ tất yếu, có trách nhiệm bảo vệ, phát triển nền văn hóa dân tộc.
Thực tế lịch sử gần 70 năm qua đã khẳng định rằng Cách mạng Tháng 8 năm 1945 và sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa là kết quả của hành trình 30 năm tìm đường cứu nước của Bác Hồ và là kết quả tất yếu từ công lao to lớn của Bác chuẩn bị cho việc tiến hành cuộc cách mạng giải phóng kể từ ngày Bác về nước.
Bắc Kạn có nhiều di tích lịch sử, với 12 di tích cấp quốc gia và 33 di tích cấp tỉnh. Trong thời gian qua, nhiều di tích đã được trùng tu, tôn tạo. Tuy nhiên, việc trùng tu lẽ ra phải trân trọng lịch sử, thì những người thực hiện lại “hoành tráng hóa” di tích.
Người ta hay quan niệm tháng bảy âm lịch là tháng “cô hồn”, rằm tháng bảy là để “xá tội vong nhân”, toàn khái niệm thuộc về “thế giới khác”. Ai đi chùa thì được biết tháng bảy còn gọi là mùa Vu Lan.