Trong những ngày tháng 10 lịch sử, cả nước đang chuẩn bị kỷ niệm 60 năm Ngày mở đường Hồ Chí Minh trên biển (23/10/1961 - 23/10/2021), chúng tôi tìm về nhà bác Phan Nhạn, Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân, nguyên là Máy trưởng của Đoàn tàu không số năm xưa.
Cựu chiến binh Phan Nhạn thăm lại bến K15 Đồ Sơn, Hải Phòng.
Bác cùng với các đồng đội đã đưa 15 chuyến tàu không số vượt biển khơi vận chuyển vũ khí chi viện cho chiến trường miền Nam, góp phần làm nên huyền thoại đường Hồ Chí Minh trên biển.
Trong căn nhà đầy ắp những kỷ niệm tại số 3A ngõ 117, đường Lý Nam Đế, phường Phước Long, Nha Trang, bác Phan Nhạn say sưa kể về quãng đời oanh liệt mà hào hùng của mình, trong đó có nhiều trận chiến không cân sức khi tàu của bác giáp mặt kẻ thù. Đang say sưa kể, giọng bác bỗng chùng xuống và xúc động khi nhắc tới các đồng đội hy sinh trên biển, hòa mình vào biển cả mãi không ngày trở về…
Sinh ra và lớn lên trên quê hương đất võ Bình Định, cũng như bao người con miền Nam lúc bấy giờ, bác hăng hái lên đường tham gia nhập ngũ, năm 1954 tập kết ra Bắc. Sau đó, bác được cấp trên cử đi học văn hóa và đào tạo lớp cơ điện tàu thủy, 8 năm sau bác được cấp trên điều về công tác tại Đoàn 759 (tiền thân của Lữ đoàn 125 Hải quân), đảm nhiệm cương vị Máy trưởng của các con tàu thuộc “Đoàn tàu không số” để vận chuyển vũ khí cho chiến trường miền Nam. Trong suốt quá trình thực hiện nhiệm vụ thì nhiều lần tàu bác bị địch bủa vây, nhưng bác và đồng đội vẫn mưu trí thoát khỏi vòng vây địch. Bác cùng đồng đội đã trải qua nhiều thời khắc nguy hiểm cận kề khi cái chết và sự sống chỉ trong gang tấc.
Nhấp một chén trà đặc, bác Phan Nhạn say sưa kể, trong số các chuyến vượt biển thì bác nhớ nhất là chuyến chở 25 tấn vũ khí vào Vàm Lũng, Cà Mau. Theo kế hoạch, 23 giờ ngày 16/10/1962 tại bến K15 Đồ Sơn, con tàu gỗ Phương Đông 2 của bác do đồng chí Nguyễn Giạt làm Thuyền trưởng nhổ neo xuất phát. Trước lúc lên đường các đồng chí Phạm Văn Đồng, Phạm Hùng, Trần Văn Trà, Ung Văn Khiêm đến chia tay đoàn. Anh Phạm Hùng nói: “Các đồng chí chuẩn bị thực hiện một nhiệm vụ vô cùng lớn lao, vinh quang và nguy hiểm, phía trước miền Nam và Quân Giải phóng đang từng ngày, từng giờ ngóng chờ các đồng chí”. Những cái bắt tay, ôm hôn nồng ấm của các đồng chí lãnh đạo như tiếp thêm sức mạnh và lòng vững tin cho bác và cán bộ, chiến sĩ trên tàu. Thay cho điều muốn nói, Thuyền trưởng Nguyễn Giạt nhìn các cán bộ, chiến sĩ giơ cao cánh tay rắn rỏi và đồng thanh hô: “Quyết tâm!”. Trên con tàu lịch sử ấy, những gương mặt còn rất trẻ như Huỳnh Văn Lân, Nguyễn Hấn, Tư Đạo, Nguyễn Ngọc… cùng với bác hồn nhiên ra trận với bầu máu nóng tuổi đôi mươi.
![]() |
Bác Phan Nhạn (người đứng giữa) cùng đồng đội năm 1965. |
Lấy khăn lau vội mồ hôi bác say sưa kể tiếp, do có 3 đồng chí quê Nam Bộ là Ba Trung, Năm Công và Sáu Danh sẽ làm hoa tiêu nên chuyến đi có phần thuận lợi. Sau hơn 2 ngày, 3 đêm trên biển, luồn lách, tránh tàu địch, đến vĩ tuyến 17 thì tàu mất liên lạc với đất liền. Chi bộ triệu tập cuộc họp, thuyền trưởng thông báo “Máy vô tuyến điện bị sự cố, tàu quay về hay tiếp tục lên đường”? Mọi người quyết tâm cùng hô “Lên đường!”. Thông suốt tư tưởng, tàu chuyển phương án, ban ngày ngụy trang giả làm tàu đánh cá, đêm len lỏi và tăng tốc di chuyển nhanh. Thời tiết Phương Nam vào mùa gió chướng, sóng to cấp 5 cấp 6, anh em không nấu ăn được, chỉ có lương khô và nước để cầm hơi. Vào lúc 18 giờ ngày thứ năm của chuyến hải trình, tàu đã qua Cù Lao Thu, Phan Thiết. Đến 22 giờ 30 phút, thủy thủ trực ca phát hiện từ xa 3 chiếc tàu tuần tra của Mỹ đang lao tới. Toàn tàu hội ý và nhận định tình hình, có thể tàu mình đã bị địch phát hiện, nghi ngờ. Thuyền trưởng lệnh sẵn sàng chiến đấu, tầm nhìn xa cự ly giữa hai bên khoảng hơn 5 hải lý. Thuyền trưởng Giạt ra lệnh: “Phải 45 độ, tất cả vào vị trí sẵn sàng chiến đấu!”. Sau hơn 20 phút tình hình trở lại bình thường bởi tàu địch không phát hiện được, vì tàu không bật đèn, toàn tàu thở phào.
Sau 7 ngày lênh đênh trên biển, sáng ngày 22 tháng 10, tàu đến vùng biển Cà Mau. Lợi dụng cơn mưa bất chợt tàu chuyển hướng vào bờ. Lại nỗi lo nữa. Sắp vô bến rồi mà vẫn chưa bắt được tín hiệu của đất liền. Toàn tàu căng mắt dõi về bốn hướng cảnh giác và tìm đồng đội. 4 giờ 15 phút, anh em phát hiện có một chiếc ghe đánh cá, thấy tàu mình họ bỏ chạy. Tàu tăng tốc đuổi theo, cặp bám được ghe của họ. Biết là tàu của đằng mình, chiếc ghe đã dẫn đoàn vào được lạch Gành Hào. Lúc đó là 5 giờ ngày 23 tháng 10. Đồng chí Tư Đức, thủ trưởng đơn vị 962, Quân khu 9 ra đón, tâm sự: Đã mấy ngày nay tàu của chúng tôi cứ đêm ngày vào ra phía mũi dõi tìm, lòng cồn cào lo lắng, thật vui mừng khôn xiết khi tàu mình cập bến được an toàn. Chuyến đi đầu tiên của tàu Phương Đông 2 đã đưa 25 tấn vũ khí về Vàm Lũng, Cà Mau.
60 năm đã trôi qua nhưng ký ức về những tháng ngày cùng đồng đội chống chọi với đạn bom kẻ thù và sóng gió đại dương vẫn vẹn nguyên trong tâm trí cựu chiến binh Phan Nhạn. Sau ngày đất nước thống nhất, bác Nhạn vào định cư ở thành phố biển Nha Trang, tiếp tục tham gia công tác xã hội và kinh qua nhiều chức vụ khác nhau. Những cống hiến không mệt mỏi của bác đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận, phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và nhiều Huân, Huy chương cao quý khác.
Theo Báo Kinh tế đô thị.
Ngày 31/01, tại Thế Tổ Miếu - Đại nội Huế, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, Hội đồng Trị sự Nguyễn Phúc Tộc đã tổ chức lễ kỷ niệm 200 năm ngày băng hà của vua Gia Long (1820 - 2020) và khai mạc trưng bày về Hoàng đế Gia Long.
Chiều ngày 29/01/2021, Tạp chí Sông Hương đã tổ chức buổi gặp mặt Cộng tác viên và trao tặng thưởng tác phẩm hay năm 2020.
- Có một văn phong Hồ Chí Minh trong 50 năm sự nghiệp viết - Phong Lê
Sáng 07/01, tại Khu tưởng niệm Anh hùng dân tộc Quang Trung -Nguyễn Huệ đã diễn ra lễ dâng hương và kỷ niệm 232 năm Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế và xuất binh đại phá quân Thanh.
VĂN
- Về một tuổi trẻ màu xanh - Trần Băng Khuê
- Ngọn nến - Trần Hoàng Vy
Sáng ngày 1/1/2021, Dàn nhạc Kèn Huế đã chính thức ra mắt ngay tại nhà tại Nhà Kèn Huế, công trình do người Pháp xây dựng cách đây khoảng 100 năm.
Chương trình sự kiện âm nhạc, đếm ngược chào năm mới Huế Countdown 2021 sẽ được tổ chức vào lúc 21h00 ngày 31/12/2020 và kết thúc lúc 00h30' ngày 01/01/2021 tại khu vực Ngã 6 đường Hà Nội - Đống Đa - Hùng Vương - Lê Quý Đôn - Bến Nghé.
Tối 29/12, tại nhà thi đấu Trung tâm thể thao tỉnh Thừa Thiên Huế (01 Hà Huy Tập), Sở Du lịch Thừa Thiên Huế tổ chức Ngày hội Lân Huế 2020.
Chiều 25/12 tại Tạp chí Sông Hương đã diễn ra lễ khai mạc triển lãm “Mộng mị một mình” của họa sĩ Đặng Mậu Tựu. Tham dự khai mạc triển lãm có ông Phan Ngọc Thọ, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh cùng đông đảo văn nghệ sĩ Huế.
Chiều 25/12, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế đã tổ chức chương trình tôn vinh văn nghệ sĩ và trao tặng thưởng các tác phẩm, công trình văn học nghệ thuật xuất sắc năm 2020.
Chiều 23/12, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế đã tổ chức hội nghị Tổng kết hoạt động Quỹ Hỗ trợ sáng tạo tác phẩm, công trình VHNT giai đoạn 2016 - 2020.
Sông Hương xin gửi đến quý bạn đọc mục lục số Đặc biệt, tháng 12 - 2020:
Sáng ngày 22/12, Bảo tàng lịch sử Huế đã tổ chức Lễ khánh thành công trình bảo tồn và tôn tạo Khu chứng tích Lao Thừa Phủ.
Tối 20/12, tại Phố đi bộ Nguyễn Đình Chiểu đã diễn ra buổi Bế mạc chương trình Ngày hội Áo dài và Lễ hội Ẩm thực Huế 2020.
Tối 19/12, tại sân khấu Phố đi bộ Huế, Hội May – Thêu - Thời trang Huế đã tổ chức chương trình Thời Trang – Nghệ thuật “Huế- Kinh đô áo dài.
Tối ngày 18/12, tại phố đi bộ Nguyễn Đình Chiểu (thành phố Huế) đã diễn ra chương trình khai mạc Ngày hội Áo dài và Lễ hội Ẩm thực Huế 2020.
Chiều 18/12, tại Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị, Sở Văn hóa và Thể thao đã tổ chức khai mạc triển lãm ảnh “Văn hóa và con người xứ Huế” của cố nghệ sĩ Nông Thanh Toàn.
Sáng 18/12, tại Trung tâm Văn hóa - Thông tin - Thể thao thành phố Huế (23-25 Lê Lợi, TP Huế), Hội May – Thêu- thời trang Huế phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ Huế tổ chức khai mạc "Không gian trưng bày và thao diễn nghề may áo dài Huế".
Chiều 17/12, Omega+ kết hợp với Viện Pháp Huế tổ chức buổi tọa đàm “Giáo dục Việt Nam dưới thời thuộc địa”. Buổi tọa đàm được tổ chức nhân dịp ra mắt tác phẩm “Giáo dục Việt Nam dưới thời thuộc địa – Huyền thoại đỏ và Huyền thoại đen”.
Chiều 15/12, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật tổ chức chương trình kỷ niệm 90 năm ngày sinh và 40 năm ngày mất của nhà thơ Thanh Hải.