Khi nhà văn viết báo

11:11 20/11/2015

Có một thực tế là rất nhiều người song hành giữa việc viết văn và viết báo. Xét về góc độ thể loại thì văn học và báo chí là hai thể loại khác nhau nhưng giữa chúng lại có sự tương đồng với nhau về nhiều khía cạnh. Vì thế việc song hành giữa văn chương và báo chí là điểu dễ hiểu.

Tác phẩm của nhà văn Tô Nhuận Vỹ, Nguyễn Khắc Phê, Hồ Đăng Thanh Ngọc. Ảnh: Internet

Ở Huế, có rất nhiều nhà văn viết báo, tiêu biểu là những tên tuổi như Nguyễn Khắc Phê, Tô Nhuận Vỹ, Nguyễn Quang Hà, Hồ Đăng Thanh Ngọc, Nhụy Nguyên, Lê Vũ Trường Giang… Đây là những nhà văn tiêu biểu cho văn học xứ Huế hiện nay, họ khác nhau về thế hệ, khác nhau về lối viết nhưng có một điểm chung là trong các tác phẩm của họ có sự xuyên thấu lẫn nhau giữa văn chương và báo chí. Nếu như văn chương của họ là sự tìm tòi đến những cách viết mới, hướng tới những cấp độ sáng tác cần phải có của một nhà văn bản lĩnh thì trong báo chí, họ là những cây bút sắc sảo, giàu tư duy phản biện và luôn nhạy cảm với những vấn đề nóng bỏng của xã hội.

Có thể nói, Tô Nhuận Vỹ là một người rất giàu bút lực về cả hai khía cạnh này. Nếu như trong văn học, những tác phẩm như Dòng sông phẳng lặng; Ngoại ô; Phía ấy là chân trời; Vùng sâu… chứng minh cho sức sáng tạo mãnh liệt của ông thì người ta lại thấy một Tô Nhuận Vỹ quyết liệt trong tư duy báo chí thông qua ấn phẩm mới được Nhà xuất bản tri thức, một trong những nhà xuất bản uy tín nhất hiện nay phát hành, đó là ấn phẩm Bản lĩnh văn hóa. Bản lĩnh văn hóa là sự tập hợp nhiều bài báo và tiểu luận. Trong các bài báo cũng như các tiểu luận của Tô Nhuận Vỹ, bạn đọc thường đứng trước những câu chữ đầy tinh thần phản biện. Với tư duy, tinh thần phản biện, Tô Nhuận Vỹ đã đưa ra được những góc nhìn mới mẻ, những bài viết thực sự nêu bật được nhiều vấn đề nhức nhối trong xã hội, trong văn hóa, kinh tế và chính trị. Thông qua Bản lĩnh văn hóa, chân dung của những người nổi tiếng hiện lên một cách sinh động, có nhiều chi tiết ít ai biết về họ được tác giả đặc tả hết sức thú vị.

Nguyễn Khắc Phê cũng được xem là một trong số nhà văn viết báo mạnh mẽ nhất ở Huế. Sự nghiệp văn học của ông được biết đến với những tác phẩm tên tuổi như: Đường qua làng Hạ;  Đường giáp mặt trận; Chỗ đứng người kỹ sư; Miền xa kêu gọi; Những cánh cửa đã mở;  Nếu được chết thay em; Thập giá giữa rừng sâu; Biết đâu địa ngục thiên đường… thì gần đây người ta lại thấy ông cho trình làng những tác phẩm nghiêng về báo chí, tản văn, phê bình như: Hiện thực và sáng tạo tác phẩm văn nghệ (2006), Tản văn chọn lọc (2009), Tài danh và số phận (2012), Nhà văn và thời cuộc… Và khó có thể thống kê hết được số lượng các bài báo của nhà văn này trên các tờ báo từ trung ương đến địa phương.

Những nhà văn thuộc thế hệ về sau như Hồ Đăng Thanh Ngọc, Nhụy Nguyên, Lê Vũ Trường Giang… cũng được xem là đội ngũ kế tiếp có những khai phá về cách viết văn và là những người có ý thức dấn thân trong nghề báo. Những tác phẩm nhưChuyện Huế của Hồ Đăng Thanh Ngọc, Về những đỉnh tuyệt mù của Nhụy Nguyên, Ngủ giữa trùng sơn của Lê Vũ Trường Giang… đều là những tác phẩm có sự xuyên thấu lẫn nhau giữa báo chí và văn học. Những kiến thức về xã hội, tư duy sắc bén trước các vấn đề của văn hóa xã hội đã giúp họ có được một bức tranh rộng lớn hơn và gắn bó hơn với nhân sinh trong văn học.

Tất nhiên, không phải bất cứ người nào cũng có thể song hành giữa văn chương và báo chí. Nhiều người cho rằng, viết báo nhiều nó triệt tiêu dần đi khả năng sáng tạo trong văn chương. Nhưng trên thực tế, một người có thể song hành giữa viết báo và sáng tạo văn chương là sự bổ trợ cần thiết. Viết báo giúp cảm quan sáng tạo văn chương rộng hơn.

Báo chí cho người đọc thấy được xã hội, thấy được những mặt trái của xã hội, văn chương lại cho người đọc thấy được những khuất lấp trong thế giới nội tâm. Hiện thực trần trụi của báo chí làm giá đỡ để bắt đầu tưởng tượng về một thế giới xa lạ hơn trong văn chương, thế giới tưởng tượng tồn tại ở một chiều kích khác, để trình hiện, để tiên báo về cuộc sống, về con người.

Theo Kiều Vân - TTH.VN

 

 

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Sáng thứ bảy 11-7, tại  Nhã Nam Books N’ Coffee Sài Gòn (24A, đường D5, P.25, Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh), Nhã Nam tổ chức cuộc tọa đàm về cảm thức thẩm mỹ trong văn học Nhật Bản.

  • Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) Đào Trọng Khánh thường được biết đến trong vai trò đạo diễn, nhà sản xuất hàng đầu của nền điện ảnh tài liệu Việt Nam. Ở tuổi 80, ông gây bất ngờ cho đồng nghiệp, công chúng khi vừa ra mắt cuốn sách Đất và người do Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành. Tác phẩm tập hợp bài viết, hình ảnh và tư liệu lịch sử được ông tích lũy suốt hành trình làm phim cách đây đã 50 năm.

  • Người ta bàn nhiều về trường ca với phẩm tính trường hơi, trường sức, cảm hứng hùng tráng gắn với các sự kiện trọng đại của cộng đồng, quốc gia dân tộc. Nếu từ góc độ ấy, đặt vào lịch sử Việt Nam, có cảm giác rằng, đây là nguồn mạch sẽ sản sinh những trường ca bất hủ.

  • Nhà văn Nguyễn Thị Thanh Bình không phải là một cái tên xa lạ của văn chương. Dù khiêm tốn nói rằng mình không phải là nhà văn, nhưng với 16 cuốn sách đã xuất bản, trong đó có 12 tác phẩm dành cho thiếu nhi, chị xứng đáng có một vị trí trong giới, đặc biệt là trong “địa hạt” văn học thiếu nhi.

  • Tuyển thơ “Biển bắt đầu từ sóng” (NXB Đà Nẵng, 2020) tập hợp sáng tác của 108 tác giả do nhà thơ Nguyễn Ngọc Hạnh, Chủ tịch Hội đồng thơ Hội Nhà văn TP Đà Nẵng chủ biên ra mắt trong tháng 5 như một món quà thơ ca đa thanh, lấp lánh.

  • Trong sự phát triển của văn học Việt Nam hiện đại, nhà văn Tô Hoài giữ một vị trí đặc biệt.

  • Nhân dịp ngày Quốc tế thiếu nhi 1-6 và hè 2020, NXB Văn học giới thiệu bộ ba tiểu thuyết thiếu nhi Từ giã tuổi thơ, Những ngày lưu lạc và Đảo đá kỳ lạ của nhà văn kháng chiến Nguyễn Minh Châu.

  • “Đoản khúc chiều phù dung” (NXB Trẻ) là tập sách thứ năm của nhà văn Vũ Văn Song Toàn. Một chút gì đó hơi ma mị, có hơi hướng liêu trai, có sự trải đời và suy ngẫm, như một người kể chuyện nhẩn nha, từng chút từng chút một, Vũ Văn Song Toàn dẫn người đọc đi hết “Đoản khúc chiều phù dung” với một nỗi buồn man mác.

  • Nhân dịp kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5-1890 - 19-5-2020), NXB Văn hóa - Văn nghệ vừa giới thiệu đến độc giả nhiều tác phẩm đáng chú ý. Các tác phẩm cùng nhắc nhớ bạn đọc hôm nay về một lãnh tụ thiên tài, một tấm gương vĩ đại của dân tộc Việt Nam. Tuy đã đi xa nhưng Người luôn sống mãi trong trái tim của chúng ta.

  • Nhân dịp Kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5-1890 - 19-5-2020), NXB Tổng hợp TP Hồ Chí Minh vừa giới thiệu đến độc giả bộ sách “Nguyên cứu Hồ Chí Minh- một số công trình tuyển chọn” của PGS, TS Bùi Đình Phong.

  • “Bác dừng lại cúi đọc những chữ khắc sâu trên đá. Rồi Người hướng tầm mắt nhìn vọng hồi lâu về dải đất Tổ quốc trùng điệp… Bác dừng lại một chút nữa bên một dãy ghế đá thiên nhiên có nhiều hình dạng. Người nhìn sâu vào khoảng đất trời Tổ quốc biết bao đẹp đẽ nhưng đang đầy đau thương.

  • Nhạc sĩ Vũ Đức Sao Biển quên cuộc sống muộn phiền, thấy thư thái, nhẹ tênh mỗi khi đọc truyện Kim Dung.

  • Những năm gần đây, trên thị trường sách xuất hiện nhiều cuốn tự truyện. Hầu hết do tác giả tự viết chuyện người thật, việc thật mà bản thân đã trải qua, một số ít do người khác chấp bút.

  • Nhà văn người Áo Thomas Bernhard (1931 - 1989) lâu nay vẫn được xem là “người khổng lồ hùng mạnh nhất” của văn chương Đức ngữ kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Sự tấn phong ấy khiến cho, dù muốn hay không, Thomas Bernhard sẽ phải trở nên một tác giả đáng chú ý với không ít người đọc Việt Nam, nhất là khi vài tiểu thuyết quan trọng của ông được dịch ra tiếng Việt: “Kẻ thất bại”, “Đốn hạ”, và tác phẩm cuối cùng: “Diệt vong”.

  • Nhà xuất bản Quân đội nhân dân vừa xuất bản cuốn sách “Không thể lãng quên” của Thượng tá, nhà báo Trần Hoàng Tiến (Báo Quân đội nhân dân) vào đúng dịp kỷ niệm 45 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

  • Nhân kỷ niệm 45 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Nhà xuất bản Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp với Quỹ “Mãi mãi tuổi 20” và Câu lạc bộ “Trái tim người lính” tổ chức xuất bản bộ sách quý “Nhật ký thời chiến Việt Nam” của nhiều tác giả do nhà văn, cựu chiến binh Đặng Vương Hưng chủ biên.

  • Trong hồi ức “Chuyện tôi” (Hồi ức của con trai nhà văn Nguyễn Huy Tưởng - Nguyễn Huy Thắng) (NXB Văn học), ta càng thấy rõ cảm xúc ấy.

  • Sau cuộc thi sáng tác Một nửa làm đầy thế giới do Nhà xuất bản Văn hóa Văn nghệ TP.HCM tổ chức năm 2019, với sự tài trợ chính của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư, tập truyện ngắn của các cây bút trẻ "Qua những miền yêu" vừa được xuất bản.

  • Ở tuổi 102, nhà văn hóa Hữu Ngọc vừa cho ra mắt bộ sách mới Cảo thơm lần giở gồm hai quyển với dung lượng gần một ngàn trang. Có thể nói, việc ra mắt sách ở cái tuổi xưa nay hiếm, quả là có một không hai, không chỉ ở Việt Nam mà có lẽ ngay cả trên thế giới.

  • Tháng 3 năm nay, tên tuổi Vương Hồng Sển trở lại với bạn đọc qua quyển di cảo Chuyện cũ ở Sốc Trăng.