LÊ THỊ HOÀI NAM
Mười một giờ! Mười một giờ ba mươi! Mười hai giờ! Thư vẫn chưa về. Hôm nay là ngày nghỉ của cô ấy? Trước đây, mấy khi anh để ý đến chuyện đi về của vợ nhưng mỗi lần về muộn, Thư đều báo trước. Bây giờ cô ấy đi đâu? Hay lại...
Minh họa: Nguyễn Tuấn
Nỗi bực làm họng anh khô lại chát đắng. Khoác vội bộ quần áo, anh dắt chiếc xe đạp xuống cầu thang. Nửa chừng, không hiểu thế nào lại chững. Anh trở lui, xô chiếc xe vào tường, lên giường nằm duỗi.
Mười ngày nay, kể từ khi anh bắt gặp Kim, trợ lý của anh từ phòng Thư bước ra, bộ mặt nhợt nhạt, mái tóc rối xù và vệt son màu cánh sen còn bết lại bên khóe miệng, quan hệ giữa anh và Thư đã hoàn toàn đổi khác. Lần đầu tiên sau hơn mười ba năm chung sống, anh chứng kiến sự phản bội của vợ. Có lẽ được gặp người ngoài trái đất cũng không làm anh sửng sốt bàng hoàng đến thế. Bập răng vào môi dưới đến bật máu, anh run giận ném vào hai bộ mặt chết chóc cái nhìn phỉ báng ghê tởm.
Đêm ấy, lòng kiên nhẫn, sự điềm đạm phải mất gần trọn nửa cuộc đời tu luyện anh mới có được bỗng chốc hoảng hốt tháo chạy. Cặp mắt ngầu đục của anh lia quét đến đâu là sự đổ vỡ tan theo đến đấy. Hình tiên nữ đang uốn lượn trên bộ tách Trung Quốc là cái gai đầu tiên đập vào mắt anh. Choang! Thế là rồi đời. Thứ đến là cái ti vi màu mười bốn inches mang nhãn hiệu JVC suýt nữa cũng về chầu chúa. May là anh mới mua cách đây ba tuần. Khoảng thời gian chưa đủ để anh quên rằng, có nó, anh phải mất trọn gần hai triệu rưỡi; một gia tài không nhỏ đối với gia đình anh. Dẫu một tâm hồn phóng khoáng đến đâu thì con số ấy vẫn làm anh hoang mang. Tay anh run lên mất phương hướng để cuối cùng bổ vào má cái Vi, con gái cưng của anh cái tát đến ngọt "Giống đúc con mẹ mày".
Đêm ấy, Thư khóc ròng rã. Thương con, ân hận vì lỗi lầm hay nuối tiếc một khoảng trời bị đánh mất?
Mười hôm rồi, Thư chuyển sang phòng bên ngủ với cái Vi. Việc nhà, Thư vẫn nền nếp như ngày nào. Trước đây, anh chẳng coi chuyện đó là quan trọng: Tất nhiên! Bây giờ đối với anh nó có ý nghĩa đặc biệt. Bao giờ đi làm về anh đều thấy Thư ở nhà. Một cảm giác yên ổn đến nhẹ lòng. Anh bỗng thấy thương thương.
Thế mà hôm nay, ánh nắng đã phát nghiêng tán cây cơm nguội trước ngõ, sắp đến giờ anh đi làm chiều mà Thư vẫn chưa về. Cô ấy đi đâu? Bỗng anh thấy nhói ở bụng, mồ hôi rịn ra bên thái dương, cơn đau dạ dày nổi lên tuyên chiến. Có gì để ém bụng? Anh lần xuống bếp lục chạn. Nồi cơm trống hoác. Anh điên lên (độ này anh dễ cáu lạ). Hừ, lại hẹn hò, lại gặp nhau nữa rồi. Bây giờ mà vác mặt lì lợm ấy về thế nào cũng ăn cái tát nên thân. Sao hôm ấy, anh không thượng cẳng chân, hạ cẳng tay cho hai đứa một trận rồi đến đâu thì đến. Mình là đồ con lừa! Năm ngoái, trong cuộc liên hoan tiễn thằng Dương đi Pháp, thằng Ưng độc mồm khía mình "Ông Chương không ăn nem đâu, chỉ ăn chả thôi". Anh cảm thấy xúc phạm chỉ muốn trả đũa "Còn mày thì ăn chả đến bả cả miệng". Nhưng vốn quen kiềm chế, lại tin ở hạnh phúc của mình, anh chép miệng "Với ai, nó cũng ác miệng thế". Đến cái Vi cũng còn tinh ý hơn anh "Mẹ lạ chưa kìa, dạo này làm sao ấy, hay cười một mình mà cũng hay khóc một mình. Mẹ cười khóc với ai thế? Xấu quá!". Dễ chúng nó phải lòng nhau đã ba năm rồi. Thảo nào, Kim lại tỏ ra hào phóng với Thư đến thế. Cả anh nữa cũng mắc lỡm hắn. Sinh nhật anh mà hắn dám bỏ cả tiền trăm để mua tranh sơn mài tặng. Dạo đó, anh cứ chóp chép mãi với Thư "Kim tốt quá". Nhớ lại, chỉ muốn độn thổ...
Một giờ ba mươi phút!
Anh vớ vội tờ báo đọc quấy. Trước đây, thực đơn của anh trong món ăn tinh thần này là những thông tin về khoa học kỹ thuật và bóng đá. Bây giờ, một quán tính không biết tự bao giờ, anh như kẻ hồi xuân, cuống quýt bám vào chương mục "tình yêu và hôn nhân". Chà! tỷ lệ ly hôn đang tăng đến mức báo động. Thư có gan làm điều đó không nhỉ? Có bao giờ, cô ấy nghĩ đến điều gì sẽ chờ đợi mình đằng sau hai tiếng ly hôn ấy? Ước muốn tuyệt đối về hạnh phúc chăng (?). Nhưng hạnh phúc là gì mới được cơ chứ? Sự thỏa mãn về vật chất và tinh thần (?). Lòng người là túi càn khôn, nên thứ triết lý cổ điển ấy xem ra chẳng vừa lòng ai. Còn anh, anh không tham lam đến thế. Anh chỉ cần sự thanh thản. Đối với anh, được thanh thản ấy là hạnh phúc. Ước mơ của anh đơn giản thế mà sao khó thực hiện quá. Lòng anh bấn loạn...
Thư có yêu hắn đến mức dám từ bỏ chồng con hay chỉ là sự đam mê nhất thời. Thư yêu hắn vì lẽ gì? Tài năng ư? Hắn tài hoa thật đấy nhưng anh là nhân vật nổi tiếng ở xứ này. Người ta vẫn bình luận, giới khoa học đất này không thiếu nhưng anh là một trong số những người ít ỏi được gọi là "nhà". Hắn giàu có ư? Ừ, thì hắn giàu, nhưng anh đâu đến nỗi không lo được cho vợ con. Đã qua rồi những ngày, Thư với chiếc nón che nghiêng vào các quán xép bỏ từng bao thuốc lá, từng gói đậu phụng. Nhưng tiền biết mấy cho vừa. Chẳng cứ gì đàn bà, chẳng cứ gì kẻ đói rách, ai cũng khát tiền. Hắn lại trẻ, thua anh đến gần giáp. Tuổi trẻ đâu chỉ thuần túy là hình thức. Theo Oshawa, trong hôn nhân, cách nhau sáu tháng tuổi là dạng lý tưởng. Thế mà anh cách Thư dễ đến ba mươi lần của sáu tháng. Hắn cùng tuổi Thư, có thể yêu nhau lắm chứ. Nếu ở tuổi anh, cái chín chắn, thâm trầm của người từng trải làm anh trở nên khả kính thì tư cách hấp dẫn của hắn lại biểu thị ở sự hoạt bát, kiêu hãnh pha chút láu cá, liều lĩnh, sản phẩm của nền văn minh thị dân. Anh là một giá trị, nhưng Kim, hắn cũng đáng giá đấy chứ. Trong con mắt quen thuộc của Thư, biết đâu thứ phẩm chất có dạng đồ cổ của anh có thể biến thành đồ cũ (?). Rõ ràng, tỉ số bất lợi đang nghiêng về phía anh. Cổ anh khô rát, háo nước như một tờ giấy thấm...
Phải làm gì bây giờ? Giá không yêu Thư, điều đó sẽ đơn giản biết chừng nào. Ai sẽ trở thành nạn nhân trong cuộc chung đụng tay ba này. Tàn nhẫn với Thư? Anh có quyền làm như thế. Thằng đàn ông bị vợ cắm sừng nhục lắm. Nhưng trừng trị Thư để được cái gì? Hơn mười ba năm chung sống, anh hiểu Thư lắm. Yếu đuối là thế nhưng quyết liệt chẳng ai bằng. Thô bạo cản ngăn cô ấy? Đấy là anh đã vô tình tiếp tay cho hành động của Thư đi đến mau lẹ, kiên quyết hơn. Ngày xưa, không hiểu vì lý do gì mà mới hai mươi tuổi đầu, Thư đã ngang ngạnh tuyên bố "Với tôi, hôn nhân sẽ không cần đến tình yêu. Tôi phó mặc nó cho định mệnh. Bắt đầu từ bây giờ, tôi xin chấp thuận với người nào ngỏ lời cầu hôn đầu tiên, bất luận kẻ đó là ai". Thư không phải là công chúa trong các huyền thoại, nhưng tính Thư thế biết làm sao được. Đến cha mẹ cũng phải ngơ ngác nữa là. Ngày được tin chú rể hơn Thư mười tuổi có lẻ, mẹ Thư giẫy lên "lấy nó, cái Thư gọi cha cũng dở, gọi chú cũng thừa". Còn bà chị đáo để của Thư lại giở đòn kích động "hay lão ta đặt mày trước sự đã rồi". Thư đã im lặng, tuyệt giao với gia đình. Sáu tháng sau, thiệp cưới tung ra như bươm bướm. Ngày anh có Thư, bạn bè mừng cho anh "Trong giới mày râu, thằng Chương có cuộc hôn nhân may mắn nhất". Mười ba năm qua, anh đã tin, đã hạnh phúc dẫu đôi lúc vẫn có những va chạm. Mười ba năm qua, Thư đã thuộc về anh không thể khác. Thế mà bây giờ... có lẽ anh đã sống kiếp của loài vờ (?).
Còn Kim, anh sẽ xử sự thế nào với hắn? Mới trước đây vài tháng, anh vẫn thầm khen mình có con mắt tinh đời khi chọn Kim làm trợ lý giám đốc. Ngày ấy, dễ có hàng chục tay lao vào cái chức trợ lý, nhưng anh đã chọn hắn "Đôi mắt cậu ta sáng nhưng không rực lên những ham muốn thái quá. Có thể tin cậy được". Còn bây giờ, dẫu hắn là thánh anh cũng xin kiếu. Anh sẽ cho hắn một bài học. Nhưng nhân danh cái gì để anh trả thù hắn? Lẽ nào lại là mảnh giấy hôn thú? Không, anh chẳng phải là loại người thấp hèn để thực thi công lý bằng sự man rợ ấy. Có lẽ đắc sách, anh sẽ lùi một bước...
Anh nhắc điện thoại "Alô! Kim đấy à - đây là lần đầu tiên sau chuyện đổ bể, anh lại xưng hô thân mật với Kim - chiều nay bốn giờ, cậu ghé mình bàn chuyện ký hợp đồng với Thái Lan ngày mai nhé". Buông máy, anh cảm thấy nhẹ nhõm. Đúng! Anh sẽ cảm hóa hắn. Lòng tốt sẽ là cái ba-ri-e ngáng giữ dục vọng của hắn. Chợt một ý nghĩ khác lóe lên trong anh: Trong tình yêu, lòng tốt nói lên được gì nào? Anh đã chẳng yêu Thư hết lòng đó sao. Thư vẫn bảo với bạn bè "Không có người nào tốt hơn anh ấy". Thế mà, Thư vẫn phản bội anh đấy thôi. Có thể anh đã trở thành nhân vật cải lương khi "phôn" cho Kim. Tình yêu, phải chăng chỉ có đam mê mới làm nên linh hồn của nó, không còn đam mê, tình yêu chỉ là Thây chết. Bọn nhà văn và lũ si tình là chúa tạp ăn. Chúng ngốn hết mọi thứ, tiêu hóa một cách thần kỳ. Còn điều gì dẫn đến đam mê, ấy lại là chuyện khác. Và đạo đức sẽ được định giá trên nền ấy. Anh gai người: Thư đã hết yêu anh rồi chăng? Rồi đây, nếu tiếp tục cuộc sống vợ chồng, sẽ ra sao khi anh dại dột thú nhận rằng, Thư không còn yêu anh nữa. Mười ba năm chung sống, có với nhau hai mặt con, anh vẫn đứng ngoài cuộc đời Thư. Chao ôi! lúc này sao anh muốn đánh đổi cuộc đời mình cho gã thọt tàng tính cuối phố. Suốt ngày hắn chỉ cười, ăn, ngủ. Gã mới sung sướng làm sao! Nhưng anh đã "phôn" cho Kim. Chiều nay, sẽ nói gì?
Bỗng anh giật nẩy mình. Thư về, không đi một mình. Kim, với vẻ mặt lầm lì không né tránh đang bước bên Thư. Cơn đau dạ dày đang nhói lên bỗng dừng phắt lại.
Cuộc đối thoại tay ba được diễn ra trong chớp nhoáng.
Kim: Xin lỗi! hình như tôi đã đến sớm hơn giờ hẹn.
Anh: Không phải vì công chuyện làm ăn thúc bách chứ?
Kim: Đúng thế.
Anh: Cậu cần gì?
Kim: Tôi yêu Thư.
Anh (với Thư): Em cũng thế chứ?
Thư:...
Anh: Vì lẽ gì?
Thư: Em vẫn tự hỏi như vậy.
Anh: Tất cả sao?
Thư: Một phần trăm.
Anh (với Kim): Cậu nghe cô ấy nói gì không? Em nhắc lại đi!
Thư:... một phần trăm, nhưng... đó là tất cả.
Thế là, dường như không thể khác được, mọi việc đã được định đoạt, chóng vánh, bất ngờ. Cũng như trong cuộc đời, sự bất ngờ vẫn thường tìm đến.
Đồng hồ điểm bốn giờ hai phút. Chú vẹt trong lồng đến giờ luyện nói, nhìn anh gào toáng lên "Chào khách! chào khách!".
* * *
Kể từ hôm ấy, cánh cửa thông giữa hai phòng được khóa trái lại. Anh ở phòng ngoài, cặp vợ chồng trẻ ở buồng trong. Họ trổ một lối đi khác nhưng vẫn chung cầu thang.
Kẻ thắng cuộc chủ trương chung sống hòa bình. Thoảng, vợ chồng Kim vẫn thật lòng mời anh dùng bữa, dẫu biết chẳng bao giờ anh nhận lời.
Còn anh bây giờ, thứ thuốc công hiệu để chữa căn bệnh dạ dày là rượu. Anh uống triền miên và ít khi về nhà trước bảy giờ tối. Anh không còn uất, còn giận như trước kia nữa, chỉ thấy cuộc đời trớ trêu và cô đơn khủng khiếp.
Trước đây, khi biết Thư ngoại tình, đã có lúc anh nghĩ: Không vợ này thì vợ khác, chẳng việc gì phải khổ sở thế. Đàn ông như anh lấy đâu chẳng được vợ, ngon lành là đằng khác. Thế mà! Cuộc đời lại không đơn giản. Nhiều đêm, trong chuyếnh choáng, anh mò mẫm đến bên cánh cửa thông giữa hai phòng, bấu tay vào ổ khóa to tướng. Để làm gì? Có bao giờ, Thư cũng áp tai lắng nghe từ cánh cửa phòng bên kia không nhỉ? Có lẽ không. Thư không còn chút yên tĩnh để nhớ đến anh nữa. Xa xôi quá rồi!./.
L.T.H.N
(TCSH46/04-1991)
NGÔ THỊ KIM CÚCCó ba người bên trong căn phòng nhỏ ấy, căn phòng tập thể dành cho cán bộ độc thân, rộng không đến mười mét vuông. Cửa phòng đóng kín, để chỉ có họ với nhau, cùng những đồ dùng khiêm tốn.
ĐÔNG HÀThả xuống con đường đất đỏ lô hàng cuối cùng xong, tôi rồ ga chạy nhanh vào phía nhỏ hơn của con đường dài ngoằng từ đây về rẫy. Năm mươi cây số cho ba chục phút giữa hun hút rẫy rẫy và rẫy không khó, nhưng sẽ lớ quớ nếu tay lái chệch vào gốc cây đâu đó trong bóng tối chập choạng nhô ra. Nơi đó An đang đợi tôi.
HÀ KHÁNH LINHNgười lính canh chuyển dịch thế đứng của mình trong phạm vi một viên đá lát, khẽ ngửa mặt nhìn vầng trăng vừa ra khỏi đám mây đang dịu dàng tỏa ánh sáng xanh biếc xuống thanh đoản kiếm - chuôi nằm gọn trong lòng tay anh, mũi cắm xuống mặt đá.
NGUYỄN NGỌC LỢIVùng quê đó mấy năm nay có nhiều người đổi đời nhờ nghề mua bán đồ đồng nát. Sắt thép nhôm nhựa, mua đi bán lại cũng thành nhà thành xe... Người ta đập nhà cũ xây nhà mới, mua ô tô, lên đời xe máy... làng xóm đêm ngày rộn rịch chuyện làm ăn buôn bán.
TRẦN THÙY MAILàng tôi nằm ven bờ sông Hiếu, một ngôi làng nhỏ nép sau lũy tre xanh, trông xa như một đám mây dày màu xanh lục nổi lửng lơ trên mặt nước. Tưởng chừng tuổi thơ tôi gắn liền với tiếng lá tre khua xào xạc: sau này, khi tôi đã đi rất nhiều nơi, mỗi lần vọng tưởng về quê, cái âm thanh mơ hồ buồn buồn ấy cứ gieo vào hồn tôi một cảm giác gì mênh mông, khó tả.
MAI NINHNgười đàn bà mở mắt đúng lúc thân sồi già đổ ập. Lũ chim rừng chưa kịp ngừng tiếng kêu thất đảm giữa đám cây đã gẫy gọn dưới sức gió hung bạo, lại đồng loạt ó lên kinh hoảng, cánh đập cuồng trong bóng tối đen khẳn. Bà ta nằm bất động giữa vùng âm thanh xoáy lốc, hỗn loạn gió và chim. Mọi giác quan tê liệt, không gian ngoài và trong đều mù loà tăm tối. Như thế, cho đến lúc gió ngừng và tia mặt trời lách qua được vùng lá cây đặc khít, rọi đúng vào hai tròng mắt dưới làn mi mỏng tanh của người đàn bà thất lạc.
NGÔ HỮU KHOA Hắn nằm sõng soài, hai chân trần thả sát mép nước, đầu gối trên đôi dép lê có cái quai bị đứt được nối lại bằng một mẩu dây thép.
NGUYỄN KHẮC PHỤCÔng X nổi tiếng đến nỗi, chỉ cần tôi nhắc tên ổng trước mặt bạn, bạn sẽ ồ lên đầy vẻ háo hức và lẩm nhẩm hát ngay một giai điệu nào đó trong một bài hát nào đó của ông.
NGUYỄN QUANG HÀLúc bố đi bộ đội thì Nguyệt còn nhỏ lắm. Nhưng Nguyệt vẫn nhớ rất kỹ ngày đơn vị bố hành quân đi B, qua làng. Bố ghé tạt thăm nhà một tí thôi là đi ngay.
CAO DUY THẢOThằng cu con chào đời vào buổi sáng. Buổi chiều, có một cô bé hàng xóm sáu tuổi lần theo tiếng trẻ khóc, tìm đến trước hiên nhà. Cô bé thận trọng bíu lấy bậu cửa sổ, cặp mắt đen tò mò và hai cái dảnh tóc bé xíu vinh lên như hai ngọn bút lông.
ĐINH DUY TƯChiếc xe hồng thập tự chở đến bệnh viện một bệnh nhân tâm thần. Chị ta có thể gọi là một cô gái, hai mươi chín tuổi, có chồng làm thợ rừng. Cách đây mấy hôm, đột nhiên chị ta lên cơn điên dữ dội. Theo người nhà bệnh nhân cho biết, chị ta luôn miệng kêu gào tên một người nào đó.
LTS: Tưởng nhớ đến những ngày hoạt động sôi nổi của nhà thơ Thanh Hải trên chiến trường Trị Thiên những năm đánh Mỹ, chúng tôi giới thiệu cùng bạn đọc một truyện ngắn của anh viết từ năm 1973.
NHỤY NGUYÊN
Mẹ không ngủ suốt mấy canh giờ. Đêm trắng. Với mái tóc mẹ trắng. Dưới chân tượng Phật trắng. Tiếng mõ đều. Tiếng mõ không tắt trong giấc mơ kinh hoàng của nàng. Giấc mơ trắng. Không máu. Chỉ là trắng bất tận.
HỒNG NHUChợ của phường đặt tại một vị trí khá lý tưởng. Nói như vậy là vì nó chẳng đụng đến các phường khác và cái chính là thuận lợi cho việc mua bán của người dân.
THÁI NGỌC SANMới nhìn qua gã có vẻ hung dữ, một người làm người khác luôn luôn phải cảnh giác trước khi đến gần. Một vết sẹo chạy từ đỉnh trán bẻ quặp xuống khóe mắt phải như muốn kéo con mắt gã ra khỏi tròng. Đôi môi dày nứt nẻ, tím đen mở toang hoác giơ cả hàm răng vàng khè nhụa bẩn.
HỒ NGỌC DIỆPKhông biết ai đã trồng rừng mai ở làng Đông Dương nầy lúc nào? Khi chúng tôi lớn lên thì đã thấy nó. Ngày trước, cứ đến tết xuân sang, người Ba Đồn lên, người Hướng Phương xuống, người Quảng Hợp, Quảng Kim vào, cứ theo sở thích mà cắt, mà chặt mai đưa về cắm độc bình. Cứ thế, mai mỏi mòn, xơ xác. Có cây chỉ trơ lại gốc. Có cây chỉ còn thân, cằn cỗi, khẳng khiu.
TRIỀU NGUYÊNPhòng họp không lấy gì làm sáng sủa cho lắm. Chỉ độc một bóng đèn treo lủng lẳng trên đầu người thư ký, với trang giấy mỏng manh, nằm gọn dưới bàn tay to bè của anh ta.
VÕ THỊ THÚYĐây là tập thơ tôi rất thích, mang tặng em, chỉ mong em giữ nó và dù hoàn cảnh nào cũng hãy giữ hộ tôi.
VŨ ĐẢMTôi tròn năm tuần tuổi, mẹ tôi mới biết mình có thai. Đang đêm, mẹ tôi hốt hoảng đến nhà người đàn ông, người mà mẹ đã ăn nằm từ bấy lâu nay. Mẹ gõ năm tiếng rời rạc vào cửa làm ám hiệu, mất ba lần điện trong nhà mới bật sáng.
NGUYỄN VIỆT HÀĐạo diễn và cô bé hẹn nhau, một cái hẹn rất lãng mạn. “Anh qua trường đón em rồi chúng mình sẽ lên Hồ Tây chọn một quán thật yên tĩnh”. Đạo diễn đứng chờ không bâng khuâng không hồi hộp. Khi qua nhiều cuộc tình người ta bình thường điềm đạm.