Bấy lâu nay, nhiều người dân, du khách vẫn thường nhắc đến con rùa khổng lồ thi thoảng xuất hiện trên dòng sông Hương, đoạn trước mặt điện Hòn Chén (thuộc thôn Ngọc Hồ, phường Hương Hồ, thị xã Hương Trà, Thừa Thiên – Huế). Người dân địa phương gọi đó là “rùa thần”.
Sông Hương đoạn trước điện Hòn Chén – nơi được cho là có “rùa thần” nghìn ký xuất hiện
Đó là “ngài”, do mỗi lần “ngài” nổi lên mặt nước ắt báo trước cho một biến cố, tai ương nào đó sắp sửa ập đến. Vậy sự thật về con rùa khổng lồ này có hay không? Chúng tôi đã tìm gặp những người khẳng định họ chính mắt nhìn thấy “rùa thần”.
Huyền tích đền thiêng
Tương truyền, điện thờ Hòn Chén (còn có tên điện Huệ Nam) là nơi người Chằm thờ nữ thần Ponagar (Nữ thần Mẹ xứ sở), sau đó người Việt tiếp tục thờ bà dưới tên gọi Thánh mẫu Thiên y A Na – thánh địa đạo Mẫu của miền Trung hiện nay. Theo những bậc bô lão làng Ngọc Hồ, ngày trước có đôi vợ chồng lão ngư không rõ quê quán thường đến đoạn sông trước điện đánh cá.
Một hôm, người chồng lặn xuống đáy sông gỡ lưới bị vướng vào đá. Ở trên thuyền bà vợ đợi mãi nhưng không thấy chồng trở lên. Bà kéo sợi dây buộc vào người chồng lúc lặn xuống thì thấy nhẹ tâng. Nghĩ rằng chồng đã chết, bà ôm mặt khóc ròng rã mấy ngày liền trên sông. Thế nhưng điều kỳ diệu đã xảy ra khi gần một tuần sau, lão ngư không biết từ đâu đột ngột xuất hiện tại nhà trước sự ngỡ ngàng của bao người.
Khi được hỏi, lão ngư kể rằng đã lọt vào chốn thiên đường dưới đáy sông. Ông kể rằng dưới lòng điện Hòn Chén là ngôi động lớn có thần tiên sinh sống. Họ căn dặn ông lão khi trở về trần gian không được lộ bí mật này với ai, nếu không sẽ phải chết. Dù nhớ rõ lời dặn, nhưng vì không giữ được cảm xúc nên ông buột miệng kể ra. Vậy là đúng mấy hôm sau lão ngư kia mắc bệnh lạ qua đời.
Càng kỳ bí hơn khi những thợ lặn săn cá sau này đồng khẳng định, bên dưới lòng sông ở chân điện Hòn Chén có một cửa hang rộng bằng căn nhà cấp bốn. Tuy nhiên, không ai đủ can đảm lặn vào bên trong, bởi cửa hang tối sậm, đen sì. Từ đó, ai nấy đều tin rằng sự tích vợ chồng lão ngư đánh cá không hẳn chỉ là lời đồn thổi hoang đường.
Ông Huỳnh Ngọc Hiển (58 tuổi) – đã 22 năm sống cạnh điện Hòn Chén – cho biết thêm, ngày trước điện rất thiêng. Mỗi lần chèo đò ngang qua điện phải thật nhẹ nhàng, không được để mặt sông gợn sóng lớn. Người chèo đò phải ăn mặc chỉnh tề, đàng hoàng.
Ông Hiển kể lại câu chuyện tận mắt mình chứng kiến: “Thời chống Mỹ, có đám lính dám cả gan vứt những tấm liễn đối trong điện xuống sông. Hôm sau đám lính ấy ra sông tắm mát thì bất ngờ 3 tên bị chết “bất đắc kỳ tử”. Bụng tên nào tên đó trương phình kỳ lạ, dù đã được cứu vớt tức thì. Thánh mẫu đã trừng trị bọn chúng do tội hỗn xược đó”.
Bản thân ông Hiển hồi trẻ từng vô ý bẻ cành bội đem về nấu nước uống cũng bị đau bụng suốt tuần lễ. Chạy chữa mãi không khỏi, bất chợt nghĩ đến việc mình bẻ cành cây tại điện Huệ Nam, ông Hiển vội thắp ba cây nhang lên điện khấn nguyện liền khỏi bệnh ngay.
Sự thiêng liêng ở điện Hòn Chén không ai không biết đến. Người dân làng Ngọc Hồ thuật lại thời cha ông họ không ai dám tùy tiện lên điện. Chỉ những dịp lễ lớn, dân làng mới tổ chức hành lễ lên điện tưởng nhớ công ơn Thánh mẫu. Người ta còn cho rằng, chính nhờ ơn Thánh mẫu phù trợ nên từ bao đời nay làng Ngọc Hồ mùa màng bội thu, tiết khí yên bình.
Giai thoại về “rùa thần” nghìn ký
Trong tất cả các giai thoại về điện Hòn Chén, ly kỳ nhất vẫn là câu chuyện về “rùa thần” thường nổi lên mặt sông báo ứng. Nói vậy bởi mỗi khi “rùa thần” nổi là có một điềm dữ sắp sửa xảy ra. Có lẽ chưa ai quên trận lũ hồi năm 1999 làm hàng trăm người chết ở Thừa Thiên – Huế. Riêng với người dân Ngọc Hồ, họ nói đã biết trước được cơn đại hồng thủy này nhờ “rùa thần” báo tin.
Anh Lê Đình Mỹ – người làng Ngọc Hồ – cho biết, anh từng ba lần chứng kiến “rùa thần” nổi. Trong đó, có lần trước trận lũ năm 1999 hơn một tháng. “Năm đó rùa nổi lên tại đoạn sông thuộc phường Kim Long. Rùa to lắm, chỉ thấy mai rùa đen sì, to bằng chiếc xe công nông ấy. Cụ rùa nổi chừng khoảng 15 phút thì lặn xuống lại, người dân kéo đến xem chật cứng cả đường. Đúng một tháng sau đó trời chuyển mưa to gió lớn, nước lũ ngập đến mái nhà” – anh Mỹ nhớ lại.
Bảy năm sau đó (năm 2006), khi cơn bão Xangsane với mức độ tàn phá kinh hoàng ập đến, người ta cho hay trước đó “rùa thần” cũng đã nổi lên ứng báo. Rút kinh nghiệm lần trước nên trong trận bão này, làng Ngọc Hồ không bị thiệt hại gì đáng kể. Một nhân chứng nữa thừa nhận từng nhìn thấy “rùa thần” là anh Trần Viết Hiếu. Theo lời anh Hiếu kể lại, khoảng 5 – 6 năm về trước, trong chuyến đi hành lễ tại điện Hòn Chén, “rùa thần” bất ngờ nổi lên làm một chiếc thuyền nghiêng đổ.
Rất may đội canô cứu hộ gần đó đã kịp thời cứu vớt những nạn nhân rơi xuống sông, không có thiệt hại về người. Lần khác, khi đang câu cá gần bờ sông, Hiếu thêm lần nữa sửng sốt khi giữa lòng sông bọt khí sủi lên từng bọng lớn, tiếp đó chiếc mai rùa khổng lồ từ từ xuất hiện. Tuy nhiên, không hiểu lý do vì sao lần này “ngài” chỉ nổi chừng vài phút rồi lặn mất dấu.
Bây giờ đến thôn Ngọc Hồ hỏi chuyện “rùa thần” ai cũng biết, người thì ước đoán cụ rùa to bằng xe bagác, người lại cho rằng cụ rùa to bằng chiếc xe công nông. Riêng ông Huỳnh Ngọc Hiển lại chắc chắn như đinh đóng cột: “Thực chất đó là con trắn, nhưng vì hình dáng khá giống rùa nên người ta quen gọi là rùa. Trắn dẹt hơn rùa và có khả năng sống dưới nước lâu. Nếu như rùa một hai ngày phải nổi để hít thở ôxy thì trắn có khi cả tháng mới nổi khỏi mặt nước một lần. Con trắn sống ở dưới điện Hòn Chén to hơn cả nền nhà 5m×7m hiện tôi đang ở đây này”.
Chất giọng trang nghiêm, ông Hiển kể lại lúc trước từng nghe kể nhiều về “rùa thần” nhưng không tin, ông chỉ nghĩ đó là lời đồn thổi do những người mê tín dựng nên. “Nhưng hè năm 2004, anh Thắng chuyên chở khách sang sông mách nhỏ với tôi giữa sông có con rùa to lắm, không tin cứ nhằm ngày mồng 1 hoặc rằm lên sẽ thấy. Tò mò nên đợi đến ngày rằm tháng đó, tôi neo thuyền đứng trên bờ nheo mắt rình xem thực hư thế nào.
Đúng giữa trưa, mặt sông bỗng nhiên nổi tăm lớn sùng sục như nước đang sôi, sau đó là con vật khổng lồ lù lù nổi lên khỏi mặt nước chừng 20cm. Riêng cái đầu của “ngài” đã to bằng chiếc am thờ cao 3m. Lưng “ngài” đen và rộng hơn nền nhà này kia. Lúc lặn xuống, ”ngài” phun nước lên cao, bọt nước nổi liên tục mấy giờ sau mới hết” – ông Chiến vừa nói vừa chỉ tay xuống nền nhà của mình so sánh.
Người đàn ông này còn cho biết thêm, theo ước tính con vật mà ông gọi là trắn phải nặng đến khoảng 10 tấn. Như vậy, nếu phán đoán của ông Hiển phần nào là đúng thì “rùa thần” dưới sông Hương to gấp nhiều lần so với cụ rùa ở hồ Gươm mà chúng ta từng biết đến (?!).
Ông Hiển còn suy đoán “rùa thần” sống trong hang đá dưới lòng điện Huệ Nam và thi thoảng mới xuất hiện vào các ngày sóc, vọng (ngày mồng một, ngày rằm, lễ vía Thánh mẫu…). Thời gian “rùa thần” xuất hiện thường vào sáng sớm, giữa trưa hoặc chiều tối.
Nói về lai lịch “rùa thần”, ông Hiển ”bật mí” từng nghe ông nội, bố mình kể lại từ xưa trên núi Ngọc Trản (nơi điện Hòn Chén tọa lạc) đã có con rùa lạ sinh sống, không ai dám săn bắt. Nhiều ý kiến khác lại cho rằng “rùa thần” xuất thân từ chùa cổ Thiên Mụ. “Nghe nói con rùa được nuôi trong chùa, về sau rùa lớn quá nên sư thầy đem thả xuống sông Hương. Sau đó, “rùa thần” chuyển đến sinh sống tại đoạn sông trước điện Huệ Nam ngày nay” – một người dân khác nhận định.
Điện Hòn Chén – nơi Vua Đồng Khánh từng xưng thánh.
Tuy nhiên, thời gian trở lại đây người ta không còn chứng kiến cảnh “rùa thần” nổi lên như trước nữa. Ông Hiển hành nghề thả vó trên sông nhẩm tính ít nhất đã 8 năm nay ông không thấy “ngài” xuất hiện.
Sự vắng bóng của “rùa thần” được giải thích dưới nhiều góc độ khác nhau. Có ý kiến cho rằng trời đất yên bình nên “ngài” không nổi lên làm gì. Nhưng cũng có ý kiến cho rằng, thời gian gần đây hoạt động thuyền bè trên sông đi lại tấp nập, phá tan sự tĩnh lặng nên “rùa thần” không thể nổi lên.
“Tàu bè khai thác cát sạn, thuyền du lịch nổ máy ầm ầm thế kia thì con vật nào còn dám ngoi đầu lên chứ? Ngày trước khúc sông này vốn tĩnh lặng, trong lành lắm. Đất lành chim mới đậu, sông nước có tĩnh “ngài” mới lên được chứ” – cụ Ngái, bô lão thôn Ngọc Hồ khi tiếp chuyện chúng tôi bên vỉa hè đường lên điện Hòn Chén – nói.
Như vậy, rất nhiều nhân chứng đã khẳng định họ tận mắt nhìn thấy con rùa khổng lồ tại đoạn sông Hương thuộc làng Ngọc Hồ, phường Hương Hồ, thị xã Hương Trà. Chúng tôi chỉ muốn chia sẻ câu chuyện này để những nhà chuyên môn có thể tìm hiểu, nghiên cứu. Biết đâu một ngày nào đó, cả thế giới sẽ chấn động với phát hiện về con rùa có kích thước lớn nhất tại Việt Nam thì sao?
Theo Lao Động
Chiều 15/12, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật tổ chức chương trình kỷ niệm 90 năm ngày sinh và 40 năm ngày mất của nhà thơ Thanh Hải.
Tối ngày 12/12, tại nhà hát Sông Hương, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch tổ chức khai mạc Hội thi “Tài năng trẻ học sinh, sinh viên các sơ sở đào tạo văn hóa nghệ thuật toàn quốc năm 2020”.
Chiều 10/12, tại tiền sảnh nhà hát Sông Hương, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật, Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Huế phối hợp khai mạc triển lãm mỹ thuật mừng kỷ niệm 69 năm ngày truyền thống Mỹ thuật Việt Nam.
Ngày 8/12, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Thừa Thiên Huế vừa tổ chức hội nghị công bố quyết định tuyển dụng và trao quân hàm quân nhân chuyên nghiệp cho thân nhân các liệt sỹ hy sinh khi thực hiện nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn tại Thủy điện Rào Trăng 3 (xã Phong Xuân, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế).
Sáng 6/12, tại Quốc Tử Giám, UBND tỉnh đã tổ chức lễ tuyên dương “Học sinh danh dự toàn trường”.
VĂN
- Qua mùa lau trắng - Nguyễn Luân
- Xúc xắc mặt người - Ngân Hằng
Sáng ngày 01/12, tại tỉnh Thừa Thiên Huế, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và tỉnh Thừa Thiên – Huế tổ chức trọng thể Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày sinh Chủ tịch nước Lê Đức Anh (1/12/1920-1/12/2020).
Sáng ngày 1/12, trong khuôn khổ chương trình kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch nước Lê Đức Anh, tại tiền sảnh Trung tâm văn hoá Điện ảnh tỉnh đã trưng bày triển lãm " Đồng chí Lê Đức Anh với sự nghiệp cách mạng Việt Nam".
Sáng ngày 01/12, tại Nhà Văn hóa Chủ tịch nước Lê Đức Anh (xã Lộc An, huyện Phú Lộc), tỉnh Thừa Thiên Huế đã long trọng tổ chức lễ dâng hoa, dâng hương kỷ niệm 100 năm Ngày sinh Chủ tịch nước Lê Đức Anh.
Sáng ngày 30/11, tại Trung tâm Văn hóa Điện ảnh TT Huế, Bộ Quốc phòng chủ trì phối hợp với Ban tuyên Giáo Trung ương, Văn phòng Chủ tịch nước và Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế tổ chức Hội thảo khoa học cấp quốc gia “ Đồng chí Lê Đức Anh với Cách mạng Việt Nam và quê hương Thừa Thiên Huế”. Hội thảo nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh.
Sáng 27/11, Ban vận động thành lập Hội Nghiên cứu và Phát triển Di sản Văn hóa Huế tổ chức Đại hội thành lập Hội Nghiên cứu và Phát triển Di sản Văn hóa Huế, nhiệm kỳ 2020-2025. Tham dự có ông Phan Ngọc Thọ, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh.
Chiều 26/11, tại Trường đại học Phú Xuân đã diễn ra Chương trình giao lưu, gặp gỡ đạo diễn Nguyễn Thị Xuân Phượng, tác giả cuốn hồi ký “Gánh gánh gồng gồng”. Mới đây, hồi ký Gánh gánh… gồng gồng… đã được trao Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam 2020
Sáng 25/11, tại trung tâm Văn hóa – Điện ảnh Thừa Thiên Huế đã diễn ra Đại hội Thi đua yêu nước tỉnh Thừa Thiên-Huế lần thứ V.
Sáng 23/11, Trung tâm Văn hóa Thông tin và Thể thao Thành phố Huế đã tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề “Phụ nữ Huế với nghề truyền thống”. Tham dự lễ khai mạc có ông Phan Thiên Định – UVTV Tỉnh ủy, Bí thành ủy Huế cùng đại diện các ban ngành đoàn thể, các nghệ nhân, nhân sĩ trí thức, các nhà nghiên cứu văn hóa Huế.
Theo thông tin vừa nhận được của Sở Chỉ huy tiền phương, vào lúc 16h30 (22/11), lực lượng tìm kiếm các nạn nhân còn mất tích tại Thủy điện Rào Trăng 3 đã tìm thấy được một thi thể tại khu vực lòng sông. Như vậy, tính đến thời điểm này lực lượng tìm kiếm đã tìm được 6 nạn nhân và còn 11 người vẫn còn mất tích.
Tối 22/11 tại Nhà hát Sông Hương đã diễn ra buổi công diễn và trao giải Festival Piano – Guitar lần thứ nhất năm 2020 do Học viện Âm nhạc Huế tổ chức. Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Phan Ngọc Thọ đã đến dự.
Liên hoan phim châu Âu đã trình chiếu nhiều bộ phim đã đạt giải thưởng trong nước và quốc tế đến với khán giả Việt Nam nhân dịp kỷ niệm 30 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao EU – Việt Nam và năm thứ 20 Liên hoan Phim châu Âu được giới thiệu tại Việt Nam.
Sáng ngày 22/11/2020 tại Hội trường Trường Đại học Huế ( Tp. Huế), Quỹ Giáo Dục Huế Hiếu Học đã tổ chức lễ Trao học bổng năm học 2020 – 2021.
Ủy ban Nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế vừa ban hành kế hoạch tổ chức các hoạt động kỷ niệm 100 năm Ngày sinh Chủ tịch nước Lê Đức Anh (01/12/1920 - 01/12/2020).
Chiều 19/11 tại Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị, Bảo tàng Mỹ thuật Huế phối hợp với Hội Mỹ thuật tỉnh và nhóm ký họa đô thị Hà Nội tổ chức triển lãm “Ký họa di sản Cố đô Huế 2020”.