Ngày 16/7, tại Hà Nội, Hội Mỹ thuật Việt Nam long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 90 năm ngày sinh họa sỹ Dương Bích Liên (1924-2014).
Họa sĩ Dương Bích Liên - Ảnh: wiki
Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam Trần Khánh Chương nhấn mạnh hoạ sỹ Dương Bích Liên đóng góp rất lớn cho nghệ thuật Việt Nam, nhất là với ngành mỹ thuật.
Các tác phẩm nghệ thuật của ông mang nhiều cảm xúc, tình yêu với lãnh tụ, cách mạng, với các cuộc kháng chiến giành độc lập của dân tộc và tuổi trẻ Việt Nam. Tác phẩm của ông giàu chất hiện thực lãng mạn, thể hiện được vẻ đẹp tiềm ẩn của con người, thiên nhiên đất nước với chất lượng nghệ thuật cao. Ông sáng tác trên nhiều chất liệu khác nhau, trong sáng, lộng lẫy với sơn mài, khoẻ khoắn trong sơn dầu, mềm mại trong phấn dầu, thuốc nước.
Những bức tranh của ông có sức quyến rũ bởi một vẻ đẹp duyên dáng Việt Nam và sẽ sáng mãi trong nền mỹ thuật hiện đại nước nhà... Ông đã được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2000 cho các tác phẩm: "Bác Hồ đi công tác" (sơn mài), "Chiều vàng" (sơn mài), "Mùa gặt" (sơn dầu), "Hào" (sơn dầu), "Hành quân đêm" (sơn dầu).
![]() |
Bác Hồ đi công tác ở chiến khu Việt Bắc. Sơn mài |
Họa sỹ Dương Bích Liên sinh ngày 17/7/1924 và mất ngày 12/12/1988 tại Hà Nội. Ông quê ở Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên (nay là huyện Châu Giang, tỉnh Hưng Yên).
Từ nhỏ ông đã ham thích hội họa và tỏ ra rất có năng khiếu về môn này. Năm 1941, ông theo học Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Năm 1946, ông và nhiều văn nghệ sỹ Hà Nội rời Thủ đô lên chiến khu Việt Bắc, tham gia đội tuyên truyền lưu động vẽ tranh cổ vũ kháng chiến kiến quốc... Năm 1949 ông đã được vinh dự kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương, nay là Đảng cộng sản Việt Nam giữa chiến khu Việt Bắc. Năm 1951 ông đã tham gia Ban tổ chức triển lãm mỹ thuật tại Chiêm Hóa Tuyên Quang, trưng bày 300 tác phẩm của nhiều tác giả. Đây là triển lãm mỹ thuật lớn nhất của giới mỹ thuật trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp mà Bác Hồ đã gửi thư cho các họa sỹ.
Năm 1952, ông được giao trọng trách lên chiến khu sống gần và vẽ Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong thời gian gần một tháng sống và làm việc bên Bác, ông đã ghi chép nhiều kí họa về cảnh Bác làm việc, sinh hoạt. Tác phẩm "Bác Hồ ở chiến khu Việt Bắc" ông vẽ bằng chì than đã giành được giải Nhất tại Triển lãm mỹ thuật toàn quốc 1980. Tác phẩm này hiện đang được bày ở Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.
![]() |
Họa sĩ Dương Bích Liên và họa sĩ Bùi Xuân Phái_Ảnh chụp năm 1984 - Ảnh: internet |
Năm 1954, Dương Bích Liên trở về Thủ đô và được tổ chức biên chế vào "tổ sáng tác" cùng các họa sỹ Bùi Xuân Phái, Nguyễn Sáng... Năm 1984, Nhà nước chính thức mời bộ tứ Nghiêm, Liên, Sáng, Phái tổ chức triển lãm cá nhân song Dương Bích Liên từ chối. Do vậy, lúc sinh thời, ông là một họa sỹ không có cuộc triển lãm nào cho riêng mình.
Nhìn vào sự nghiệp sáng tác của ông có đến 2/3 tác phẩm về đề tài phụ nữ, trong đó có những tác phẩm được coi là tuyệt tác của hội họa Việt Nam hiện đại. Dương Bích Liên dành nhiều sáng tác cho đề tài thiếu nữ với tình cảm ưu ái, say mê và trìu mến nhất.
Các nhân vật nữ trong tranh của Dương Bích Liên luôn là nguồn cảm hứng, hình ảnh trung tâm của biểu cảm, lý tưởng thẩm mỹ. Chân dung thiếu nữ của ông rất đa dạng, là những cô gái đẹp ông nhận ra và bắt gặp trong cuộc sống đời thường, mang một ánh sáng dung dị, thánh thiện trong trẻo. Tất cả được khắc họa trong tác phẩm của ông như" Thiếu nữ và hoa cúc trắng", "Thiếu nữ và hoa phong lan", "Thiếu nữ bên hồ", "Tuyết Mai"...
Tại lễ kỷ niệm, nhà phê bình Nguyễn Hải Yến, Trần Thức và nhà triết học Nguyễn Hào Hải... cũng đã chia sẻ những kỉ niệm xung quanh cuộc đời, sự nghiệp sáng tác của hoạ sỹ Dương Bích Liên với những ấn tượng đặc biết không phai mờ. Trong đó, nhà phê bình Lê Quốc Bảo cũng đã kiến nghị với Đảng và Nhà nước cần đầu tư cho các công trình nghiên cứu chuyên sâu về các tác phẩm của các tác giả, nhất là những tác giả được Giải thưởng Hồ Chí Minh...
HẠNH NHITrắng và xanh. Xám và nâu. Xù xì hay trơn nhẵn. Cao lớn hay xinh xắn. Dễ gần và khó hiểu... Ngoại trừ những cảm nhận bề mặt, không phải ai cũng có thể hiểu được sự biểu đạt ngôn từ của đá mà các nhà điêu khắc gửi gắm. Nhưng kể từ khi Huế có sự xuất hiện những ký hiệu và ẩn ngữ của đá, sông Hương cũng thao thiết và dùng dằng hơn cái dùng dằng, thao thiết đã có trước khi xuôi chảy...
ĐẶNG TIẾN Phòng tranh Lê Bá Đảng tại Paris, mùa thu 2003, gây nhiều mỹ cảm, mà nếu cần tóm tắt trong một chữ - một chữ thôi - thì sẽ là chữ thanh.
CHƠN HỮU…Người nghệ sĩ, tác giả cuộc triển lãm này đã có được cái thấy phiêu hốt vượt lên trên thời gian nhân quả, hạnh phúc hay đau khổ và đã diễn tả được cái thấy ấy qua ngôn ngữ hình tượng nghệ thuật sắp đặt. Ba cái chắp tay được bố trí theo một hàng thẳng tắp trước hình ảnh một nụ cười khiến cho ta liên tưởng như trọn cả tam giới đều kính ngưỡng trước sự chứng ngộ tự tại (là nụ cười) của Đức Phật…
THANH LOANKhổng Tử từng nói: “Kẻ trí vui chơi sông nước, kẻ nhân vui chơi nơi núi non. Kẻ trí hiếu động, kẻ nhân trầm tĩnh. Kẻ trí thì vui vẻ kẻ nhân trường thọ” (Trí giả nhạo thủy, nhân giả nhạo sơn, trí giả động, nhân giả tĩnh, trí giả lạc, nhân giả thọ).
LÊ BÁ ĐẢNGNgày còn giặc, bọn chúng nó ồ ạt đem tất cả khí giới tối tân, chất độc hoá học, cho đến cả hàng rào điện tử đến Trường Sơn để ngăn cản sự đi lại của cả dân tộc ta và cố ý chia cắt đất nước ra làm hai.
NGUYỄN TRỌNG HUẤN Tôi không được biết Lâm Triết những ngày anh tung hoành trong thế giới hội họa miền Nam trước 1975. Nghe nói, anh đoạt được giải này, giải nọ, đã định danh, định vị trong giới nghề nghiệp đông đảo của mình. Mặt bằng giao du của anh với những người cùng trường, cùng lứa trong và ngoài nước, đã khuất hoặc còn đến bây giờ, thấy có tên nhiều người tài hoa, nổi tiếng.
LÊ VIẾT THỌTự nghìn năm, lụa đã hiện diện trong đời sống dân tộc Việt. Nghề tằm tang đến sớm, trong những di chỉ khảo cổ thuộc hậu kỳ đá mới, cách ngày nay khoảng 5000 năm, đã có dấu vết của vải, có dọi xe chỉ bằng đất nung. Chất liệu mỏng, nhẹ, thoáng và đẹp một cách tự nhiên, nền nã, óng ả này rất phù hợp với môi trường tự nhiên của cư dân phương nam làm nông nghiệp.
ĐẶNG NHẬT MINHĐầu xuân Nhâm Ngọ nhân dự khai mạc phòng tranh của một người bạn hoạ sỹ, tôi tình cờ được gặp bác Lương Xuân Nhị. Bác cho biết năm 1943 khi sang Nhật trưng bầy triển lãm tranh bác có gặp cha tôi là bác sỹ Đặng Văn Ngữ đang du học tại đấy. Bác còn giữ một số ảnh chụp với cha tôi và hẹn tôi đến nhà để biếu lại cho gia đình làm kỷ niệm.
PHẠM THỊ CÚCMột buổi sáng đẹp trời ngày giáp tết Nhâm Ngọ, trong chuyến "du xuân", cùng với ba chúng tôi là một lẵng hoa tươi hồng, lan, cúc... nhắm hướng Quảng Trị - làng Bích La Đông mà "thẳng tiến".
LÊ THỊ MỸ ÝBút kýTrong ký ức tuổi thơ tôi luôn nhớ về những buổi hoàng hôn rực cháy, những ngọn gió Lào thổi rát mặt làm quả đồi con như cũng phải oằn cong. Bao năm xa quê, gắn mình với chốn kinh thành mù sương và bảng lảng tiếng chuông chùa mỗi khi chiều sập tối, tôi vẫn luôn thao thức về những buổi hoàng hôn trên đồi nắng, tuồng như cả tuổi thơ đã chìm rơi trong ký ức xa xăm.
INRASARADấu hiệu chủ nghĩa hiện đại trong nghệ thuật manh nha từ Claude Monet, xuất phát từ một quan niệm. C. Monet cho rằng sự vật biến đổi theo ánh sáng và bị tác động bởi chuyển động nhanh.
Trong những năm gần đây cuộc sống của nhân dân ngày càng được cải thiện, nhu cầu văn hóa của xã hội xã hội chủ nghĩa ngày càng cao. Nhu cầu về vẻ đẹp hình thể biểu hiện qua các cuộc thi hoa hậu, người mẫu thời trang.
Đã trở thành truyền thống tốt đẹp từ nhiều năm nay, các trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam - Thái Lan tổ chức luân phiên 2 năm một lần Triển lãm Mỹ thuật Đương đại giữa hai nước.
Kỷ niệm 120 năm ngày sinh của đại danh hoạ Pablo Picasso 25/10/1881 - 25/10/2001
Có những “Ngày của Mẹ” vào cuối thu ở phương Nam. Người xa xứ nhắn nhủ với nhau, đấy là những ngày đẹp nhất. Và họ đã trải lòng trong một không gian thư pháp có chủ đề về lòng hiếu thảo.
Cuộc triển lãm này nằm trong khuôn khổ triển lãm mỹ thuật 8 khu vực của cả nước năm 1998, do Hội Mỹ thuật Việt cùng các Sở VHTT và Hội VHNT địa phương phối hợp tổ chức. Với 6 tỉnh khu vực bắc miền Trung (Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế), đây là cuộc triển lãm lần thứ III.
Với chủ đề : “Ân tượng Huế - Việt , 1998”, Trại sáng tác Điêu khắc Quốc tế lần thứ II đã được tổ chức tại Huế từ ngày 1.11 đến 15.12.1998. Có thể nói, đối với người dân xứ Huế thì có lẽ đây là lần đầu tiên được tận mắt chứng kiến một hoạt động nghệ thuật hết sức quy mô và rầm rộ như thế này. Quy mô ở góc độ tổ chức mang tính chất quốc tế và rầm rộ ở tính chất đặc thù của thể loại nghệ thuật là điêu khắc ngoài trời.