Ngày 5-9-1969, nghĩa là chỉ hai ngày sau khi Bác Hồ của chúng ta qua đời, nhà thơ lớn của Cu Ba và Mỹ La-tinh là Nicolas Guillen đã xúc động làm bài thơ “Hồ Chí Minh”. Bài thơ này đã được đăng trang trọng ngay trên trang bìa tạp chí của các lực lượng vũ trang cách mạng Cu-ba Màu xanh ô liu, trong tập phụ trương đặc biệt tỏ lòng thương tiếc vô hạn của quân đội và nhân dân Cu-Ba anh em đối với Bác Hồ.
Điều cần nói thêm là bài thơ này được in chữ đậm ngay cạnh tấm ảnh quen thuộc đối với mỗi chúng ta: Bác Hồ bận đồ ka-ki đã bạc trắng đi thăm trận địa. Người đọc có thể hiểu ngay mối quan hệ hữu cơ giữa bài thơ sâu lắng của Nicolas Guillen và tấm ảnh giàu ý nghĩa ấy. Toàn văn bài thơ như sau: Hồ Chí Minh Một chuyến đi dài kết thúc xong Hồ Chí Minh thanh thản, hỡi lòng: Trên màu trắng áo quần Người đó Một trái tim rộng mở, rực hồng. Chẳng mang cận vệ, chẳng người hầu Vượt qua sa mạc, núi rừng sâu: Trong màu trắng áo quần Người ấy Ngoài tim rộng mở, có gì đâu! Người chẳng cần hơn cho một chuyến đi dài. Ngay sau khi tờ Màu xanh ô liu băng qua Đại Tây dương, tới thủ đô Madrid, nhà thơ và nhà soạn kịch lớn của Tây Ban Nha là Alfonso Sastre liền bắt tay vào họa bài thơ của nhà thơ Cu Ba lỗi lạc.
Khác với lối họa thơ Đường, nhà thơ Tây Ban Nha đã họa lần lượt nguyên cả các câu trong bài thơ của Nicolas Guillen. Và đặc biệt, tác giả bài thơ hoạ đã bám sát chủ đề bài thơ của nhà thơ Cu Ba: Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại và bình dị không hề từ giã cõi đời, mà chỉ thanh thảnh kết thúc xong “một chuyến đi dài”. Dưới đây là toàn văn bài thơ họa của Alfonso Sastre: Hồ Chí Minh Suốt đêm thâu cũng như ngày nhọc mệt Hành trang của Người vẫn nhẹ như không Sức sống của Người mạnh hơn cái chết Một chuyến đi dài kết thúc xong. Hành trang của Người quả là thật nhẹ Người sống trăm lần, chết nhẹ tựa bông Đường Người đi đẹp tươi như tranh vẽ Hồ Chí Minh thanh thản, hỡi lòng Trái tim Người luôn nồng cháy, dịu dàng Người đi đó, với hành trang nhẹ nhỏ Như chỉ mang theo một đóa hoa vàng Trên màu trắng áo quần Người đó Cảnh đẹp quanh Người bỗng tươi màu đỏ Như một vườn hoa tỏa sáng xanh trong Còn Hồ Chí Minh sau chuyến đi đó Một trái tim rộng mở rực hồng Chuyến đi dài với biết bao gian khổ Chẳng mang cận vệ, chẳng người hầu Tới thế giới đã bao người biết rõ Vượt qua sa mạc, núi rừng sâu Vượt qua sa mạc, núi rừng sâu Dưới bộ áo quần đơn sơ, ta thấy: Một trái tim hồng chẳng có chết đâu Trong màu trắng, áo quần Người ấy Hành trang của Người nhẹ như vậy đó Chẳng chết bao giờ, Người sống dài lâu Trong bộ áo quần đơn sơ gắn bó Ngoài tim rộng mở, có gì đâu! Người chẳng cần hơn cho một chuyến đi dài. MINH ĐĂNG KHÁNH Giới thiệu và dịch (từ nguyên bản tiếng Tây Ban Nha) (14/8-85) |
THÁI KIM LAN
KINHIN* im Frühling
(*Das Gehen in Achsamkeit und Bewußtheit)
EVGHÊNI EVTUSENKÔ
Tưởng niệm Anđrây Đimitiêvich Xakharôv
LTS: Ca khúc “Thời gian đang chuyển mình” được phát hành trong album cùng tên vào năm 1964. Dylan viết ca khúc này nhằm phản ánh những sự biến đổi của thời cuộc.
Thi sĩ Christopher Merrill được giới phê bình văn chương Mỹ trân trọng, như W.S. Merwin đánh giá, là “một trong những nhà thơ tài năng, táo bạo, và thành công nhất của một thế hệ thi ca hiện đại.”
Nhà thơ Müesser Yeniay, sinh năm 1984, tại Izmir - Thổ Nhĩ Kỳ. Chị tốt nghiệp Đại học Ege môn Anh ngữ và Văn học, nhận bằng Tiến sĩ Văn học Thổ Nhĩ Kỳ tại Đại học Bilkent. Chị từng đoạt một số giải thưởng Văn học tại Thổ Nhĩ Kỳ. Thơ Müesser Yeniay đã được dịch sang nhiều thứ tiếng. Müesser Yeniay hiện là biên tập viên Tạp chí Văn học Şiirden, Thổ Nhĩ Kỳ.
Jan Skacel (1922 - 1989) là một trong số những nhà thơ chủ chốt trong văn học Séc nửa sau thế kỷ 20. Ông cũng là nhân vật có vai trò quan trọng trong đời sống văn học Tiệp Khắc với tư cách là Tổng Biên tập tạp chí Host do domu trong các năm từ 1963 đến 1969.
LTS: Khi Sông Hương gửi những dòng thơ này đến với bạn đọc thì Paris đã yên bình sau cơn ác mộng khủng bố IS. Nhân loại đang đứng bên người Pháp: “Je suis Paris! Tôi là Paris! Nhân loại là Paris!” Lá cờ nước Pháp nhung phủ hàng triệu gương mặt người. Và những bài thơ dành cho Paris đã ngân lên, đơn giản, đó là biểu tượng xứ sở nghệ thuật của thế giới, là nơi Cách mạng Pháp với Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền đã mở ra một kỷ nguyên hoàn toàn mới cho nhân loại…
Buổi sáng ngày 11 tháng 9 năm 2001, bạn làm gì?
LTS: "Maiacôpxki là lá cờ đầu của thơ ca tháng Mười. Và làm thơ ca ngợi cách mạng tháng Mười Nga vĩ đại, ông luôn luôn đặt ra những câu hỏi lớn về viễn cảnh của cuộc cách mạng, về tương lai của nhân loại.
LGT: Nhà thơ Charles Simic sinh vào ngày 9/5/1938 tại Nam Tư, nơi ông có một tuổi thơ đau thương trong chiến tranh thế giới thứ II. Năm 1954, ông theo gia đình di cư sang Mỹ.
JOSEPH BRODSKY
LTS: Sinh năm 1940 tại Peterbuorg. Năm 1970, ông sang định cư ở Mỹ và dạy học tại Đại học Columbia. Ông làm thơ bằng tiếng Nga và tiếng Anh. Năm 1987 ông đoạt giải Nobel văn chương.
Những bài thơ Sông Hương chọn giới thiệu được trích trong tập “Tĩnh vật và những bài thơ khác” từ bản dịch của Hoàng Ngọc Biên.
Billy Collins (sinh ngày 22/3/1941) là thi sĩ nổi tiếng ở Mỹ. Ông đã từng hai lần được bầu là Thi bá, hay còn gọi là Nhà thơ danh dự (Poet Laureate) của Hoa Kỳ, lần đầu vào năm 2001 và lần thứ hai vào năm 2003. Trong các năm từ 2004 đến 2006 ông được bầu là Thi sĩ của bang New York.
LGT: Nakahara Chuya (Trung Nguyên Trung Dã) (1907-1937) là một gương mặt chói ngời của văn học Nhật Bản cận đại dù mất ở tuổi ba mươi và chỉ kịp để lại hai thi tập “Bài ca sơn dương” (Yagi no uta) và “Bài ca ngày tháng cũ” (Arishihi no uta).
EVGHÊNHI EVTUSENKÔ
A. VÔZNHÊXENXKI
LTS: Ngày 18-2-1987, phiên họp của Ban thư ký Hội nhà văn Liên Xô đã hủy bỏ quyết định năm 1958 khai trừ nhà thơ, nhà văn Xô-viết Bôrít Pasternak ra khỏi Hội nhà văn.
Liana Margescu sinh ngày 7/5/1969 tại Campulung Muscel, ở Romania trong một thị trấn nhỏ miền núi. Vì là đứa con duy nhất nên người cha còn hơn là hình tượng một người cha đã đóng một vai trò thiết yếu trong sự trưởng thành của con gái. Một người cha dạy những giá trị đích thực của đời sống, như là tình bằng hữu, tự do, sự thật, ngay cả khi Romania nằm dưới sự kiểm soát của chế độ chuyên chế Ceausescu. Tác giả đã nhận được giải thưởng ở Italia.
Jaroslav Seifert - Frana Sramek - Miroslav Kapek - Michal Cernik
Gwendolyn Elizabeth Brooks (1917 - 2000), là nhà thơ Hoa Kỳ gốc châu Phi. Bà từng có thơ đăng tạp chí từ năm 13 tuổi. Năm 1950 bà được giải Pulitzer về thơ, và như thế là người da đen đầu tiên ở Hoa Kỳ có vinh dự này.
A.X.PUSKIN
Khúc ca về Ô leg minh quân