ĐẶNG MẬU TỰU
Có những dự định rồi lần lữa mãi không thành. Có những việc tình cờ mà thành. Chuyện ảnh Nude của nhà nhiếp ảnh Nghệ thuật Thái Phiên tiếng tăm lừng lẫy, ra sách ảnh và trên mạng cũng đã quen với các tác phẩm của ông.
Nhưng để tổ chức một triển lãm mang tính chính danh thì đến hai năm rồi, Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế đứng đơn xin vẫn chưa được Sở Văn hóa,Thể thao và Du lịch tỉnh cấp giấy phép.
Biết vậy để thấy rằng tổ chức triển lãm nghệ thuật dù tranh hay ảnh về Nude là còn khó ở xứ ta. Mới năm ngoái đây thôi, họa sĩ Uyên Huy - Chủ tịch Hội Mỹ thuật TP.HCM đã viết về tranh Nude với những lý luận sắc bén dẫn chứng từ truyện kim cổ đông tây, từ thời Hy - La cho đến bên tây bên tàu đăng trên số Đặc biệt Sông Hương tháng 6/2012. Thế nhưng ông cũng đành bó tay để bảo vệ cho các bức tranh nghiên cứu hình họa Nude của một kiến trúc sư họa sĩ ở TP HCM trong một cuộc triển lãm tranh hồi cố vào những tháng cuối năm 2012.
Nhớ lại Huế cách đây cũng khoảng 10 năm, một nhóm họa sĩ đã mạnh dạn tổ chức một cuộc trưng bày tranh Nude tại Gallery Sông Hương do họa sĩ Dương Đình Sang tổ chức ở địa điểm tòa soạn Tạp chí Sông Hương. Cuộc triển lãm chỉ tồn tại được một đêm trước khi khai mạc. Rồi cách đây vài năm, có hai họa sĩ Huế xin tổ chức một cuộc triển lãm, trong đó có một họa sĩ vẽ toàn tranh khỏa thân, nhưng chưa đạt yêu cầu nên cuộc triển lãm đành chỉ có một người.
Ở Huế bây giờ hình như cái nhìn về tranh, ảnh Nude không còn lạ lẫm nữa rồi, vì quá quen với những tác phẩm thi thoảng xuất hiện trong một số cuộc triển lãm. Giới thưởng ngoạn tất nhiên khen là đẹp. Còn những người có thẩm quyền cũng không có ý kiến gì; có người bảo tranh này khó treo cho hợp với các phòng khách. Theo thiển ý, điều đó có nghĩa Huế không còn có ý phản đối các tác phẩm về Nude, nhưng với điều kiện phải đẹp và không phản cảm, thô tục, vi phạm vào Đạo Đức.
Những tín hiệu của sự có thể đã hé lộ nhưng để có một phòng triển lãm chất lượng thì cả một vấn đề. Chuyện tình cờ một hôm lai rai của nhóm anh em họa sĩ, đã bàn nhau làm một cuộc trưng bày tranh Nude trong dịp 8/3 tại Cà phê Tranh ở 43 đường Hải Triều, nhà của vợ chồng Đặng Mậu Triết (DAMA.TRY gallery; thế là việc chơi mà thành thật, phòng tranh được mở cửa vào chiều ngày 2/3/2013.
“Gợi” là tên của phòng tranh với 21 tác phẩm của 18 tác giả.
Mở cửa với chủ ý của anh em vì không phải triển lãm mà là cuộc chơi cho vui nên anh em không mời nhiều khách. Tất cả đến với nhau, mừng nhau ly rượu đầu năm nói chuyện phiếm, nhìn tranh bình phẩm và chuyện tếu với nhau thật vui.
Anh em bảo nhau 18 người ra quân lần đầu là sự bạo gan mạnh mẽ nên gọi đùa là thập bát la hán. Thật ra trong 18 người có một nữ, có người đã gần tuổi thất tuần, có người mới ra trường.
![]() |
Bồng bềnh của họa sĩ Trần Xuân Minh |
Trong 21 tác phẩm có 3 tác phẩm Điêu khắc của 3 tác giả Trần Xuân Minh, Lê Ngọc Thái và Hồ Thanh Bình. Mỗi tác giả chỉ tham gia một tác phẩm; riêng Đặng Mậu Triết là chủ nhà nên tham gia 3 tác phẩm. Mặc dù gặp chung để chơi nhưng sự nhận định chung thì đây là phòng trưng bày tranh đàng hoàng có chất lượng nghệ thuật, trong đó giới chuyên môn cho là việc bình thường cần được xem như những cuộc trưng bày khác. Những người yêu thích tranh có cảm giác hết sức thú vị vì sự mới mẻ của tranh ở một quán cà phê như thế.
![]() |
Nàng thơ và trăng của họa sĩ Phạm Đại |
Các tác giả đã thể hiện trong tranh của mình một sự tìm tòi ở chất liệu và cả tinh thần. Nhìn tranh của họ mới thấy sự trân trọng ngợi ca vẻ đẹp của người phụ nữ, mỗi người mỗi vẻ. Phạm Đại với Nàng Thơ và Trăng. Trăng màu xanh lá non nằm nghiêng trên vai nàng lõa thể, Trăng và nàng đều nằm khuất trên khuôn mặt đầy hoa.
![]() |
Chuyện dưới trăng của họa sĩ Đặng Mậu Triết |
Đặng Mậu Triết với Mùa nho và Dưới trăng thì đầy ẩn dụ, dưới ánh trăng xanh không rõ hình hài (Dưới trăng). Mùa nho thì một thân thể quấn tấm vải mỏng đứng lệch bên góc trái ở vườn nho xanh, một sự chờ đợi, thiếu vắng để được thanh thản, quân bình trong đời người.
![]() |
Vắng của họa si Nguyễn Thiện Đức |
Tác phẩm Vắng của Nguyễn Thiện Đức, với nét phóng khoáng, người con gái đang ở góc trái của tranh đã làm lệch đi bố cục, một ẩn chứa sâu sắc trong ý nghĩa về một sự trống vắng. Nguyễn Tuấn với tác phẩm Thanh Tân và Đường nét năm Tỵ - tác giả đã dùng những nét lượn để tạo thành sự mềm mại nhưng không lộ rõ thân hình chỉ còn lại khuôn mặt mang tính tượng trưng, chừng ấy thôi cũng đã tạo nên sức sống.
![]() |
Trăng nóng của họa sĩ Đặng Mậu Tựu |
Đặng Mậu Tựu với một người đàn bà nằm cùng cây đàn guitar màu đỏ, ngoài cửa sổ ánh trăng vằng vặc, tất cả như muốn nói trăng không lạnh mà trăng đang nóng lên. Trong Tắm trăng của Nguyễn Đức Huy, những hình hài thiếu nữ đều ẩn sau những hình thể tượng trưng nổi lên những khuôn mặt và những bộ ngực căng tràn sức sống; tất cả không lộ rõ hình hài, chỉ có vầng trăng khuyết lộ ra sự huyền ảo của tranh. Nguyễn Quốc Sơn với Trăng khuyết, lối phá cách với hai màu đen trắng một thân hình nằm ngang, những chấm phá sinh động, các màu trắng và nét chấm phá ấy đã gợi nên vẻ đẹp và lạ. Ở Trần Ngọc Bảy với Xuân thì và Nguyễn Ánh Dương trong Nude - lối tả thực với tay nghề vững vàng mạnh mẽ đã cho người xem thấy sự thoát xác của nhân vật nhưng điều khác nhau là sự sinh động giữa hai khuôn mặt hai nhân vật nữ đó cũng là tâm trạng.
![]() |
Nude hồng của họa sĩ Đặng Thu An |
Đặng Thị Thu An với Nude hồng, nhẹ nhàng mây phủ trong màu bàng bạc lượn lờ một phần đường cong của thiếu nữ đã lộ ra nhè nhẹ đầy hư ảo. Tự khúc Xuân của Đoàn Minh Thuần với hai người trong và ngoài cửa sổ với màu xanh lục cây lá, đã gợi ra trong ý tưởng một khát khao về hạnh phúc. Ở Hóa thạch của Nguyễn Quang Hiệp, một thân thể lộ ra như thạch nhũ, tan chảy đã tạo nên hình hài, một đôi nhũ hiện lên trong vắt khép lại trên đôi tay che sự thẹn thùng. Vũ Duy Tâm trong tác phẩm Bay là muốn nhân vật hóa thân vào không gian để hình hài lẫn vào bầu trời, thoát khỏi trói buộc cuộc đời. Trong nắng của Lê Thanh Bình, người thiếu nữ tân thời với chiếc quần đùi và với ngực trần của cô; ở đó người ta thấy sự trong sáng nhưng đầy quyến rũ, cô đang ngẫm ngợi về một điều gì. Nguyễn Đình Dàng thì khác với nhiều người khi anh vẽ về “tạo hóa” đã tạo cho vẻ đẹp tự thiên của con người để sự sinh sôi cái đẹp luôn là mãi mãi, một sự gợi tả đầy cân nhắc và sâu sắc. Ở các tác phẩm điêu khắc Lộc của Hồ Thanh Bình với Tắm cát của Lê Ngọc Thái và Sức sống của Trần Xuân Minh đã tìm kiếm một cách diễn đạt mới trong điêu khắc. Đặc biệt với Trần Xuân Minh, tuy ít chuyên về điêu khắc nhưng anh đã tìm được ngôn ngữ rất lạ, rất gợi, là một tác phẩm đẹp.
Mười tám người đã bày một trận... vui; một cuộc thử, biết đâu đó lại là bắt đầu...
Đ.M.T
(SH290/04-13)
NGUYỄN HỮU NGÔKhu nhà máy bên kia sông tràn đầy sức sống giữa một bầu trời êm ả. Những bông cỏ chen nhau vươn lên… và bỗng nhiên một cánh chuồn chuồn đỏ thắm đáp xuống - một chi tiết thật bất ngờ và thú vị. Toàn thể bức tranh tỏa ra ánh dịu dàng của một buổi sáng mùa xuân.
ĐẶNG MẬU TỰUKhi được Hội Mỹ Thuật Việt Nam phân bố cho miền Trung một suất đi thực tế Trường Sa, Họa sĩ Lê Văn Nhường là một điểm trong tầm ngắm để được giới thiệu đi trong chuyến hải hành này. Trường Sa là một trong những mục tiêu mà Hội Mỹ thuật quan tâm trong cuộc vận động sáng tác về biển đảo trong năm 2010 - là điểm nóng vì là tiền tiêu của Tổ quốc. Ai cũng mong có một lần được đi đến đó.
THANH TÙNGVào những ngày cuối tháng 7-2010 Đinh Cường từ Mỹ về và Phan Ngọc Minh từ Đà Nẵng ra tổ chức một cuộc triển lãm tranh ở gallery Chiêu Ê - số 89 Minh Mạng, thành phố Huế - nhà riêng của hoạ sĩ Hoàng Đăng Nhuận.
TRẦN THANH BÌNHCách đây đúng 9 năm, có một họa sĩ xứ Huế đã lang thang gần 2 tháng trời trên những góc phố cổ kính Hà Nội để "chiêm nghiệm", đó là Lê Quý Long.
LÊ QUÝ LONGMùa xuân năm ấy, vào dịp Tết, chợt nhớ đến người bạn đồng nghiệp ở cách thành phố hơn hai kilômét về phía tây dọc theo dòng sông Hương. Anh ở gần chợ Long Thọ, bên trái là con đường đi đến sân Hổ Quyền.
SĨ THIỆNTrại sáng tác điêu khắc Quốc tế lần 2 được tổ chức tại Huế đã kết thúc được 3 tháng. Bằng sự lao động sáng tạo, bất chấp cái "mưa thúi đất thúi trời", 14 nhà điêu khắc Việt Nam là 16 nhà điêu khắc đến từ châu Mỹ, châu Âu, châu Á đã để lại cho Huế 30 bức tượng, một món quà vô giá và vĩnh hằng.
NGÔ MINHTôi quen biết họa sĩ Đặng Mậu Tựu từ những ngày gửi con trai đi học lớp hội họa ở Nhà Thiếu nhi Huế. Những ngày đó thiếu nhi đến học vẽ đông lắm. Có lớp buổi sáng, buổi chiều, lại có lớp ban đêm. Lớp nào cũng có mặt thầy Đặng Mậu Tựu có mái tóc bồng bềnh như sóng Quy Nhơn, mặt mày hốc hác vì thiếu ngủ và thiếu dinh dưỡng, cặm cụi dạy các cháu cách cầm cọ, pha màu, phác thảo tranh. Rồi thầy Tựu dắt các em đi chơi Bạch Mã, Lăng Cô... để tìm cảm hứng vẽ.
LGT: Sau hơn năm tháng bị tai biến, họa sĩ Hoàng Đăng Nhuận đang dần hồi phục trở lại. Ý thức sống là sáng tạo đã thôi thúc người họa sĩ. Và như vậy toile đã căng lại trên khung, màu cũng đã sẵn sàng.A. Camus trong một cơn bệnh đã chiêm nghiệm “Bệnh tật là một dòng tu kín”. Hy vọng rằng trong ngọn lửa sáng tạo nhen lên lần này, tranh Hoàng Đăng Nhuận có thêm nhiều chiêm nghiệm mới trong dòng tu kín của mình.S.H
ĐẶNG MẬU TỰU... Về quê, về quê, ai cũng có ít ra một lần về quê.Về cái nơi chôn nhau cắt rốn ấy, dù giàu nghèo đến đâu thì mảnh đất ấy cũng rất thiêng và rất riêng với mình.
NGUYỄN NGUYÊN ANTừ những thập niên sáu mươi đến tám mươi của thế kỷ trước, trong làng vẽ Huế, họa sĩ Lê Vinh - một cây cọ cinéma nổi lên như hiện tượng. Tưởng rằng, ông chuyên vẽ tranh quảng cáo, pano, nhưng không, ông có 20 bức vẽ còn lưu giữ trong Bệnh viện Trung ương Huế từ năm 1970 và là người vẽ tranh Bác Hồ to lớn nhất Việt Nam trong thời điểm 1975.
HẠNH NHIĐó là tên sê-ri tranh sơn mài của họa sĩ Đinh Khắc Thịnh - người được biết đến nhiều với các tác phẩm mỹ thuật sắp đặt trong các Festival nghề thủ công truyền thống và các Festival Huế.
PHAN THANH BÌNH-KHÁNH TRANGNăm nay triển lãm mỹ thuật Bắc Miền Trung lần thứ VIII được tổ chức tại Thanh Hoá, vùng đất địa đầu của khu vực miền Trung. Triển lãm trưng bày 116 tác phẩm của 46 tác giả là hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam và 51 tác giả hội viên Hội VHNT các địa phương. Hội đồng nghệ thuật đã loại 19 tranh vi phạm quy chế về thời gian sáng tác, kích thước (TT-Huế có 3 tranh) và đặc biệt trong đó có 9 tranh bị loại vì chất lượng nghệ thuật kém.
PHAN THANH BÌNHHình bóng người phụ nữ xứ Huế từ lâu đã được khắc sâu trong nghệ thuật hội họa với bao tác phẩm, dáng hình và tình cảm sâu nặng, với những vẻ đẹp chiều sâu hài hòa, rung cảm, xao động lòng người. Những tác phẩm ấy đã có ý nghĩa lịch sử lớn lao trong việc khẳng định và làm sáng tỏ hơn những giá trị tinh thần, phẩm chất của con người Huế nói chung và của người phụ nữ Huế nói riêng.
Đầu năm 1997, khi mới chuyển về công tác tại Đài Truyền hình Huế, tôi có ý định làm một phim tài liệu nghệ thuật về hoạ sĩ Bửu Chỉ. Sau nhiều lần từ chối, họa sĩ Bửu Chỉ đã đồng ý giúp tôi việc này. Ngày 25-2-97, tôi gửi anh 7 câu hỏi nhằm có thêm tư liệu để lên đề cương kịch bản phim. Hơn 20 ngày sau, anh chuyển cho tôi một thếp giấy vở học trò gồm 13 tờ do tự tay anh viết xong, đề ngày 16-3-1997. Vì nhiều lý do, phim chưa làm được, tôi gửi trả anh các tư liệu đã mượn, riêng bài trả lời phỏng vấn, anh nói tôi hãy giữ làm kỷ niệm về một dự định bất thành.Với tất cả tấm lòng thương quý và kính mến một người Anh, xin được giới thiệu bài trả lời phỏng vấn của Anh mà tôi xem như là những trang di cảo về CUỘC ĐỜI VÀ NGHỆ THUẬT. ĐẠI DƯƠNG
ĐẶNG MẬU TỰUGiới họa sĩ xem Bửu Chỉ là một người đặc biệt không chỉ vì tính khí hoặc bởi từ một người học và tốt nghiệp ngành luật nhưng lại tự học vẽ, có tác phẩm từ lúc học Luật rồi trở thành họa sĩ thực thụ, chết sống với nghề, mà vì tác phẩm của anh có một sắc thái riêng, anh đã tạo cho mình một cõi riêng trong nền nghệ thuật đương đại.
NGUYỄN TRỌNG TẠOMột ngày cuối năm Con Khỉ, tôi ghé vào Gallery Minh Châu số 7 Lý Đạo Thành, Hà Nội, không phải để chiêm ngưỡng tranh của các bậc thầy hội hoạ Nguyễn Phan Chánh, Bùi Xuân Phái, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... vẫn thường được bày bán ở đây, hay để thăm cô chủ nhỏ Minh Châu quen thân từ trong Huế như mọi lần, mà để xem tranh của mẹ cô vừa mang từ Huế ra trình làng với giới hâm mộ hội hoạ đất Hà Thành.
PV: Ảnh hưởng nào đã cho hoạ sỹ về một thế giới quan có tên gọi là: "Không gian Lê Bá Đảng"? Lê Bá Đảng (L.B.Đ): Không gian của tôi là tạo hoá thiên nhiên hài hoà trong tác phẩm. Không có cô đứng, cô ngồi, cô uỷ lụy, cô say, cô tỉnh, cô chiêm bao; không nhìn thẳng như mọi người mà nhìn từ nhiều góc độ.
PHÚC VINHSau một thời gian dài lang bạt giang hồ, tết này, họa sĩ Hoàng Đăng Nhuận quyết định trở về Galery Chiêu Ê, nơi ông đã gắn bó một thời trai trẻ, trú mình trong căn họa thất xinh xắn vừa xây dựng.
TRẦN KIÊM ĐOÀNLàm nghệ thuật ở xứ nghèo là một “thiện nghiệp gian nan”! Thiện nghiệp vì làm cho đời vui. Gian nan vì phải sống đời áo cơm vất vả.
TRẦN HẠ THÁP Với gần bốn mươi bức tranh trong cuộc triển lãm ở số 4 Hoàng Hoa Thám - Huế khai mạc vào 11 tháng 10 năm 2008, Võ Xuân Huy đã đặt người thưởng ngoạn trước một công trình tổng hợp từ 3 phạm trù sơn mài độc đáo. Sự nối kết truyền thống vào hiện đại này mang tầm vóc đặt để một nguyên lý, xứng đáng để giới bình luận lưu tâm và ghi nhận lâu dài.