5 năm sau khi nữ tác giả Svetlane Alexievich nhận giải Nobel văn học cho những cuốn sách thuộc thể loại phi hư cấu, Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam, bằng sự nỗ lực lớn đã tiếp tục giới thiệu các tác phẩm của bà. Hai cuốn sách được dịch và giới thiệu mới là “Những nhân chứng cuối cùng” và “Những cậu bé kẽm” do dịch giả Phan Xuân Loan thực hiện.
Các dịch giả tham gia chia sẻ với bạn đọc trong tọa đàm tại Đường sách Nguyễn Bình hôm 18/7/2020. - Ảnh: TL
Cũng trong dịp này, một tọa đàm về những cuốn sách của nữ tác giả người Belarus cũng đã được tổ chức với sự chia sẻ của các dịch giả Phan Xuân Loan và Phạm Ngọc Thạch. Tọa đàm vừa diễn ra tại Đường sách Nguyễn Bình, Q1, TP Hồ Chí Minh với tên gọi “Những giọng nói không tưởng”.
3/5 cuốn sách trong bộ sách đoạt giải của Svetlane Alexievich được dịch mới và in lại có chỉnh sửa bổ sung với tinh thần lao động nghiêm cẩn và cầu thị từ các dịch giả bởi Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam - Đơn vị tổ chức buổi tọa đàm. Hai cuốn do dịch giả Phan Xuân Loan thực hiện là “Những nhân chứng cuối cùng” và “Những cậu bé kẽm”. Cuốn thứ ba, “Lời nguyện cầu từ Chernobyl” trước đây đã được dịch giả Nguyễn Bích Lan chuyển ngữ và giới thiệu, tuy nhiên, do một số lí do mà chị chưa tiếp cận được bản thảo gốc tốt nhất, toàn vẹn nhất từ tác giả. Về điều này, đại diện Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam cho biết: Năm 2016, “Lời nguyện cầu từ Chernobyl” được dịch giả Nguyễn Bích Lan chuyển ngữ từ bản dịch tiếng Anh mang tên “Voices from Chernobyl” của Keith Gessen, dựa trên nguyên tác được phát hành năm 1997. Năm 2013, tác giả Svetlana Alexievich đã cho tái bản tác phẩm này với sự chỉnh sửa, bổ sung đáng kể: cụ thể, bà đã bổ sung một chương tác giả tự phỏng vấn bản thân và phần “Thay cho lời kết” cùng một số câu, đoạn trong các cuộc độc thoại; bà cũng thay đổi hầu hết tên các cuộc độc thoại trong tác phẩm. Bởi thế, bản dịch tiếng Việt từ bản tiếng Anh của Keith Gessen mà Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam ấn hành năm 2016 không có phần chỉnh sửa - cập nhật này”. Sau đó, tiếp thu ý kiến của độc giả, “sự cố” đã được khắc phục và một bản dịch hoàn thiện, sát tinh thần của tác giả hơn được phối hợp thực hiện bởi chính dịch giả Nguyễn Bích Lan cùng dịch giả Phạm Ngọc Thạch, vốn là một chuyên gia dầu khí và cũng là một dịch giả tiếng Nga quen thuộc. Trong dịp này, cùng với sự ra mắt 2 tác phẩm mới của Svetlana Alexievich, Nhà xuất bản Phụ nữ đã in lại bản dịch mới của “Lời nguyện cầu Chernobyl”, với tinh thần trung thành hết mức có thể với nguyên tác và phần cập nhật đầy đủ.
Nhất quán về bút pháp với thể loại văn xuôi tư liệu của bộ sách “Những giọng nói không tưởng”, trong “Những nhân chứng cuối cùng”, Svetlana Alexievich chọn cách ghi lại lời những “nhân vật trẻ em” khi họ đã trưởng thành. Đây là một công việc hết sức khó khăn. Và tác giả đã làm như thế với cả trăm câu chuyện trẻ thơ, được kể lại bởi những người mà khi Chiến tranh Vệ quốc nổ ra, họ mới từ 4, 5 đến 12 tuổi. Hơn một trăm câu chuyện của những đứa bé sống ở Belarus – nằm sát biên giới Ba Lan, là nước đầu tiên trong khối Liên bang Xô viết bị phát xít Đức bất ngờ tấn công ngày 22/6/1941 đã được tái hiện trong cuốn sách.
“Người Nga chưa bao giờ lãng quên những năm tháng nặng nề nhất với số phận dân tộc mình. Bảy mươi hai năm sau khi chiến tranh kết thúc, những tượng đài vẫn tiếp tục được lưu dấu. Bởi những người cựu binh của cuộc Chiến tranh Vệ quốc đã già lắm rồi, họ đến dự cuộc duyệt binh Chiến thắng mỗi năm một thưa dần. Con cháu họ cũng đã lớn, kí ức của các nhân chứng ngày càng ít đi này đang dần phôi phai. Và ở thế giới vẫn còn chiến tranh của chúng ta, những câu chuyện của các “nhân chứng cuối cùng” này, được gia cố thêm bằng những tượng đài kia, là một nỗ lực nhắc nhở”, dịch giả Phan Xuân Loan chia sẻ.
Còn “Những cậu bé kẽm” lại được nữ dịch giả này mô tả như “một lịch sử khác, một lịch sử được viết lại bằng câu chuyện của những người lính trở về từ chiến tranh và những người mẹ nhận con trở về từ những quan tài kẽm”.
Có thể nói, bộ sách của Svetlana Alexievich đã đề cập trực diện đến những vấn đề của nhân loại. Và việc Ủy ban Nobel lần đầu tiên vinh danh những tác phẩm ở thể phi hư cấu cũng đã mang lại những nhìn nhận mới về thể loại này.
Coi đây là hoạt động quan trọng nhất của đơn vị mình năm 2020, Bà Khúc Thị Hoa Phượng – Giám đốc Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam đánh giá về bộ sách: “Đây là loạt sách khiến nhân loại phải "rúng động" với hàng ngàn bài phỏng vấn các nhân chứng và những người trong cuộc... của những sự kiện bi thảm nhất của nước Nga, cũng là của nhân loại… như Chiến tranh thế giới thứ hai, Chiến tranh Xô viết - Afghanistan, sự sụp đổ của Liên Xô, thảm họa hạt nhân Chernobyl...”.
Việc dịch và giới thiệu những tác phẩm của Svetlana Alexievich tại Việt Nam có ý nghĩa lớn và mang lại những ảnh hưởng nhất định về khuynh hướng viết phi hư cấu trong một số tác giả Việt Nam thời gian gần đây, cũng như việc nhìn nhận về thể loại này tại Việt Nam trong bạn đọc và giới phê bình văn học.
Vực dậy các hoạt động xuất bản và giới thiệu tác phẩm văn học là một khó khăn không chỉ với Việt Nam trong tình hình diễn biến dịch bệnh phức tạp trên toàn thế giới. Ngành xuất bản đóng băng và gặp những trở ngại về kinh doanh khi các hội chợ sách và hoạt động giới thiệu sách đều bị hoãn hoặc hủy. Có thể nói việc phát hành, giới thiệu cũng như tiến hành quảng bá các tác phẩm của Svetlana Alexievich là một nỗ lực của Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam trong việc kết nối với bạn đọc ở thời điểm hiện nay.
Loạt sách 5 cuốn từng được nhận giải thưởng Nobel Văn chương năm 2015 của nữ nhà văn Svetlana Alexievich gồm: “Chiến tranh không có gương mặt phụ nữ” (1983), “Những nhân chứng cuối cùng” (1985), “Những cậu bé kẽm” (1989), “Lời nguyện cầu Chernobyl” (1997) và “Thời Second Hand” (2013). Trước đây, “Chiến tranh không có gương mặt phụ nữ” đã được Nhà sách Tao Đàn dịch và giới thiệu. Hiện còn cuốn “Thời Second Hand” dù đã có bản quyền nhưng đơn vị xuất bản chưa xin được giấy phép xuất bản tại Việt Nam. |
Theo Hải Hồ - VNQĐ
Phan nhân 1972 ( Hồi ức K15 trường Chuyên Phan Bội Châu Nghệ Tĩnh - NXB Hội Nhà văn, tháng 7/2019 ) có lẽ là một trong những cuốn sách thú vị nhất về tuổi học trò mà tôi từng đọc.
Ngày 6-7, tại Hà Nội, buổi giao lưu ra mắt bút ký chính luận “Một thời Đông Bắc” của tác giả Vũ Mão và ký sự tiểu thuyết “Mãi mãi một thời Thiếu sinh quân” của nhà văn Ma Văn Kháng do NXB Kim Đồng tổ chức đã thu hút sự tham gia của đông đảo các nhà văn, nhà phê bình văn học, các cựu học viên trường Thiếu sinh quân Việt Nam.
Ra mắt tập thơ đầu tay năm 2003, đến nay, nhà văn Nguyễn Văn Học đã xuất bản 15 tác phẩm bao gồm tiểu thuyết, truyện ngắn và thơ.
Văn học Nhật Bản đang để lại dấu ấn sâu đậm và mạnh mẽ cả về số lượng lẫn chất lượng. Bên cạnh dòng văn học kinh điển gắn liền với những tác giả có ảnh hưởng trên thế giới, thị trường xuất bản trong nước còn chứng kiến cuộc “đổ bộ” của những tác giả đương đại với số lượng tác phẩm không hề nhỏ.
Tôi vẫn luôn nghĩ rằng, đối với người nghệ sĩ, cô đơn tự xác lập hay cô đơn do ngoại cảnh, đó đều là những đặc ân. Bởi nhờ có cô đơn làm chất xúc tác, cảm thức sáng tạo mới bùng vỡ nơi người nghệ sĩ...” - Nhà văn Đỗ Chu cũng từng bảo: “Nghệ sĩ cô đơn được càng tốt!”.
Từ ba nguồn tư liệu chính sử, dã sử và dân gian, các nhà văn đã có cơ hội bung trổ trí tưởng tượng và khả năng hư cấu để cho ra đời những áng văn chương sinh động, hấp dẫn viết về lịch sử. Hai tiểu thuyết lịch sử mới ra mắt công chúng là “Từ Dụ Thái hậu” của Trần Thùy Mai và “Thiên địa phong trần” của Hà Thủy Nguyên.
Nhân kỉ niệm 62 năm thành lập (17/6/1957 – 17/6/2019), Nhà xuất bản Kim Đồng ra mắt ấn bản mới tập truyện Dưới chân Cầu Mây của nhà văn Nguyên Hồng. Tập truyện gồm ba truyện đặc sắc dành cho thiếu nhi: Đôi chim tan lạc, Dưới chân Cầu Mây vàCháu gái người mãi võ họ Hoa.
NXB Hà Nội và Thư viện Hà Nội tổ chức lễ ra mắt cuốn sách “Thời cuộc và Văn hóa” của nhà báo Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội nhà báo Việt Nam
Nhà thơ Hữu Thỉnh đánh giá Huy Cận là người đem tâm nguyện “làm bục nhảy đưa sự sống lên cao”. Nhiều nhà thơ, nhà nghiên cứu có dịp quần tụ nhớ về hồn thơ Huy Cận dịp 100 năm ngày sinh của ông.
“Ba năm tồn tại. Thời gian không dài. Nhưng kỷ niệm một thời niên thiếu tươi đẹp hào hùng trong gian khổ làm sao có thể quên!”. Sau hơn 70 năm, khi những mảnh ký ức bắt đầu mờ nhòa, nhà văn Ma Văn Kháng đã “gạn lấy chút sức lực còn lại”, “rờ rẫm nhớ lại những gì đã trải qua”, để tái hiện chân dung thế hệ “măng non cách mạng” giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp.
Nhà văn Trần Thùy Mai vừa ra mắt bộ tiểu thuyết lịch sử “Từ Dụ thái hậu” sau một thời gian dài im tiếng. Điều thú vị, cuốn sách đề cập đến lịch sử nhưng được tác giả viết bằng văn phong thuần Việt, với ngôn ngữ nhuần nhị để thu hút độc giả trẻ.
Có thể nói, tiểu thuyết gia hiện đại đầu tiên của văn học Việt Nam chính là nhà văn Hồ Biểu Chánh. Với kho tàng đồ sộ 64 cuốn tiểu thuyết, ông được mệnh danh là “người kể chuyện đời” đầy lôi cuốn và có cá tính.
Giữ một vị trí khiêm tốn trong đời sống văn chương, nhưng thể loại phi hư cấu thời gian qua vẫn đều đặn đến với độc giả. Thậm chí, nhiều tác phẩm tạo được tiếng vang lớn, được in hàng chục ngàn bản. Chỉ có điều, trong những bảng vàng văn chương trong nước, hiếm khi những tác phẩm thuộc thể loại phi hư cấu được xướng tên.
Nhân dịp kỷ niệm 65 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 – 7/5/2019), NXB Kim Đồng vừa cho ra mắt tập thơ “Điện Biên chiến thắng, Điện Biên thơ” của Đại tá, nhà thơ Ngô Vĩnh Bình tuyển chọn và giới thiệu.
Sau 65 năm, những kinh nghiệm lịch sử, bài học quý giá từ chiến thắng Điện Biên Phủ vẫn được học giả trong và ngoài nước quan tâm nghiên cứu. Không chỉ là góc nhìn riêng của mỗi bên, việc hợp tác để khai thác khối tư liệu, tài liệu lưu trữ - di sản chung của hai dân tộc Pháp - Việt nhằm có thêm sự đối chứng, từ đó làm rõ hơn lịch sử.
“ĐIỆN BIÊN PHỦ: 13/3-07/5/1954” là cuốn sách chuyên khảo của Tiến sĩ, Đại úy người Pháp Ivan Cadeau. Cuốn sách cung cấp các tài liệu lưu trữ của Pháp về sự kiện Điện Biên Phủ và chiến tranh tại Đông Dương, trong đó có nhiều tài liệu chưa từng công bố tại Việt Nam.
Ngày 30/4/1975 mãi là một ký ức tồn tại sâu thẳm trong tâm trí của những người đã trực tiếp chứng kiến. Đặc biệt là nhà báo, nhà văn Trần Mai Hạnh, người đã dành gần như cả cuộc đời cầm bút của mình để văn bản hóa lại những ký ức lịch sử về cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước một thời của dân tộc Việt Nam.
Với sự nhân từ, đức độ, Từ Dụ thái hậu được dân gian lưu truyền là người phụ nữ quyền lực có sức ảnh hưởng to lớn dưới triều nhà Nguyễn. Từ cảm hứng ấy, nhà văn xứ Huế Trần Thùy Mai đã viết Từ Dụ thái hậu - một trường thiên tiểu thuyết gồm 69 chương, có thể xem là tiểu thuyết lịch sử dạng “cung đấu” hiếm hoi của văn học đương đại.
Sáng ngày 22/4/2019, tại thành phố Hồ Chí Minh, Khoa Văn học, Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã tiến hành buổi toạ đàm khoa học, giới thiệu công trình Nghiên cứu, lí luận, phê bình văn học ở Nam Bộ thời kì 1865-1954.
Sách của nhà phê bình khơi gợi tình yêu cuộc sống qua những vẻ đẹp giản dị, nhân văn.