Gắn liền với một giai thoại từ thời mở làng, trải qua hàng trăm năm, người dân xã Hương Thọ, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên - Huế truyền tai nhau những câu chuyện huyền bí về một hòn “đá lạ” ở điện Mẹ Nằm.
Bên trong Sơn Chúa Điện thờ “đá thần”
Thánh Mẫu hóa đá
Ngược theo tỉnh lộ 49B, lên thượng nguồn sông Hương, chúng tôi tìm về thôn La Khê Bãi để nghe người dân nơi đây kể về nhiều câu chuyện mang màu sắc kỳ bí xung quanh hòn đá này. Từ nhiều năm trở lại đây, mỗi ngày có nhiều người dân các địa phương tìm về xã Hương Thọ để thắp hương cho hòn đá linh thiêng ở điện Mẹ Nằm, được người dân địa phương gọi là "thạch thần". Họ đến thắp hương để mong được phù hộ cho người thân thoát khỏi tai ương, bệnh tật. Theo chân một người dân địa phương, chúng tôi đến với điện Mẹ Nằm để tìm hiểu thực hư những câu chuyện nơi đây.
Điện Mẹ Nằm thuở trước gọi là Sơn Chúa Điện, được xây dựng cách đây hàng trăm năm. Điện nằm trên một gò đất cao, án ngự bên ruộng Bàu Tròn, lưng điện tựa núi, mặt điện hướng ra dòng sông Hương. Phía giữa là chính điện lớn thờ hòn đá thần, xung quanh là vô số các am thờ các vị khác. Tổng cộng trong điện có hơn 60 am thờ và lư hương. Tất cả toát lên một vẻ uy nghi, linh thiêng. Tiếp chúng tôi, bà Lê Thị Trà (người trông giữ điện) cho biết: "Người dân ở đây ai cũng nắm rõ về gốc tích cũng như những câu chuyện thần bí về Mẹ Nằm. Giờ đây không chỉ trong xã mà khắp nơi mọi người đều biết để tìm về cầu cúng".
|
Ruộng Bàu Tròn xưa (nơi chàng lực điền phát hiện “đá thần”), sau khi lấy “đá thần” đi đã biến thành một ao nước nông. |
Qua lời kể của người coi giữ điện này, từ đời vua Gia Long, làng có nguồn gốc khởi thủy ở Vị Khê (Hà Nội), theo lệnh của vua vào khai khẩn đất hoang, lập làng La Khê Bột ở phố cổBao Vinh ngày nay. Dần dần, người dân di cư lên vùng đất ở thượng nguồn sông Hương, lập ra làng mới có tên là La Khê Bãi được mệnh danh là vùng lam sơn chướng. Chính vì vậy, ở ngay trên vùng Hói, người dân đã lập nên Sơn Chúa Điện để thờ cúng. Bà cho biết: "Nguồn gốc của Mẹ Nằm xuất phát từ giai thoại mở đất của làng. Vào mùa xuống đồng, ở ruộng Bàu Tròn, là khoảnh ruộng đầu tiên do dân làng khai phá (nay là ao nước lớn), có một chàng lực điền đang cày cuốc. Vừa đi được đường cày đầu tiên, thì thấy hiện lên hòn đá lớn bằng mâm cơm án ngự trước mặt, hai bên có hai thanh đá dài như hai thanh kiếm để hộ vệ cho hòn đá lớn. Thấy lạ, chàng lực điền cho dừng trâu, lập tức ba hòn đá lặn mất. Chàng lực điền nghĩ, chắc do mình hoa mắt, ruộng đã khai hoang từ lâu, đã xuống mấy mùa lúa thì làm gì có hòn đá to như thế, nên chàng vẫn tiếp tục công việc.
Tuy nhiên, đường cày thứ hai, khi thấy ba hòn đá cứ chạy và gõ nhịp đều theo đường cày của mình. Ngoảnh mặt nhìn lui thì ba hòn đá lại biến mất. Cứ như thế, việc những hòn đá cứ liên tục "quậy phá" chàng lực điền. Lần cuối cùng, nghĩ có kiêng có lành, chàng chắp tay khấn trước đường cày: "Nếu ngài có thiêng thì xin hiện ra, tui mang ngài lên nơi khô ráo để thờ tự". Vừa dứt câu thì ba hòn đá hiện ra, nằm cao hơn mặt nước chân ruộng. Nghĩ lời khấn của mình đã ứng nghiệm, chàng liền mang hòn đá to lên đặt trước Sơn Chúa Điện. Đây là nơi cao ráo, đất đẹp được người dân trong làng hàng năm đến ngày là mang lễ vật tới cúng. Khi chàng lực điền quay lại để tìm hai thanh đá nhỏ, thì thấy không còn nữa mà hiện ra một người nói: "Ta là Thượng Ngàn Thánh Mẫu, quản cai sơn Nhạc Cửu Châu". Nói xong, lại biến vào hòn đá".
|
Bà Trà kể chuyện “đá thần”. |
Cứu làng thoát khỏi nạn lớn(!?)
Sau đó, chàng lực điền liền cho lập một túp lều tranh nhỏ trước Sơn Chúa Điện để thờ, ngày ngày hương khói. Một hôm, trời mưa trút nước, sấm chớp rền vang, thấy hòn đá cựa mình, phát ra những hào quang kỳ lạ, nên dân làng kéo tới rất đông. Hòn đá ở điện từ lâu cũng được người dân gọi bằng cái tên kính cẩn là "thạch thần" hoặc gọi là "Mẹ Nằm", hay "Thánh Mẫu". "Thạch thần" ngày xưa chỉ bằng mâm cơm, nay đã lớn bằng cái bàn tròn, là do công đức tích tụ càng lâu. Hiện tại, trong khu vực điện vẫn còn một am thờ người lực điền này, gọi là Sở Hữu Công đức.
Theo lời chỉ dẫn của bà Trà, chúng tôi tìm đến ông Lê Văn Đơn (89 tuổi, người nắm giữ những giai thoại xưa về "Mẹ Nằm"). Một trong những câu chuyện được dân làng biết nhiều nhất là việc "thạch thần" cứu làng thoát khỏi tai họa trong một đợt dịch tả vào thời vua Tự Đức, trong thôn xảy ra trận dịch tả lớn. Nhiều người dân trong thôn lần lượt chết vì dịch, dân làng sống trong lo lắng. Các chức sắc trong làng mới tổ chức lễ cúng "đá thần" để được che chở thoát khỏi tai họa. Những người lớn tuổi của họ tộc ba ngày liền phải ăn chay, nằm đất. Sau đó, trong làng người dân lần lượt khỏi. Trong khi đó, các làng khác, hàng ngày vẫn có rất nhiều người bị đại dịch “quật ngã”. Hay như chuyện Mẹ sai "thần rừng" về cứu làng. Đó là vào cuối đời vua Tự Đức, trong làng bất ngờ xuất hiện xác chết của một người đàn ông lạ mặt. Sự việc này đến tai vua. Nhà vua lập tức sai quan quân về làng điều tra cái chết để xử lý nghiêm khắc dân làng. Vậy nhưng, một lần nữa dân làng lại được "thạch thần" cứu mạng. Trong khi quân lính về làng thì xuất hiện một con hổ to lớn kỳ lạ chạy ra từ điện Mẹ Nằm, rồi nhanh như cắt quắp xác chết trên chạy về phía điện rồi biến mất. Từ đó ai ai cũng tin vào "đá thần" đã ra tay cứu dân làng.
Đắp áo cho "đá thần"
Không chỉ dừng lại ở những giai thoại xưa, sự linh thiêng của “thạch thần” còn hiện diện đến tận ngày nay. Bà Trà cho biết: "Cả làng ai cũng tin vào Mẹ, ở đây chúng tôi đều tự nguyện đóng góp rồi cắt cử từng cặp vợ chồng lên chăm nom Mẹ. Đặc biệt những cặp vợ chồng phải có đạo đức, văn hóa của làng chứ không tùy tiện được". Chỉ tay vào nền gạch hoa mới tinh trong chính điện, bà cho biết thêm: "Chú có thấy nền gạch vừa được lát mới không. Cách đây non nửa tháng, có một người phụ nữ từ trong Sài Gòn ra mới lát lại cho Mẹ đó. Người này hiếm muộn, hơn 40 rồi mà vẫn chưa có con, đi chạy chữa cả đông lẫn tây y, khấn vái cúng thầy khắp nơi mà cũng chịu. Sau khi biết đến sự linh thiêng của Mẹ, người này tìm đến cầu nguyện một tuần liền, Mẹ cảm động nên cho con cái. Thế là người phụ nữ ấy mới ra tạ ơn Mẹ. Hay như cô Tâm quán nước ở đầu đường, bị tai nạn ngay dưới đường đi lên điện Mẹ, hồi đó ai cũng nghĩ cô ấy chết rồi. Mọi người khiếp quá mới lên cầu Mẹ, nhờ đó mà cô Tâm sống tới tận bây giờ. Các chú không tin cứ tìm cô ấy mà hỏi".
Cứ thế, qua mỗi người chúng tôi lại được nghe một câu chuyện về "đá thần" khác nhau. Cứ đến ngày 16-17 tháng Giêng và ngày 16-17 tháng Bảy âm lịch hàng năm, người dân ở La Khê Bãi lại tổ chức lễ hội Kỳ An và Thu Tế để cúng Mẹ, mong Mẹ che chở cho dân làng. Cứ mỗi lần cúng, tùy theo tấm lòng thành của con dân trong làng, lễ vật bao giờ cũng có là một con vịt quay, vài đĩa xôi. Đặc biệt, qua bao lần tổ chức lễ cúng, những chiếc áo đắp lên mình Thánh Mẫu cũng ngày một nhiều hơn, đến nay đã có hàng nghìn cái áo. Bà Trà cho biết: "Giờ không thể tính nổi số áo của Mẹ. Mỗi chiếc áo đắp lên là một lần Mẹ hiển linh cứu độ cho mọi người. Để cảm tạ Mẹ, mọi người may áo đắp cho Mẹ".
Một phần trong văn hóa tâm linh của làng Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Văn Quảng, trưởng thôn La Khê Bãi chia sẻ: "Điện Mẹ Nằm cũng như chuyện đá thần giờ đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa tâm linh của dân làng. Hằng năm chúng tôi đều cử người lên trông coi bảo vệ điện để gìn giữ nét đẹp văn hoá tâm linh của quê hương". |
Theo doisongphapluat.com
Tối 06/01/2024 (nhằm ngày 25/11 năm Quý Mão), tại Khu vực tượng đài Anh hùng Dân tộc Quang Trung – Nguyễn Huệ ở núi Bân (phường An Tây), UBND thành phố Huế long trọng tổ chương trình nghệ thuật tái hiện Lễ lên ngôi và đại phá quân Thanh của Hoàng đế Quang Trung nhân kỷ niệm 235 năm Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế.
Sáng ngày 03/01, UBND tỉnh tổ chức Hội nghị triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và quốc phòng - an ninh năm 2024. Tham dự hội nghị có Trung tướng Hà Thọ Bình, Tư lệnh Quân khu 4. Về phía tỉnh có UVTW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Lê Trường Lưu; Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Phan Ngọc Thọ; Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phương cùng các đồng chí UVBTV Tỉnh ủy; Lãnh đạo: Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh, Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh; các Ban của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, các sở, ngành, địa phương.
Sáng ngày 03/01, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã công bố kết quả khảo sát đánh giá năng lực điều hành của các sở, ban, ngành và địa phương (chỉ số DDCI) năm 2023. Theo đó, Kho bạc Nhà nước tỉnh đứng đầu nhóm các sở, ban, ngành; UBND huyện Nam Đông đứng đầu nhóm UBND cấp huyện.
Năm 2023, Thừa Thiên Huế đẩy mạnh triển khai Nghị quyết 54 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển Thừa Thiên Huế đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045, tạo nền tảng đẩy nhanh tiến trình trở thành thành phố trực thuộc Trung ương.
mới, sáng ngày 01/01/2024, Sở Du lịch Thừa Thiên Huế chủ trì và phối hợp với Cảng vụ Hàng không Miền Trung tại Cảng Hàng không Quốc tế Phú Bài, Cảng Hàng không Quốc tế Phú Bài và Chi nhánh Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) tại Huế tổ chức “Chương trình chào đón khách du lịch đầu tiên đến Thừa Thiên Huế bằng đường hàng không năm 2024”. Đến dự có UVTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình.
Sáng 1.1, Ban tổ chức Festival Huế, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế tái hiện lễ Ban sóc triều Nguyễn tại quảng trường Ngọ Môn - Huế và công bố chương trình Festival Huế 2024.
Chương trình nghệ thuật Countdown - Chào năm mới 2024 sẽ diễn ra từ 20 giờ 00 ngày 31/12/2023 đến 00 giờ 30 ngày 01/01/2024 tại Ngã 6 đường Hùng Vương, thành phố Huế với chương trình nghệ thuật đặc sắc, hấp dẫn.
Chiều 27-12, tại Trung tâm văn hóa Phật giáo Liễu Quán (15A Lê Lợi, TP.Huế) đã diễn ra lễ khai mạc triển lãm mỹ thuật với chủ đề "Hoàn gia lý".
Chiều 27/12, tại Trung tâm Văn hóa Phật giáo Liễu Quán, TP. Huế, Ban tổ chức Hội thảo “Thiền phái Liễu Quán: Lịch sử hình thành và phát triển” đã thông tin đến các cơ quan báo chí một số nội dung về Hội thảo.
LÊ VŨ TRƯỜNG GIANG
Trong những năm qua, trước những thực tế an ninh trật tự ngày càng phức tạp đang diễn diễn ra, Ban Chỉ huy Công an xã Thủy Phù chủ động phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể làm tốt công tác vận động người dân tham gia phòng, chống tội phạm và các tệ nạn xã hội, đồng thời đơn vị đã hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao, tích cực giải quyết các vụ việc liên quan đến an ninh trật tự trên địa bàn thuộc thẩm quyền công an xã. Có thể nói, Công an xã Thủy Phù, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế là điểm sáng của mô hình công an xã chính quy, họ xứng đáng là những người hết lòng, tận tùy vì bình yên cuộc sống hôm nay.
Sáng ngày 27/12, Liên Hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế đã tổ chức chương trình Tôn vinh văn nghệ sĩ và Trao tặng thưởng các tác phẩm, công trình văn học nghệ thuật xuất sắc năm 2023.
Sáng 26/12, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế và Hội Văn nghệ dân gian Thừa Thiên Huế đã phối hợp tổ chức tọa đàm khoa học với chủ đề "Văn hóa dân gian Thừa Thiên Huế - Giá trị, thách thức và định hướng bảo tồn, phát huy".
Chiều 21/12, tại Không gian nghệ thuật Lê Bá Đảng (Bảo tàng Mỹ thuật Huế). Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh đã tổ chức Triển lãm ảnh Văn hóa nghệ thuật các nước ASEAN năm 2023.
Vừa qua, trang web Taste Atlas chuyên về ẩm thực nổi tiếng thế giới đã công bố danh sách "Những thành phố có đồ ăn ngon nhất thế giới 2023 - Best Food Cities in the World" nhằm vinh danh nền ẩm thực địa phương của các điểm đến. Thành phố Huế vinh dự được đánh giá xếp hạng thứ 28 trong các thành phố có các món ăn ngon trên thế giới.
Tối 16/12, tại Nhà Kèn Huế, Hội Âm nhạc Thừa Thiên Huế tổ chức chương trình ca nhạc "Tác phẩm mới 2023".
Tối ngày 15/12, tại Phủ Nội Vụ Huế, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế phối hợp với Nhà hát Nghệ thuật Truyền thống Cung đình Huế tổ chức Chương trình nghệ thuật "Tình Huế ngày đông". Đây là sự kiện khép lại Festival Huế mùa đông 2023.
Sáng ngày 15/12, Thư viện Tổng hợp tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức Khai mạc trưng bày, triển lãm tư liệu Hán - Nôm năm 2023.
Sáng ngày 14/12, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp với Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA) tổ chức Khai mạc Tuần lễ chuyển đổi số - Huế 2023 với chủ đề “Kiến tạo dữ liệu số - thúc đẩy liên kết vùng”.
Trong không khí vui mừng chuẩn bị đón Mùa lễ Giáng Sinh năm 2023 và năm mới 2024, sáng nay 14/12, Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã đến thăm, chúc mừng Tòa Tổng Giám Mục Tổng Giáo phận Huế.