G.Verdi, cuộc đời bi tráng mang tâm hồn cách mạng

Một nhà tổ chức của xứ đạo Pietro Baisrochi đã dạy nhạc cho ông. Ngay từ đầu, vì những lý do nào đó trong việc quản lý, ông đã không được chấp nhận vào học tại viện âm nhạc ở Milan . Mặc dù vậy, trong thời gian đó ông vẫn tiếp tục đến nhà hát thường xuyên để tự mình học các tác phẩm opera. Cơ hội lần thứ 2 đến với ông khi ông gặp được Antonio Barezzi, một thương gia giàu có, là chủ tịch giai cấp thượng lưu yêu âm nhạc tại Bosseto và từ đó trở thành người tài trợ chính cho toàn bộ hoạt động nghiên cứu âm nhạc của Verdi. Tại Milan, ông đã được nghe nhạc Viennese cổ điển, đặc biệt là những tác phẩm dành cho tứ tấu đàn dây. Chính sự giới thiệu đến tầng lớp quý tộc Milan và những mối quan hệ của nhà hát đã gây ảnh hưởng lớn đến vận mệnh của ông như 1 nhà soạn nhạc trẻ tuổi. Để cống hiến bản thân mình hơn nữa cho thanh nhạc, ngoài việc chỉ huy dàn hợp xướng và việc soạn những tác phẩm riêng cho từng nhạc cụ, ông hầu như đã dành toàn bộ thời gian để sáng tác những tác phẩm âm nhạc cho sân khấu. Vào tuổi 23, Verdi kết hôn với Margherita, là con gái của Antonio Barezzi. Họ sớm có được 2 người con, 1 trai, 1 gái. Sau khi nhận viết cho nhà hát La Scala ở Milan , vở nhạc kịch đầu tiên của mình, ông đã lần lượt mất đi 2 người con và vợ chỉ trong thời gian 3 năm ngắn ngủi. Verdi rơi vào tuyệt vọng. Ông đương đầu nỗi bất hạnh của mình bằng việc soạn những vở nhạc kịch mới. Thành công thực sự đầu tiên của ông là vở nhạc kịch NABUCCO đạt đến 57 buổi biểu diễn trong vòng 3 tháng mặc dù theo kế hoạch chỉ có 8 buổi. Ở tuổi 34, Verdi trở thành nhân vật nổi tiếng trên toàn thế giới về lĩnh vực âm nhạc. Các tác phẩm nhạc kịch của ông được công diễn trên toàn thế giới và các tác phẩm mới được hầu hết các nhà hát quan trọng nhất của Ý đón nhận, đưa vào biểu diễn. Viễn du đó đây nhiều nơi, cuối cùng ông cũng gặp và yêu Giuseppina Strepponi, một giọng nữ cao điêu luyện và nổi tiếng và trở thành vợ ông vài năm sau đó. G.Verdi đắc cử và trở thành nghị sỹ quốc hội khoá đầu tiên của Ý và chính ông là người đã sáng tác bài quốc tế ca để tham dự buổi khai mạc cuộc trình diễn quốc tế lại London . Tài năng âm nhạc kiệt xuất của ông đã đưa ông trở thành người anh hùng dân tộc. Ông sáng tác khoảng 30 tác phẩm nhạc kịch, trong đó 2/3 đã trở thành kiệt tác. Ông đã thành công trong việc điều chỉnh phong cách nhạc kịch của mình phù hợp với truyền thống âm nhạc lâu đời và vẫn trung thành với những di sản văn hoá của những nhà soạn nhạc người Ý khác như Rossini, Donizetti. Trong những tác phẩm của mình, ông luôn phát huy hết khả năng trình diễn của dàn nhạc cũng như buộc các ca sỹ phải biểu diễn hết mình và phải tạo được sự chú ý sâu sắc ở bộ phận công chúng thưởng ngoạn. Cái chết của Verdi đã khép lại một thời đại âm nhạc ở Ý, nhưng đám tang ông cũng là thời điểm bắt đầu cho sự thăng hoa của những tác phẩm của ông, những tác phẩm trở nên nổi tiếng chưa từng có, vẫn sống mãi và tồn tại cho đến hôm nay như trước đây chưa từng được biết đến trên toàn thế giới.
Không như Mozart, Bethoven hay Tchaikosky, những người đạt đến những tác phẩm ở đỉnh cao bất kỳ thể loại âm nhạc cổ điển nào. Ơ Verdi, khuynh hướng chính của ông là viết cho nhạc kịch. Tác phẩm của Verdi đánh dấu cho sự hưng thịnh nhất của nền ca kịch Ý và những tác phẩm của ông chính là những thành tựu xuất sắc nhất của nền nghệ thuật hiện thực thế giới. Các tác phẩm của Verdi tràn ngập nguồn cảm hứng anh hùng cách mạng. Âm nhạc của ông đã phục vụ cho sự đấu tranh của nhân dân và trở thành ngọn cờ của cuộc đấu tranh này, những giai điệu trong nhạc kịch của ông là những bài ca cách mạng. Tính sân khấu rõ ràng, sự sôi động của các màn, cảnh, sự sắc bén của tính cách nhân vật, tài nghệ tuyệt vời của phương thức cùng diễn tấu, sự phong phú dồi dào của giai điệu, tính màu sắc và sức truyền cảm của các bài hát, đó chính là những nét đặc biệt của “bút pháp” Verdi, nhà soạn kịch âm nhạc vĩ đại của Ý. Bằng việc kết hợp những đặc trưng truyền thống với sự dũng cảm đi tìm cái mới, Verdi đã mở rộng chân trời của trường phái ca kịch dân tộc.
Trong gần 30 tác phẩm nhạc kịch, cần phải kể đến những tác phẩm như NABUCCO, DON CARLOS, RIGOLETTO, LA TRAUVIATA, AIDA... nhưng vở nhạc kịch hoành tráng nhất của Verdi là AIDA được trình diễn lần đầu vào năm 1871 tại Cairo, Ai Cập.

Với thiên hướng bản năng về âm nhạc, Verdi là người tạo dựng nền văn hoá nước nhà. Sinh ra từ địa vị thấp hèn và nghèo khổ, sự cống hiến của ông vượt ra khỏi địa vị của mình, chính ông là biểu tượng của nước Ý. Từ trước đến nay, chưa từng có 1 nhạc sỹ nào tạo nhiều cảm hứng cho nước mình, ông thực sự là hiện thân của nền âm nhạc opera truyền thống của Ý và năm nay nước Ý kỷ niệm 100 năm ngày mất của ông. Bản hợp xướng “Va pensiero” dành cho những người yêu nước trong những năm 1840, nói về những người nô lệ Hebrew khóc thương cảnh nước mất nhà tan, được hàng trăm người cùng hát tiễn đưa linh hồn nhà soạn nhạc Verdi về thế giới bên kia năm 1901.
N.K.T

(nguồn: TCSH số 156 - 02 - 2002)