Kỷ niệm 73 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2018), Sông Hương giới thiệu bài viết “Báo Dân trong dòng chảy báo chí cách mạng Thừa Thiên Huế và miền Trung”; tờ báo công khai khổ lớn đầu tiên ở Huế và của Xứ ủy Đảng cộng sản Đông Dương Trung Kỳ. Sau 80 năm nhìn lại, với tầm vóc trí tuệ và bản lĩnh cách mạng cấp tiến, những người cầm chịch đã đưa tờ báo vượt qua những quy định hà khắc của chế độ thực dân cũng như áp lực kiểm duyệt của Chính phủ Nam Triều, đã cho in nhiều bài viết thiết thực, động viên, giác ngộ cho hàng vạn quần chúng nhân dân trong phong trào chính trị rộng khắp từ thành thị đến nông thôn, góp phần đoàn kết đấu tranh vận động dân chủ 1936 - 1939, tiến tới tổng khởi nghĩa giành chính quyền năm 1945.
Bìa Sông Hương số 354
Ban Biên tập Sông Hương luôn mong muốn trong một số báo có một truyện ngắn viết theo lối truyền thống và một truyện ngắn hiện đại. Số này là truyện ngắn Chùm hoa xoan lỗi hẹn và Bướm. Câu chuyện về vua Hàm Nghi giữa muôn vàn khó khăn nhưng với tấm lòng yêu nước đã nhận được sự chở che từ phía nghĩa quân với những nhân vật cụ thể mang dấu ấn lịch sử; truyện ngắn Chùm hoa xoan lỗi hẹn lấp lánh những phận đời trong suốt. Có thể ai đó sẽ ngờ về một chiến công lớn đã nương vào niềm tin “hướng về” những phận nữ mong manh; thì trong không gian gió bụi này “dòng sông mùa thu” tỏa nắng từ trái tim một nữ nhi hướng đạo dẫu còn bề bộn lòng trần đã in dấu bóng nam nhi quân tử trong cuộc đời chiến trận đa đoan. Ở truyện ngắn Bướm, chiếc chìa khóa như một giả định từ người bạn đã tự biến mất bằng cách bước vào một thực tại giữa muốn sống và có thể chết, một giao điểm tạm trong dòng thời gian. Câu chuyện dẫn dụ người đọc đi vào mê cung bằng dọng văn pha chút trinh thám song đã ùa vào thực tại từ ẩn ức của một mối tình bỗng dưng như mây huyễn tan nhanh.
Mục Huế - dòng chảy văn hóa giới thiệu bài nghiên cứu về vị văn thần lỗi lạc dưới triều Nguyễn - Tiến sĩ Trần Đạo Tiềm - một trong số các vị giảng sư người Việt thuộc thế hệ đầu tiên đứng trên bục giảng trường Quốc Học Huế và là Quản giáo trường Quốc Học. Một con người suốt hai thập niên quyết chí ghi danh bằng được vào bảng vàng; một ví dụ điển hình của những nhà Nho lận đận khoa cử nhưng khi đỗ làm quan đã có công danh rạng rỡ nhờ vào Tài - Đức song toàn.
Phần thơ với những bài thơ sinh ra “lúc đám mây lặng yên/ trước khi bão nổi”. Và tình đời thăm thẳm qua những dòng thơ thiếu nhi viết về ngày Hiếu hạnh, với nỗi hoài niệm dễ thương khiến ta ngỡ ngàng: “Nội bỏ tuổi thơ đi đâu mất”. Hay đó là nỗi nhớ mênh mang về cha: “Chén trà in giọt trăng đau/ Điếu cày như vẫn vương màu mây trôi/ Nén hương con thắp lên trời/ Khói loang vẽ một dáng ngồi mênh mông”.
Dưới đây là mục lục chi tiết:
- BÁO DÂN TRONG DÒNG CHẢY BÁO CHÍ CÁCH MẠNG THỪA THIÊN HUẾ VÀ MIỀN TRUNG - Nguyễn Thái Sơn
VĂN
- CHÙM HOA XOAN LỖI HẸN - Nguyễn Minh Đức
+ Minh họa: Họa sĩ Ngô Lan Hương
- BƯỚM - Đỗ Quang Vinh
+ Minh họa: Họa sĩ Phan Thanh Bình
THƠ
- TRƯƠNG CÔNG TƯỞNG
+ Giấc mơ của thời thiếu nữ
+ Mở ra tưởng tượng
- PHẠM VĂN VŨ
+ Hình như
+ Dưới cánh cửa chùa
- NGUYỄN THỤY VÂN ANH
+ Người đàn bà và đứa trẻ
+ Không dưng khóc cười
- CHÂU THU HÀ
+ Sinh nhật
- PHAN DUY
+ Những con số ngược chiều nhau
- LÊ THÀNH NGHỊ
+ Vô thức ngã ba Đồng Lộc
+ Một ngày đầy gió
- HOÀNG THỤY ANH
+ Nỗi buồn và em
- NGUYỄN CHÍ NGOAN
+ Hỏi…
+ Người đàn bà trong đêm
- MAI VĂN HOAN
+ Chia sẻ cùng vua Thành Thái
- NGUYEN SU TU
+ Ở trọ
- NGƯNG THU
- Cõi hư
- VÕ NGỘT
+ Ngôi nhà cũ
- NGUYỄN VĂN SONG
+ Dáng cha
- PHAN HOÀI THƯƠNG
+ Ánh đèn của nội
NHẠC
- MUỐN ĐƯỢC VỀ THĂM HUẾ - Nhạc và lời: Trương Pháp
- CON ĐƯỜNG XANH - Nhạc: Nguyễn Hoàng Dương; Thơ: Viên Chính - (Bìa 4).
CỬA SỔ NHÌN RA VĂN HỌC THẾ GIỚI ĐƯƠNG ĐẠI
- NHỮNG KẺ VĂN MINH - Claude Farrère (Lê Trọng Sâm dịch)
+ Minh họa: Họa sĩ Đặng Mậu Tựu
NGHIÊN CỨU VÀ BÌNH LUẬN
- PHÁC HỌA TIẾN TRÌNH TIỂU THUYẾT LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ GIAI ĐOẠN TRUNG ĐẠI ĐẾN NAY – Nguyễn Văn Hùng
- MỰC IN DẦN DẦN BIẾN MẤT: THƠ VÀO CUỐI THỜI VĂN HÓA IN ẤN (Phần cuối) - Điểm Thọ dịch
HUẾ - DÒNG CHẢY VĂN HÓA
- TIẾN SĨ TRẦN ĐẠO TIỀM - VỊ VĂN THẦN LỖI LẠC - Đỗ Minh Điền
TÁC GIẢ - TÁC PHẨM
- THƠ VÀ TRƯỜNG CA HỮU THỈNH - TƯƠNG HỢP VÀ ĐA THANH - Hồ Thế Hà
- THƠ TRƯƠNG ĐĂNG DUNG TRONG CẢM NHẬN CỦA TÔI - Giáng Vân
- Thư tín Sông Hương
NHỮNG KHOẢNH KHẮC ĐẸP (Bìa 3)
- GIA ĐÌNH VOỌC Ở SƠN TRÀ. Ảnh: Chung Thái
- Bìa 1: Tác phẩm “KÝ ỨC DÒNG HƯƠNG (Acrylic, 100cm x 200cm, 2017) của Họa sĩ Phan Thanh Bình
- Bìa 2: MƯA TRONG TRANH CỦA ALEXANDER BOLOTOV - Khả Hân
- Vinhet: Nhím
BAN BIÊN TẬP
SHO - Chào mừng kỷ niệm 40 năm ngày giải phóng quê hương Thừa Thiên Huế (26/3/1975- 26/3/2015), Liên hiệp các hội VHNT tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp với Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế tổ chức khai mạc triển lãm ảnh thời sự nghệ thuật với chủ đề: “Thừa Thiên Huế- 40 năm xây dựng và phát triển” vào chiều ngày 25/3, tại Bảo tàng Văn hóa Huế - số 25 Lê Lợi - Thành phố Huế.
Tiếp bước hành trình khám phá những ngôi chùa Huế, ta sẽ đến với một ngôi chùa – một tổ đình – nơi thể hiện tấm lòng bao dung của nhà Phật với những con người không toàn vẹn – Từ Hiếu. Chùa nằm ở thôn Dương Xuân Thượng III, xã Thủy Xuân, thành phố Huế.
Khi bàn về Nhã nhạc người ta thường chú trọng nhiều đến thành phần, biên chế các loại dàn nhạc và bộ phận nhạc không lời do các nhạc cụ diễn tấu, mà ít đề cập đến một bộ phận quan trọng của Nhã nhạc là thể loại nhạc có lời.
Trong kiến trúc cung đình Nguyễn tại Huế, hình thức nhà tạ có mặt ở khắp nơi: Hoàng cung, Hành cung, Biệt cung và ở cả các lăng tẩm đế vương.
Để nhã nhạc cung đình Huế “sống lại” như ngày hôm nay, có công rất lớn của cụ Lữ Hữu Thi- nhạc công cuối cùng của triều Nguyễn. Cụ đã âm thầm, kiên trì vượt qua khó khăn trước những thăng trầm của lịch sử để giữ gìn và trao truyền ngọn lửa nhã nhạc, đưa nhã nhạc từ chỗ bị lãng quên trở thành di sản của nhân loại.
Nhà văn Nguyễn Tuân đã tinh tế nhận xét: “Người Huế ăn bằng mắt trước khi ăn bằng miệng”.
Ngài thủy tổ họ Hồ Đắc làng An Truyển, xã Phú An, huyện Phú Vang tỉnh Thừa Thiên Huế vốn là gốc từ ngoài bắc vào lập nghiệp thường được dân làng gọi là Hồ Quản Lãnh.
Nói thiệt thì o Huế của tôi cũng có uy lắm đấy, đừng tưởng là o hiền. Đôi lúc vui miệng tôi hỏi o: “Vậy chớ Kho Rèn ngoài nớ nó rèn cái giống gì vậy?”, thì o không trả lời mà trừng mắt nhìn tôi!!!
Địa danh Thanh Hà thuộc xã Hương Vinh, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên-Huế ngày nay. Nằm phía bờ tả ngạn sông Hương, cách kinh thành Huế 4 km, cách cửa biển Thuận An khoảng 10km.
Tranh làng Sình đã trở thành nhu cầu của đời sống văn hóa, là thành tố của mỹ thuật cổ truyền và hợp thành văn hóa truyền thống xứ Huế.
Sáu câu chuyện dưới đây là 6 lần thoát chết của vua Gia Long do Diễn đàn lịch sử Việt
Đêm xuống, sau khi chờ cha đi ngủ, đứa bé mới trốn cha đi học hát. Người chị cột sợi dây ở ngón tay, đầu dây kia móc ở ngách cửa, lơ mơ ngủ. Khuya, cô em gái về, khẽ giật sợi dây, cánh cửa được hé ra, một bóng nhỏ loắt choắt nhanh nhẹn len vào trong, bóng đêm im lìm phủ lấy ngôi nhà, không một ai hay biết.
Từ xa xưa, nghệ vàng thuốc bắc là một trong những phương pháp bí truyền của các bà mụ xứ Huế để giúp các mỹ nữ Cung Đình lấy lại vóc dáng thon gọn và làn da hồng hào, quyến rũsau khi sinh.
Từ xưa cho tới nay, câu chuyện về những cổ vật là đồ tùy táng luôn được bao trùm bởi những lời đồn thổi nhuốm màu ma mị tâm linh. Người nào lấy trộm hoặc có được những thứ không phải của mình sẽ bị quả báo. Nhưng dù rùng rợn ma quái đến đâu, dù cho những lời nguyền quả báo có ám ảnh thế nào đi chăng nữa thì những món đồ cổ có giá vẫn luôn có sức hút đối với những kẻ khoét ngạch trộm cổ vật…
Theo Nhà nghiên cứu Hồ Vĩnh, khi biên soạn cuốn sách “Lịch sử khẩn hoang miền Nam”, nhà văn Sơn Nam đã lặn lội từ Nam Bộ ra Huế, ngược dòng Hương Giang, lên đến ngã ba Tuần, rồi vượt sông qua bên tê tả ngạn dòng Tả Trạch để kính viếng lăng chúa Nguyễn Phúc Chu....
Nằm dưới chân nơi an nghỉ của cụ Phan Bội Châu, là ngôi mộ của hai chú khuyển. Ngày hai chú khuyển mất, chính bàn tay cụ Phan chôn cất và lập bia mộ. Gần 100 mùa xuân đi qua, câu chuyện về hai chú khuyển trung thành cũng phai nhạt trong ý niệm bao người. Đến bây giờ, nhiều người lại đặt ra câu hỏi: Vì sao lại có hai ngôi mộ ấy?
Từng lâm cảnh đầu rơi với thịt nát xương tan, người ta đồn rằng đây là những vị thần trấn yểm, bảo vệ giấc ngủ và gìn giữ kho báu mà triều thần an táng cùng Vua Gia Long dưới lòng cổ mộ!
Du khách đến Huế, dường như ai cũng muốn tham quan những cung điện vàng son một thuở bên trong những vòng tường thành rêu phong cổ kính, hay viếng thăm những lăng tẩm uy nghi của các vị vua triều Nguyễn đang giấu mình dưới bóng cổ tùng nơi vùng đồi núi chập chùng ở phía tây Kinh Thành Huế…
Lên A Lưới, tỉnh Thừa Thiên - Huế những ngày này, khắp các bản làng của đồng bào dân tộc Pa Cô đều đang rộn ràng chuẩn bị đón lễ hội A Za - ngày Tết truyền thống của đồng bào trên đỉnh Trường Sơn này. Đây cũng là thời điểm kết thúc vụ mùa cuối năm, khi những hạt lúa, bắp ngô, củ sắn… đã được thu hoạch và cất vào trong kho của mỗi gia đình; là lúc để bản làng trẩy hội, cất lên những điệu khèn, điệu múa… hay nhất đón chào Tết A Za.
Ngày 16/1/2015, tại Nhà hát Quân đội, Tổng cục chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam đã tổ chức Lễ trao giải thưởng Bộ Quốc phòng về văn học nghệ thuật, báo chí đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng 5 năm ( 2009-2014).