Nobel văn học 2017: Sự trở về với những nỗi niềm nhân bản. Những tác phẩm của tiểu thuyết gia Kazuo Ishiguro đã “khai mở vực sâu khôn cùng trong sự kết nối bằng cảm quan bồng bềnh của chúng ta với thế giới”. Sơ khảo giải Nobel văn học từ năm 2010 đến nay, phần nào cho thấy sự sống dậy của chủ nghĩa hiện đại, cũng là sự sống dậy của chủ nghĩa siêu hiện đại “sau mối hoài nghi kinh niên của hậu hiện đại về một tinh thần thời đại/siêu tự sự”. Đó đồng thời cũng là dòng chảy âm thầm và mãnh liệt của tính nhân bản - một yếu tố cốt tủy vĩnh hằng của nghệ thuật mà thời đại “văn minh” dường như đang làm tan loãng nhạt nhòa để tiếp sức cho sự lên ngôi của những giá trị vật chất phủ lên chiều tâm linh mầu diệu hun hút dự sẵn trong mỗi con người.
Bìa Sông Hương số 345
Phần văn xuôi, Sông Hương vui mừng chào đón tác giả mới đến Nguyệt Chu với sự nhã nhặn thâm trầm. Truyện ngắn Mùi của thời gian là nỗi giằng xé nội tâm của người phụ nữ mất chồng; chị bị ám ảnh bởi một người đàn ông hiện rõ hơn cả nỗi đau và, rõ hơn cả hạnh phúc hồ như đang về lại. Nhưng rồi chị đã chạy trốn thế giới của H như chạy trốn một cơn mê; song đó là “cạm bẫy” của chính người đàn bà, bởi nào dễ chạy khỏi ngục tù ý niệm. Tất cả đời sống trở thành một tập rỗng? Họ (gồm chị, anh, đứa con và H) sẽ ra sao?; nhất là H. - chàng trai như bức phù điêu chạm trên nền trời tối sẫm. Nhưng có một ám ảnh sẽ ngập tràn trong tâm khảm người đọc: là, H có thực tồn tại?
Truyện ngắn Trễ giờ của Vũ Thanh Lịch diễn tả một cảm trạng đầy hoang mang khi dứt mình khỏi thế giới phẳng @. Con người lướt về quá khứ, lao về tương lai và không hề chạm nổi thực tại hiện tiền sinh động, đã bị nhốt trong chiều thời gian ảo; trong lúc khi cần làm một việc nhân nghĩa trong phút chốc cũng quá muộn!
Kỷ niệm 100 năm Cách mạng Tháng Mười Nga (7/11/1917 - 7/11/2017) khiến chúng ta nhớ đến nhiều tác phẩm kinh điển về văn học cách mạng mà ở đó con người và thiên nhiên trước biến cố trở nên lung linh và trĩu nặng tình người ẩn sâu ở vẻ bề ngoài lấm bết. Hình tượng nhân dân chính là thành tựu vĩ đại của văn học Nga - Xô viết. Tác phẩm Sông đông êm đềm của Sôlôkhốp là thiên anh hùng ca về số phận của dân Côdắc trong thời kỳ Cách mạng Tháng Mười, có ảnh hưởng sâu sắc đến người Việt. Việc đi sâu nghiên cứu “Nghệ thuật xây dựng tâm lý nhân vật trong Sông đông êm đềm” góp phần làm nổi bật tính cách của những người dân bình thường đã “đứng dậy sáng lòa”, hay đó là sự dao động giữa trận tuyến cách mạng và phản cách mạng, trước những bức ngặt để rồi rẽ lối tìm cơ hội…
Nhân kỷ niệm 35 năm ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11/2017, Sông Hương giới thiệu người thầy tiêu biểu và cũng là cộng tác viên kỳ cựu của tạp chí: Phạm Phú Phong. Ông là nhà giáo, nhà báo, nhà lý luận phê bình văn học có ảnh hưởng lớn đến tâm thức nhiều thế hệ học trò bởi luôn tạo ra sự gần gũi, thân thiện và tự trào nhằm giải phóng con người khỏi sự giáo điều, đam mê chân lý song bị mắc kẹt trong đó.
Dưới đây là mục lục
- Thư Tòa soạn
VĂN:
- MÙI CỦA THỜI GIAN - Nguyệt Chu
- TRỄ GIỜ - Vũ Thanh Lịch
THƠ:
LÊ ÂN - ĐÀO NGỌC CHƯƠNG - VŨ THANH HOA - TRẦN HỒ THÚY HẰNG - LÊ THỊ KIM SƠN - HÀ DUY PHƯƠNG - THẢO NGUYÊN - THY LAN - LÂM HẠ
NHẠC:
- CẢM XÚC CHIỀU TÚY VÂN - Nhạc & lời: Vĩnh Phúc
- ƠN THẦY - Nhạc: Huy Chu & Thơ: Châu Vân Anh - Bìa 4
TÁC GIẢ - TÁC PHẨM & DƯ LUÂN:
- NOBEL VĂN HỌC 2017: SỰ TRỞ VỀVỚI NHỮNG NỖI NIỀM NHÂN BẢN - Phạm Tấn Xuân Cao
- PHẠM PHÚ PHONG - “MẠC VỊ XUÂN TÀN HOA LẠC TẬN” - Hồ Tất Đăng
- TRẦN BẢO ĐỊNH - MỘT TÁC GIẢ ĐẶC SẮC TRONG DÒNG “VĂN HỌC SINH THÁI” - Nguyễn Khắc Phê
CỬA SỔ NHÌN RA VĂN HỌC THẾ GIỚI ĐƯƠNG ĐẠI:
- ĐỌC THƠ NAOMI SHIHAB NYE: LÒNG TỬ TẾ - Nguyễn Đức Tùng
HUẾ DÒNG CHẢY VĂN HÓA:
- DẠNG SONG ĐIỆP VÀ SONG THANH ĐIỆP VẬN CỦA THỂ THƠ THẤT NGÔN LUẬT ĐƯỜNG - Triều Nguyên
NGHIÊN CỨU & BÌNH LUẬN:
- Kỷ niệm 100 năm Cách Mạng Tháng Mười Nga (7/11/1917 - 7/11/2017)
NGHỆ THUẬT XÂY DỰNG TÂM LÝ NHÂN VẬT TRONG SÔNG ĐÔNG ÊM ĐỀM - Hà Văn Lưỡng
- THƠ VÀ KHÔNG THƠ (Kỳ cuối) - Khế Iêm
- CHẦM CHẬM DỌC BỜ SÔNG HƯ VÔ VỚI TRẦN LÊ KHÁNH - Hồ Đăng Thanh Ngọc
- Thư tín Sông Hương
- Bìa 1: Tác phẩm “MIỀN NẮNG GIÓ” (Tổng hợp) của họa sĩ Lê Văn Nhường
- Phụ bản bìa 2-3: GIẢI THƯỞNG CÁC CUỘC THI ẢNH QUỐC TẾ
- Minh họa: Đặng Mậu Tựu, Nhím
BAN BIÊN TẬP
Ít người biết tượng “ông già Bến Ngự” Phan Bội Châu bên bờ sông Hương (Huế) lại có liên quan đến nhạc sĩ tài hoa Trịnh Công Sơn.
Chiều ngày 19/10, Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế đã phối hợp với Tạp chí Sông Hương tổ chức buổi giới thiệu hai cuốn sách “Em còn gì sau chiến tranh” và “Biến cố 182010” của nhà văn Hà Khánh Linh.
Ngày kinh đô Huế thất thủ (5/7/1885), không những hàng vạn thần dân bị sát hại mà vô số cổ vật triều đình cũng bị cướp đi, kể cả ống đựng tăm xỉa răng.
Sau hơn 140 năm tồn tại, nhà Nguyễn đã để lại cả kho tàng cổ vật, làm nên phần hồn của di sản văn hóa Huế ngày nay.
Chuyên đề Phê bình Nữ quyền là một cố gắng của Ban biên tập nhằm giới thiệu những nét phác thảo ban đầu: “Người viết nữ, giới tính và trang giấy trắng” (Đoàn Huyến) đề cập Cái bẫy giới tính - giới tính như một cái bẫy êm ái - đã làm hạn chế sức sáng tạo; vậy phải thoát khỏi cái bẫy đó như thế nào? Và có đủ cam đảm để tự “khánh thành mình” như một trang giấy trắng, mà ở đó cô đơn và tự do là những xung lực lạ kỳ để chủ thể sáng tạo có thể thăng hoa? “Những khúc quành của văn học nữ Việt Nam đương đại” (Đoàn Ánh Dương) dẫn dắt bạn đọc đi theo hành trình văn học nữ Việt Nam từ sau 1975 đến nay; xác định những khúc quành: từ sự quy chiếu của diễn ngôn dân tộc qua diễn ngôn dân sự đến diễn ngôn đặt nền tảng ở nhìn nhận về tính cá thể.
Trong hành trình tìm kiếm và quảng bá những điểm đến hấp dẫn của Việt Nam, bằng những phương pháp so sánh, đối chiếu và bình chọn của các đơn vị du lịch, cộng đồng Kỷ lục gia Việt Nam, du khách trong cả nước. Vừa qua, Tổ chức kỷ lục Việt Nam đã công bố Top 45 điểm đến hấp dẫn nhất ở Việt Nam, trong đó Thừa Thiên Huế vinh dự có 6/45 điểm đến du lịch hấp dẫn được bình chọn.
Huế đã trải qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử. Ca Huế không chỉ phản ánh dòng chảy lịch sử, di sản này còn là quá trình tinh chế vốn văn hóa dân gian có nguồn gốc từ cội nguồn dân tộc Việt hỗn dung với văn hóa bản địa tạo nên một âm sắc Huế, rất riêng.
Với sự tham gia của ĐẶNG MẬU TỰU * LÊ VĂN LÂN * ĐINH CƯỜNG * PHẠM THỊ ANH NGA * LÊ HUỲNH LÂM * TÔN PHONG * MAI VĂN PHẤN * PHẠM ĐỨC MẠNH * HỒNG VINH * NGUYÊN NGỌC - TÔN NỮ MINH CHÂU * NGUYỄN XUÂN SANG * NGUYỄN ĐỨC TÙNG * ALICIA OSTRIKER * JEAN VALENTINE * TIM SUERMONDT * NHẬT CHIÊU * PHI TÂN * VÕ NGỌC LAN * PHƯƠNG ANH * NGUYỄN DƯ HOÀI MỤC * ĐỖ XUÂN CẨM * QUẾ HƯƠNG * NGUYỄN KHOA QUẢ * HOÀNG DIỆP LẠC * LÊ MINH PHONG * NGÔ ĐÌNH HẢI * NGÔ MINH
Sông Hương số đặc biệt tháng 9/2105 trân trọng gửi đến quý bạn đọc.
Số báo này xuất bản cũng nhằm vào những ngày Liên hiệp Hội tổ chức chuỗi hoạt động kỷ niệm 70 năm thành lập. Bài “70 năm, một dòng chảy văn học nghệ thuật nối tiếp văn mạch của vùng đất Thuận Hóa - Phú Xuân - Huế” của nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Hoa sẽ điểm lại diễn trình 70 năm đáng tự hào của văn nghệ xứ Huế.
Hiếm có làng nào lại quy định rõ ràng về việc dọn thức ăn trong ma chay như làng Mỹ Phú (xã Phong Chương, H.Phong Điền, Thừa Thiên-Huế).
Ở không ít làng quê xứ Huế ngày nay, lệ làng vẫn tồn tại với nhiều quy định khắt khe, chặt chẽ.
Tháng 8 năm này, kỷ niệm 95 năm ngày sinh của điêu khắc gia Điềm Phùng Thị (18/8/1920). Một bài viết trong số này, đã nhắc lại “cuộc hóa thân của đất đá” trong sự nghiệp lừng lẫy của bà. Các truyện ngắn được chọn đăng, vừa có những thử nghiệm bút pháp mới, vừa sâu thẳm tính nhân văn; và một lần nữa, trách nhiệm cụ thể của nhà văn được khơi mở: Làm sao vừa có những sáng tạo đầy bứt phá về nghệ thuật, vừa có thể gắn chặt với thực tại? Làm sao để những biến ảo kỳ diệu của tâm thức đời sống, của tiềm thức con người, của “cái bóng” đa nhân cách cuộc đời không dễ nắm bắt… có thể đi vào văn học nghệ thuật? Tất cả lại là những vấn đề muôn thuở của văn học
Chùa Từ Hiếu hay còn gọi là chùa “Thái giám” nằm trên ngọn núi Dương Xuân thuộc phường Thuỷ Xuân (TP.Huế). Đây là địa điểm du lịch tâm linh nổi tiếng của Huế, nhưng ít người biết được nguồn gốc đầy nước mắt của ngôi cổ tự này. Nơi đây có một nghĩa trang của những con người mang thân phận không phải đàn ông mà cũng chẳng phải đàn bà...
Ngọ Môn là cổng chính phía nam của Hoàng Thành – Kinh Thành Huế, cũng được coi là bộ mặt của Hoàng Thành và vương triều phong kiến.
Hệ thống thơ văn trên di tích Huế có một phần rất lớn là Ngự chế thi của vua Minh Mạng, trong đó, đặc biệt tại Hiếu Lăng (lăng vua Minh Mạng) là nơi có nhiều thơ của nhà vua được chạm khắc, trang trí để lưu truyền cho hậu thế.
Từ ngày 17 đến 23 tháng 7 năm 2015, trại sáng tác văn học Phong Điền năm 2015 đã diễn ra tại vùng Ngũ Điền do Hội nhà văn Thừa Thiên Huế phối hợp với UBND huyện Phong Điền tổ chức.
Câu chuyện này lại có liên quan đến một sự kiện diễn ra cách nay đúng một 150 năm, đó là câu chuyện sứ đoàn đầu tiên của nước ta sang Pháp (1863 - 1864)...
Trên các đền đài, lăng tẩm, cung điện triều Nguyễn tại cố đô Huế xuất hiện hàng ngàn bài thơ, văn, câu đối bằng chữ Hán. Hệ thống di sản tư liệu độc đáo này vừa được giải mã để đề nghị UNESCO công nhận là di sản tư liệu thuộc Chương trình ký ức thế giới.
Chỉ cần nhìn làn da bất chấp tuổi tác của những người phụ nữ trong gia đình này, bạn sẽ thấy bí quyết làm đẹp từ hoàng cung mà họ được truyền lại qua mấy đời thực sự diệu kỳ đến thế nào. Đó là bí mật để làm ra những viên phấn nụ, dưới công thức của các ngự y triều Nguyễn, chỉ dành cho những giai nhân ở chốn cấm cung.
Nét khác biệt của lăng Hoàng Cô gắn liền với câu chuyện cảm động về cuộc đời tiết hạnh của Công chúa Long Thành - người chị ruột của vua Gia Long.