Kỷ niệm 72 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, mở đầu cho số báo này là bài viết: “Cuộc gặp gỡ giữa hai danh nhân văn hóa”, nêu sự kiện trở thành dấu son của lịch sử nước nhà: Trước lúc lên đường sang Paris với vai trò là thượng khách của chính phủ Pháp, Hồ Chủ tịch đã tin tưởng ủy thác, giao Quyền Chủ tịch Nước cho cụ Huỳnh Thúc Kháng gánh vác với phương châm xử thế “dĩ bất biến ứng vạn biến” giữa thời đoạn đất nước trước hiểm họa “ngàn cân treo sợi tóc”... Điều đáng lưu ý nữa là nhân trong bài viết này, tác giả Dương Phước Thu đã sưu tầm được tác phẩm cuối cùng của nhà báo, liệt sĩ Thúc Tề đăng trên tờ Quyết Thắng số 56 ra ngày 20/7/1946, nhan đề BUỔI DIỆN KIẾN ĐẦU TIÊN GIỮA CỤ HỒ CHỦ TỊCH VÀ CỤ HUỲNH THÚC KHÁNG. Sông Hương giới thiệu nguyên văn bài báo quan trọng này đến bạn đọc.
Mảng văn xuôi, thơ và nghiên cứu với sự góp mặt của các cây bút uy tín, những cộng tác viên luôn dành cho Sông Hương những sáng tác nóng hổi và hay nhất của mình; bên cạnh đó là sự “ra mắt” ấn tượng của các tác giả mới như là dòng chảy trong sự đa dạng của sáng tạo song cùng hướng đến một chiều hướng nhân văn bao dung nhân thế.
Lễ Vu Lan đã trở thành truyền thống đầy tính nhân văn, nhắc thức mỗi người lấy Hiếu đễ làm đầu, tận tâm tận lực báo hiếu cha mẹ kể cả lúc cha mẹ đã khuất. Bài viết “Từ Thập giới cô hồn quốc ngữ văn đến văn tế thập loại chúng sinh” liên quan trực tiếp đến lễ cúng thập loại chúng sanh nhân rằm tháng Bảy, tác giả Lê Quang Thái đã dẫn từ sách Đại Việt sử ký toàn thư cho biết: “Mùa thu, tháng 7, năm Giáp Dần, niên hiệu Thiệu Bình thứ 1 (1434); Ngày 15, mở hội Vu Lan, tha tù tội nhẹ 50 người, cho ai sử dụng kinh 220 quan tiền”. Như thế thì ít nhất lễ Vu Lan đã trở thành quốc lễ của nước ta khoảng 580 năm.
Vu Lan là ngày lễ hướng con người trở về nguồn cội tâm thức. Trong số này Sông Hương giới thiệu đến bạn đọc truyện ngắn Mẹ về trong gió heo may của tác giả Nguyễn Thị Duyên Sanh ở Huế là dòng xúc cảm miên man về một gia đình đỗ vỡ từ cội gốc hiếu nghĩa. Hai mẹ con vùng mình chạy khỏi “bóng ma” của ngôi nhà dẫu phía ngoài là bầu trời tăm tối. Nhưng cơ duyên khiến họ được một ngôi chùa cưu mang. Đứa trẻ lớn lên trong tình thương của các sư cô; nhưng rồi người mẹ mang trọng bệnh đã lặng lẽ ra đi như ngọn đèn tắt lịm trong khuya! Sư cô trở thành ngọn nến soi rạng khoảng trời phía trước, và đứa trẻ đã gượng dậy sau nỗi đau để cảm nhận một tình thương tràn đầy mang hơi ấm hồ như người mẹ hiền thầm lặng. Những câu thơ của Nguyễn Thiền Nghi da diết niềm nhớ mẹ qua hình ảnh thẳm sâu: “Thời gian không sao chép bóng/ Tháng Bảy buồn nám mặt trời”; tác giả Nguyên Hào nhìn nỗi đau của mẹ qua di ảnh cha - một ánh nhìn trĩu buồn… và nhiều sáng tác văn, thơ, nhạc, phê bình.
Kính chúc quý bạn đọc nhiều niềm vui trong dịp lễ trọng Quốc khánh và hạnh phúc Mùa Hiếu Hạnh thắm nghĩa mẹ cha.
BAN BIÊN TẬP
Dưới đây là MỤC LỤC:
Thư Tòa soạn
- CUỘC GẶP GỠ GIỮA HAI DANH NHÂN VĂN HÓA - Dương Phước Thu
VĂN:
- MẸ VỀ TRONG GIÓ HEO MAY - Nguyễn Thị Duyên Sanh
- NHỮNG MẢNH ĐẠN HỒN NHIÊN - Nguyên Sỹ
- CHIM SẺ XANH - Tru Sa
THƠ:
TRẦN PHƯƠNG KỲ - NGUYỄN THIỀN NGHI - NGUYÊN HÀO - NGUYỄN ĐỨC TÙNG - LÊ THÀNH NGHỊ - LÊ HOÀNG THẢO - TRẦN TỊNH YÊN -PHAN ĐẠO - ĐỖ TẤN ĐẠT - TRẦN VĂN THIÊN - NHẬT CHIÊU - TRẦN THỊ HUÊ - VŨ DY - HOÀNG THU PHỐ - TRẦN THU HÀ - ĐỨC SƠN
NHẠC:
- CON VỀ BÊN MẸ - Nhạc: Trịnh Thùy Mỹ & Thơ: Ngọc Tho
- NGƯỜI DÂN HỌ HỒ - LÀM THEO LỜI BÁC - Sáng Tác: Trầm Tích & Dịch lời Pa Cô: Huyền Minh - Bìa 4
CỬA SỔ NHÌN RA VĂN HỌC THẾ GIỚI ĐƯƠNG ĐẠI:
- CÔNG DÂN MẪU MỰC - W.S. Peiris - Vũ Văn Song Toàn dịch
HUẾ DÒNG CHẢY VĂN HÓA:
- VỀ HÚY, TỰ, HIỆU CỦA DANH NHÂN NGUYỄN CƯ TRINH - Võ Vinh Quang
TÁC GIẢ - TÁC PHẨM & DƯ LUẬN:
- HÀN MẶC TỬ - THI SĨ THIÊN TÀI CỦA “LOÀI THI SĨ” - Nguyễn Trọng Tạo
- YẾU TỐ BẤT NGỜ TRONG BÀI THƠ BÔNG HỒNG CHO MẸ - Nguyễn Thị Tịnh Thy
- TỪ THẬP GIỚI CÔ HỒN QUỐC NGỮ VĂN ĐẾN VĂN TẾ THẬP LOẠI CHÚNG SINH - Lê Quang Thái
NGHIÊN CỨU & BÌNH LUẬN:
- CÁC QUYỀN LỰC THIÊNG TRONG VĂN HÓA - VĂN HỌC VIỆT NAM TRUNG ĐẠI VÀ SỰ HIỆN DIỆN CỦA NÓ TRONG TRUYỆN NÔM BÁC HỌC - Nguyễn Quang Huy
- ĐẦU NON CUỐI BÃI - SỰ THĂNG HOA CỦA CẢM THỨC LƯU ĐÀY - Nguyễn Hữu Tấn
- Ý NGHĨA CỦA BIỂU TƯỢNG HIẾN SINH VÀ PHỤC SINH TRONG TRUYỆN CỔ BRU - VÂN KIỀU - Đàm Nghĩa Hiếu
Thư tín Sông Hương
Bìa 1: Tác phẩm “VÓ NGỰA QUANG TRUNG” (Sơn dầu) của họa sĩ Trương Bé
Phụ bản: NGHỆ THUẬT ĐỘNG LỰC - Khả Hân
Những khoảnh khắc đẹp: HOÀNG THÀNH HUẾ - Ảnh: Nguyễn Xuân Hữu Tâm
Minh họa: Đặng Mậu Tựu, Nhím
TG. (Tổng hợp)
Tình cờ, chúng tôi được chứng kiến trọn lễ A Riêu Piing của người Pakô ở xã Hồng Trung, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên-Huế. Đây là lễ hội lớn nhất của người Pakô, được tổ chức 5 năm, thậm chí 10 năm một lần.
Trong dịp ghé thăm Huế đầu năm 2014, họa sĩ Nguyễn Đại Giang, cha đẻ trường phái upsidedownism - đảo ngược (Từ đảo nghịch cuộc đời đến đảo nghịch hội họa, Tuổi Trẻ ngày 15-2-2009), đã có buổi vẽ tranh thú vị tại gác Trịnh - căn gác nơi Trịnh Công Sơn sống thời trai trẻ ở Huế.
Điện Long An - Bảo tàng cổ vật cung đình Huế và những gì chứa đựng bên trong thực sự là một di sản quý báu.
Trong nghề đúc đồng, việc tạo mẫu có tính quyết định về nghệ thuật trong một tác phẩm. Là thế hệ thứ mười trong một gia đình có truyền thống làm nghề đúc đồng ở làng Dương Xuân xưa, nghệ nhân Nguyễn Văn Viện được tôn vinh là người thợ tài hoa, bởi khó có thể tìm thấy ở làng đúc đồng Huế người thứ hai có kĩ thuật điêu luyện và sức sáng tạo không ngừng như ông…
Ngày 8-1, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Thừa Thiên - Huế tổ chức buổi tọa đàm kỷ niệm 100 năm Ngày sinh Giáo sư Tôn Thất Dương Kỵ, nguyên Bí thư Ðảng đoàn, Tổng Thư ký Liên minh các lực lượng dân tộc, dân chủ và hòa bình Việt Nam, Ủy viên Ban Thư ký Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam, nhà trí thức yêu nước, người cộng sản kiên trung, người con ưu tú của quê hương Thừa Thiên - Huế.
Ngựa là con vật được sử dụng nhiều trong các cuộc chiến tranh thời cổ. Hình ảnh ngựa gắn liền với lịch sử hình thành và phát triển của nhiều dân tộc, gắn liền với các võ tướng trên nhiều trận chiến.
Mỗi lần đi ngang cầu Ca Cút đều có cái cảm giác “trời đất bao la, chìm đắm trong ta” cho dù buổi sáng, buổi chiều hay có khi về đêm. Cuối năm, khi ngọn giáo đông bắc còn căm căm, cảm giác đó chừng se sắt hơn...
Món xôi ống tưởng chừng như đơn giản này lại chứa đựng trong nó tất cả tinh hoa miền núi.
Được Bộ VH-TT (nay là Bộ VH,TT&DL) công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp Quốc gia từ năm 1991, nhưng suốt nhiều năm qua, di tích Tuy Lý Vương nằm ở phường Đúc, TP Huế, bị nhiều hộ dân xâm hại một cách nghiêm trọng. Mặc dù các cơ quan chức năng tỉnh Thừa Thiên - Huế đã vào cuộc, tuy nhiên, do cách xử lý “nửa vời”, thiếu cương quyết nên đến nay, khu di tích này vẫn ở trong tình trạng “kêu cứu” từng ngày...
Ngược lên thượng nguồn sông Hương vào một ngày đầu năm 2014, chúng tôi đến thăm cụ ông Nguyễn Lô (82 tuổi), ở thôn Kim Ngọc, xã Hương Thọ, thị xã Hương Trà, Thừa Thiên - Huế, trong một căn chòi tạm bên cạnh lăng chúa Nguyễn Phúc Thái (Vị chúa thứ 5 của triều Nguyễn). Gần 40 năm qua, ông lão đã một thân một mình chống lại những kẻ đào trộm mộ để bảo vệ lăng chúa Nguyễn được vẹn toàn; đồng thời cũng khai hoang đất đồi phát triển kinh tế gia đình…
Kế Môn (Điền Môn, Phong Điền, TT- Huế) là quê hương của hàng ngàn người giàu có trên cả nước và thế giới. Bởi là quê quán của nhiều người giàu nên Kế Môn sở hữu lắm chuyện đặc biệt.
Năm 2010, tôi được về dự đêm thơ Quê Mẹ của nhà thơ Tố Hữu tổ chức tại TP Huế - quê mẹ của ông và có dịp được về thăm quê ông, một làng nhỏ bên dòng sông Bồ trong xanh. Thật thú vị vì đây cũng chính là quê hương của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh - Nguyên ủy viên Bộ Chính trị, Chủ nhiệm Tổng cục chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, nguyên Chính ủy Quân giải phóng miền Nam.
Những ngôi nhà vườn, nhà rường cổ ở Huế không chỉ có giá trị về mặt di sản kiến trúc mà còn thể hiện một cách sống động và chân thực nhất về đời sống của người Huế xưa. Nhưng vì nhiều lý do: tốc độ đô thị hóa diễn ra nhanh chóng, người dân thiếu tiền trong việc trùng tu bảo tồn …mà giờ đây, những ngôi nhà cổ nguyên bản đặc trưng xứ Huế đang mai một dần.
Ðồng chí Nguyễn Chí Thanh sinh ngày 1-1-1914, tên thật là Nguyễn Vịnh, là một nhà lãnh đạo Ðảng, Nhà nước, Quân đội kiệt xuất; nhà chính trị, quân sự mưu lược, tài trí, dũng cảm, kiên quyết; một người con ưu tú của quê hương Thừa Thiên - Huế. Ðồng chí đã cống hiến cả cuộc đời mình cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Ðảng, của dân tộc.
Từ một địa phương không có bệnh viện tuyến tỉnh, mọi hoạt động trong lĩnh vực y tế chuyên sâu chủ yếu dựa vào Bệnh viện Trung ương Huế là chính nên thường xuyên gây ra vấn đề quá tải. Để khắc phục tình trạng trên, thời gian qua, tỉnh Thừa Thiên Huế đã tập trung nhiều nguồn lực để xây mới 03 bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh. Đến nay, sau thời gian ngắn đi vào hoạt động, các bệnh viện này đã làm rất tốt công tác khám chữa bệnh, thu hút ngày càng nhiều bệnh nhân đến khám và điều trị.
Múa bao giờ cũng gắn kết với âm nhạc (nhạc đàn và nhạc hát), vì thế, người ta thường gọi tên là “Múa hát cung đình”. Múa hát cung đình của vua chúa Việt Nam không giống như hình thức vũ hội phương Tây. Nó chủ yếu phục vụ cho vua chúa, lễ lạc trong triều đình, mang hình thức lễ nghi phong kiến vương triều.
Hội đồng chung khảo Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Cố đô lần thứ V đã lựa chọn được 40 tác phẩm, công trình (trong tổng số 45 tác phẩm, công trình do Hội đồng sơ khảo giới thiệu vào xét vòng chung khảo) đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh trao giải thưởng A, B, C.
Bác sĩ Trương Thìn sinh năm 1940 tại Thừa Thiên Huế . Từ năm 1961 ông là sinh viên Trường đại học Y khoa Sài Gòn .Ông học giỏi, nhiệt tình tham gia phong trào học sinh, sinh viên yêu nước, là trưởng đoàn văn nghệ sinh viên học sinh Sài Gòn trong phong trào đấu tranh “Hát cho dân tôi nghe” những năm trước giải phóng.
Với người Tà Ôi ở miền rẻo cao A Lưới (tỉnh Thừa Thiên - Huế), từ xa xưa, những chuỗi mã não là biểu tượng của quyền lực, sự giàu có, sang trọng và có địa vị trong cộng đồng.
Chứa đựng trong mình cả một giai đoạn lịch sử thông qua các di tích, nét trầm mặc cổ kính, điệu hát cung đình Huế âm trầm cùng với sông Hương, núi Ngự… Huế vẫn sừng sững nghiêng mình tồn tại với thời gian qua sự thăng trầm của lịch sử, với thời gian và sự chống trọ trong chiến tranh.