Nhà văn là ai? Tác phẩm của anh ta đảm nhận những sứ mệnh nào? Đâu là những giới hạn của văn chương? Đó là những câu hỏi mà nhiều người cầm bút đã tự vấn. Có nhiều người cho rằng, sứ mệnh duy nhất của nhà văn, không gì khác đó là hướng đến những giá trị nhân văn, chính giá trị nhân văn đã khiến tác phẩm nhà văn vượt qua mọi giới hạn.
Trên hành trình nhân văn ấy, nhiều thế hệ cầm bút đã ý thức về sự tự vượt qua những giới hạn nghệ thuật, các trào lưu sáng tác nối nhau ra đời làm phong phú nền văn chương thế giới là do vậy. Khi những cảm thức cuộc sống biến đổi, thì những phương thức nghệ thuật biểu hiện cũng biến đổi, những người mang trong mình nỗi khát khao sáng tạo do đó, đã nhìn thấy những giới hạn biểu hiện, và đã tìm cách vượt thoát. Lịch sử nghệ thuật đương đại trên thế giới đang chứng kiến những câu chuyện về những khả thể vô hạn và những cuộc tìm kiếm cái mới, cái mới này vừa ra đời, cái mới khác đã xuất hiện, vượt qua…
Văn học, và cả phê bình văn học Việt Nam hiện nay đang cần được nhìn lại trên nhiều phương diện, sau 30 năm đổi mới (1986 - 2016). Ví như, phê bình văn học cũng đang tồn tại trong những giới hạn - cả chủ quan lẫn khách quan. Nhưng điều quan trọng là vẫn đang tồn tại những giới hạn lớn hơn của văn học, những giới hạn đó đến từ khả năng tư duy, từ phương pháp sáng tạo, từ sự hạn hẹp của hệ thống triết mỹ, từ sự tồn tại rối rắm cùng lúc nhiều hệ hình sáng tác, từ những giới hạn nhận thức thẩm mỹ của công chúng, từ những định chế của văn hóa, chính trị... Nhìn thẳng vào giới hạn chính để có những cách thức chủ động vượt qua những giới hạn, là điều mong mỏi của nhiều người.
Đó cũng là lý do trong số báo này, Sông Hương thực hiện chuyên đề “Văn học Việt nam đương đại - giới hạn và khả năng vượt thoát, từ một vài góc nhìn”.
Những bài viết khác ngoài chuyên đề, ít nhiều cũng góp phần cho chúng ta hình dung thêm về những giới hạn đã và đang tồn tại, từ đó khát khao vượt qua để sáng tạo. Và như những câu thơ của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm được nhắc đến ở một bài viết trong số này:
“Anh trôi đi…
Mang tự do của nước đến với mọi cuộc đời…
Để sống”.
Dưới đây là MỤC LỤC:
Thư Tòa soạn
Chuyên đề: VĂN HỌC VIỆT NAM ĐƯƠNG ĐẠI -
GIỚI HẠN VÀ KHẢ NĂNG VƯỢT THOÁT, TỪ MỘT VÀI GÓC NHÌN
- NHỮNG MÙA SƯƠNG XÁM LẠNH - Trần Băng Khuê
- MÊ CUNG - Đinh Phương
Thơ: HUỲNH MINH TÂM - NG.H.DAO TRÌ - TRẦN VÕ THÀNH VĂN -
TRẦN QUỐC TOÀN - LÊ VI THỦY - PHÁP HOAN
- NHỮNG GIỚI HẠN CỦA SỰ VIẾT - Nguyễn Thanh Tâm
- NHỮNG GIỚI HẠN CỦA PHÊ BÌNH VĂN HỌC HIỆN NAY - Đỗ Lai Thúy
- LÝ LUẬN VĂN HỌC VIỆT NAM SAU 1975 - NHỮNG GIỚI HẠN
VÀ SỰ HÒA/HÓA GIẢI GIỚI HẠN - Phan Tuấn Anh
- Ý THỨC ĐA NGỮ TRONG VĂN HỌC VIỆT NAM THỜI TOÀN CẦU HÓA -
Nguyễn Văn Thuấn
- NHÌN LẠI KIỂU TÁC GIẢ TỰ Ý THỨC CỦA VĂN HỌC ĐỔI MỚI: TRƯỜNG HỢP NGUYỄN HUY THIỆP - Mai Anh Tuấn
CỬA SỔ NHÌN RA VĂN HỌC THẾ GIỚI ĐƯƠNG ĐẠI:
- BOUSSOLE (LA BÀN) - Lê Trọng Sâm dịch
ThƠ:
NHƯ QUỲNH DE PRELLE - HOÀNG THÚY - PHÙNG SƠN - NGÀN THƯƠNG NGUYỄN LOAN - NGUYỄN NGỌC HẠNH - NGUYÊN TIÊU - NGUYỄN BỘI NHIÊN NGUYỄN NGỌC HƯNG - LÊ HƯNG TIẾN
NHẠC:
- MÀU THIÊN THU - Nhạc: Hoàng Trọng Mộc & Thơ: Thái Ngọc San
- TRƯỜNG SA THIÊNG LIÊNG - Nhạc & Lời: Nguyễn Việt Hoàng - Bìa 4
NGHIÊN CỨU & BÌNH LUẬN:
- TÂM SỰ VỀ ĐỔI MỚI THƠ CỦA MỘT NHÀ THƠ THẾ HỆ CHIẾN TRANH -
Nguyễn Trọng Tạo
HUẾ DÒNG CHẢY VĂN HÓA:
- THƯỞNG TRÀ THUỞ ẤY - Lê Văn Kinh
TÁC GIẢ - TÁC PHẨM & DƯ LUẬN:
- NGUYỄN KHOA ĐIỀM KHAO KHÁT ĐẾN NHỮNG MIỀN TRONG XANH - Lê Thành Nghị – 85
- HẸN GẶP LẠI! - Ngọc Bái
- Bìa 1: “CÕI VÔ MINH 2” - Tranh của TÔ TRẦN BÍCH THÚY
- Phụ bản bìa 3: ““HỌ” THẾ GIỚI MÀU SẮC CỦA NHÀ VĂN”- TUỆ NGỌC
- Những khoảnh khắc đẹp: “MẮT ĐẢO LÝ SƠN” - Ảnh NGUYỄN HỮU ĐÍNH
- Minh họa: ĐẶNG MẬU TỰU, NHÍM
BBT
(TG tổng hợp)
Nhân dịp chào mừng Festival Nghề truyền thống Huế 2019, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề “Quan xưởng triều Nguyễn với tinh hoa nghề Việt” tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế vào sáng 25/4.
Sáng 25/4, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế phối hợp với Trung tâm Lưu trữ quốc gia I (Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước) đã tổ chức triển lãm về Quan xưởng triều Nguyễn với những chủ đề: “Quan xưởng triều Nguyễn qua châu bản - Di sản tư liệu Thế giới” tại Trường Lang, Đại Cung Môn (Đại Nội Huế).
Chiều 23/4, tại hội trường UBND TP Huế đã diễn ra buổi họp báo Festival nghề truyền thống Huế lần thứ VIII năm 2019.
Đồng chí Lê Đức Anh đã từ trần vào hồi 20 giờ 10 phút, ngày 22-4-2019 tại nhà Công vụ, số 5A, phố Hoàng Diệu, Thành phố Hà Nội.
Sáng ngày 21/4, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã ra quân hưởng ứng "Ngày chủ nhật xanh - Hãy hành động để Thừa Thiên Huế xanh-sạch-sáng".
Sáng 12/4, UBND tỉnh đã tổ chức hội nghị công bố quyết định thành lập Quỹ phòng chống thiên tai tỉnh Thừa Thiên Huế và triển khai công tác thu, nộp Quỹ phòng chống thiên tai năm 2019.
Sáng ngày 12/04, tại quảng trường Ngọ Môn Huế, , Ban Tuyên giáo Trung ương; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam; Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế phối hợp tổ chức Triển lãm ảnh nghệ thuật về đề tài “Biển, đảo quê hương”.
Chiều 11/4, Liên hiệp các Hội VHNT tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức buổi tổng kết chuyến thực tế sáng tác tại các tỉnh miền núi phía Bắc năm 2019.
Chiều 05/4, Liên đoàn Lao động thành phố Huế phối hợp với Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế và Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế tố chức hội nghị triển khai cuộc thi ảnh nghệ thuật - thời sự về giai cấp công nhân và Công đoàn Thành phố Huế.
Tháng tư về khiến chúng ta nhớ đến các anh, những người con của quê hương đã nằm xuống những nghĩa trang “rêu mờ mộ chí”, “Các thông tin trên bia/ Tất cả còn để ngỏ/ Tiếng các anh vọng về”… Nơi ấy ánh lên sắc màu của vẻ đẹp lặng thầm mỗi sáng mỗi chiều khi nắng chiếu xiên đỉnh núi. Những hình ảnh lấp lánh trong thơ: “Mưa biên giới bỗng mồ côi giọt chồng”; “Cỏ xanh ngằn ngặt lời thề nước non”, không khỏi khiến chúng ta lặng đi dưới bầu trời bình yên.
Chiều tối 31/3, tại Nhà Kèn, Chi hội Nhạc sĩ Việt Nam tại Thừa Thiên Huế và Hội Âm nhạc tỉnh phối hợp tổ chức chương trình “Nhớ Trịnh Công Sơn” nhân kỷ niệm 80 năm ngày sinh và 18 năm ngày mất nhạc sĩ Trịnh Công Sơn.
Sáng 31/3, Tại Gác Trịnh đã diễn ra Triển lãm phòng tranh “ Để gió cuốn đi” nhằm tưởng niệm 18 năm ngày mất của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn.
Quý bạn đọc thân mến.
Những tiềm năng của Thừa Thiên Huế đang được nhìn nhận rõ hơn để phát huy giá trị tiềm tàng vốn có. Bài viết “Những dấu ấn nhân văn trong giấc mơ Huế” cho thấy những động thái phát triển kinh tế của tỉnh trong sự hài hòa với thiên nhiên hầu giữ lại và tôn vinh nét đẹp từng in sâu trong tâm thức mọi người về một thành phố nên thơ từ kinh thành đền đài cổ kính đến bóng dáng con người nghiêng nghiêng bên dòng Hương quyến rũ. Tỉnh Thừa Thiên Huế cũng đang có kế hoạch cho một tương lai Xanh Sạch Sáng mà trong đó “thành phố bốn mùa hoa” đang được kỳ vọng để tăng thêm tính hấp dẫn và trong lành của cố xứ mộng mơ.
Đoàn múa rối thuộc Nhà hát múa rối và nghệ thuật cổ truyền Cố đô Huế vừa có chuyến biểu diễn tại trường Tiểu học Thủy Xuân (TP Huế). Chương trình với nhiều hoạt cảnh gắn với những bài học của các em. Gần gũi, thiết thực, phản ánh tâm lý, tình cảm tuổi thơ...
Sáng ngày 26/03, tại Bảo tàng Lịch sử Huế, Sở văn hóa và Thể Thao Hồ Chí Minh phối hợp với Sở văn hóa và thể thao Thừa Thiên Huế cùng Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh TP Hồ Chí Minh đã tổ chức triển lãm chuyên đề “ Làn sóng cuộc chiến tranh phi nghĩa của Mỹ ở Việt Nam” và “ Phong trào hòa bình Nhật Bản ủng hộ Việt Nam trong chiến tranh 1954- 1975 và tình hữu nghị Việt – Nhật”.
Chiều 25/3, tại trường Đại học Nghệ thuật Huế đã diễn ra lễ khai mạc triển lãm Mỹ thuật trẻ Huế lần thứ 4 - 2019. Triển lãm do Hội Mỹ thuật tỉnh phối hợp với Liên hiệp các Hội VHNT, Chi hội Mỹ thuật Việt Nam tại Thừa Thiên Huế và trường Đại học Nghệ thuật Huế tổ chức.
Sáng 24/3, tại khu vực Bến thuyền Tòa Khâm (Công viên 3/2, đường Lê Lợi, TP Huế), Sở Du lịch tỉnh phối hợp với Hiệp hội Du lịch tỉnh và Tỉnh đoàn Thừa Thiên Huế tổ chức Lễ Phát động ngành Du lịch hưởng ứng "Ngày Chủ nhật xanh".
Sáng ngày 21/03, tại Trung tâm hoạt động Thanh thiếu nhi tỉnh, Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức Hội nghị đánh giá 02 tháng triển khai đề án “Ngày chủ nhật xanh”.
Sáng 16/3, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Phan Ngọc Thọ đã đến tham dự lễ phát động Ngày Chủ nhật xanh với chủ đề hãy hành động để A Lưới thêm xanh- sạch- sáng cùng bà con thôn A Hươr, xã Nhâm, huyện A Lưới.
Sáng ngày 16/3, Sở Khoa học và Công nghệ phối với Sở Văn hóa và Thể thao, Sở Du lịch và UBND thành phố Huế tổ chức Hội thảo khoa học "Phát huy giá trị văn hóa Huế trong xây dựng thương hiệu áo dài Huế".