Nhà văn là ai? Tác phẩm của anh ta đảm nhận những sứ mệnh nào? Đâu là những giới hạn của văn chương? Đó là những câu hỏi mà nhiều người cầm bút đã tự vấn. Có nhiều người cho rằng, sứ mệnh duy nhất của nhà văn, không gì khác đó là hướng đến những giá trị nhân văn, chính giá trị nhân văn đã khiến tác phẩm nhà văn vượt qua mọi giới hạn.
Trên hành trình nhân văn ấy, nhiều thế hệ cầm bút đã ý thức về sự tự vượt qua những giới hạn nghệ thuật, các trào lưu sáng tác nối nhau ra đời làm phong phú nền văn chương thế giới là do vậy. Khi những cảm thức cuộc sống biến đổi, thì những phương thức nghệ thuật biểu hiện cũng biến đổi, những người mang trong mình nỗi khát khao sáng tạo do đó, đã nhìn thấy những giới hạn biểu hiện, và đã tìm cách vượt thoát. Lịch sử nghệ thuật đương đại trên thế giới đang chứng kiến những câu chuyện về những khả thể vô hạn và những cuộc tìm kiếm cái mới, cái mới này vừa ra đời, cái mới khác đã xuất hiện, vượt qua…
Văn học, và cả phê bình văn học Việt Nam hiện nay đang cần được nhìn lại trên nhiều phương diện, sau 30 năm đổi mới (1986 - 2016). Ví như, phê bình văn học cũng đang tồn tại trong những giới hạn - cả chủ quan lẫn khách quan. Nhưng điều quan trọng là vẫn đang tồn tại những giới hạn lớn hơn của văn học, những giới hạn đó đến từ khả năng tư duy, từ phương pháp sáng tạo, từ sự hạn hẹp của hệ thống triết mỹ, từ sự tồn tại rối rắm cùng lúc nhiều hệ hình sáng tác, từ những giới hạn nhận thức thẩm mỹ của công chúng, từ những định chế của văn hóa, chính trị... Nhìn thẳng vào giới hạn chính để có những cách thức chủ động vượt qua những giới hạn, là điều mong mỏi của nhiều người.
Đó cũng là lý do trong số báo này, Sông Hương thực hiện chuyên đề “Văn học Việt nam đương đại - giới hạn và khả năng vượt thoát, từ một vài góc nhìn”.
Những bài viết khác ngoài chuyên đề, ít nhiều cũng góp phần cho chúng ta hình dung thêm về những giới hạn đã và đang tồn tại, từ đó khát khao vượt qua để sáng tạo. Và như những câu thơ của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm được nhắc đến ở một bài viết trong số này:
“Anh trôi đi…
Mang tự do của nước đến với mọi cuộc đời…
Để sống”.
Dưới đây là MỤC LỤC:
Thư Tòa soạn
Chuyên đề: VĂN HỌC VIỆT NAM ĐƯƠNG ĐẠI -
GIỚI HẠN VÀ KHẢ NĂNG VƯỢT THOÁT, TỪ MỘT VÀI GÓC NHÌN
- NHỮNG MÙA SƯƠNG XÁM LẠNH - Trần Băng Khuê
- MÊ CUNG - Đinh Phương
Thơ: HUỲNH MINH TÂM - NG.H.DAO TRÌ - TRẦN VÕ THÀNH VĂN -
TRẦN QUỐC TOÀN - LÊ VI THỦY - PHÁP HOAN
- NHỮNG GIỚI HẠN CỦA SỰ VIẾT - Nguyễn Thanh Tâm
- NHỮNG GIỚI HẠN CỦA PHÊ BÌNH VĂN HỌC HIỆN NAY - Đỗ Lai Thúy
- LÝ LUẬN VĂN HỌC VIỆT NAM SAU 1975 - NHỮNG GIỚI HẠN
VÀ SỰ HÒA/HÓA GIẢI GIỚI HẠN - Phan Tuấn Anh
- Ý THỨC ĐA NGỮ TRONG VĂN HỌC VIỆT NAM THỜI TOÀN CẦU HÓA -
Nguyễn Văn Thuấn
- NHÌN LẠI KIỂU TÁC GIẢ TỰ Ý THỨC CỦA VĂN HỌC ĐỔI MỚI: TRƯỜNG HỢP NGUYỄN HUY THIỆP - Mai Anh Tuấn
CỬA SỔ NHÌN RA VĂN HỌC THẾ GIỚI ĐƯƠNG ĐẠI:
- BOUSSOLE (LA BÀN) - Lê Trọng Sâm dịch
ThƠ:
NHƯ QUỲNH DE PRELLE - HOÀNG THÚY - PHÙNG SƠN - NGÀN THƯƠNG NGUYỄN LOAN - NGUYỄN NGỌC HẠNH - NGUYÊN TIÊU - NGUYỄN BỘI NHIÊN NGUYỄN NGỌC HƯNG - LÊ HƯNG TIẾN
NHẠC:
- MÀU THIÊN THU - Nhạc: Hoàng Trọng Mộc & Thơ: Thái Ngọc San
- TRƯỜNG SA THIÊNG LIÊNG - Nhạc & Lời: Nguyễn Việt Hoàng - Bìa 4
NGHIÊN CỨU & BÌNH LUẬN:
- TÂM SỰ VỀ ĐỔI MỚI THƠ CỦA MỘT NHÀ THƠ THẾ HỆ CHIẾN TRANH -
Nguyễn Trọng Tạo
HUẾ DÒNG CHẢY VĂN HÓA:
- THƯỞNG TRÀ THUỞ ẤY - Lê Văn Kinh
TÁC GIẢ - TÁC PHẨM & DƯ LUẬN:
- NGUYỄN KHOA ĐIỀM KHAO KHÁT ĐẾN NHỮNG MIỀN TRONG XANH - Lê Thành Nghị – 85
- HẸN GẶP LẠI! - Ngọc Bái
- Bìa 1: “CÕI VÔ MINH 2” - Tranh của TÔ TRẦN BÍCH THÚY
- Phụ bản bìa 3: ““HỌ” THẾ GIỚI MÀU SẮC CỦA NHÀ VĂN”- TUỆ NGỌC
- Những khoảnh khắc đẹp: “MẮT ĐẢO LÝ SƠN” - Ảnh NGUYỄN HỮU ĐÍNH
- Minh họa: ĐẶNG MẬU TỰU, NHÍM
BBT
(TG tổng hợp)
Nhân kỷ niệm 74 năm Quốc khánh (2/9/1945-2/9/2019) và 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, chiều ngày 01/9, đoàn công tác của Trung ương và Chính phủ do Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu đã đến thăm, dâng hương tại di tích nhà lưu niệm Bác Hồ (158 Mai Thúc Loan, thành phố Huế). Đi cùng đoàn có các đồng chí: Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương; Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam. Về phía lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên Huế có Phó Bí thư Tỉnh ủy Bùi Thanh Hà; Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Phan Ngọc Thọ.
Sáng ngày 30/8, Tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, Sở Văn hóa Thể thao phối hợp với Bảo tàng Hồ Chí Minh tổ chức Triển lãm chuyên đề” Hành trình vươn tới ước mơ – 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. 1969- 2019”.
Chiều tối 29/8, tại Đông Khuyết Đài - Đại Nội Huế, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế phối hợp với Công ty cổ phần đầu tư thương mại Thời Gian Vàng tổ chức lễ khai trương không gian văn hóa Đông Khuyết Đài và khởi đầu bằng triển lãm “Chuyện ghế” của họa sĩ Lê Thiết Cương.
Chiều ngày 29/8, Tại UBND Tỉnh Thừa Thiên Huế, Viện Nghiên cứu phát triển tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức hội thảo “Hợp tác công tư trong phát triển hạ tầng du lịch và dịch vụ - Kinh nghiệm thế giới và đề xuất cho tỉnh Thừa Thiên Huế”.
Sáng 29/8, tại hội trường khách sạn Villa Huế, Sở Du lịch phối hợp với Sở Ngoại vụ, Phủ Kyoto (Nhật Bản) tổ chức hội thảo “Thiết lập nền tảng xúc tiến phát triển du lịch và nguồn nhân lực du lịch thông qua hợp tác công tư”.
Tối 28/8, tại Trung tâm thi đấu Thể thao tỉnh Thừa Thiên Huế, Cục Công thương địa phương (Bộ Công thương), Sở Công thương tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức khai mạc Hội chợ sản phẩm công nghiệp nông thôn và làng nghề Huế năm 2019.
Sáng ngày 28/08, tại Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế đã diễn ra buổi lễ Trao tặng danh hiệu nghệ nhân nhân dân, Nghệ nhân ưu tú trên lĩnh vực văn hóa phi vật thể - lần thứ II. Đến dự có ông Bùi Thanh Hà - Phó Bí thứ thường trực Tỉnh ủy, Ông Phan Ngọc Thọ, Phó bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh thừa Thiên Huế, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh.
Tối 27/8, tại Trung tâm Văn hóa Thông tin tỉnh Thừa Thiên Huế đã diễn ra lễ Khai mạc Liên hoan Nghệ thuật quần chúng tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ XI năm 2019. Đến dự có ông Nguyễn Thái Sơn – Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, ông Nguyễn Dung – Phó Chủ tịch UBND tỉnh.
Chiều 24/8, tại hội trường Công an tỉnh Thừa Thiên Huế, Công an tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp với Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh đã tổ chức lễ Bế mạc Trại sáng tác “Công an Thừa Thiên Huế - Vì bình yên cuộc sống" lần thứ I, năm 2019”.
Ngày 23/8, Sở Du lịch Thừa Thiên Huế, Thanh tra Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Hội nghị tuyên truyền phổ biến pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực du lịch và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực du lịch trên địa bàn Thừa Thiên Huế.
Sáng ngày 23/8, tại Hội trường khách sạn Century Huế, Sở Văn hóa Thể thao phối hợp với Hội khoa học lịch sử tỉnh Thừa Thiên Huế, trường Đại học Sư phạm Huế tổ chức hội thảo khoa học: Thừa Thiên Huế - 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh”.
Sáng 21/8, tại Thừa Thiên Huế, Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh (GreenID) và Quỹ quốc tế bảo vệ thiên nhiên (WWF Việt Nam) đã tổ chức lễ ra mắt Liên minh Hành động vì khí hậu Việt Nam.
Ngày 16/8/2019, Ban Tổ chức Giải thưởng VHNT Cố đô tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ VI (2013 - 2018) đã tổ chức phiên họp Hội đồng Chung khảo thẩm định và chấm điểm các tác phẩm, công trình VHNT tham dự giải thưởng đã được Hội đồng sơ khảo giới thiệu vào. Kết quả, Hội đồng Chung khảo đã chọn được 56 tác phẩm, công trình của 56 tác giả, nhóm tác giả để BTC trao thưởng.
Sáng 17/8, tại thành phố Huế, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ Việt Nam tỉnh long trọng tổ chức Lễ đón nhận Huân chương Độc lập hạng Nhất và kỷ niệm 30 năm Ngày tái lập tỉnh Thừa Thiên Huế (01/7/1989 - 01/7/2019).
Tối ngày, 16/8 Ban quản lý chợ Đông Ba đã tổ chức lễ kỷ niệm 120 năm xây dựng và phát triển chợ Đông Ba (1899 - 2019).
Chiều ngày 8/8, tại Trung tâm Phật giáo Liễu Quán Huế đã diễn ra buổi khai mạc triển lãm “Trở về” của họa sĩ Nguyễn Thị Dư Dư.
Chiều 8/8, tại khách sạn Hương Giang, Hội Nhà báo tỉnh tổ chức gặp mặt nhân kỷ niệm 30 năm thành lập Hội Nhà báo tỉnh.
Chiều ngày 03/08, Trung tâm mục vụ tổng giáo phận Huế phối hợp vơi trung tâm mỹ thuật Dominiart tổ chức triển lãm “Về bên mẹ”.
Chiều 02/8, Sở Văn hóa và Thể thao phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức Khai mạc Chương trình đưa di sản Ca Huế vào trường học.
Sáng ngày 2/08, Bảo tàng Văn hóa Huế đã tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề “ Tín ngưỡng thờ Mẫu ở Huế”.