Đang trong những ngày Huế kỷ niệm 60 năm thành lập Đại học Huế, bài viết “Tạp chí Đại học - đứa con tinh thần sáng giá của Viện Đại học Huế” in trong số này, nhắc đến một dấu ấn quan trọng mà đội ngũ trí thức của Huế năm xưa đã làm được. Đến nay, bộ tạp chí Đại học đã trở thành một di sản văn hóa quý báu, đóng góp nhiều tư liệu quan trọng cho công tác nghiên cứu hiện nay.
Một tạp chí nổi tiếng khác khởi đi từ Huế - B.A.V.H, được nghiên cứu dưới một góc nhìn khá mới: “Đôi nét về tranh minh họa qua tạp chí “Những người bạn Cố đô Huế “đầu thế kỷ XX”. Nghiên cứu này cho biết: So với nhiều tạp chí cùng thời, B.A.V.H có số lượng tranh minh họa nhiều hơn cả, do các họa sĩ nước ngoài và người Việt sáng tạo nên. Tranh minh họa đã góp phần đưa tạp chí B.A.V.H trở thành một trong những công trình độc đáo rất riêng của Huế so với bối cảnh văn hóa bản địa hồi đó. Quan trọng hơn, các tranh minh họa đó đã thể hiện hình ảnh Huế của một thời mà cho đến nay, các học giả khi nghiên cứu về văn hóa lịch sử Huế, đều lấy nhiều bài viết, tranh minh họa của tạp chí làm tư liệu chính.
Một vấn đề làm các nhà nghiên cứu trăn trở hàng chục năm qua: lăng mộ vua Quang Trung. Đã có nhiều người bỏ công sức tìm tòi, soi rọi các tài liệu liên quan đến vấn đề này, dù chỉ là những chi tiết nhỏ nhất. Bài viết “Ngày xuân “Vịnh sử” nhớ anh hùng” trong số này nhắc đến câu thơ “Ngọc Trản phong đầu thổ vị can” (Đầu núi Ngọc Trản đất còn chưa khô) trong bài “Vịnh sử” của Ngô Thì Hoàng (em cùng cha khác mẹ của Ngô Thì Nhậm). Từ đó đưa ra một luận đề mới: Giao của hai tập hợp “trục hoành cong” (theo bờ nam Sông Hương) và “trục tung cong” (núi Hương Uyển kéo dài đến bướu Kim Sơn) là vùng có nơi nguyên tán vua Quang Trung. Thêm một giả thuyết lý thú trên hành trình đi tìm nơi chôn cất người anh hùng áo vải.
Những sáng tác văn chương trong số này, mong đem lại cho bạn đọc những niềm vui cảm hứng mới. Cũng như một giới thiệu về thơ của W.H. Auden rất hay xin được trích ra đây: “Những nhà thơ vẫn phải tiếp tục theo đuổi thơ, với tiếng nói không giới hạn, không đối kháng cũng như không hứa hẹn bất cứ điều gì, chỉ mang niềm vui tới cho mọi người, biến những lời nguyền rủa (chiến tranh) thành những vườn nho (cuộc sống an lành), dạy con người biết ngợi ca về sự hiện hữu, và yêu quý đời sống của chính họ”.
Đang trong những ngày Huế chuẩn bị cho Festival Nghề truyền thống 2017 khai mạc cuối tháng 4 đến, đó sẽ là những ngày Huế sôi động và ngập tràn âm thanh, ánh sáng. Kính chúc quý bạn đọc có những ngày thật vui cùng Huế.
Dưới đây là Mục lục
Thư Tòa soạn
*Festival nghề truyền thống Huế năm 2017: “Tinh hoa nghề Việt” – Phóng viên
- Ngày xuân “Vịnh sử” nhớ anh hung – Trần Viết Điền
Từ trong di sản:
- ĐÔI NÉT VỀ TRANH MINH HỌA QUA TẠP CHÍ “NHỮNG NGƯỜI BẠN CỐ ĐÔ HUẾ” ĐẦU THẾ KỶ XX – Nguyễn Thị Hòa
- Về một số nghiên cứu tượng người và thú trên lăng tẩm các vua Huế - Nguyễn Văn Lê Nhật
- ĐÀI CHIẾN SĨ TRẬN VONG MỘT KIẾN TRÚC NGHỆ THUẬT BÊN BỜ SÔNG HƯƠNG – Phan Thuận Hóa
*Nhân dịp kỷ niệm 60 năm thành lập Đại Học Huế& 60 năm Khoa Văn Đại học Khoa học Huế:
- TẠP CHÍ ĐẠI HỌC ĐỨA CON TINH THẦN SÁNG GIÁ CỦA VIỆN ĐẠI HỌC HUẾ - Phan Thuận An
- Vùng ký ức - l HỒ QUỐC HÙNG –
Truyện ngắn
Bức ảnh – Nguyễn Thị Thanh Lưu
Giả lập – Trần Băng KHuê
Thơ
NGUYỄN ĐỨC TÙNG
Gởi một người đàn bà vừa lái xe vừa khóc, sáng thứ hai
PHAN BÍCH MAI
Chiếc cúc áo...
Người đàn bà của đêm
LÊ MINH THẮNG
Khúc biến tấu & mùa
HẠ NHIÊN THẢO
Hư vô
Đóa trăng mơ
KINH THƯỢNG
Chiều Đà Lạt không em
THẢO NGUYÊN
Giữ riêng mình
NGUYỄN HỮU TRUNG
Bài thơ không có dấu chấm hỏi
LÊ TRINH
Độc hành số 1
Độc hành số 2
TRƯƠNG HỮU THUẬN
Nghiêng
NGÔ MINH
Trái tim cô ấy với tôi và… anh
THÁI KIM LAN
Kinh hành trong mùa xuân
1. Im Garten - Trong vườn
2. Frühlingstag - Ngày xuân
3. Forsythien - Hoa Liên Kiều
Tạp Bút
- Sự bi thảm của những con kiến – Hạ Nguyên
- BỬU Ý NHÌN LẠI ĐỜI SỐNG VĂN HỌC MIỀN NAM GIAI ĐOẠN TỪ 1954 – 1975 - Võ Bảo Trâm (thực hiện)
- Lý Văn Sâm và khoảnh khắc – Bùi Kim Chi
- Có “Gánh Rối nước” rong Xứ Huế như thế! – Văn Học
CỬA SỔ NHÌN RA VĂN HỌC THẾ GIỚI ĐƯƠNG ĐẠI
- THƠ DANA GIOIA 99 bài Thơ: những bài Mới và những bài Tuyển - MICAH MATTX - Phạm Kiều Tùng dịch
- Thơ W. H. AUDEN - Khế Iêm dịch
In memory of W. B. Yeats - Tưởng nhớ W. B. Yeats
- DAISETZ TEITARO SUZUKI luận về vô thức trong thiền Phật giáo – Võ Công Liêm
Đọc sách:
- TRIỆU TỪ TRUYỀN & Những chữ qua cầu tâm linh – Nguyên Quân
- Triết luận trong thơ Văn Công Hùng –Trương Thị Tường Thi
- Một tác giả trẻ đáng chú ý – Tuệ An
Thư tín Sông Hương
Bìa 1 : “CHÂN DUNG VỢ VÀ CÁC CON” (sơn dầu) của họa sĩ TÔN THẤT ĐÀO
Bìa 2: Sự THĂNG HOA CủA ĐƯƠNG KIM VÀ MŨI CHỉ - Khả Hân
Bìa 3: HOA ĐĂNG TRÊN DONG TịNH LặNG - Ảnh: Văn Đình Huy – Bài: Do Yên
BAN BIÊN TẬP
Nobel văn học 2017: Sự trở về với những nỗi niềm nhân bản. Những tác phẩm của tiểu thuyết gia Kazuo Ishiguro đã “khai mở vực sâu khôn cùng trong sự kết nối bằng cảm quan bồng bềnh của chúng ta với thế giới”. Sơ khảo giải Nobel văn học từ năm 2010 đến nay, phần nào cho thấy sự sống dậy của chủ nghĩa hiện đại, cũng là sự sống dậy của chủ nghĩa siêu hiện đại “sau mối hoài nghi kinh niên của hậu hiện đại về một tinh thần thời đại/siêu tự sự”. Đó đồng thời cũng là dòng chảy âm thầm và mãnh liệt của tính nhân bản - một yếu tố cốt tủy vĩnh hằng của nghệ thuật mà thời đại “văn minh” dường như đang làm tan loãng nhạt nhòa để tiếp sức cho sự lên ngôi của những giá trị vật chất phủ lên chiều tâm linh mầu diệu hun hút dự sẵn trong mỗi con người.
Tháng Mười trở về trong hơi thu với lá vàng buông mình trong gió. Cuộc hiến dâng của những trái tim nhạy cảm vang lên diệu âm của nỗi buồn và một phần nhỏ nhoi bí mật đàn bà. Những vần thơ của các tác giả nữ trên ba miền trong số báo tháng 10 gửi vào hư vô lời tự trầm day dứt và ẩn sâu trong nó là những câu hỏi không thể trả lời.
Những trang thơ đượm hơi thở biển khơi và rừng núi trong số này, được sáng tác từ các chuyến đi thực tế trong mùa hè vừa qua ở biển Vinh Hiền và rừng A Lưới, sẽ là những trang thơ đẹp do các cây bút từ Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế chuyển đến.
Kỷ niệm 72 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, mở đầu cho số báo này là bài viết: “Cuộc gặp gỡ giữa hai danh nhân văn hóa”, nêu sự kiện trở thành dấu son của lịch sử nước nhà: Trước lúc lên đường sang Paris với vai trò là thượng khách của chính phủ Pháp, Hồ Chủ tịch đã tin tưởng ủy thác, giao Quyền Chủ tịch Nước cho cụ Huỳnh Thúc Kháng gánh vác với phương châm xử thế “dĩ bất biến ứng vạn biến” giữa thời đoạn đất nước trước hiểm họa “ngàn cân treo sợi tóc”... Điều đáng lưu ý nữa là nhân trong bài viết này, tác giả Dương Phước Thu đã sưu tầm được tác phẩm cuối cùng của nhà báo, liệt sĩ Thúc Tề đăng trên tờ Quyết Thắng số 56 ra ngày 20/7/1946, nhan đề BUỔI DIỆN KIẾN ĐẦU TIÊN GIỮA CỤ HỒ CHỦ TỊCH VÀ CỤ HUỲNH THÚC KHÁNG. Sông Hương giới thiệu nguyên văn bài báo quan trọng này đến bạn đọc.
Thừa Thiên Huế trong Cách mạng Tháng Tám mang một tầm quan trọng đặc biệt. Chính quyền về tay nhân dân, Ủy ban Nhân dân Cách mạng Lâm thời ra đời, triều đại phong kiến tan rã… Bài viết “Tháng Tám vùng lên Huế của ta” nhắc lại những mốc son chói sáng trong dịp kỷ niệm cuộc cách mạng có tác động lớn đến ý thức cách mạng của quần chúng; đây cũng là dịp gợi nhắc chúng ta nhớ đến những tác phẩm văn học đầy hào khí được sáng tác trong “Ngày hội non sông” và cả sau này.
Đang là những ngày hướng đến kỷ niệm dấu ấn giá trị văn hóa của một tờ báo lừng lẫy, Sông Hương tổ chức chuyên đề “100 năm Nam Phong tạp chí”. Chuyên đề nhấn mạnh đến các giá trị văn hóa, những đóng góp lớn của Nam Phong tạp chí vào sự chuyển hướng văn hóa, văn học Việt Nam đầu thế kỷ: cổ súy cho nền văn học mới từ bước khởi đầu; đóng góp về mặt ngôn ngữ trong khai triển ý niệm tiếp nhận văn minh phương Tây, trong nghiên cứu khoa học… qua sự phổ biến và sáng tạo thêm chữ quốc ngữ, đẩy tới một bước mới sự tiến bộ của câu văn xuôi tiếng Việt - văn xuôi nghệ thuật và văn xuôi nghị luận, tranh biện…
SHO - Sáng ngày 4/7, Liên đoàn Lao động tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức Hội nghị triển khai và phát động Cuộc thi ảnh nghệ thuật - thời sự về giai cấp công nhân Công đoàn Thừa Thiên Huế.
Kỷ niệm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam 21/6 năm nay, Tạp chí Sông Hương giới thiệu đến quý bạn đọc một số tư liệu vừa tìm thấy liên quan đến tuần báo Sông Hương cả hai thời kỳ: thời kỳ do Phan Khôi làm chủ bút và thời kỳ Sông Hương tục bản do Nguyễn Cửu Thạnh quản lý.
Tiếng ve đã sôi trên các ngõ đường, Huế đang vào sâu mùa hạ giữa những chuỗi ngày biến đổi khí hậu toàn cầu diễn ra mạnh mẽ. Song mùa hạ bên sông Hương vẫn vời vợi mùa của hoa phượng nhắc nhở về những cuộc lục tìm dấu tích xa xưa, bởi một vùng đất khi đã bỏ quên ký ức, nó sẽ trở thành vùng đất chết.
Nằm trong chương trình Tình Sông Hương, sáng ngày 29/05, Tạp chí Sông Hương phối hợp với Siêu thị Co.op-mart Huế, Đoàn TNCS phòng Cảnh sát giao thông tỉnh Thừa Thiên Huế trao 15 suất quà cho các em học sinh nghèo vượt khó tại trường tiểu học số 2 Hương Chữ (Thị xã Hương Trà) nhân dịp nhà trường tiến hành lễ tổng kết và phát thưởng năm học 2016 - 2017.
Vào lúc 19h30 ngày 27/05, lễ khai mạc và trình chiếu bộ phim đầu tiên trong tuần lễ phim Đan Mạch đã được diễn ra tại rạp Đông Ba (187 Trần Hưng Đạo) thu hút đông đảo người xem đến dự. Thời gian trình chiếu các bộ phim trong tuần lễ sẽ diễn ra từ ngày 27/05 đến ngày 04/06/2017.
Vào lúc 15h ngày 25/05, nhân dịp lễ tổng kết và phát thưởng năm học 2016-2017 tại trường tiểu học Huyền Trân (phường An Tây), Tạp chí Sông Hương đã phối hợp cùng với Siêu thị Co.op-mart Huế trao 15 suất quà cho các em học sinh nghèo vượt khó của trường.
Ngày 24/5, tại địa điểm di tích Hải Vân Quan, tỉnh Thừa Thiên-Huế và thành phố Đà Nẵng đã tổ chức Lễ đón Bằng xếp hạng Di tích quốc gia Hải Vân Quan, theo Quyết định 1531/QĐ-BVHTTDL ngày 14/4/2017 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Vào sáng ngày 18/05, nằm trong khuôn khổ các hoạt động nhân ngày Quốc tế Bảo tàng, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã tổ chức khai mạc triển lãm tranh của họa sĩ Đặng Mậu Triết với chủ đề “Vọng” tại Trường lang Đại Cung môn (Đại Nội – Huế).
Vào lúc 14h ngày 20/05, tại phòng triển lãm thuộc trường Đại học Nghệ thuật Huế đã diễn ra buổi triển lãm của hai nghệ sĩ trẻ Phan Vũ Tuấn và Phan Đình Khánh mang tên “Chuyện chưa kể”.
Nhằm ôn lại truyền thống lịch sử và ghi nhận công lao đóng góp của đồng chí Hoàng Lanh – Nguyên Bí thư Thành ủy Huế (1977-1988) đối với phong trào cách mạng thành phố Huế, vào lúc 14h ngày 19/05, Ban Tuyên giáo Thành ủy Huế đã tổ chức buổi giới thiệu và tặng sách “Bí thư Thành ủy Hoàng Lanh với phong trào cách mạng thành phố Huế” (Hoàng Lanh kể, Nguyễn Quang Hà ghi) do Nhà xuất bản Thuận Hóa ấn hành.
Vào lúc 9h ngày 19/05, Sở Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế và Đại diện lãnh đạo Công ty CP Vận tải Đường sắt Hà Nội (HARACO) đã có buổi làm việc và thống nhất một số nội dung trong biên bản hợp tác phát triển du lịch giữa các bên nhằm thực hiện “Chương trình liên minh kích cầu du lịch vận chuyển bằng đường sắt” nhằm phối hợp, quảng bá, tiếp thị điểm đến du lịch trong nước nói chung và Thừa Thiên Huế nói riêng.
Tối 16/5, tại Quảng trường Trung tâm huyện A Lưới, Sở Văn hóa và Thể thao Thừa Thiên Huế phối hợp với UBND huyện A Lưới tổ chức Lễ khai mạc “Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc miền núi” tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ XII, năm 2017.
Sáng 10/5, Sở Văn hóa, Thể thao phối hợp với UBND huyện A Lưới tổ chức họp báo về Ngày hội "Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc miền núi" tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ XII - 2017.