Phó giáo sư Đỗ Lai Thúy thông qua cuốn sách "Vẫy vào vô tận" đã giới thiệu 17 chân dung các nhà văn hóa, nhà nghiên cứu có đóng góp cho con đường học thuật và tư tưởng của đất nước.
Nhà phê bình Đỗ Lai Thúy
Đây là cuốn sách chân dung học thuật thứ hai của Đỗ Lai Thúy. Trước đó, vào năm 2002, nhà phê bình văn học từng cho ra mắt cuốn Chân trời có người bay. Nếu Chân trời có người bay triển khai các vấn đề theo chiều xã hội, thì Vẫy vào vô tận lại phác họa các chân dung theo chiều siêu thức (tư duy về tư duy), tâm linh.
Tiêu đề của sách được lấy từ tứ thơ trong bài Vọng Hải Đài của tác giả Phạm Hầu: "Giơ tay ta vẫy ngoài vô tận/ Chẳng biết xa lòng có những ai". Tác giả Đỗ Lai Thúy ngụ ý mỗi chân dung trí thức được ông xem như một cái vẫy tay vào vô tận.
Đỗ Lai Thúy viết về chân dung 17 trí thức Việt Nam trong cuốn sách. Mỗi một nhân vật là một mảnh ghép của bức tranh tư duy dân tộc, ở đó mỗi trí thức đều hiện lên với cái tâm, cái tài cùng những cá tính phong cách riêng.
Nhân vật đầu tiên xuất hiện trong sách là Nguyễn Trường Tộ. Bên cạnh xây dựng chân dung nhà văn hóa tiêu biểu với những nghịch lý canh tân, tác giả còn chỉ ra bi kịch của Nguyễn Trường Tộ. Khi dựng chân dung Phạm Quỳnh, Đỗ Lai Thúy vẽ lại một "ngọn gió Nam" đã đặt nền móng cho cuộc đối thoại Đông Tây.
Không tự bó hẹp phạm vi trong một không gian, Đỗ Lai Thúy còn đưa vào sách chân dung những trí thức miền Nam. Trong Vẫy vào vô tận, tác giả chỉ ra tính chất đối thoại, trao đổi trong các tác phẩm của Nguyễn Văn Trung. Ông cũng cho thấy nhà trí thức này luôn đưa ra nhiều chân lý, chứ không chỉ có một chân lý tuyệt đối.
![]() |
Bìa sách Vẫy vào vô tận. |
Nhà phê bình Đỗ Lai Thúy dành những trang viết tình cảm cho nhà phê bình thơ Đặng Tiến: "Không phải nhà thơ nào cũng có vũ trụ thơ riêng của mình và cũng không phải nhà phê bình nào cũng có khả năng phát hiện ra vũ trụ ấy. Sự gặp gỡ của một nhà thơ đạt tới thi giới và một nhà phê bình trình hiện được thi giới đó tôi gọi là hạnh ngộ".
Tuy là sách chân dung, nhưng Vẫy vào vô tận mang tính học thuật cao. Mỗi chân dung nhân vật mang tới một tiểu sử nhân vật cùng những tư tưởng học thuật, tầm vóc tư duy của nhà trí thức đó. Bên cạnh các trang viết, sách còn có phần trích dẫn, liệt ra các công trình nghiên cứu của nhân vật để độc giả có thể tìm kiếm những tư liệu liên quan.
Phó giáo sư Đỗ Lai Thúy là tác giả của nhiều cuốn sách phê bình văn học như Mắt thơ, Hồ Xuân Hương hoài niệm phồn thực, Sự đỏng đảnh của phương pháp, Bút pháp của ham muốn, Phân tâm học và văn hóa nghệ thuật, Phê bình văn học, con vật lưỡng thể ấy...
Theo Lam Thu - vnexpress
PHẠM XUÂN DŨNG
(Nhân đọc tập thơ “Hóa vàng đi Tường” của Phạm Nguyên Tường, Nxb. Thuận Hóa, 2021)
HỒ THẾ HÀ
Nguyễn Vỹ (1912 - 1971) là một tác giả/ hiện tượng văn chương, báo chí và văn hóa ở Việt Nam đầy ấn tượng của thời hiện đại, nhưng trước tiên, ông được biết đến với tư cách một nhà thơ từ thuở Hoài Thanh viết Thi nhân Việt Nam (1942).
TÔN THẤT DUNG
Nghe tin nhà văn, nhà thơ Trần Hữu Lục qua đời, không hiểu sao trong tâm tưởng tôi dường như có ai đọc những câu ca từ trong bài Có một dòng sông đã qua đời của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn!
LÊ THỊ ĐỨC HẠNH
Mộng Sơn là một trong số hiếm hoi những nhà văn nữ xuất hiện từ trước Cách mạng tháng Tám, sau này vẫn tiếp tục bền bỉ đóng góp cho nền văn học mới bằng những tác phẩm vừa phải, khiêm tốn, biểu lộ một tình cảm chân thành, một tấm lòng nhân ái.
NGUYỄN THANH TRUYỀN
Ấn tượng của tôi về Nguyên Hào bắt đầu từ một đêm thơ gần 20 năm trước. Lần đầu tiên đọc thơ trước đám đông, dáng vẻ vừa bối rối vừa tự tin, anh diễn giải và đọc bài “Rượu thuốc”: “Ngâm ly rượu trong/ Thành ly rượu đục/ Đắng tan vào lòng/ Ngọt trong lời chúc”.
PHẠM XUÂN DŨNG
(Đọc tập sách “Bên sông Ô Lâu” của tác giả Phi Tân, Nxb. Lao Động, 2021)
PHẠM PHÚ PHONG
Nguyên Du là sinh viên khóa 5 (1981 - 1985) khoa Ngữ văn, Trường Đại học Tổng hợp Huế (nay là Đại học Khoa học).
PHONG LÊ
Thanh Tịnh (12/12/1911 - 17/7/1988), trước hết là một nhà Thơ mới, tác giả tập thơ Hận chiến trường (1936) với hai bài Mòn mỏi và Tơ trời với tơ lòng được Hoài Thanh chọn đưa vào Thi nhân Việt Nam cùng với lời bình.
LÊ HỒ QUANG
Dưới “áp lực” của tiêu đề, khi đọc Thỏa thuận, gần như ngay lập tức, trong óc tôi nảy sinh hàng loạt câu hỏi: Thỏa thuận nói về cái gì?
VÕ QUÊ
Từ trước đến nay chúng tôi chỉ được đọc và trân quý thơ văn của nhà thơ Lê Quốc Hán qua những bài viết đăng trên các tạp chí, trên mạng thông tin, báo điện tử mà chưa được trực tiếp cầm trên tay một cuốn sách nào của ông.
NGUYỄN KHẮC PHÊ
(Đọc “Phùng Quán & Tôi” của Xuân Đài, Nxb. Phụ nữ Việt Nam, 2020)
HỒ THẾ HÀ
Hồng Nhu xuất phát nghiệp bút của mình bằng văn xuôi. Văn xuôi gắn bó với đời như một duyên mệnh.
YẾN THANH
Rất nhiều nhà văn thành danh hiện nay, sau những thành công trên trường văn trận bút, đột nhiên họ làm bạn đọc bất ngờ bằng cách chuyển hướng sang viết cho thiếu nhi, như trường hợp của Nguyễn Lãm Thắng, Nguyễn Đình Tú, Phong Điệp, Dương Thụy, Nguyễn Thế Hoàng Linh, Đỗ Bích Thúy…
ĐỖ THU THỦY
1.
Trường ca Ngang qua bình minh là ấn phẩm thứ ba của nhà thơ Lữ Mai, sau hai tập tản văn và ký sự: Nơi đầu sóng, Mắt trùng khơi viết về đề tài biển đảo.
NGƯỜI THỰC HIỆN:
Lê Thị Mây là một cô gái cực kỳ ít nói. Nhà thơ chi thích lặng lẽ nhìn, lặng lẽ nghe, lặng lẽ suy ngẫm... Và nếu như phải nói gì trước đám đông thì đó là một "cực hình" - Kể cả đọc thơ mình - Mây vẫn như vậy.
NGUYỄN THỊ LIÊN TÂM
NGUYỄN PHƯỚC HẢI TRUNG
Tây Tiến là bài thơ tiêu biểu nhất của nhà thơ Quang Dũng (1921 - 1988).
LÊ NGUYỄN LƯU
Trong nền văn học đời Đường, thơ ca có một vị trí đặc biệt, trội hơn cả phú đời Hán, từ đời Tống, khúc đời Minh...
NGUYỄN KHẮC PHÊ
(Đọc “Miền quê thơ ấu” - Hồi ký của Thanh Tùng, Nxb. Thuận Hóa, 2020)
VÕ QUÊ
Cố đô Huế - Dấu ấn thời gian” là công trình nghiên cứu thứ ba của nhà nghiên cứu văn hóa Hồ Vĩnh do Nhà xuất bản Đại học Huế cấp giấy phép, tiếp theo 2 ấn bản “Dấu tích văn hóa thời Nguyễn” (in năm 1996 và 2 lần tái bản có bổ sung năm 1998, 2000); “Giữ hồn cho Huế” (2006).