CAO NGUYỆT NGUYÊN
Tối nay Thanh không về thì mâm cơm, cút rượu, ánh sáng này thành vô nghĩa hết. Đâu có phải bà Miền trưng cho mình.
Minh họa: Nhím
Lạnh thế này, bờ sông vắng ngắt, bến Chanh chỉ thấy mùi au au của trảng bông gàu tím rục. Nó còn ngoài đấy làm gì? Muốn đi thì cứ đi bà không cản nữa. Bà Miền đi ra cửa nhìn xuống con đường làng tối thăm thẳm rồi quay trở vào, ngỡ ngàng khi thấy bóng mình in trên vách. Có bao nhiêu dầu, bao nhiêu đèn dành dụm bà thắp hết đêm nay. Hôm nay sẽ khác mọi ngày. Thử xem sống trong ánh sáng người ta thế nào. À. Đây, có ánh sáng là nhìn thấy được bóng mình, bóng mình nghiêng nghiêng xiêu vẹo. Bà buột miệng cười. Nhấp thêm ngụm rượu nhỏ, thấy đắng chát rực lên trong cổ họng. Hơi ấm và nước mắt sống chảy ra. Dựa lưng vào vách tường để không nhìn thấy chiếc bóng. Mỗi hôm nay thôi ngày mai sẽ lại sống với trăng, với bóng đêm.
*
Đứng trước cầu đá ong, dưới kia nước sông Chanh vẫn âm thầm chảy. Bóng đêm xâm lấn ký ức, hiện tại và cả ánh nhìn lúc này. Đêm nay Thanh không muốn về nhà, cũng không muốn gặp Sương. Không muốn làm người ta hy vọng quá. Có ai ra đi lại muốn gửi gắm thương yêu, hứa hẹn đợi chờ khi mà chưa biết rồi sẽ ra sao. Bây giờ Sương cũng khóc, và mẹ cũng khóc. Hai người đàn bà của cuộc đời anh. Thanh muốn quên tất cả. Nằm xuống trảng bông gàu thấy nhựa hoa rịn ra thấm vào da thịt. Nhắm mắt lại thấy mình là con trâu nước bơi qua sông Chanh đón cô tiên xanh, cô tiên xanh có khuôn mặt giống Sương đến lạ lùng. Cô tiên xanh nhỏ nước mắt xuống dòng sông để màu nước trong veo nhìn thấu tận đáy. Lời kể của mẹ cứ như xa như gần, thấm vào giấc mơ Thanh từ thơ bé. Giấc mơ theo gió bay lên nhè nhẹ…
Đêm hôm ấy đuốc sáng rực làng Hạ. Thanh nằm trong lòng mẹ, còn thiu thiu ngủ. Trong giấc mơ, cậu thấy ngàn vạn chiếc đèn trời được thắp sáng từ từ bay lên. Tiếng mẹ hét thất thanh, mẹ ôm Thanh nhào dậy chạy ra ngoài sân. Thanh vừa chạy theo mẹ vừa mở mắt, đuốc sáng giữa sân nhà. Thanh ngẩng đầu nhìn mẹ.
- Chuẩn bị đi thả đèn trời hả mẹ?
Không. Người ta không thả đèn trời nữa. Chỉ thấy đuốc sáng rừng rực. Sáng tỏ khuôn mặt người, những ánh nhìn héo queo bỗng rực lên như bị dội lửa. Người ta đóng cửa niêm phong nhà trên, hai mẹ con Thanh đêm ấy không ngủ. Thanh ngồi co ro trong lòng mẹ giữa sân nhà, thỉnh thoảng ngước lên trán chạm cằm mẹ lại thấy nước mắt mẹ nhỏ xuống ướt nhẹt mái đầu.
Nhưng mẹ nói đừng trách giận, đừng oán thù. Không ai có tội cả. Thanh im lặng. Từ đấy anh thả oán thù xuống dưới dòng sông Chanh, nhờ nước mang đi, nước thường chảy nhanh, nước nhấn chìm tất cả. Nhưng nước không rửa trôi điều tiếng người đời.
Sao mẹ lại dạy con phải cúi đầu? Cúi đầu khó đi lắm, không thấy được mặt người, mọi thứ xung quanh. Thấy bầu trời tối xẫm, tối như căn nhà mười mấy năm nay mẹ con mình không ánh sáng, mẹ dạy con sống phải biết sợ mọi thứ. Sợ nhất là lòng người. Mà con thường nông nổi, tin tưởng tất thảy mọi thứ giống như ký ức trong veo của thằng bé Thanh lúc bẩy tuổi. Thanh không muốn thế, anh thích hướng về phía ánh sáng lung linh, và mọi thứ xung quanh. Cúi xuống làm sao thấy được mắt Sương? Làm sao thấy được nụ cười.
- Cúi xuống!
Hoàng hôn thẫm đỏ, đỏ rau rau như máu trong ngực sôi lên chỉ chực trào ra khỏi da thịt. Thanh lăn dài trên những trảng bông gàu tím thẫm. Nước mắt chảy xuôi xuống miệng xuống mảnh đất này.
- Sao lại thế?
Lớn lên rồi con sẽ hiểu. Vẫn câu nói cũ Thanh nghe đã mấy ngàn lần. Mỗi bước đi, mỗi lần trước khi đi ngủ cậu bé vẫn mong mình lớn vổng để hiểu được mọi sự trên đời.
Ngày Thanh dắt Sương về nhà, mẹ hoảng hốt đánh rơi chiếc nồi duy nhất. Chiếc nồi vỡ vụn từng mảnh găm vào bàn chân tóe máu. Mẹ nhìn Sương rồi nhìn con trai đau đớn. Nét mặt bà đanh lại, cúi đầu. Sương khóc, Sương chạy vụt đi. Từ hôm ấy hai đứa thầm yêu nhau mà chẳng nghĩ có tương lai gì nữa. Mẹ bảo có biết đứa con gái đấy không?
Thanh ngồi trước hiên nhà, hai tay ôm trán.
- Đấy sẽ là con dâu mẹ.
Mẹ vừa cười vừa khóc. Mẹ nhặt những mảnh vụn của chiếc nồi đất lên tay. Tối nhà không cơm, hai mẹ con ngồi ăn măng đắng. Măng đắng chát cào xé ruột gan, càng ăn càng thấy đói. Nhưng nó làm cả hai mẹ con thấy không xót bằng nỗi đau trong lòng. Thanh biết chứ, anh biết Sương là ai. Là con gái chú Dậu, người đầy tớ từng kề cận bên thầy. Và cũng là người xiết dây thừng kéo lê thầy trên thảm cỏ bông gàu chiều hôm ấy. Sẽ chẳng tới đâu cả, đừng yêu, lấy nhau sao được. Sẽ tới lúc con phải tự ngẩng mặt lên với làng Hạ.
*
Ba chiếc đèn dầu dần thụt bấc, ánh sáng lòe nhòe dần, chai rượu vơi lưng lưng nửa. Tự dưng bà Miền thấy ruột gan mình dấy lên một nỗi chua xót đến lạ. Bà thương mình, thương thằng Thanh thương cả thứ ánh sáng lung linh không thuộc về thế giới của hai người. Chúng cũng dần tắt lụi, Thanh không nhìn thấy được. Một chút lòng thành của người mẹ muốn dành cho con ngày cuối trước khi ra trận. Còn thiết gì nữa. Nước mắt bà bật ra như chanh vắt, giờ phút này cần gì kìm nén, cần gì che giấu, Thanh không ở đây, người đời không biết, chỉ có cái bóng biết. Bóng cũng khóc bằng nỗi câm lặng.
- Đừng bỏ mẹ mà đi. Đừng bỏ…
Bà Miền đứng dậy chao đảo đi ra đường, đường làng heo hút, chỉ thấy gió buốt thấu tận tim. Tiếng gõ mõ đều đều. Ngôi nhà bên kia đường, tiếng khóc vỡ òa bật ra. Chắc nhà ấy cũng có con lên đường nhập ngũ sáng mai. Bà Miền muốn ôm lấy Thanh vào lòng, được khóc nấc lên từng tiếng. Rằng mẹ không nỡ. Rằng hãy bỏ qua tất cả đi. Ở nhà với mẹ. Danh dự ư? Điều tiếng ư? Làm sao bằng được đứa con bằng xương bằng thịt đứng trước mặt mẹ lúc này. Con trai tôi mới mười bẩy tuổi, nó còn chưa đủ tuổi nhập ngũ.
Đêm hôm trước bà Miền nằm mơ gặp chồng ngồi ở trảng bông gàu. Chồng ngồi quay lưng lại.
- Mình phải để nó đi, chỉ có đi mới rửa sạch danh dự họ Trần Văn?
Bà Miền đi lùi một vài bước, chân luýnh quýnh.
- Không. Tôi chỉ còn mình nó. Nó mà có bề nào, tôi làm sao sống. Mình hiểu cho tôi.
Chồng bà vẫn lặp đi lặp lại chỉ một câu hờn trách. Tay ông với sang bên bứt một sợi bông gàu từ từ nhỏ xuống những giọt máu. Bông gàu uống nhanh, thấm vào thân chuyển sang sắc đỏ.
Nhìn đi. Máu dòng họ Trần Văn sẽ tưới đẫm tay cô.
Bà Miền cúi xuống xòe đôi bàn tay mình. Nó là máu của Thanh? Máu của hoàng hôn? Hay máu của dòng họ Trần Văn?
Bà ôm đầu quỵ xuống, ngửa mặt lên trời mà than.
- Trời cao đất dày có thấu lòng tôi!
Người đàn ông không nói gì lẳng lặng bước xuống nước, khuất dần sau trảng bông gàu đỏ thẫm.
Dòng họ Trần Văn sẽ nguyền rủa tôi. Từ khi mất chồng, mất gia sản tôi chỉ còn có thằng Thanh. Tôi sẽ sống dù lay lắt, dù phải cúi mặt cũng phải nuôi thằng Thanh nên người. Những mong một ngày nó lớn để lấy lại danh dự dòng họ. Làm sao quên được những đêm trốn con đi lang thang ra những điếm canh đồng để tìm đàn ông đổi gạo. Giá trị của một người đàn bà, tiết hạnh, phẩm giá sẽ được đánh đổi tất cả để bảo vệ đứa con của mình. Anh trách tôi không tiết hạnh, tôi là đứa con dâu hư của dòng tộc Trần Văn. Tôi nhận. Nhưng tôi không thể để con mình chết đói. Tôi bán thân. Họ hành hạ nhiều hơn là hưởng thụ, mỗi lần bọc nắm gạo vào vạt áo chạy về với con mà nước mắt thấm ướt lần lâu lần mới. Thanh lớn bằng những hạt gạo ấy. Mình thấy sai trái ư? Trăm ngàn lần tôi muốn cùng con theo mình xuống dưới đấy. Mình bảo không. Không được phép. Phải sống.
- Mẹ ơi. Lần sau mẹ đừng đi xin gạo nữa. Con không đói.
Bà Miền chết sững người, chiếc bát trên tay rơi xuống. Bà không dám ngẩng mặt nhìn con. Nó đã biết những gì. Phải chăng nó trốn nhà theo mẹ âm thầm đi đêm đến điếm canh. Mẹ của con nhơ nhuốc, mẹ của con ngàn lần tội lỗi Thanh ơi. Mẹ đã sống những ngày không ngẩng đầu nhìn bất cứ ai, có mỗi con để mẹ nâng niu ve vuốt. Mẹ sợ hãi nhìn vào đôi mắt trong veo trẻ nhỏ. Đôi mắt ấy không đáng nhìn những gì không thấy. Sao con dám? Không nói không rằng hất bát cơm khỏi tay thằng Thanh, kéo ra giữa sân lấy chiếc roi vụt lằn lâu lằn mới lên mông nó. Thanh không biết khóc như những đứa trẻ trong làng, nó cắn chặt tay, và nấc lên.
- Nói. Ai cho con theo mẹ đi. Ai cho?
Bà Miền vừa vụt vừa khóc, mỗi lần roi quất xuống ruột gan mình thắt lại. Đến khi nhìn xuống thấy cánh tay Thanh trào máu, vết răng bậm sâu. Vứt chiếc roi xuống đất ôm ghì lấy đứa con khóc nấc lên. Tha tội cho mẹ. Rồi chúng ta sẽ chết, sớm muộn gì cũng chết con ơi. Chết sớm ngày nào hay ngày đấy. Đừng nhìn mẹ nữa, mẹ xin. Hai mẹ con ôm nhau. Thanh khẽ vuốt mái tóc mẹ như an ủi. Từ hôm ấy mắt Thanh không trong veo như trước nữa, cậu biết bài học đầu tiên khi cầm bát cơm đưa lên miệng. Bát cơm đổi bằng máu và nước mắt của mẹ. Bằng bài học danh dự của kiếp người.
Thế mà mẹ con Thanh vẫn sống, ngày cúi đầu đêm ngẩng mặt nhìn bầu trời cao vợi. Bà Miền biết không bảo được thằng con trai, nó vẫn ngẩng đầu hiên ngang đi giữa làng khi không có mặt bà ở đấy. Thỉnh thoảng Thanh nói với mẹ. Con nhìn rồi không có gì trên đấy, không có đèn trời, chỉ có trăng sao. Ừ đúng, chẳng có gì ngoài khoảng không thăm thẳm như trí tưởng tượng vừa xa xôi mờ mịt của Thanh.
- Mẹ đừng sợ!
Thanh nắm lấy tay mẹ đi thẳng đến chỗ đăng ký nghĩa vụ quân sự. Mọi người im lặng nhìn theo. Hôm ấy Thanh thấy mắt Sương buồn thăm thẳm, muốn níu kéo, muốn mong đợi gì ở trong ánh mắt ấy.
- Thưa ông. Cháu đến đăng ký đi lính đợt này.
- Bao nhiêu tuổi?
- Mười bẩy.
Người đàn ông ngước nhìn Thanh và bà Miền.
- Chưa đủ tuổi. Sang năm nhá.
Thanh dẫn mẹ về nhà, suốt dọc đường bà Miền không nói gì. Nét mặt buồn rượi, thỉnh thoảng Thanh nghe thấy mẹ nén tiếng thở dài. Hai mẹ con bước lên cầu đá ong. Tự dưng mọi thứ xung quanh cứ gợi cho anh cảm giác buồn rũ rượi.
- Con sẽ viết đơn bằng máu.
Bà Miền dừng lại bấu chặt bờ vai đứa con, nhìn sâu vào mắt nó.
- Đừng. Mẹ xin. Đừng đi nữa, mẹ chỉ có mình con. Mẹ chết mất. Không cần gì cả.
Nước mắt bật ra nhỏ xuống dòng sông. Mẹ không cần con phải đánh đổi. Thành phần với mẹ còn quan trọng gì nữa, đã đến hết nửa cuộc đời mẹ biết cái gì quan trọng. Tuổi trẻ thường sống bằng danh dự nhưng già rồi sẽ sống bằng tình thương yêu. Con làm sao hiểu hết. Người nằm dưới kia, người sống trên này, hận thù nhau, cao sang hay thấp hèn đều trở về với cỏ. Điều tiếng sẽ theo gió mây cuốn trôi đi, mẹ đã nói bao lần con hãy thả oán thù xuống dưới dòng sông. Con quên ư? Hay con vẫn nhớ? Cuộc đời này, con là tất cả. Không ai, không một thứ danh dự vô nghĩa nào có thể cướp được con từ tay mẹ.
- Con đi không phải chỉ để xóa thành phần đâu. Đất nước có giặc, con là thằng đàn ông. Ở nhà hèn lắm.
Vậy là con đã quyết? Bà Miền quay lưng bỏ đi. Bước chân vô giác, mắt nhìn đăm đăm về phía trảng hoa bông gàu tím. Vậy là cha con ông cùng một duộc cả. Ông nghe thấy chưa? Hài lòng chưa? Nó sẽ lấy lại danh dự cho ông. Nhưng không phải tất cả.
Bà Miền sải những bước dài bỏ lại Thanh đứng chơ vơ trên cầu đá ong. Tiếng nói của bà xoáy lại phía Thanh rồi mãi mãi trở thành lời thề thiêng liêng mà anh không bao giờ quên được ở bến sông Chanh này.
- Nếu đi vì để xóa thành phần thì đừng. Còn vì đất nước thì mẹ không dám cản con.
Tờ đơn bằng máu đẩy con xa mẹ hơn một chút, có thể xa mãi mãi. Sáng mai con lên đường, mẹ sẽ không tiễn con ở cầu đá ong này. Không phải mẹ không còn thương mà mẹ sợ. Mẹ sợ nước mắt sẽ làm chùn bước chân con, sợ con buồn, không nỡ. Dù con có là thằng trai mười bẩy tuổi thì với mẹ vẫn chỉ là thằng bé nép dưới cánh tay, đứng run run trong gió đợi thả đèn trời. Con có hoài bão, có ước mơ, chứ không còn như thời của mẹ. Mẹ mừng nếu con đã quên chuyện cũ, con đã làm được, đã thả trôi tất thảy mọi thứ để sống thanh thản với mình, với tương lai. Con đừng trách mẹ không đón nhận Sương, rằng mẹ không thương nó. Chỉ là mẹ sợ, sợ mối thù oán ngàn đời như một lời nguyền rủa mà hai đứa không thể vượt qua. Nó quá cay nghiệt quá, khổ con rồi cả nó nữa.
Bà Miền đi thất thểu đến cầu đá ong, đứng chơ vơ một hồi. Mẹ con mình thả được bao nhiêu cái đèn trời rồi hả mẹ? Bất giác bà Miền cúi nhìn xuống, tiếng nói của Thanh trong trẻo vang lên, ánh mắt nó bắt đầu hồ nghi về những điều mẹ nói. Đêm rằm, hai mẹ con thường dắt nhau ra đây, trên cầu đá ong này. Bà khẽ siết chặt tay Thanh. Bà ậm ừ không biết trả lời thế nào, hơn một trăm cái đèn trời? Hơn nhiều nhiều rồi. Sao thầy vẫn chưa về? Câu hỏi ấy cứ văng vẳng đâu đó khiến tim bà thắt lại.
Hôm nay khác mọi ngày, bà Miền đi một mình, chỉ nghe thấy nước sông Chanh âm thầm chảy. Bà Miền lặng lẽ châm chiếc đèn trời. Ánh đèn từ từ bay lên chênh chao gió. Thấy lòng mình thanh thản đến lạ..
*
Thanh ngồi dậy, xốc xốc chiếc áo ướt đẫm bông gàu. Gà đã cất tiếng gáy canh hai, còn mấy canh nữa thôi Thanh sẽ lên đường. Chẳng còn đủ thời gian để giải thích cho mẹ hiểu. Lần này ra đi, dù sống dù chết anh cũng thấy lòng thanh thản. Là thằng đàn ông phải hiên ngang đứng giữa đất trời chứ không muốn lùi lũi trong xó cửa. Đàn ông làng Hạ thưa vắng dần, lớp nọ nối tiếp lớp kia, có người trở về rồi cũng có người đi mãi mãi. Bến Chanh vắng lặng, trong đêm chỉ thấy những bóng trắng lập lòa của đàn bà làng Hạ kéo nhau đứng giữa trời, chờ ngóng, mong đợi. Họ thả lên trời những tiếng thở than, những tiếng cười méo mó. Biết đâu, anh đi rồi Sương và mẹ cũng ra ngoài ấy. Sương bảo, sao anh lại tin vào đèn trời, nó lung linh thật đấy nhưng dễ tắt, mà đất trời mênh mông em chẳng tin vào những điều thơ mộng. Bây giờ, một ngày một phút mình được ở bên nhau là may mắn. Sương cười, kéo tay Thanh chạy mãi trên những trảng bông gàu. Thanh cúi xuống ngắt những bông hoa tím ngắt cài lên tóc Sương. Sáng trong như gương mặt cô tiên xanh mà hằng đêm Thanh vẫn mường tượng. Nhưng Thanh không muốn Sương nhỏ nước mắt xuống dòng sông như cô tiên ấy. Gieo hy vọng biết đâu sẽ làm khổ Sương cả đời. Đường xa vạn dặm.
Anh Thanh. Quay lại thấy mắt Sương lòe nhòe nước, một nỗi tủi hờn dâng lên trong ánh mắt.
- Sao anh không gặp em?
Thanh đứng lặng. Không Sương ơi, anh muốn lắm. Đã bao lần anh chỉ ước được nắm tay em chạy miết trên khúc đê làng, chạy mãi rồi vụt bay lên cùng với chiếc đèn trời. Lỗi tại anh. Anh gieo tình yêu vào chiếc đèn trời, vào cả em nữa. Em nói đúng, đèn thì mong manh, biết đâu gió bão làm dập tắt, biết đâu bay mất tận phương nào. Quên nhau đi Sương. Anh là thằng con trai bạc nhược, lời hứa không chút đáng tin.
Sương ngồi xuống bên Thanh, lặng lẽ lần tìm đôi bàn tay lạnh ngắt của anh áp vào ngực mình. Sương mơ màng nhìn ra phía mặt nước mênh mông. Đã bao lần Sương hỏi Thanh, nước sẽ chảy đi đâu? Hay chỉ loanh quanh giữa đôi bờ, nước cứ chìm dần cùng với những trảng bông gàu màu tím. Sao hôm nay mùi mồ hôi thân thuộc ấp ủ cô hàng đêm lại lạnh giá, chỉ còn ngửi thấy trảng bông gàu buồn ngai ngái.
- Bám cho chặt nhá. Cháu sẽ cõng bà lội qua sông.
Đứa bé gái năm nào ngồi trên lưng Thanh nhông nhông giữa sân đình, tay cầm bông gàu tím phe phất phe phất. Mắt Sương cười long lanh trong nắng.
- Tớ không thích Thanh gọi tớ bằng bà đâu.
Thằng bé ngẩng đầu ngơ ngác. Nhưng tớ đều gọi mọi người như thế. Không, chỉ mình tớ thôi. Cái ngoắc tay đầu đời thay cho lời ước nguyện. Thanh sẽ là con trâu nước đưa Sương qua bến sông Chanh. Qua rồi sẽ về làm dâu nhà Trần Văn. Sương có dám? Sương khẽ gật đầu.
- Sao Sương lại trốn ra đây được? Bên nhà không cấm ư?
Không nói gì, đưa bàn tay mong manh lên che miệng Thanh. Thanh ú ớ, Thanh ngốc nghếch. Sương nén chặt cái lơ ngơ của thằng trai bằng cái hôn đầu.
- Em sẽ đợi anh về.
Thanh dứt môi hôn, mắt anh chao nước. Xin em. Đừng đợi anh, cứ tìm hạnh phúc cho riêng mình. Nơi mũi tên hòn đạn, biết thế nào mà chờ mong. Vậy thì lấy nhau đi, ngay trên trảng bông gàu này. Đêm nay, có đất giời làm ông tơ bà nguyệt, có thảm bông gàu làm đệm êm, nó làm chứng hết. Anh sợ em khổ. Không. Sương lắc đầu. Đôi bàn tay luồn sâu qua làn áo, hơi ấm da thịt Sương thấm vào bàn tay. Sương co người, se sẽ cắn răng. Làm sao thế này Sương ơi? Thanh thảng thốt sờ nhẹ trên tấm lưng cô gái. Những vết trầy xước tróc xương thịt, máu còn rịn ra nơi bàn tay. Anh sẽ giết em mất Sương ơi. Người nhà họ Nguyễn làm sao có thể tha thứ cho em, làm sao sống được…
Sương mỉm cười. Sương nghe thấy đâu đây tiếng quát, tiếng thét, tiếng roi quất xé da thịt. Sương thấy mình quỳ đấy, quỳ giữa sân nhà, đứa con gái tội đồ làm sai lời cha mẹ. Danh dự dòng họ Nguyễn mai này sẽ bị cô thiêu trụi. Sinh ra đã là một vết nhơ. Giết nó đi. Thà nhìn thấy nó chết hôm nay còn hơn nó mang ô nhục về nhà. Muốn làm dâu họ Trần Văn ư? Kiếp sau. Đừng làm con tao nữa. Tao đâu có đứa con như mày. Thầy đánh, mẹ đứng nhìn, mẹ khóc. Mẹ đã từng là con gái, cũng đã yêu thương, chắc mẹ hiểu lòng con. Nhưng mẹ không cản được cơn giận ngút trời của thầy.
- Thầy cứ đánh chết con đi.
Sương vừa cắn răng vừa thét lên.
- Mày nói gì? Nói lại.
Chiều hôm ấy, Sương nép sau lưng mẹ. Sương theo người làng đi xem người ta xử chú Kỳ. Trảng bông gàu nhuốm máu. Mẹ thở dài mẹ dắt con đi về, bỏ lại sau lưng những tiếng hò hét đầy phấn khích. Mẹ nhào đến ôm con, mẹ đỡ lần roi cuối, mắt mẹ nhòa nước. Những lằn roi tứa máu, cô thấy máu trào ra ấm nóng, máu chảy xuống sân. Thôi đủ rồi ông. Đừng ép duyên bọn trẻ. Thầy bất lực nhìn mẹ, vứt chiếc roi xuống sân nhà, ngồi trước bậu cửa, mắt ngầu nước, hai tay ôm đầu. Cả Sương và mẹ đều nhìn thấy thầy run lên, không phải lạnh. Hình như là thầy sợ. Sợ quá khứ vô hình. Thầy cấm Sương yêu Thanh vì không muốn nhắc lại quá khứ. Sương nhào dậy chạy miết vào đêm.
Đêm nay, sự thù hằn sẽ được cởi bỏ. Bằng tình yêu của Sương. Đừng nhìn về quá khứ nữa, để quá khứ ngủ quên, ngủ một giấc dài sau cơn mệt mỏi. Chẳng còn gì quan trọng nữa, lúc này đây Thanh hạnh phúc vì có Sương trong vòng tay, thấy được ấp ôm nhau, được làm vợ chồng son giữa đất trời. Sương đưa tay chỉ lên vầng trời tối âm u. Nhìn kìa. Ánh đèn trời thấp thoáng.
*
Vậy là mẹ không tiễn Thanh qua cầu đá ong. Trời còn chưa tảng sáng chỉ có Sương đứng giữa thảm bông gàu tím ngắt. Hai người đi bên nhau thật chậm trên con đường làng se lạnh. Mặt nước bình lặng hơn bao giờ hết. Thanh nghe thấy tiếng quăng lưới bên kia sông vọng lại. Quay đầu cố tìm một ánh mắt, nhưng bến vắng tanh. Em và mẹ mong anh về. Sương mong manh trong vòng tay anh. Cô tiên xanh bé nhỏ. Thanh sẽ về và đưa Sương qua sông, về làm con dâu dòng họ Trần Văn. Sương có dám? Sương gật đầu. Bao giờ cũng là câu nói nửa đùa nửa thật, nhưng hôm nay cô thấy thiêng liêng đến lạ. Bóng Thanh mờ dần sau bến. Sương quay về thấy bà Miền đứng lặng ngắt sau hàng cây dõi theo. Anh ấy cứ chờ mẹ mãi? Bà Miền gạt nước mắt nhìn Sương. Mẹ không tiễn để nó biết rằng nó phải trở về gặp mẹ. Hai người đàn bà đi bên nhau. Tối nay có thả đèn trời không mẹ? Bà Miền khẽ gật đầu. Lặng lẽ đưa tay ấp lên bụng. Cô tưởng tượng ra những thay đổi rất khẽ trong người mình. Là mầm sống diệu kỳ? Là yêu thương và hy vọng? Nhìn về phía triền sông, những trảng bông gàu tím khẽ vươn lên khỏi mép nước đón ánh nắng cuối đông ấm áp đang lan dần trên bến sông Chanh.
C.N.N
(SH310/12-14)
THÁI BÁ TÂN…Con chim hung dữ màu đen là trọng tâm của bức tranh, được ông giành hết tâm sức miêu tả rất sống động. Trong tranh, nó đang bám chân vào ngực Prômêtê, xoè hai cánh giữ thăng bằng, chiếc mỏ khoặm ngậm một miếng tim vừa moi từ lồng ngực khổng lồ của chàng…
NGUYỄN ĐỨC SĨ TIẾNMọi người đến Huế với những lí do khác nhau. Riêng các văn nghệ sĩ thì thường đến để tìm cảm hứng sáng tác. Tuy nhiên ý tưởng của mỗi người thì mỗi khác, chẳng ai giống ai. Họa sĩ Vĩnh Trung và nghệ sĩ Hải Lý là một trong những trường hợp như vậy.
XUÂN ĐÀIChuyện thằng Thanh con cô Ngoan ở làng Đông cuối tháng này tổ chức đám cưới với con Thuý con cô Lâm ở làng Nổi, dân xã Vĩnh Sơn ai cũng tỏ tường. Cái đận cô Lâm có chửa, điều tiếng khắp làng, người ta đoán già đoán non về cha của đứa bé. Đoán vụng đoán trộm, thì thầm nhỏ to sau lưng, chứ thấy bóng cô đi ngang qua là họ im bặt. Nó mà nghe được nó tế cho! Nó vén mồm, vén váy, réo tên cúng cơm ba đời nhà mình ra mà chửi.
PHẠM THỊ XUÂNChị Xoan trở mình nhè nhẹ, sợ làm đứa cháu giật mình thức giấc. Chị quay mặt vào tường như cố tránh cái ánh sáng xanh dịu phát ra từ ngọn đèn ngủ. Chị nhắm kín mắt nhưng vẫn không sao ngủ được. Đầu óc chị rối bời bao ý nghĩ. Có một cái gì day dứt, một cái gì tiếc nuối, một cái gì hẫng hụt vừa đi vào cuộc đời chị. Chị bỗng thấy lòng mình trống trải đến vô vị...
PHẠM THỊ XUÂNLGT: Ấn tượng của một nữ tác giả mới lần đầu tiên gửi tác phẩm đến cho TCSH thật khá đậm đà. Ấy là Phạm Thị Xuân, một phụ nữ ở độ tuổi đã qua thời thanh xuân, đang công tác tại một đơn vị y tế huyện Quảng Điền.
QUÝ THỂCó ai đến nhà chơi, bà cụ Tuần chỉ mép tấm phản gỗ mời ngồi, bà nói:- Giang sơn của "bầy choa" (chúng tôi) chỉ có chừng ni. Không ghế bàn, xa lông, sập gụ tủ chè chi cả, chịu khó ngồi đỡ, ông bà mô áo quần trắng trẻo sạch sẽ sợ dơ, thì ngồi lên đây. Bà cụ xoè cái quạt giấy cũ đã rách, lộ ra mấy cái nan tre lót cho khách ngồi. Nhưng không ai nỡ ngồi lên cái quạt giấy của cụ.
NGUYỄN THỊ ANH ĐÀO...Sáng hôm ấy bà con xóm đạo đi lễ rất đông. Người ta nhìn thấy một vệt sao băng vào lúc trời tảng sáng. Họ cho rằng Chúa thấu hiểu được nỗi đau đang dày xéo trên thân thể Xoan. Nhưng cũng chính vì thế mà bố cô lại quay về làm chính con người liêm khiết hồi xưa. Thiên đường cũng có những con đường riêng để người ta sám hối.
XUÂN ĐÀI 1. Mỗi lần từ quê trở về Sài Gòn, sống bên chồng và hai đứa con, tôi không nguôi nhớ đến chị. Năm nay chị đã ngoài bốn mươi, không chồng, không con, lủi thủi ra vào trong ngôi nhà một gian hai chái. Ngôi nhà vừa được xây dựng cách đây gần ba năm bằng số tiền chị tằn tiện, chắt bóp mười mấy năm và tiền vợ chồng tôi phụ giúp chút đỉnh. Vài ba năm, vợ chồng con cái chúng tôi mới về thăm chị một lần. Chị mừng, chị vui, trò chuyện với các cháu suốt ngày. Chị quấn quýt lũ trẻ, lũ trẻ cũng quấn quýt chị.
TRẦN THỊ TRƯỜNGNgày trăng tròn lẻ. Tháng Trung Thu năm Đại Bảo thứ 3.Người hai lưỡi bảo là ngày Sao Thổ phạm vào Thái Âm.Người ngắn lưỡi nói Sao Chổi mọc ở phương Tây.Người dài lưỡi bảo có tinh vượn đen ăn mặt trời, ngày Nhật thực, nếu không yểm kỹ sông Nhị đang nảy vàng ròng sẽ ngừng.Động đất.
VIỆT HÙNGTrước đây, anh là người lừng danh, một tay "cua - rơ khét tiếng" trên xa lộ. Đã một thời anh chỉ biết chiến thắng. Người ta từng mệnh danh, anh là người sinh ra để đua xe đạp, anh không hề có đối thủ. Anh xem thường sự chiến thắng của mình, cho nó là điều hiển nhiên. Anh coi ánh hào quang của vòng nguyệt quế chỉ có tác dụng tô điểm thêm cho vẻ đẹp của mình mà thôi. Bởi, không có nó, anh vẫn là một thần tượng chẳng gì "khuất phục nổi".
NGUYỄN THÁNH NGÃĐêm nay trăng nhão, không biết là đêm trăng gì. Ở xa nhìn về đồi Kà Mạ vẫn một khối đen sì. Nếu có ai nhướn mắt nhìn thật kỹ sẽ thấy cái khối đen sì ấy nhô lên như một cái đầu người đôi mắt lấp láy đom đóm. Thỉnh thoảng gió hất cái đầu tóc rối bù xù bay về phía ruộng. Tiếng chim cú kêu mỗi lúc một thê lương, ớn lạnh từng đốt xương sống...
THÁI BÁ TÂNTháng trước, ở phường B. thị trấn Đức Giang, huyện Gia Lâm, nơi tôi về nghỉ hưu mấy năm nay, đã xẩy ra một vụ trọng án có nhiều tình tiết rất kỳ lạ, có thể nói bí ẩn không sao giải thích nổi, đến mức cuối cùng người ta quay sang cho rằng nhất định phải có yếu tố thần linh ma quỷ trong vụ này.
PHẠM THỊ ANH NGA Truyện ngắn...trái tim có những lý lẽ mà lý trí không thể nào biết được...
PHAN VĂN LỢIBuổi giao lưu và trao giải thưởng cho các tác giả đoạt giải trong cuộc thi viết truyện ngắn do Hội Nhà văn tổ chức đã tiến hành được gần nửa giờ. Gã nhấp nhỏm trên chiếc ghế kê phía sau cánh gà sân khấu, bồn chồn không yên. Chừng thông cảm với tâm trạng của gã, cô gái phục vụ mặc áo dài đỏ bưng tới cho gã ly nước, nhẹ nhàng nói: "Chú cứ yên tâm ngồi nghỉ cho khoẻ. Giải A bao giờ cũng trao cuối cùng, chú ạ!"
KHẢI NGUYÊN Pa-ri, mùa hạ năm 198...Vườn Bách thảo giữa thành phố kề sông Xen phía tả ngạn. Ông đến đây như một kẻ lánh đời, sợ nơi đông người. Thật ra, phần lớn đường phố Pa-ri trong giờ làm việc không ồn, không thừa thãi người đi nhong như ở Việt Nam. Em ông ở quê ra Hà Nội chơi đứng ngắm dòng người và xe nườm nượp qua lại cứ tự hỏi: những con người này đi đâu, về đâu mà tuôn mãi như là chẳng ai về nhà cả, như là cái "nghiệp" trời đày phải đi.
ĐỖ KIM CUÔNGNhiều năm trôi qua tôi đã trở thành người đàn ông đứng tuổi. Có một mái ấm gia đình, vợ con hạnh phúc. Nhưng mỗi lần nghĩ về nàng, một người đàn bà chỉ kịp quen trên chuyến đò từ Huế ra Phong Điền, chia tay nàng để nhiều năm sau, tôi mới được gặp lại nàng trong một hoàn cảnh khác, tôi vẫn giữ nguyên một cảm giác hết sức lạ lùng. Một ý nghĩa luôn ám ảnh tôi khá kỳ quặc rằng: Tôi đã bị nàng hiểu lầm, là một chàng lính giải phóng “hám gái, dại khờ”... Bởi vì sau vụ việc ấy, chính tôi cũng rủa thầm mình là ngu ngốc.
NGUYỄN VIỆT HÀVọng đi vào núi. Tại sao phải đi vào núi thì Vọng mong manh biết, còn sẽ đi vào núi như thế nào thì anh không biết. Nắng của chiều ngần ngừ trên một đường mòn và đường mòn heo hút cỏ dại đến đây thì chia hai.
HÀ KHÁNH LINHGiáo sư tiến sĩ Hoàng Lập Xuân thường nói với các sinh viên của mình thuở còn ấu thơ bà tin những chuyện cổ tích là có thật, từ đó bà đã sống và hành động theo tinh thần cổ tích. Khi đã thành danh, bà thường ngẫm nghĩ đối chiếu mình với các nhân vật trong cổ tích. Nhiều người lấy làm ngạc nhiên khi thấy chuyện cổ tích đã đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách của một con người như giáo sư tiến sĩ Hoàng Lập Xuân. Càng ngạc nhiên hơn, khi biết rằng những chuyện cổ tích bà được nghe kể khi còn nhỏ không phải do ông bà nội ngoại, không phải do cha mẹ...
HƯỚNG DƯƠNGTết đã gần đến rồi. Những ngày này mọi người chỉ nghĩ đến một việc là chơi gì trong ngày Tết? Trước đây, cuộc sống thiếu thốn thì Tết là dịp để ăn uống cho no say đầy đủ - Vậy mới gọi là ăn Tết. Còn giờ, mọi sự dinh dưỡng thừa mứa, đàn ông bụng phệ nhan nhản, đàn bà đi hút mỡ thường kỳ, bệnh béo phì của trẻ em gia tăng. Ăn uống là kẻ thù của con người. Vậy nên, Tết không còn là ăn Tết nữa mà là vui Tết, chơi tết.
PHẠM ĐÌNH TRỌNGChưa bao giờ Ngay có ý nghĩ rời Hà Nội đến sống ở vùng đất khác thế mà anh đã đột ngột đưa cái gia đình bé nhỏ không còn nguyên vẹn của anh đi vào thành phố phía Nam cách Hà Nội ngót hai ngàn cây số. Anh đi như chạy trốn để rồi càng ngày anh càng nhớ quay quắt nơi anh đã để lại cả một thời tuổi trẻ đẹp đẽ.