Cả nước lại sắp bước vào mùa lễ hội Tết Ất Mùi 2015. “Đến hẹn lại lên”, những câu chuyện tiêu cực mùa lễ hội dường như vẫn là bài toán nan giải đối với các nhà quản lý.
Người dân vô tư nhét tiền thật vào mũi sư tử tại đền thờ
Đau đầu với nạn cướp lộc, bói toán, đốt vàng mã…
Năm này qua năm khác, vẫn là nỗi lo đốt vàng mã tràn lan, ném tiền giọt dầu, khấn thuê, bói toán… bủa vây du khách trong mùa lễ hội xuân ở đền Đồng Bằng, đền Tiên La (Thái Bình), đền Mẫu (Hưng Yên), đền Cuông, đền Cờn (Nghệ An), bia Bà (Hà Nội), đền Mẫu, đền Bắc Lệ (Lạng Sơn)… Rồi rác thải bừa bãi khắp nơi, giá vé gửi xe đắt đỏ; hòm công đức, giọt dầu vẫn đặt quá nhiều tại di tích. Chính vì thế, trước mùa lễ hội xuân năm nay, một lần nữa những vấn nạn ấy lại tiếp tục được đưa ra mổ xẻ.
Vài năm gần đây, công tác quản lý và tổ chức lễ hội bước đầu cũng có chuyển biến. Điển hình là tình trạng chen lấn, phản cảm ở một số lễ hội đã giảm; hiện tượng hàng quán lộn xộn, chèo kéo du khách cũng đã hạn chế ở nhiều lễ hội. Song cũng phải thừa nhận rằng tính thương mại hóa cùng các yếu tố lai căng đang ngày càng xâm nhập, lấn át làm biến dạng lễ hội; nhiều cá nhân, đơn vị vẫn coi lễ hội là “mảnh đất màu mỡ” để kiếm tiền, trục lợi. Hàng quán, ki-ốt được xây mới, đình chùa được tu bổ tôn tạo cũng theo xu hướng to hơn, sặc sỡ hơn, còn người đi lễ luôn có tâm lý cảnh giác đối phó với đủ mọi cạm bẫy từ các dịch vụ “chặt chém”, “cò” vé cho đến những lo ngại về vệ sinh an toàn thực phẩm. Hiện nay, xuất hiện tình trạng, thay vì cướp ấn là cướp lộc. Mùa hội năm 2014, dư luận choáng váng bởi hình ảnh tranh cướp lộc tre tới đổ máu trong lễ hội Gióng - Hà Nội.
Chia sẻ về hiện tượng này, Viện trưởng Viện Nghiên cứu tôn giáo Nguyễn Quốc Tuấn nhiều lần khẳng định, đó là hành động thể hiện sự mù quáng về tâm linh... Còn ban tổ chức phân trần rằng đó là tình huống mới phát sinh ngoài dự đoán, rằng lượng người dồn về lễ hội quá đông nên không xử lý kịp... Vì thế, câu hỏi lớn đặt ra là năm nay ban tổ chức lễ hội này không còn “bị động”, vậy có thể tin tưởng rằng không gian linh thiêng sẽ không còn cảnh tranh cướp ồn ào nữa?
Siết chặt quản lý
Năm nay, từ rất sớm, Bộ VH-TT-DL đã có văn bản gửi Sở VH-TT-DL các địa phương chỉ đạo công tác quản lý và tổ chức lễ hội năm 2015. Văn bản có đề cập tới việc hướng dẫn nhân dân đặt tiền lễ trong lễ hội và các nơi thờ tự đúng nơi quy định, bố trí lực lượng thu gom kịp thời các loại nhang, tiền công đức và tiền lễ mà nhân dân đã đặt không đúng nơi quy định. Bố trí, sắp xếp các hàng quán, dịch vụ, nơi trông giữ phương tiện giao thông gọn gàng, đảm bảo tính thẩm mỹ, thuật tiện cho nhân dân, không trở thành nguyên nhân gây ùn tắc, lộn xộn, mất vệ sinh môi trường và an ninh trật tự trong lễ hội. Không để các hàng quán lợi dụng tín ngưỡng kinh doanh trong lễ hội bày bán các loại thực phẩm tươi sống gây phản cảm, mất mỹ quan. Không để các hoạt động mê tín dị đoan, cờ bạc, cờ bạc trá hình, ăn mày ăn xin, móc túi, trộm đồ lễ, tranh giành, đeo bám khách, tăng giá cả hàng hóa, dịch vụ, đổi tiền lẻ, đốt pháo nổ, thả đèn trời, trang trí đèn lồng không rõ nguồn gốc xuất xứ...
Đáng chú ý, văn bản này đặc biệt nhấn mạnh việc không để tình trạng xây dựng, sửa chữa di tích, tiếp nhận công đức, tiến cúng bằng hiện vật đưa vào bài trí trong khuôn viên di tích khi chưa được phép của các cơ quan quản lý có thẩm quyền. Đây được coi là động thái tích cực sau hàng loạt các văn bản của các đơn vị văn hóa triển khai trong suốt nhiều tháng qua về việc rà soát, kiểm tra và đưa linh vật, đồ thờ cúng ngoại lai ra khỏi các di tích. Trước đây, Ban Quản lý di tích danh thắng địa phương cũng nhiều lần bày tỏ sự lúng túng khi các cá nhân, tổ chức đua nhau cúng tiến sư tử đá, tượng Phật, tượng thánh, tượng Quan âm Bồ tát bằng thạch cao; lọ lục bình, đèn thờ kiểu ngoại vào di tích. Thậm chí ông Nguyễn Hữu Sơn, Giám đốc Sở VH-TT-DL Lào Cai, còn khẳng khái chia sẻ: “Chẳng cán bộ di tích nào lại không biết, việc đưa hiện vật mới vào là trái quy định của Luật Di sản văn hóa, làm sai lệch hồ sơ gốc, chưa kể những hiện vật đó trái với phong tục tập quán, truyền thống văn hóa người Việt. Nhưng không lẽ một lãnh đạo cấp cao hơn, về địa phương cung tiến hiện vật mà Ban quản lý di tích lại từ chối?”.
Hy vọng, sự quyết liệt chỉ đạo của Bộ VH-TT-DL trong mùa lễ hội này sẽ là một liều thuốc tốt để chống bệnh “nể nang”, trả lại sự uy nghiêm cho di tích gốc.
Theo Viện Văn hóa nghệ thuật Việt Nam - đơn vị được giao nghiên cứu Đề án quản lý đốt đồ mã - việc đốt đồ mã đang đi quá giới hạn và trở thành vấn đề “nóng” gây lãng phí lớn. Tuy nhiên, khi đưa vấn đề này ra bàn thảo thì nhiều nhà khoa học lại lắc đầu vì để cấm triệt để, triệt tiêu tận gốc là khó hơn… lên trời. Do vậy, thay vì đưa ra nhiều quy định cứng nhắc thì giải pháp đưa ra là phải vận động, tuyên truyền bắt đầu từ việc trao đổi với các cơ sở thờ tự, vận động các sư trụ trì, thủ nhang, từ đền vào cuộc vì họ là những người có khả năng hướng dẫn những người thực hành đúng nghi lễ. |
Nguồn: Mai An - SGGP
Câu hỏi khá táo bạo, tương tự như khi người ta tính chuyện bứng một gốc cây cổ thụ ngàn năm, rễ của nó đã lan rộng cả dải đất hình chữ S, tán của nó xòe cả bầu trời vùng biển đông, toan ngắt cành ngắt lá đem trồng đi chỗ khác, hoặc chừng như muốn xem bói một quẻ nhờ vào lời thần thánh hoặc tìm nhà bác học phán cho một câu điều chỉnh. Tôi thì tôi không dám nói chuyện điều chỉnh – hai chữ rất thời thượng của thời… hậu cách mạng bứng gốc, nay bớt lại chỉ điều chỉnh thôi nhưng điều chỉnh cái gì, ai điều chỉnh?
Trong xã hội dịch chuyển, Tết với mỗi thế hệ mang giá trị, ý nghĩa khác nhau. Nếu nhiều gia đình trẻ có thể đóng cửa dắt nhau đi du lịch, đón và chơi Tết ở một nơi xa thì với không ít người cao tuổi, ngày Tết vẫn mang giá trị truyền thống bất biến. Tuy nhiên, một điều chung nhất dễ nhận thấy, đó là trong tâm thức mỗi người Việt luôn trân trọng những giá trị linh thiêng ngày Tết cổ truyền.
Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam ngày 5/4/2016 đã ban hành Luật Báo chí - văn bản pháp lý quy định về quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí của công dân, tổ chức và hoạt động báo chí, quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia và có liên quan đến hoạt động báo chí, quản lý nhà nước về báo chí.
Tính đến hết năm 2018, tỉnh Quảng Nam có 379 di tích các loại, phần lớn hư hại xuống cấp do thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai, thời tiết khắc nghiệt...
ĐẶNG PHÚC
Phía sau những mẫu quảng cáo “cho vay lãi thấp, không cần thế chấp, thủ tục đơn giản, nhanh gọn”, hoạt động “tín dụng đen” đang biến tướng khắp mọi nơi, gây ra nhiều hệ lụy khôn lường cho xã hội. Không dừng lại ở đó, “tín dụng đen” khi núp bóng dưới hình thức công ty dịch vụ tài chính, đang thao túng nhiều phận đời, khiến họ lao đao.
Vừa qua tại Trung tâm Chiếu phim Quốc gia, Hà Nội đã diễn ra hội thảo: “Phim như một di sản văn hoá” do Hội đồng Anh phối hợp với Viện Phim Việt Nam tổ chức. Với nội dung tương lai nào cho việc lưu trữ phim Việt Nam, đặc biệt từ góc nhìn phim tài liệu– một di sản văn hoá của nước nhà.
Tại lễ tổng kết năm 2018, nhà thơ Hữu Thỉnh - Chủ tịch Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Việt Nam vui mừng thông báo: Kinh phí cho các cấp hội và văn nghệ sĩ vẫn được Nhà nước hỗ trợ.
Trong những năm qua, du lịch cộng đồng (DLCĐ) đã đem đến nhiều tác động tích cực cho xã hội, mang lại các lợi ích về văn hóa, kinh tế và môi trường. Tuy nhiên, do chưa có chiến lược phát triển bài bản, các mô hình du lịch cộng đồng ở Việt Nam vẫn chủ yếu hoạt động theo kiểu manh mún, nhỏ lẻ với chất lượng phục vụ chưa cao.
Nền tảng để xây dựng một xã hội hài hòa, chia sẻ và nhân ái là sự bình đẳng. Tuy nhiên, vẫn còn đó nhiều câu chuyện về sự bất bình đẳng trong xã hội mà nhiếp ảnh vừa là công cụ vừa là không gian để các câu chuyện được kể lên một cách chân thật và truyền cảm hứng nhất.
Trong lịch sử, chưa bao giờ Việt Nam có đội ngũ những người làm lý luận, lịch sử và phê bình mỹ thuật chuyên nghiệp như hiện nay, đóng góp các công trình nghiên cứu mỹ thuật từ giai đoạn cổ đến hiện đại một cách dày dặn, liên tục và xuyên suốt. Tuy nhiên, việc đào tạo nhân lực cho ngành lý luận, lịch sử và phê bình mỹ thuật đang đứng trước nhiều khó khăn.
Trong sự phát triển chung của văn học nghệ thuật (VHNT), lực lượng nghệ sĩ trẻ, nghiên cứu trẻ đang đóng một vai trò rất lớn trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa. Thế nhưng, với các loại hình VHNT truyền thống, dân gian vai trò của những người trẻ hiện nay đang khá mờ nhạt bởi sự chi phối của xã hội.
Việt Nam có 443 mạng xã hội do các danh nghiệp trong nước cung cấp dịch vụ, được Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) cấp phép hoạt động, tuy nhiên, số người tham gia sử dụng không cao.
Đó là khi cảm xúc bỗng chộn rộn, thôi thúc bàn tay cầm cây bút viết nên một đôi câu thơ, dạo vài khúc nhạc hay cọ vẽ những mảng màu. Đó là khi, những văn nghệ sĩ được người đời mến mộ, hẹn nhau làm nên một ấn phẩm ngày Tết. Để ra giêng ngày rộng tháng dài, ai đó sẽ giở cuốn sách thơm mùi mực, nhẩn nha nhấm nháp phong vị ngày xuân…
Một đất nước không có nghệ thuật giống như con người không có tâm hồn, nhưng nghệ thuật ấy mà đóng đinh một chỗ thì chẳng khác nào một tâm hồn cằn khô. Rất may, nhiều nghệ sĩ vẫn miệt mài lao động và chuyển mình sáng tạo.
“Để xây dựng một triết lý giáo dục mang tính thống nhất, rõ ràng đòi hỏi sự tham gia của nhiều người. Song, theo tôi, nền giáo dục cần lấy mục tiêu cuối cùng là phục vụ cuộc sống, tức phải đào tạo ra những con người hành động, sáng tạo, chứ không phải là những con người nói theo khuôn, làm theo mẫu như thực tế đã và đang diễn ra”, Nhà giáo Ưu tú Vũ Thế Khôi nêu ý kiến.
Nhiều chính sách về đào tạo giáo viên sư phạm, các chính sách ưu tiên, ưu đãi cho người học âm nhạc dân tộc, các cải cách và những quyết định xây dựng chương trình mới đưa âm nhạc vào giảng dạy tại bậc Trung học phổ thông là những động lực mạnh mẽ thúc đẩy sự phát triển của giáo dục âm nhạc nói riêng và sự nghiệp giáo dục đào tạo con người nói chung.
Những năm gần đây, vi phạm bản quyền âm nhạc luôn là một vấn đề làm “nóng” dư luận.
Những năm qua, vấn đề quản lý và bảo hộ quyền tác giả và quyền liên quan được nhà nước đặc biệt quan tâm và thực thi một cách tích cực. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm quyền tác giả, quyền liên quan ở lĩnh vực âm nhạc vẫn liên tục xảy ra các sai phạm với nhiều hình thức và mức độ phức tạp.
Trong những năm gần đây, vi phạm bản quyền tác giả trong lĩnh vực văn học - nghệ thuật đã trở thành một “vấn nạn” làm đau đầu các cơ quan quản lý. Mặc dù đã có những chế tài xử phạt nhưng dường như đây vẫn chưa thực sự là những liều thuốc “đặc trị” để xử lý các vi phạm.
Như đã đưa tin, từ ngày 1 đến 5/11, Liên hoan Ca trù toàn quốc 2018 sẽ diễn ra tại Hà Tĩnh với sự tham gia của 13 tỉnh, thành có di sản ca trù. Với tư cách là Tổng đạo diễn của sự kiện này, nhà nghiên cứu âm nhạc Đặng Hoành Loan đã có những chia sẻ.