VÕ NGỌC LAN
Tôi vẫn thường thắc mắc không hiểu có ai sống với nhau tròn trăm năm không? Bởi tuổi của đời người mong manh, chẳng ai chờ ai, rồi lại nghĩ mình có ngộ nhận chữ nghĩa trăm năm đó không?
Minh họa: Nhím
Hôm trước ngồi xem truyền hình trực tiếp chương trình Khóa sol vàng về Trịnh Nam Sơn, mọi người đều thấy Giáng Tiên người tình của nhạc sĩ lên sân khấu. Họ đã kể về những năm tháng thăng hoa cho tình yêu, cho âm nhạc và họ hạnh phúc với những gì đang có. Hầu như giới yêu nhạc đều biết họ chỉ là đôi tình nhân mà không cần những lời chúc thiên thu bách niên giai lão. Ừ đâu phải cần trăm năm, đâu phải là vợ chồng để có thể yêu nhau. Trên thế gian này, họ chưa phải là duy nhất nhưng họ cũng như những người yêu nhau khác vẫn là trăm năm của nhau.
Từ xưa đến nay, đám cưới nào, ngày hợp hôn người ta cũng có lời chúc y hệt nhau để dành cho đôi tân hôn là Trăm năm hạnh phúc. Không hiểu họ lấy đâu ra lời chúc đó khi đời người hiếm ai đến được trăm năm. Một cuộc hôn nhân tồn tại trăm năm càng có thể nói là không có, nếu có thì có lẽ xa xôi quá chưa ai biết được. Có lẽ nên hiểu trăm năm là giới hạn cho tận cùng đời người và trăm năm của hôn nhân là tồn tại đến khi còn người về với cát bụi. Còn cuộc sống thực không hiếm cặp chỉ yêu nhau mà không “cuồng điên mơ trăm năm sau” (Trịnh Công Sơn) nhưng cuộc tình của những người đó tồn tại với thời gian, họ luôn bên nhau. Và có nhau đó là năm tháng họ sống có ý nghĩa bằng tình yêu đích thực nhất của mình. Lâu lắm rồi, tôi có nghe một ai đó nói rằng “Hôn nhân là dệt bài thơ ái tình ra bằng văn xuôi”, nghe qua đã thấy trúc trắc, chông gai lắm rồi. Thôi thì ý nghĩa của lời nói này xin để những người yêu nhau rồi đi đến kết thúc bằng một đám cưới hay tờ giấy hôn thú kết luận. Tôi không dám đem thực tế của riêng mình hay vốn kiến thức ít ỏi ra bình luận khi những chông chênh riêng mình không biết đặt tên ra sao? Chợt nhớ đã có lần trên hình ảnh của Nhạc sĩ Phạm Duy có viết hai câu thật hay: “Về đi người tình già/ Làm gì có trăm năm mà đợi”. Tự nhiên những ngậm ngùi bủa vây trong tôi mà không biết vương vấn từ đâu khi đọc được những dòng chữ đó. Tôi vẫn nhớ Phạm Duy có bài hát Kiếp nào có yêu nhau nổi tiếng từng làm chao đảo bao người đang yêu. Hay ông sau những năm tháng từng trải đã ngộ ra, đã hiểu nhiều hơn xưa?
Xét cho cùng thì cung bậc tình yêu cũng khắc nghiệt với con người. Đó là khi phải chờ đợi, phải hy vọng dù có khi chỉ xa nhau có vài phút, có một chút đoạn đường nhưng là cả đời người không đi tới nổi. Khắc nghiệt như xem lại đoạn phim có cảnh Romeo và Juliette phải chết, tàn nhẫn như lời của bài hát Khi loài thú xa nhau. Chính vì thế nên lòng tự nhủ thôi thì đừng cuồng điên mơ trăm năm làm gì. Cứ nhìn lên sân khấu âm nhạc đó đi, người ta không là vợ chồng nhưng họ bất tử cùng âm nhạc, lời hát họ dành cho nhau để làm nên giai điệu đẹp, từ đó họ chứng thực mình có nhau khi tiếng hát bay lên. Cao quý hơn hết là họ được công chúng chấp nhận khi tên của họ gắn liền với nhau. Mơ gì trăm năm để có nhau, rồi tình yêu vỡ vụn, rồi chết yểu, rồi là hư không. Thế giới này quá rộng nên biết bao người tình cờ đi qua nhau như hai đường thẳng song song, dẫu có dẫn đến chân trời cũng không gặp nhau. Phải chăng hai đường thẳng ấy có khi trở thành một sai lầm mà không ai còn muốn nhắc tới. Và giấc mơ trăm năm đã qua là vết cắt xót xa đau?
Đi qua một chặng đường, người ta không phải ai cũng chiêm nghiệm được những gì bỏ lại sau lưng. Lắm lúc cuộc đời là chốn dạo chơi. Lắm lúc cả là một quãng đường để tranh đấu vô cùng mệt mỏi. Có nhau để cùng đi đến con đường răng long đầu bạc cũng chưa phải là kết thúc? Không phải là thế giới của riêng ai để từng cuộc tình đi qua vội vã mà không mơ về trăm năm để nhận lời chúc phúc của nhân thế. Đó là cái kết có hậu mà ai cũng ưa. Nhưng không phải cuộc tình nào cũng happyend, không phải là trăm năm như thế. Hãy nhìn cặp tình nhân âm nhạc kia đi, họ đâu phải là vợ chồng, đâu là trăm năm của nhau, nhưng họ đã dâng hiến cho đời nhiều đứa con tinh thần cao quý. Chừng đó quá đủ cho một kiếp người sống để yêu nhau. Chuyện tình của họ được người yêu nhạc nhìn nhận, cũng chỉ là một trong những chuyện tình đẹp của âm nhạc, có những cuộc tình tri âm tri kỷ ngoài đời thường mang sự lặng lẽ cho nhau. Mặc dù những tình yêu như thế chỉ giới hạn trong hiểu biết của riêng người viết thì trên thế gian này hẳn cũng có những tình yêu mà đâu phải chờ trăm năm mà mọi người chưa được biết? Tất nhiên những người có tình yêu như thế, họ không hề cổ súy cho giấc mơ đừng cuồng điên mơ trăm năm sau bởi họ không có con đường nào khác hơn khi ai nấy đều có nửa riêng của mình. Như khi viết về một ca từ nào đó, người nghe gần như biết tác giả dành riêng cho ai, khi bóng dáng của trăm năm về như bóng mây. Hẳn những ai yêu nhạc Trịnh đều không lấy gì ngỡ ngàng khi người nữ danh ca Khánh Ly tuyên bố “Anh ấy là một nửa của tôi” để nói về người nhạc sĩ huyền thoại đã làm nên tên tuổi của cô, người được mệnh danh là viết tình ca hay nhất thế kỷ. Rất nhiều người đã trân trọng lời nói thật lòng ấy và xem đó là sự mặc nhiên bởi họ từng tôn trọng tình yêu âm nhạc tuyệt vời này. Vĩnh viễn khi lời bài hát của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cất lên, cả hai đã chứng thực một tình yêu âm nhạc vĩnh cửu. Bởi ở bất kỳ hoàn cảnh nào, trong không gian âm nhạc nào thì câu hát “Ngày sau sỏi đá cũng cần có nhau” đã thật sự là một triết lý, triết lý của tình yêu, triết lý của hạnh phúc, triết lý nhân văn của con người. Nếu con đường trăm năm của họ bỏ ngỏ, đợi chờ nhau trong thiên thu thì ý nghĩa trăm năm đó còn tuyệt diệu hơn cả trăm năm bách niên giai lão.
Dù không mơ trăm năm sau nhưng tình yêu mãi mãi là chuyện của trăm năm. Thế mới biết cuộc đời ai cũng muốn dệt bài thơ ái tình ra bằng văn xuôi bởi đó là đỉnh cao nhất của tình yêu dù biết có trăm năm hay không. Trong đời sống khi cất lên một lời thơ thì đó là kết tinh của chuỗi nghĩ suy, là sự sắp xếp của những ngôn từ đẹp nhất. Có ai phủ nhận nghĩ suy không bắt đầu bằng những mảng ghép của từ ngữ đâu? Bởi vậy tình yêu có sự hiện diện đầy khập khiễng của văn xuôi, của giấc mơ trăm năm và cả những lời ru cháy bỏng…
V.N.L
(SDB18/09-15)
NGUYỄN QUANG HÀ Truyện kýHoà thượng Thích Đôn Hậu gọi đại đức Thích Trí Diệm lên phòng riêng:- Ta đang mắc công chuyện không thể xa Huế được trong thời gian này, nên ta cử thầy vào chùa Hải Đức, Nha Trang tham gia cuộc thuyết pháp quan trọng tại đó. Thầy đi được chớ?Đại đức Thích Trí Diệm cúi đầu thưa:- Dạ, được ạ.
VĨNH NGUYÊN Truyện kýSau “vụ” gặp em, tôi băn khoăn lắm lắm. Là bởi trước đó - trước quả rốc-két mà chiếc F4H phóng xuống và em bị thương dưới đùi, em đang chờ tháo dây thuyền ở hốc đá, còn tôi thì giữ lấy ống ti-dô cho nước vào hai cái thùng phuy trên thuyền cho em. Hai chiếc thùng phuy 400 lít nước sắp tràn đầy. Như vậy là quá đủ thời gian cho chúng ta có thể hiểu biết về nhau, tên tuổi, quê hương bản quán.
ĐẶNG VĂN SỞ Ghi chépKhông hiểu sao tôi lại đi tìm anh - anh Nguyễn Đức Thuận - người anh chú bác ruột cùng chung sống dưới một mái nhà với tôi. Tôi chỉ nhớ là hồi đó chồng của cô tôi nằm mơ thấy anh, và bác vào tận Nha Trang để đi tìm anh Mậu, người đồng đội và là người chứng kiến lúc chôn cất anh.
NGUYỄN QUANG HÀMột buổi sáng vợ chồng anh Thảo, chị Ái đang đèo nhau, phóng xe Honda trên đường Nguyễn Trãi, một con đường lớn của thành phố Huế, bỗng có một người lao thẳng vào xe anh Thảo. Nhờ tay lái thiện nghệ, nên anh Thảo đã phanh xe kịp. Hai vợ chồng dựng xe, ra đỡ nạn nhân dậy.
HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNGBút kýAnh đã xứng đáng với danh hiệu "Nghệ sĩ Nhân dân" của nhà nước ta phong tặng. Riêng Hội Nghệ sĩ điện ảnh Nhật Bản đã tặng cho anh giải thưởng vẻ vang dành cho người nghệ sĩ thuật lại sự tích dân tộc mình bằng điện ảnh...
ĐÀO XUÂN QUÝĐã lâu lắm, có đến hơn hai năm, kể từ khi bị tai nạn ở chân tôi chưa đi vào các hiệu sách, kể cả các hiệu sách ở Nha Trang. Đi tới các hiệu sách thì xa quá, đi bộ thì không đi nổi, mệt và nóng lắm, mà đi xe thuê thì cũng khó, vì họ không phải chỉ đưa mình tới nơi mà còn phải đợi hàng giờ khi mình phải tìm chọn sách nơi này nơi nọ, quầy này quầy khác v.v...
NGUYỄN THANH CHÍHai mươi tám tuổi, nó không biết chữ và không quen đi dép, mặc áo quần dài; lầm lũi, ít nói nhưng rất khoẻ mạnh... Với nó rừng là nhà, các lối mòn trong rừng thì thuộc như lòng bàn tay... Đó là Trương Ngọc Hoàng, sinh năm 1977.
NGUYỄN TRỌNG BÍNHMọi chuyện xẩy ra suốt 55 ngày đêm ở đơn vị trong cuộc tổng tiến công nổi dậy xuân 1975 mà đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, tôi đều nhớ như in. Thế mà, lạ lùng thay, suốt thời gian đó, hàng ngày mình ăn thế nào, lại không nhớ nổi. Chỉ nhớ mang máng có lúc ăn cơm nắm, ăn lương khô. Về giấc ngủ, có thể là tranh thủ nửa ngủ nửa thức giữa 2 trận đánh hoặc lúc ngồi trên xe trong đội hình hành tiến. Cố hình dung, tôi nhớ được bữa cơm chiều ở dinh Độc Lập, hôm 30-4-1975.
NGÔ MINHỞ CỬA NGÕ XUÂN LỘCSư Đoàn 7 thuộc Quân Đoàn 4 của chúng tôi hành quân từ Bảo Lộc về ém quân trong một rừng chuối mênh mông, chuẩn bị tấn công cứ điểm Xuân Lộc, cửa ngõ Đông Bắc Sài Gòn, đúng đêm 1-4-1975.
HUỲNH KIM PHONG(Chào mừng kỷ niệm 30 năm ngày giải phóng miền , thống nhất đất nước 30.4.1975 - 30.4.2005)
LÊ HOÀNG HẢICon người từ khi cảm nhận thế giới xung quanh là lúc cảm được sự xa vắng, ly biệt... Nhớ hồi thơ dại, đứng trên bến sông trước nhà nhìn sang Cồn Hến thấy sông rộng lắm cứ nghĩ khó mà bơi sang sông được. Mỗi lần đi bộ từ nhà lên cầu Gia Hội dù chỉ vài trăm mét nhưng lại cảm thấy rất xa. Càng lớn khôn cảm nhận về khoảng cách được rút ngắn. Nhưng lạ thay khoa học ngày càng khám phá không gian, vũ trụ thì chạm đến cõi vô cùng.
HỒ NGỌC PHÚTôi về lại Huế sau trận lụt tuy muộn nhưng khá lớn vào gần cuối tháng 12 năm 2004. Ngồi ở quán cà phê Sơn bên bờ chân cầu Trường Tiền, nhìn sông Hương vào lúc sáng sớm sao thấy khang khác, trong có vẻ như sáng hơn ngày thường.
HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNGĐã lâu tôi không hề nhắc đến hoa, và tôi cảm thấy tôi đã có lỗi đối với những người bạn tâm tình ấy dọc suốt một quãng đời chìm đắm trong khói lửa. Thật ra, những cánh hoa nhỏ bé và mong manh ấy đã viền con đường tuổi trẻ đầy kham khổ của tôi. Chiến chinh qua rồi có nhiều cái tôi đã quên, nhưng những cánh hoa dại dọc đường không hiểu sao tôi vẫn nhớ như in, như thể chúng đã được ấn vào trí nhớ của tôi thành những vết sẹo.
NGUYỄN THẾ QUANG(Chuyện tình chưa kể của nhà thơ Hoàng Cầm)
VÕ NGỌC LANTôi sinh ra và lớn lên tại vùng Kim Long, một làng nhỏ thuộc vùng cận sơn, không xa Huế là bao. Bởi thuở nhỏ chỉ loanh quanh trong nhà, trong làng ít khi được “đi phố” nên đối với tôi, Huế là một cái gì thật xa cách, thật lạ lùng. Đến nỗi tôi có ý nghĩ buồn cười: “Huế là của người ta, của ai đó, chứ không phải là Huế của tôi”, ngôi chợ mái trường, một khoảng sông xanh ngắt và tiếng chuông chùa Linh Mụ... mấy thứ ấy mới là của tôi.
NGUYỄN XUÂN HOÀNGNhân một lần ghé ngang Paris , võ sư người Huế Nguyễn Văn Dũng đã đi thăm sông Seine. Đứng lặng lẽ bên dòng sông thơ mộng bậc nhất nước Pháp, bỗng lòng ông nhớ sông Hương quá trời. Về lại Việt , ngồi bên bờ sông Hương, ông vẫn hãy còn thấy nhớ cồn cào cái dòng chảy thầm thì trong sương mù như một nhát cắt ngọt ngào giữa trái tim đa cảm.
HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNGTôi rẽ vào nhà Thiệp để đưa bé Miên Thảo đi học. Cô bé hét vang nhà để bắt tìm cho ra chiếc dép đi trời mưa lạc nơi đâu không biết. Miên Thảo mặc chiếc quần Jean xanh và khoác áo len đỏ, choàng một chiếc phu la cổ màu đen trông thật đỏm dáng.
NGUYỄN QUANG HÀSông Bồ là con sông không dài, nhưng đẹp ở về phía Bắc Huế. Phía tả ngạn, hữu ngạn vùng thượng lưu sông là hai huyện Phong Điền và Hương Trà, vùng hạ lưu sông chảy qua Quảng Điền rồi đổ vào phá Tam Giang. Làng xóm hai bên bờ sông khá trù mật.
MINH CHUYÊN (Tiếp Sông Hương số 12-2008)
MINH CHUYÊN (Tiếp theo và hết)