Đàn Âm hồn - di sản văn hóa tâm linh đang bị xâm hại
SHO - Là một trong ba công trình phục vụ tế lễ do nhà Nguyễn lập ra gồm: Đàn Nam Giao để tế Trời, Đàn Xã Tắc để tế Đất và Đàn Âm hồn để tế vong hồn những người hy sinh vì nước trong ngày Kinh đô thất thủ 23/5 Ất Dậu -1885. Quan trọng là vậy nhưng đến thời điểm này, Đàn Âm hồn vẫn chưa được các cơ quan chức năng công nhận là di tích và đang bị xâm hại...
Rêu phong bao phủ áng thờ trong đàn
Hoang phế đàn tế
Đến thăm Đàn Âm hồn trên đường Ông Ích Khiêm, men theo lối đi rộng chừng 4m, đập ngay vào mắt chúng tôi hình ảnh một bệ thờ được dây leo bao phủ. Tiếp chúng tôi, ông Ngô Văn Thứ - trú 73 Ông Ích Khiêm, phường Thuận Hòa vội khoe: “Tôi vừa dọn dẹp vệ sinh khuôn viên của Đàn; bởi còn ít ngày nữa là đến kỷ niệm 127 năm ngày Thất thủ Kinh đô rồi. Hằng năm, cứ đến dịp này, những bậc cao niên trong phường cùng đại diện Phổ Phước Lợi (Ban cúng tế) đều tổ chức cúng lễ tại đây”.
Tọa lạc tại 73 (24 số cũ) đường Ông Ích Khiêm, phường Thuận Hòa, Tp. Huế, Đàn Âm hồn, trên giấy tờ, có diện tích rộng khoảng 1.400 m2. Theo một số người dân sống lâu năm trong khu vực, trước đây Đàn nằm lệch về phía trái khuôn viên, khu đất bên phải dành để thủ từ (người trông coi Đàn) là gia đình ông Nguyễn Đậu ở. Sinh ra và lớn lên trong khuôn viên Đàn từ nhỏ, ông Nguyễn Yến - con trai ông Nguyễn Đậu kể lại: “ Gia đình tôi trông nom nơi này từ trước giải phóng (1975). Lúc trước, nơi đây có ba dãy đào tiên và nhiều cây vú sữa râm mát. Sau khi cha tôi mất, tôi đã cùng mẹ tiếp tục chăm lo việc thờ tự nơi đây. Vì vậy, diện mạo của Đàn cũng như cách thức bài trí trong miếu thờ tôi đều biết rõ. Đến năm 1982, gia đình buộc phải di dời theo chỉ đạo của UBND phường Thuận Hòa, nhường chỗ cho xưởng cưa xẻ gỗ hoạt động.”
 |
| Lối vào đàn Âm hồn |
Cần sớm có giải pháp bảo vệ
Với những giá trị đặc biệt gắn liền với sự kiện thất thủ kinh đô Huế (5/7/1885). Đàn Âm Hồn được xem như là một Đài liệt sĩ để tưởng niệm anh linh các chiến sĩ và đồng bào đã hy sinh trong vụ biến thất thủ Kinh đô. Sau ngày giải phóng, UBND Cách mạng Bình Trị Thiên cũng đã ra quyết định bảo vệ di tích này. Đến năm 2007 Bảo tàng Lịch sử Cách mạng tỉnh đã được Sở Văn hóa Thông tin (nay là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) giao nhiệm vụ nghiên cứu, lập hồ sơ di tích Đàn Âm hồn, trình UBND tỉnh xem xét và đề nghị công nhận xếp hạng di tích, nhưng vì thiếu kinh phí thám sát khảo cổ học nên đến nay công tác này vẫn chưa hoàn thành, Đàn vẫn chưa được xếp hạng di tích.
Ngày 1/8/2007, Bảo tàng Lịch sử Cách mạng tỉnh, Phòng Văn hóa - Thông tin Tp. Huế, Bảo tàng Huế, Phòng Quản lý Đô thị và UBND phường Thuận Hòa đã thống nhất khoanh vùng bảo vệ di tích này. Theo đó, toàn bộ khuôn viên của Đàn (kể cả diện tích đất rộng hơn 680m2 đất đã được cấp giấy chứng nhận QSD đất cho các hộ dân) là khu vực bảo vệ 1. Sau đó, ngày 22/10/2010, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có tờ trình số 1606 đề nghị UBND tỉnh không cấp phép xây dựng trong khuôn viên di tích Đàn Âm hồn, thu hồi 3 thửa đất để trả lại nguyên trạng. Đồng thời, soát xét tính pháp lý đối với thủ tục mua bán đất tại đây. Thế nhưng, diễn biến gần đây nhất là vụ việc Thanh tra Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch ngăn chặn một trường hợp triển khai xây dựng trong khuôn viên bảo vệ của Đàn Âm hồn. Sau khi phát hiện một hộ dân cố tình xây dựng trái phép, ngày 10/5/2012 UBND thành phố Huế đã ra quyết định 1747 thu hồi giấy phép xây dựng số 532; đồng thời giao UBND phường Thuận Hòa niêm yết quyết định này.
 |
| Lô đất nằm trong khuôn viên đàn Âm hồn vừa bị thu hồi giấy phép xây dựng trong một cuộc kiểm tra mới đây |
Sự việc này cho thấy, trong quá trình quản lý vẫn còn thiếu sự phối hợp nhịp nhàng giữa chính quyền các cấp với ngành văn hóa - đơn vị dược giao nhiệm vụ quản lý các di tích lịch sử văn hóa. Để tránh những vụ việc tương tự xảy ra, theo ông Cao Huy Hùng - Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Cách mạng tỉnh thì, khi cấp giấy phép xây dựng ở những khu vực nhạy cảm (liên quan đến các di tích), cơ quan chức năng, đơn vị cấp phép phải tranh thủ ý kiến ngành văn hóa để có sự phối hợp, tránh sai sót, bởi mỗi khi đình chỉ công trình, người dân thường phải chịu thiệt thòi, tốn kém.
Là người sống cạnh Đàn trên 50 năm, ông Ngô Tuệ - 30 Đặng Trần Côn, phường Thuận Hòa bức xúc: “Đây là di tích đã có từ lâu đời, gắn liền với tập quán của người dân nơi đây qua nhiều thế hệ. Chúng tôi không thể làm ngơ khi chứng kiến cảnh Đàn bị xâm phạm, bởi nếu không nói, tôi có tội với tiền nhân, với lịch sử. Không phải ngầu nhiên mà 20 năm qua nhiều người dân mất nhiều công sức để bảo vệ và chứng minh với cơ quan chức năng rằng: Phải ứng xử với di tích Đàn Âm hồn sao cho phải đạo”. Theo ông Tuệ, trước mắt ngành văn hóa cấn cắm nơi đây tấm bảng: Đây là di tích Đàn Âm hồn, cấm xâm phạm, mua bán (vì còn 2 sổ đỏ chưa được thu hồi). Để tránh những vụ việc tương tự, tỉnh cần rốt ráo thu hồi những sổ đỏ đã cấp, bởi còn sổ đỏ là còn mua bán, còn xây dựng, lấn chiếm. Về lâu dài, nên công nhận di tích lịch sử cấp tỉnh; sau đó nên giao cho Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế quản lý; vì đơn vị này có khả năng khôi phục, sữa chữa. Hơn nữa, cùng với Đàn Xã Tắc, Quan Tượng Đài, Đàn Âm hồn nằm trong quần thể di tích Huế.
 |
| Quảng cảnh hoảng phế trong khu vực đàn Âm hồn |
Do tầm vóc của di tích Đàn Âm hồn, hơn lúc nào hết tỉnh và thành phố cần có chủ trương khôi phục thích hợp. Đây là việc làm có ý nghĩa trong việc bảo tồn bản sắc văn hóa và quảng bá du lịch Huế. Thiết nghĩ, nên xây một đàn thờ trang nghiêm, đồng thời tái hiện lễ tế Âm Hồn 23/5 ở quy mô tỉnh/ thành phố; tránh để bà con đứng ra cúng lễ “tự phát” như hiện nay. Việc khôi phục Đàn Âm hồn và lễ tế hàng năm không chỉ là sự tôn trọng lễ nghi, đạo lý dân tộc và hợp lòng dân; mà còn là dịp nhắc nhở mọi người dân về một bài học lịch sử của quê hương. Làm được điều này, Đàn Âm hồn xứng tầm đài liệt sĩ chống ngoại xâm đầu tiên tại Việt Nam.
|
- Đàn Âm hồn tại đường Ông Ích Khiêm đã được Bộ Lễ lập nên dưới thời vua Thành Thái (1894) để tưởng nhớ những anh hùng liệt sĩ và đồng bào đã tử vong trong sự kiện Thất thủ Kinh đô - 1885. Lễ tế Đàn Âm hồn lúc bấy giờ được xem như quốc lễ, quan Đề đốc kinh thành làm chủ tế. Nghi thức này kéo dài cho đến năm 1945, sau đó việc tế Đàn Âm Hồn được người dân ở đây duy trì qua việc hình thành Phổ Phước Lợi (Ban cúng tế tại đây). - Hàng năm cứ vào dịp 23/5 Âm lịch, người dân Thành phố Huế, nhất là người dân của bốn phường Nội thành đều tổ chức các lễ cúng rất trang trọng ở các tuyến đường để tưởng nhớ những người đã ngã xuống trong sự kiện Kinh đô thất thủ. Các hoạt động này diễn ra tại các am, miếu, đình, chùa, chợ, ngã ba, ngã tư đường phố, miếu Âm hồn trong tác phường của thành phố Huế. Đây là một hoạt động mang tính tâm linh rất đặc biệt của người dân xứ Huế. - Tháng 8/2006, Bảo tàng lịch sử cách mạng tỉnh Thừa Thiên Huế đã đề nghị Hội đồng xét duyệt hồ sơ di tích và Sở Văn hoá - Thông tin tỉnh xét công nhận 12 di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn tỉnh trong đó có Đàn Âm hồn (Phường Thuận Hoà - Tp.Huế). Tuy nhiên, vì nhiều lý do đến tận thời điểm này Đàn Âm hồn vẫn chưa được chính thức công nhận là di tích. |
Quang Phong - Hoài Phong
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Tối ngày 20/6, tại Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, Hội nhà báo Thừa Thiên Huế đã tổ chức lễ tổng kết và trao giải thưởng giải báo chí Thừa Thiên Huế lần thứ III năm 2010.
-
Chiều ngày 22/5, NXB Trẻ và Công ty Truyền thông Sơn Ca đã tổ chức lễ ra mắt hai ấn phẩm: “Thơ tình xứ Huế” và “Buffet truyện ngắn miền Trung” tại Trung tâm Dịch vụ Festival, 11 Lê Lợi, Huế.
-
Trong không khí tưng bừng kỷ niệm 120 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2010), sáng nay 18-5-2010 tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, Ban tuyên giáo Tỉnh ủy, Sở Văn hoá Thể thao và Du lịch Thừa Thiên Huế đã long trọng tổ chức Lễ Dâng hoa báo công lên Chủ tịch Hồ Chí Minh; Lễ phát thưởng các tác phẩm tiêu biểu viết về Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, và khai mạc triển lãm chuyên đề “Tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng ta thật sự trong sạch, vững mạnh, là đạo đức, là văn minh”.
-
Sáng 16/5, tại Trung tâm Văn hoá Phật giáo Liễu Quán Huế, Ban trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức khai mạc Tuần văn hóa Phật giáo, hưởng ứng Ðại lễ Phật đản - Phật lịch 2554, hướng đến Fetival Huế 2010 và kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội.
-
Chiều ngày 13/5, tại Phủ Tùng Thiện Vương, số 91 Phan Đình Phùng, Huế, Hội đồng gia tộc Phủ Tùng Thiện Vương phối hợp với Hội Liên hiệp VHNT Thừa Thiên Huế long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 140 năm ngày mất của một nhà thơ tài hoa Tùng Thiện Vương - Nguyễn Phúc Miên Thẩm (1870-2010).
-
Sáng ngày 1/5, tại tại bến đò Cồn Tộc, xã Quảng Lợi, Quảng Điền, Thừa Thiên Huế, UBND huyện Quảng Điền đã tổ chức lễ hội Sóng nước Tam Giang lần đầu tiên, diễn ra trong hai ngày 01- 02/5/2010.
-
Ngày 28/4, Hội Đô thành hiếu cổ tại Pháp (AAVH) phối hợp với Trung tâm Hợp tác quốc tế và Nhà tri thức TP Huế đã tổ chức triển lãm ảnh với chủ đề “Nghi lễ hoàng cung và lễ hội ở Huế vào đầu thế kỷ XX”, được diễn ra tại Trung tâm Văn hóa Pháp tại Huế.
-
Đó là chủ đề đêm thơ được Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế, Phòng VHTT huyện Quảng Điền phối hợp tổ chức, diễn ra vào tối ngày 27/4, tại Trung tâm Văn hóa huyện. Đây là hoạt động hưởng ứng Lễ hội Sóng Nước Tam Giang lần đầu tiên được tổ chức tại Quảng Điền vào ngày 1-2/5 sắp đến và hướng đến Festival Huế 2010.
-
.jpg)
Sáng ngày 24/2, tại cuộc gặp mặt các doanh nghiệp du lịch và lữ hành, ông Ngô Hòa- Phó chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, Trưởng Ban tổ chức Festival đã công bố địa điểm và chính sách giá vé cho khách trong nước và quốc tế khi vào xem các chương trình nghệ thuật tại Festival Huế 2010.
-
Đó là chuyến hành trình do Hội Liên hiệp VHNT Thừa Thiên Huế và Tạp chí Sông Hương tổ chức vào ngày 12/4 vừa qua theo lời mời của Hội VHNT Phú Thọ, đây là hoạt động nằm trong chương trình hướng về 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, chào mừng Quốc lễ Giỗ Tổ Hùng Vương (10/3 âm lịch).
-
Tối ngày 8/4 (ngày 24/2 năm Canh Dần), tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức lễ tế Xã Tắc năm 2010 tại đàn Xã Tắc, phường Thuận Hòa, thành phố Huế, Lễ tế được thực hiện trang nghiêm với đầy đủ các nghi thức truyền thống.
-
Ngày hội “Sóng nước Tam Giang” được UBND huyện Quảng Điền tổ chức lần đầu tiên sẽ diễn ra trong hai ngày 01- 02/5/2010, tại bến đò Cồn Tộc, xã Quảng Lợi, Quảng Điền, Thừa Thiên Huế, với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, nghệ thuật phong phú, đa dạng mang đậm dấu ấn của vùng quê sông nước.
-
Chiều ngày 30/3, tại Tạp chí Sông Hương, số 9 Phạm Hồng Thái, Huế, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Sở Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo tỉnh Thừa Thiên Huế đã phối hợp tổ chức Hội nghị giao ban báo chí quý I/2010.
-
Sáng ngày 26/3, tại quảng trường Ngọ Môn, tỉnh Thừa Thiên Huế đã long trọng tổ chức Lễ mittinh kỷ niệm 35 năm ngày quê hương hoàn toàn giải phóng (26/3/1975- 26/3/2010).
-
Chào mừng kỷ niệm 35 năm Ngày giải phóng Thừa Thiên Huế (26/3/1975- 26/3/2010) và 50 năm kết nghĩa Hà Nội- Huế- Sài Gòn (1960- 2010), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thừa Thiên Huế phối hợp với Sở VHTT&DL Hà Nội, Sở VHTT&DL TP Hồ Chí Minh khai mạc triển lãm ảnh chủ đề “ Hà Nội- Huế- Sài Gòn là cây một cội, là con một nhà”, được diễn ra vào sáng ngày 24/3, tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, số 7 Lê Lợi, Huế.
-
Sáng ngày 23/3, Tạp chí Sông Hương đã tổ chức buổi ra mắt giới thiệu Sông Hương số đặc biệt chào mừng 35 năm giải phóng Thừa Thiên Huế và kỷ niệm 50 năm “Hà Nội - Huế - Sài Gòn như cây một cội, như con một nhà”.
-
Nhân dịp kỷ niệm 35 năm Ngày giải phóng quê hương Thừa Thiên Huế (26/3/1975-26/3/2010) và 50 năm kết nghĩa Hà Nội - Huế - Sài Gòn, sáng ngày 21/3, tại nghĩa trang liệt sĩ TP Huế, Ban điều hành Đại lễ cầu siêu tỉnh Thừa Thiên Huế đã long trọng tổ chức Đại lễ cầu siêu, tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
-
Mời các bạn đón đọc SỐ ĐẶC BIỆT SÔNG HƯƠNG, một ấn phẩm mới của Tạp chí Sông Hương, khổ 20x30, dày 48 trang, phát hành từ ngày 23.3.2010 trong cả nước.
-
Chiều 14-3, đã diễn ra triển lãm mỹ thuật chủ đề “... Trên bố” tại gallery Chiêu Ê, số 89 đường Minh Mạng, TP Huế, đây cũng là xưởng vẽ của họa sỹ Hoàng Đăng Nhuận.
-
Sáng ngày 14/3, Hội nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam, Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật, Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế và UBND huyện Hương Trà đã long trọng tổ chức lễ dâng hương tưởng niệm danh nhân Đặng Huy Trứ tại nhà thờ họ Đặng, làng Thanh Lương, xã Hương Xuân, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế.
.png)
.png)
