Dã nhân Văn Thùy, những chuyện chẳng giống ai

08:41 13/09/2017

Đền thơ có bác Văn Thuỳ
Rạ rơm chộn rộn, vân vi nỗi đời
Thơ ca cứ tưởi tười tươi
Chéo ngoe cẳng ngỗng tơi bời gió mưa

Nhà thơ Văn Thùy

Đó là thơ Nguyễn Anh Nông làm tặng Văn Thùy "dã nhân".

Không ai có thể hình dung chuẩn xác về Văn Thùy khi chưa đọc thơ ông. Người đời mới gặp lần đầu bảo ông là một kẻ gàn, râu tóc xõa xượi cứ đi lang thang khắp nơi khắp chốn, vui đâu chầu đấy người lúc nào cũng như nửa tỉnh nửa say. Tôi gặp Văn Thùy trong một Đại hội văn nghệ tỉnh. Như không nghe thấy những cãi cọ om sòm mất thể diện về tiền bạc, nghệ thuật, thậm chí có đại biểu còn kể tội lãnh đạo hội đi nhà nghỉ với thái độ rất ăn thua. Trong mịt mù tạp nham ấy, một ông già khó đoán tuổi xách cái bị cói lân la đi tới các đại biểu ngồi dãy ghế dưới những tập thơ viết tay đóng xén xồm xoàm, xộc xệch tặng bạn bè. Mà tặng rất chính xác, không nhầm lẫn kể cả là những người chưa gặp, ví dụ như tôi. Văn Thùy bảo: Phùng Văn Khai hả, tặng mấy tập đọc chơi. Bắt tay ông rồi mở tập thơ nhỉnh hơn lòng bàn tay với chữ thư pháp rất đẹp, với các tiêu đề: Lục bát lên đồng; Chữ mới giọng xưa - HTX thơ Hồn Rơm - Phụ bản chép tay - Véo ra trong điệu ru của mẹ. Tôi giật mình đưa mắt tìm tác giả thì ông đã xách chiếc bị cói đi đâu mất.

Người này điên chăng? Hay là thần kinh có vấn đề gì chăng? Đã thế bìa lại vẽ một con trâu đang tắm chua thêm dòng chữ Cho xuân Kỷ Sửu. Phía sau còn nghộ nghĩnh hơn nhiều: HTX thơ thủ công Hồn Rơm.Tiếp đó như là giới thiệu trích ngang và ngành nghề của mình: Chuyên chế tạo ca dao/ Sản xuất thơ sạch/ Nguyên liệu cổ truyền/ Ngôn ngữ dân gian/ Bền cùng trí nhớ/ Kiểu dáng độc nhất/ Chữ nghĩa gì nhất/ Giọng điệu ấy nhất/ Độc giả lạ nhất/ Giá bất đồng nhất. Tiếp đó, ngài còn kẻ một cái khung trông như chiếc quan tài nghoệch ngoạc mấy chữ Thơ chui cấm đọc trộm, phía dưới kèm thêm dòng chữ Không bán chỉ mừng tuổi thơ. Một bạn văn nghệ không biết tên ghé sang vì tò mò thốt ngay hai tiếng: Điên rồ!

Nhưng Văn Thùy không điên. Văn Thùy hoàn toàn tỉnh táo chưa kể có phần khá tinh quái nhưng hồn nhiên nhất quán như chính thơ của ông. Lẻn vào cửa Khổng sân Trình/ Véo câu lục bát tụng kinh ghẹo rùa/ Xé rào lấm lét góc chùa/ Dứ vần lục bát bỏ bùa vú chuông… Tết này nghé ọ mấy câu/ Ra giêng lại vắt họ trâu đi cày/ Trâu ơi ta hỏi trâu này/ Gảy bao lục bát cho đày tai xuân.

Ngay trong hội nghị ấy, tôi đã đọc sạch sành sanh thơ của Văn Thùy với một sự say mê và đau xót. Văn Thùy định nghĩa về nghề thơ rất lạ lùng: Làm thơ khổ cái thân chưa/ Răng thiếu lục bát mồm thừa thất ngôn. Xổ ra một đống thơ tình/ Nửa thành giấy góa nửa rình tặng nhau. Bóng ta đổ dưới chân ta/ Cả đời không bước nổi qua bóng mình... Hãy nghe dã nhân Văn Thùy giới thiệu gia cảnh, sở thích, tâm tư nguyện vọng, chí hướng…của mình: Được phong danh hiệu hộ nghèo/Nhà ta phấn đấu noi theo kiệt cùng. Cưới xong con cái ăn riêng/ Tụi bay như mẻ bóp riềng tự lo. Anh đi em ở lại nhà/ Lá chanh em thái đùi gà em băm. Bây giờ tôi chẳng giống tôi/ Ngày đi săn nắng đêm ngồi bẫy trăng…thì tôi đã thấy gan ruột của Văn Thùy đã bày cả ra cho người đời xem mặc kệ kẻ khen người chê ông đã như một ngư ông đắc lợi. Mà gan Văn Thùy là loại gan cóc tía, gan hùm, mật rắn chứ không phải loại thường: Lời chào nhạt thếch nhớ mong/ Bắt tay lạnh ngắt gan lòng bàn chân.

Văn Thùy quê ở Thị trấn Ân Thi - tỉnh Hưng Yên, ông luôn thoắt ẩn thoắt hiện như chính thơ mình. Ngày xưa con bận con mọn vất vả đã có cái tính ham chơi ấy. Bây giờ con cái phương trưởng ông càng đi tợn, đến mức nhiều lần chúng tôi săn tìm ông không được hỏi con cái không biết bao giờ ông đi đâu và càng không biết bao giờ sẽ về. Thế là các anh chị hò nhau sắm cho ông cái di động nhưng tính ông rất hay quên và nhiều khi nghe máy chính ông cũng không biết mình đang ở đâu, phải ôi a một lúc kết hợp trí thông minh của nhiều người mới xác định được.

Nhân đây, cũng xin nói thêm một chút về sự lạ tính lạ nết của Văn Thùy. Bằng những mối lương duyên, Văn Thùy được bạn bè văn nghệ, đặc biệt là những người trẻ tuổi quý mến. Một hôm, giám đốc Nhà máy nước Nam Định Ngọc Đạt mời Văn Thùy về chơi. Do trọng nhà thơ, muốn chiêu đãi ông anh hoành tráng, giám đốc nhà máy nước Ngọc Đạt rước Văn Thùy lên xe đưa đến khách sạn sang nhất thành phố và hỏi thuê một phòng vip. Còn đang thương thảo đôi chút thủ tục thì bỗng nhiên Văn Thùy xổ ra một tràng nửa tây nửa tầu khiến mấy nhân viên hoảng hốt nhìn nhau lo ngại. Ở đây từng có tiền lệ khách nước ngoài đến trọ lễ tân không làm thủ tục đúng quy định sau ông khách lăn cổ ra ốm vô cùng rầy rà phức tạp.

Suy đi tính lại, để chắc ăn, một cô lễ tân có ý muốn kiểm tra Văn Thùy là người Việt hay người nước nào. Ngọc Đạt mới bảo Văn Thùy nói tiếng Việt cho các em nghe. Càng nghe Văn Thùy nói tiếng Việt các nhân viên lễ tân càng bán tín bán nghi vì ngoài giọng nói khi Nam khi Bắc, điệu bộ trông cứ gian gian như lão thầy bói đang cao trào phán quyết lừa bịp lương dân khiến tình hình đã trở lên căng thẳng. Đã thế, kiểm tra giấy tờ vị khách đặc biệt lại chẳng thấy thống nhất và ăn nhập với nhau gì cả. Từ tên tuổi, năm sinh, cơ quan đoàn thể, ngay cả những tấm ảnh ố vàng dán ở trong giấy vừa xộc xệch vừa không giống nhau. Ngài còn lủng lẳng ôm theo một chiếc điếu cày và không buồn phân bua gì nữa mà lảng ngay ra một góc hút lọc xọc trên nền đá hoa cương của phòng lễ tân. Bí quá, giám đốc nhà máy nước Ngọc Đạt đành phải đem uy tín cá nhân để bảo lãnh ông anh còn căn dặn lễ tân chăm sóc chu đáo, kể cả cái khoản kia thì cứ chiều thật lực sẽ được thưởng rồi đánh xe về nhiệm sở.

Đêm đó, các nhân viên khách sạn càng lấy làm lạ lùng hơn khi thấy lão dị sĩ không nằm trên nệm vip mà nhảy xuống nền nhà bỏ đồ nghề là đám giấy mực tùy thân quỳ chổng mông lục xục suốt đêm cứ như một tên gián điệp vẽ bản đồ quân sự địa điểm được chỉ định đánh cắp nào đó mà không hề nhắc đến khoản kia.

Gần sáng, trí tò mò càng tăng cao và sau những bàn bạc, suy xét, trao đổi, kết luận thì các nhân viên đi đến thống nhất rằng đây đích thị là một lão thầy bói. Thì đấy, cứ nhìn vào vóc dáng của ngài trông đích thị nửa nam nửa nữ, bộ mặt rõ ràng đàn ông nhưng mái tóc rõ ràng đàn bà, dài chấm vai, được búi tó gọn gàng, quần bò đàn ông nhưng sơ mi không ai đoán được là của đàn ông hay của đàn bà vì nó là loại áo chim cò bà già mặc cũng được mà thanh niên mặc cũng không lỗi mốt. Sau những đoán định, một cô có vẻ tợn tạo tiến vào đề nghị lão thầy Tàu bói cho một quẻ hết bao nhiêu tiền chúng em đây thanh toán sòng phẳng. Văn Thùy vừa hết cơn thơ, sau nửa giây ngơ ngác đã hiểu ra cơ sự và bằng trí thông minh đột xuất của mình phán ngay rằng phải đợi đến sáng thì mới cho lộc, mới bói được chứ bây giờ đang bẩn mình, mong người đẹp thông cảm. Cô kia dường như cũng từng nhiều phen xem bói xem toán thấy thầy thành thực như vậy lại cũng xổ ra những ngôn ngữ cho lộc, bẩn mình... tin ngay tắp lự và kể từ đó không quấy rầy nhà thơ nữa.

Những chuyện như vậy thường xuyên diễn ra ở Văn Thùy.
Một lần, khi anh em nhận được lời mời cưới con trai út Văn Thùy bèn hò nhau đến tư gia của nhà thơ tại Trương Xá. Sau một hồi hỏi thăm, chúng tôi cũng tìm được đến nhà ông nhưng phải mở mắt thật to thì mới nhìn thấy bởi nó đã bị những cành hoa giấy vốn là một loài phát triển rất nhanh che lấp toàn bộ. Trong bụi cây rùm ròa ấy, Văn Thùy như một lão nông đang tả xung hữu đột ra sức phạt ngang phạt dọc để dọn lối vào nhà đã bị lấp kín từ lâu. Chúng tôi vừa hè nhau kéo những cành hoa giấy vứt xuống con sông cạn phía trước vừa chúc tụng Văn Thùy mà thấy ái ngại quá.

Thực ra ông và đôi vợ chồng mới sẽ ở Hà Nội nên đây là việc đối ngoại với dân làng và ông giải thích đã thuê hội trường ở xã mé bên kia đường rồi còn đây là để thắp nén hương cho ấm nơi thuở nhỏ cái thằng bé kia, cái thằng bé mà mai nó cưới ấy, ngày xưa nó chạy nhảy ở đây, bên rìa sông này thì nay cũng muốn bạn hữu biết nơi vợ chồng tớ sinh ra cậu quý tử. Chúng tôi chẳng cần ông phải giải thích vì đã quá biết đường ăn nết ở của nhà thơ. Bà vợ đang ở với cậu con cả trong Sài Gòn cứ ái ngại xuýt xoa cho đám bạn đi xe ô tô sang trọng mà phải dọn dẹp nhà cửa, phát cây cối, lau mạng nhện, sửa ống nước, lắp bóng điện cứ như một đám dựng rạp. Nhưng rất vui và kết luận cuối cùng là những thứ gì vứt được xuống sông thì vứt hết như bàn ghế hỏng, chăn chiếu rách, thiết bị điện nước cũ nát... và nhân thể vôi ve và sắm mới vật dụng luôn thể còn tuyên bố coi như hôm nay cưới lại cho vợ chồng Văn Thùy và từ rày trở đi Văn Thùy phải có trách nhiệm phụng dưỡng vợ cho đến lúc sang thế giới bên kia.

Tất cả mọi người vừa ồ lên tán thưởng còn chưa kịp hỏi ý kiến nhà thơ thì đã thấy tiếng Văn Thùy léo nhéo ở phía ngoài bụi cây vừa phát. Tất cả ớ ra khi thấy tự nhiên con người lạ lùng này đột ngột chu đáo dẫn vào hai mâm cỗ khá thịnh soạn với đầy đủ bộ lệ của một đám cưới sang trọng. Mấy anh em vừa đương nháy nhau bụng bảo dạ dọn dẹp cửa nhà xong thì mời luôn hai vợ chồng nhà thơ ra một cái quán nào đó ngoài thị trấn đánh chén chứ mấy khi gặp được nhau, về với nhau ở đây quý là quý ở tấm lòng chứ còn việc cỗ bàn phiền nhiễu nơi thôn ổ anh em cũng ngại lắm. Hóa ra lần đầu tiên trong đời thấy được ông bạn vàng cũng chu đáo ra trò, ngoài sự tưởng tượng của mọi người. Hay cũng như thơ, Văn Thùy luôn muốn tạo ra sự bất ngờ cho bè bạn.

Và hôm ấy, chúng tôi đã đánh chén một bữa rất ngon miệng nơi căn nhà nằm nép bên mố cầu chỉ rộng độ năm, sáu mét vuông trong hân hoan hạnh phúc của đôi vợ chồng già ở những phút đĩnh đạc hãnh diện nhất của bậc làm cha làm mẹ.

Những chuyện như thế dường như chỉ có ở Văn Thùy dã nhân.

 

Theo PHÙNG VĂN KHAI - VNQĐ

 


 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Giải thưởng văn học Sông Mekong lần thứ 11 sẽ diễn ra tại thủ đô Phnompenh, Campuchia vào cuối năm 2020. Hai tác giả Việt Nam đoạt Giải thưởng năm nay là tác giả Trần Nhuận Minh với tác phẩm sách thơ Qua sóng Trường Giang và tác giả Trần Ngọc Phú với tác phẩm Từ Biên giới Tây Nam đến đất Chùa Tháp.

  • Trong dịp kỷ niệm 100 năm Ngày sinh nhà thơ Tố Hữu (4-10-1920 - 4-10-2020), NXB Hội Nhà văn cho ra mắt bạn đọc tập sách dày dặn, công phu và nghĩa tình Tố Hữu - Một đường thơ, một đường đời.

  • Nhà thơ Vũ Quần Phương cho rằng, người cuối cùng của phong trào Thơ mới vừa từ giã bạn đọc ở tuổi 100 – thi sĩ Nguyễn Xuân Sanh - là người “không để thơ… ngủ quên trên thành công của dòng lãng mạn trước đó”.

  • Đoàn Ngọc Thu nói rằng chị thích thơ của mình ngày xưa hơn. Những xúc cảm ấy vẫn như còn váng vất trong những vần thơ trong tập “Sau bão” (NXB Hội Nhà văn, 2020).

  • Ra đời cách đây 25 năm, bộ truyện “Kính Vạn Hoa” của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh có ý nghĩa đặc biệt, khơi luồng gió mới cho văn học thiếu nhi Việt Nam thời kỳ đổi mới, mang đến món ăn tinh thần lý thú bổ ích. Tuy nhiên, quá trình thực hiện bộ sách cũng thử thách những người chọn lựa bước trên con đường dài sáng tạo không ngừng nghỉ.

  • Nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh sinh năm 1920 tại Ðà Lạt, nguyên quán Quảng Bình, lúc nhỏ theo học ở Trường Quốc học Quy Nhơn (cũ), sau đó chuyển ra Hà Nội.

  • Sáng 22/11/2020, Nhà thơ Trần Đăng Khoa đã thông báo chia sẻ tin buồn cho các nhà thơ và những người yêu thơ đó là nhà thơ tiền bối nổi tiếng Nguyễn Xuân Sanh vừa qua đời.

  • NXB Văn học giới thiệu “Nghề vương bụi phấn”, tác phẩm thứ ba của tác giả Nguyễn Huy Du, gồm những câu chuyện về tình thầy trò với văn phong mộc mạc, giản dị nhưng lôi cuốn, nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11.

  • Nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh sinh ngày 16 tháng 11 năm 1920, quê gốc thuộc huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình. Ông cũng là một trong những hội viên tiền phong tham gia xây dựng Hội Nhà văn Việt Nam. Năm nay ông tròn 100 tuổi. Hội Nhà văn Việt Nam vừa tổ chức chúc thọ nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh tại trụ sở số 9, Nguyễn Đình Chiểu hôm 9/11/2020 với sự tham gia của lãnh đạo Hội, các nhà văn nhà thơ và đại diện gia đình của ông.

  • “Nẻo vào văn xuôi đương đại Việt Nam” là tập tiểu luận - phê bình của TS Bùi Như Hải, do NXB Văn học ấn hành tháng 9-2020.

  • Sáng 5-11, Viện Văn học Việt Nam đã tổ chức toạ đàm nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh PGS – nhà nghiên cứu văn học Vũ Đức Phúc. Đây là một dịp để các thế hệ Viện Văn học ngồi lại cùng ôn cố và “soi chiếu cho tương lai” – như lời PGS,TS Nguyễn Đăng Điệp, Viện trưởng Viện Văn học nhận định.

  • Bằng sự lao động miệt mài và nghiêm túc, nhà văn Lê Văn Nghĩa thường gửi đến độc giả những đầu sách độc đáo, nhiều cuốn trong số đó có giá trị như một “bảo tàng ký ức” của không chỉ riêng tác giả.

  • Thạch Lam (1910 - 1942) là đại biểu xuất sắc của văn xuôi lãng mạn Việt Nam thời kì 1930 - 1945. Văn Thạch Lam đọng nhiều suy nghiệm, nó là cái kết tinh của một tâm hồn nhạy cảm và từng trải về sự đời (Nguyễn Tuân).

  • Sáng ngày 20/10/2020, Hội Nhà văn Việt Nam đã tổ chức kỉ niệm 100 năm ngày sinh nhà thơ Tố Hữu (4/10/1920 – 4/10/2020).

  • Đã có nhiều nhà văn viết về Hà Nội - Thủ đô yêu dấu - như Thạch Lam, Vũ Bằng, Tô Hoài, Nguyễn Khải… Nhưng tập truyện ký “Hà Nội và tôi” (NXB Hội Nhà văn) gần 300 trang với hơn 20 tác phẩm của nhà văn Vũ Ngọc Tiến, một người Hà Nội gốc, đã cho ta biết thêm một phần chân dung về những con người của đất Tràng An thanh lịch.

  • Tháng 10, nhân kỷ niệm 66 năm ngày Giải phóng Thủ đô, Nhã Nam giới thiệu tới bạn đọc một tác phẩm mới của nhà văn Nguyễn Trương Quý, cây viết vốn quen thuộc với những tản văn về các góc nhỏ của Hà Nội: “”Hà Nội bảo thế là thường”.

  • Rất lâu rồi, không có luận văn, luận án nào về thơ Tố Hữu. Cũng lâu lắm rồi, sau Hà Minh Đức, Trần Đình Sử… rất ít người viết về thơ ông. Tôi cũng chưa bao giờ viết về thơ Tố Hữu khi ông còn sống. Nhưng với chúng tôi, thơ Tố Hữu là nguồn suối tươi mát, mạch ngầm sống động trong đời sống tinh thần. "Chúng tôi" ở đây là thế hệ những người ở lứa tuổi 70. Trong quãng thời gian 70 năm của một đời người thì ít nhất có 30 năm (1954 - 1975) chúng tôi đã được sống với thơ Tố Hữu.

  • Bằng kiến thức của một chuyên gia đầu ngành và sự trân trọng quá khứ một đi không trở lại, ông đã chỉ ra giá trị của cuốn sách và ý nghĩa của việc làm sống lại những kí ức Hà Nội rất đặc biệt thông qua cuốn sách này...

  • Có một bộ phim tôi không thực nhớ nội dung, một bộ phim của Woody Allen mang tên "Đóa hồng tím ở Cairo", câu chuyện mang máng mà tôi còn nhớ, đó là một người phụ nữ thất bại trong tất cả mọi khía cạnh cuộc đời, rồi cô vào một rạp chiếu bóng, xem một bộ phim, và trong giây phút ấy, cô quên béng mất cuộc đời mình, cô òa khóc, không phải vì mình, mà vì những nhân vật trong phim.

  • Năm 1941, với việc xuất bản Dế mèn phiêu lưu ký ở tuổi 20 (bản in đầu tiên có nhan đề Con dế mèn), Tô Hoài có được hai vinh dự lớn trong nghề cầm bút: Trở thành người mở đầu thể loại truyện đồng thoại; Tác phẩm mở đầu lại là đỉnh cao của thể loại, đồng thời là một trong những áng văn học thiếu nhi nổi tiếng thế giới nhất của Việt Nam.