Từ xưa cho tới nay, câu chuyện về những cổ vật là đồ tùy táng luôn được bao trùm bởi những lời đồn thổi nhuốm màu ma mị tâm linh. Người nào lấy trộm hoặc có được những thứ không phải của mình sẽ bị quả báo. Nhưng dù rùng rợn ma quái đến đâu, dù cho những lời nguyền quả báo có ám ảnh thế nào đi chăng nữa thì những món đồ cổ có giá vẫn luôn có sức hút đối với những kẻ khoét ngạch trộm cổ vật…
“Siêu trộm” khuấy đảo Cung đình Huế và việc báo mộng của tiền nhân
Trong một khoảng thời gian dài cuối năm 2010, dư luận TP Huế sôi sục trước thông tin kẻ gian đã liên tiếp đột nhập vào Đại Nội, Điện Thái Hòa, Lăng Vua Minh Mạng, Lăng Vua Thiệu Trị, Lăng Vua Khải Định, Đền thờ Huyền Trân Công chúa… để trộm cắp tiền ở trong các hòm công đức và nhiều món cổ vật có giá trị lớn. Tổng giá trị số tài sản bị đánh cắp lên tới hơn 1 tỷ đồng. Vụ việc kéo dài mãi cho tới tháng 4-2011, trong lúc dấu vết tên trộm “xuất quỷ nhập thần” vẫn như bóng chim tăm cá thì một sự việc hy hữu đã xảy ra.
Khoảng 21h ngày 27-4-2011, tại di tích lăng vua Thiệu Trị nằm trên địa phận xã Thủy Bằng, thị xã Hương Thủy lại xảy ra một vụ trộm khác. Tên trộm đã cẩn thận giấu xe máy ở bờ hồ cá trong khu vực lăng, rồi mang theo dụng cụ ung dung trèo lên cột cổng Nghi Môn dùng cưa cưa đứt một thanh đồng rơi xuống đất. Thấy tiếng động lạ, nhân viên bảo vệ lăng Thiệu Trị lập tức đổ về phía tiếng động. Không nhận ra mình đã bị bao vây, tên trộm vẫn ung dung cưa tiếp thanh đồng thứ hai. Khi đang cưa thanh đồng thứ hai thì y mới hoảng hồn khi thấy mình đã bị phát hiện. Nhanh chân nhảy xuống, ba chân bốn cẳng chạy đến lấy xe máy bỏ chạy. Chẳng hiểu vì lý do gì, giữa đường lớn thênh thang, tên trộm lái xe tông thẳng vào một hòn đá trên đường. Vứt bỏ lại xe máy, đôi giày, mũ bảo hiểm... như một bóng ma, hắn lủi vào một bụi cây gần đó trốn mất dạng.
Tuy nhiên, chỉ hai ngày sau, tên trộm lạ đời này đã bị lực lượng chức năng tóm gọn khi đang ngủ trong nhà. Lúc này chân dung “siêu trộm” được xác định là Nguyễn Tiến Khanh (37 tuổi), trú xã Phú Thượng, huyện Phú Vang (Thừa Thiên Huế). Cho tới lúc bị bắt, Khanh khai nhận đã thực hiện trót lọt 9 vụ trộm cắp tài sản tại các lăng vua triều Nguyễn như lăng Thiệu Trị, Tự Đức, Khải Định; ở Điện Thái Hòa nằm trong Đại Nội và Đền thờ Huyền Trân Công chúa. Theo lời khai của “siêu trộm” này, sau nhiều lần tham quan khu Đại Nội, Cung đình Huế, Khanh nhận ra bảo vệ nơi đây có nhiều sơ hở. Y đã lên kế hoạch cho việc trộm cắp các cổ vật Cung đình Huế và hòm công đức ở đây.
Chiều ngày 29-8-2010, Khanh chuẩn bị “đồ nghề” gồm: 1 tuốc-nơ-vít, một đôi găng tay màu đen, 1 con dao cắt kính, 1 cuộn băng keo dán và 1 chiếc đục sắt… tất cả được cho vào một cái túi du lịch màu đen rồi lên đường hành sự. Sau khi mua vé để vào tham quan di tích lịch sử Đại Nội - Huế như những người khách bình thường khác, Khanh đến khu vực đang xây dựng ở Điện Thái Hòa ẩn nấp trong ngổn ngang gạch vụn công trường mà không ai mảy may phát hiện. Nửa đêm, khi thấy nhân viên bảo vệ của khu vực này rời vị trí để vào nhà, Khanh chui qua ô cửa kính đã bị y đập vỡ từ trước đó, tiếp cận vị trí đặt hòm công đức rồi dùng đục sắt cạy khóa lấy đi 10 triệu đồng. Vốn sẵn ngón nghề trèo tường khoét vách, đặc biệt cộng thêm vóc dáng nhỏ con, tên trộm liều lĩnh này liên tục ra tay trót lọt ở nhiều địa điểm khác.
Đặc biệt, khuya ngày 30-11-2010, Khanh đã đột nhập vào Điện Khải Thành ở lăng vua Khải Định trộm 4 triệu đồng tiền công đức. Liền sau đó, hắn vào Phòng trưng bày hiện vật, dùng đục sắt cạy cửa tủ để lấy đi 10 hiện vật cổ đang được trưng bày ở đây gồm: bình vôi, ống, cái bỏ trầu, bộ xoáy trầu, bình rượu, gạt tàn thuốc, ấm... đều bằng bạc, khay bằng đồng và hai chén kim loại màu vàng… Số hiện vật trên được Hội đồng định giá Sở Tài chính tỉnh Thừa Thiên Huế xác định là hơn 1 tỷ đồng. Sau đó, Khanh bán 8 hiện vật bằng bạc lấy 13 triệu đồng, còn hai chiếc chén kim loại màu vàng Khanh khai đã làm rơi mất. Ngày 24-7-2012, TAND tỉnh Thừa Thiên Huế mở phiên tòa xét xử tên trộm gây ra hàng loạt vụ trộm cổ vật và đã tuyên phạt Nguyễn Tiến Khanh 16 năm tù. Cho đến lúc được đưa ra xét xử, “siêu trộm” vẫn một mực cho rằng sẽ đi đầu thú vì liên tục nằm mộng thấy giấc mơ tiền nhân tìm mình quát nạt đòi trả lại đồ vật. Chỉ có điều y chưa kịp thực hiện thì đã bị cơ quan công an tìm ra, bắt y về quy án.
Ông lão hộ lăng 3 lần được báo mộng
Trong số những chuyện ly kỳ quanh những kẻ trộm mộ, ăn cắp cổ vật tại các lăng tẩm, có lẽ phải kể đến câu chuyện của ông lão Nguyễn Lô - người đã tự nguyện dựng lều gác lăng chúa Nguyễn Phúc Thái. Lăng chúa Nguyễn Phúc Thái nằm ở vùng rừng núi heo hút tại thôn Kim Ngọc (xã Hương Thọ, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế). Đường vào lăng chỉ độc đạo con đê nhỏ được bao quanh bởi những hồ sâu nhằm ngăn những kẻ muốn động đến giấc ngủ vĩnh hằng của chúa Nguyễn Phúc Thái. Án ngữ ngay trên con đê đó là một túp lều tranh đơn sơ. Theo lời kể của ông lão da sạm đen vì nắng gió, ông vốn là hậu duệ của những người mộ phu xây lăng cho các vua, chúa thời Nguyễn năm xưa. Dòng tộc ông vẫn cha truyền con nối nhiệm vụ chăm sóc, canh gác cho giấc ngủ của Ngài hoàng. Nhiều năm trông nom, quét tước dọn dẹp phủ chúa, ông lão ngoài 80 đã gặp không ít những điều kỳ lạ liên quan đến những kẻ đào trộm mộ vẫn ngày đêm rình mò lăng tìm cổ vật, đồ tùy táng. Theo lời ông, nếu như ông không được những vị tiền nhân báo mộng để giữ tài sản thì một thân một mình sống giữa nơi thâm sơn cùng cốc, chắc ông không thể bảo vệ nổi lăng chúa trước lòng tham không đáy của những tên trộm mộ.
Ông lão kể lại rằng, đã nhiều lần những kẻ đào trộm mộ tìm đến lăng Ngài hoàng để đào bới, trộm cổ vật. Nhưng có lần thì bị lạc trong rừng, có lần thì bị người dân phát hiện, truy đuổi. Có những kẻ liều lĩnh lẩn dưới làn nước hồ sâu bơi về phía lăng để tính kế đào phá nhưng đều bị ông phát hiện. Song, có 3 lần ông nhớ mãi và đến bây giờ ông vẫn không thể giải thích nổi sự linh thiêng ở những nơi lăng vua phủ chúa. Là người từng trải qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, nhiều khi một mình đơn độc giữa rừng hoang núi thẳm, ông vốn không tin chuyện điềm báo mộng, tiên tri hay ma quỷ nhưng ông Nguyễn Lô khẳng định nhiều lần kẻ trộm có ý định ra tay, ông đều được một vị tiền nhân hiển linh trong giấc mộng để báo cho biết nơi chúng sẽ tìm cách xâm nhập, thời gian cụ thể vào lúc nào để từ đó ông đề phòng, kịp thời ngăn cản.
Lần đầu tiên, khi đang chìm vào giấc ngủ sau một ngày dài mệt nhọc, vị tiền nhân đã xuất hiện trong giấc mộng để báo cho ông. Dù bán tín bán nghi, ông vẫn lần tìm ra nơi được chỉ mộng. Quả nhiên, có 3, 4 người đang lúi húi đào bới, thấy ông đánh động chúng bèn vứt hết cả cuốc xẻng bỏ chạy. Sau đó, còn có 2 lần trong giấc mơ của ông, vị tiền nhân mặc đồ hoàng tộc màu đỏ lại xuất hiện báo cho ông biết có kẻ định đột nhập, đào trộm lăng. Cũng nhờ có thế, chưa lần nào những kẻ trộm mộ thành công. Đến nay, khi tuổi già sức yếu, ông lão hộ lăng đang tính đến việc truyền lại công việc linh thiêng này cho người con trai cả để bảo vệ nơi yên nghỉ của Ngài hoàng. Cả ông Lô và người con trai cả Nguyễn Cường đều khẳng định, dù đây là công việc không lương, nguy hiểm luôn rình rập nhưng anh linh các vị tiền nhân sẽ luôn bảo vệ cho họ, như đã từng 3 lần báo mộng cho ông. Những người hộ lăng này còn cho rằng chính sự linh thiêng của nơi đây, những kẻ trộm mộ sẽ nhận kết cục như đã từng xảy ra như trong vụ trộm chấn động Cung đình Huế tại lăng bà Từ Dũ.
Đào địa đạo trộm lăng Hoàng Thái hậu
Cách đây đã gần 30 năm, một vụ đào mộ động trời đã khiến dư luận xôn xao khi 6 tên trộm mộ đào một đường hầm dài dẫn từ sông Hương vào khu lăng mộ của Hoàng Thái hậu Từ Dũ (Từ Dụ). Khi sự vụ bị phát hiện, lăng bà Từ Dũ đã bị kẻ gian lấy đi nhiều hiện vật quý hiếm. Dù đã tóm gọn cả 6 tên trộm mộ, nhưng phải mất nhiều năm sau cơ quan công an mới tìm lại được 18 hiện vật. Dư luận cho rằng số hiện vật bị lấy mất còn gấp nhiều lần như thế. Thực tế, các cán bộ văn hóa ở Huế thời điểm đó đều khẳng định con số có thể lớn hơn nhiều số hiện vật mà cơ quan chức năng tìm lại được. Tất cả đều là những bảo vật tinh hoa xưa dùng trong cung đình Huế. Trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm như một vòng kim loại bằng vàng ở giữa có khắc 4 chữ Hán (?), một vòng treo tay kim loại màu vàng có đính 11 hạt trắng lóng lánh, sáu chiếc nhẫn bằng vàng trên có đính một hạt trắng lóng lánh; ba hộp kim loại màu vàng; một miếng kim loại màu vàng trên có nhiều hạt li ti màu trắng; 23 hạt bằng đá đủ màu đeo hình khuy nút; 7 mặt đá màu xanh, hình chữ nhật, trên mặt đá có hình chim phượng, sáu mặt đá màu xanh hình tơ (?) trên mặt khắc hình chim phượng; 3 mặt đá màu xanh hình vũm trên khắc hình con phượng… Đáng tiếc, số hiện vật này đã bị đem ra “hóa nghiệm” thành 13 lượng 9 chỉ 5 phân vàng, 0,01 kg bạc và 1980 ca-ra ngọc. Tất cả số vật chất này chuyển cho công ty vàng bạc bán được 23.325.122 đồng (thời giá quy đổi năm 1988 là 2.300.700đ/ lượng). Số vòng ngọc bị rỗ, có cái bán 4.000đồng, có cái chỉ bán được 2.000 đồng (tương đương một lon bia của khách sạn du lịch thời bấy giờ). Lấy số tròn là 23.300.000 đồng, tất cả được Tòa án ra quyết định sung công quỹ. Một phần trong số đó là do những tên trộm nấu chảy để đem bán. Số hiện vật đó, theo các chuyên gia đầu ngành về cổ vật có giá trị lên tới hàng triệu USD giờ đã trở thành những cục kim loại vô tri.
Đáng trách đầu tiên chính là sự thiếu hiểu biết của những tên trộm, những bảo vật bị lấy để tiện việc chia chác, 6 tên hò nhau đem nấu chảy. Những hiện vật quý hiếm, thể hiện tinh hoa điêu khắc, tạo hình của các nghệ nhân xưa có giá nhiều tỷ đồng nhanh chóng bị “hóa nghiệm”. Có lẽ bởi hành vi này mà cả 6 tên trộm cho đến nay đều phải nhận những kết cục thảm thương. Theo một cán bộ Trung tâm Bảo tồn Di tích cố đô Huế cho biết: “Sau khi mãn hạn tù do hành vi trộm cắp của mình, 3 trong số 6 tên trộm mộ đã chết bất đắc kỳ tử. 2 người thì bỏ đi lang thang biệt xứ. Một người thì phát điên lảm nhảm linh tinh suốt ngày đêm”.
Thế nên người dân vẫn tin vào những điều quả báo và cho đó là cái giá phải trả. Song, cũng có thể đó chỉ là sự trùng hợp khó lý giải. Nhưng chính từ những mốc đen trong lịch sử đó, cổ vật Kinh thành Huế đang ngày một biến mất cả công khai lẫn âm thầm, lặng lẽ.
Theo khamphahue.com.vn
Nhân kỷ niệm 40 năm thành lập và ra số đầu tiên (1983 – 2023) và chào mừng ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam. Chiều 10/6, Tạp chí Sông Hương tổ chức Khai mạc triển lãm mỹ thuật “Về miền Di sản”.
Sáng ngày 10/6, Tạp chí Sông Hương long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 40 năm thành lập và ra số báo đầu tiên (1983-2023).
Sô Kỷ niệm 40 năm Tạp chí Sông Hương ra số đầu tiên (6/1983 - 6/2023)
Quý bạn đọc thân mến.
Bốn mươi năm qua, được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên Huế, các Bộ, cơ quan Trung ương cùng các cơ quan ban ngành trong tỉnh, Tạp chí Sông Hương luôn nỗ lực đổi mới, song hành cùng sự phát triển của văn học nghệ thuật nước nhà; quảng bá, lan tỏa những giá trị văn học nghệ thuật, văn hóa và di sản của vùng đất Cố đô Huế. Kỷ niệm 40 năm ngày thành lập và ra số báo đầu tiên (1983 - 2023), Tạp chí Sông Hương ra 2 số báo: số 412 (hàng tháng) và số Đặc biệt 49 (hàng quý).
Sáng ngày 24/5, tại thành phố Huế đã diễn ra Hội thảo "Giá trị Văn học nghệ thuật Hà Nội - Huế - Thành phố Hồ Chí Minh trong dòng chảy Văn học nghệ thuật Việt Nam. Đây là hoạt động diễn ra trong khuôn khổ lễ ký kết phối hợp hoạt động giữa Hội Liên hiệp VHNT Hà Nội, Liên hiệp các Hội VHNT TP.HCM, Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế.
Sáng 24/5/2023, tại thành phố Huế đã diễn ra Lễ ký kết hợp tác phối hợp hoạt động giữa Hội Liên hiệp VHNT Hà Nội, Liên hiệp các Hội VHNT TP. Hồ Chí Minh, Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế.
Nhân kỷ niệm 133 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2023), sáng 19/5, tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh và TP. Huế long trọng tổ chức lễ dâng hoa lên Chủ tịch Hồ Chí Minh và tổ chức khai mạc triển lãm "Nhật ký trong tù – Bảo vật Quốc gia” .
Sáng 19/5, tại Nghinh Lương Đình, đã diễn ra Lễ Mít tinh Hưởng ứng Tháng hành động vì môi trường và Ngày môi trường thế giới 5/6 với chủ đề “Chung tay đánh bại ô nhiễm từ rác thải nhựa” do Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tổ chức tại tỉnh Thừa Thiên Huế.
Sáng ngày 19/5, Sở Khoa học và Công nghệ Tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức Tọa đàm kỷ niệm ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam. vững”
Trong khuôn khổ Lễ hội làng Dương Nỗ với chủ đề “Dương Nỗ - Hành trình tháng Năm”, sáng 17/5, Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức Lễ rước hoa sen và dâng hoa, dâng hương lên Chủ tịch Hồ Chí Minh từ Đình làng Dương Nỗ đến Nhà lưu niệm Bác Hồ tại xã Phú Dương, thành phố Huế.
Tối 16/5, tại Đình làng Dương Nỗ, xã Phú Dương, thành phố Huế, Sở Văn hóa và Thể thao Thừa Thiên – Huế tổ chức khai mạc Lễ hội làng Dương Nỗ với chủ đề “Dương Nỗ - Hành trình tháng Năm” chào mừng 133 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2023).
Chiều 16/5, Công an tỉnh Thừa Thiên-Huế phối hợp với Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật tỉnh tổ chức Khai mạc trại sáng tác văn học nghệ thuật “Công an Thừa Thiên-Huế - Vì bình yên cuộc sống” lần thứ II năm 2023. Tham dự buổi lễ có đồng chí Phan Ngọc Thọ, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Thừa Thiên-Huế; đại diện lãnh đạo Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy; Sở TT&TT, Sở VH&TT; Liên hiệp các Hội VHNT tỉnh; đại diện các Phòng, ban Công an tỉnh và đông đảo văn nghệ sĩ.
Tối 12/05, nhân dịp kỷ niệm 155 năm sinh bà Hoàng Thị Loan – thân mẫu của Chủ tịch Hồ Chí Minh và 133 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, UBND tỉnh Nghệ An phối hợp với UBND tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức chương trình nghệ thuật đặc biệt “Người mẹ Làng Sen”.
Tối ngày 5/5, tại sân khấu bia Quốc Học, Uỷ ban Nhân dân Thành phố Huế đã tổ chức Lễ vinh danh và Bế mạc Festival nghề truyền thống Huế 2023.
Chiều 05/5/2023, tại công viên Tứ Tượng đã diễn ra Lễ tế Tổ bách nghệ và Lễ rước tôn vinh Nghệ nhân, làng nghề. Các đồng chí Lãnh đạo thành phố Huế, đông đảo người dân và du khách đã đến xem, tìm hiểu nghi thức trang trọng này.
Nằm trong khuôn khổ Festival Nghề truyền thống Huế 2023, chương trình nghệ thuật “Tri ân dòng Hương” diễn ra tối 01/5 gồm nhiều tiết mục văn nghệ đặc sắc và biểu diễn thuyền hoa nhằm tri ân, ca ngợi giá trị văn hóa mà sông Hương đã mang đến cho con người xứ Huế.
Tối 30/4, các nghệ nhân làng Vân Cù (Hương Toàn, Hương Trà) đã quảng diễn các công đoạn làm bún thủ công truyền thống, hoạt động diễn ra trong khuôn khổ các hoạt động tại lễ hội ẩm thực “Tinh hoa nghề bún”.
Tối 30/4, tại sân khấu trước trường Quốc học Huế, UBND TP Huế đã tổ chức chương trình giao lưu văn hóa - nghệ thuật giữa TP Huế và các thành phố hợp tác, kết nghĩa trong nước và quốc tế.
Chiều 30/4, trong khuôn khổ Lễ hội đường phố tại Festival Nghề truyền thống Huế 2023, Đoàn nghệ thuật cà kheo thành phố Namur - Bỉ đã có màn biểu diễn đi cà kheo đặc sắc của mang đến không khí rộn ràng, vui tươi, đầy sắc màu cho đường phố Huế.
Nằm trong chuỗi sự kiện của Tuần lễ Festival Nghề truyền thống Huế 2023, tối ngày 29/4, tại Công viên Thương Bạc – TP Huế, Uỷ ban Nhân dân Thành Phố Huế đã tổ chức buổi khai mạc Lễ hội Ẩm thực với chủ đề "Tinh hoa nghề Bún".
Trong khuôn khổ Festival nghề truyền thống Huế năm 2023, chiều 29/4, tại Trung tâm Văn hóa, Thông tin và Thể thao thành phố Huế đã diễn ra Lễ hội Quảng diễn đường phố, thu hút sự quan tâm, hưởng ứng của đông đảo người dân và du khách.